Hà Nội tranh ngôi vô địch U9 toàn quốc với Thanh Hoá

Hội thảo - triển lãm ngày An toàn thông tin Việt Nam 2018 diễn ra tại Hà Nội. Sự kiện này được phối hợp tổ chức bởi Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA), Cục An toàn thông tin và Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (Bộ TT&TT) cùng Bộ Tư lệnh 86 (Bộ Quốc phòng).

Năm nay, Ngày An toàn thông tin Việt Nam diễn ra trong xu thế chung, khi thế giới bắt đầu vào thời kỳ của ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các sản phẩm, dịch vụ thông minh. Trong bối cảnh đó, bảo đảm ATTT sẽ phải đối mặt với thách thức lớn và phải có sự chuyển đổi để phù hợp với xu thế phát triển trong lĩnh vực CNTT-TT.

Tội phạm mạng ngày càng thông minh hơn

ATTT phải dựa trên “công nghệ thông minh” mới có thể đáp ứng được những nhu cầu phát triển của xã hội. Điều đó được thể hiện trong chủ đề sự kiện: “An toàn thông tin trên nền tảng trí tuệ nhân tạo và thiết bị thông minh”.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thành Hưng cho biết, thế giới đang bước vào nền kinh tế số, để tăng sức cạnh tranh, các tổ chức buộc phải tiến hành chuyển đổi số để thích ứng và tồn tại bằng việc đưa hầu hết các hoạt động của mình lên không gian mạng.

Giới tội phạm mạng cũng ngay lập tức nhận thấy các thành phần của hệ sinh thái số hiện nay như hạ tầng Cloud Computing, Software as service, mạng lưới thiết bị IoT là một mảnh đất mầu mỡ để hoạt động. Trước bối cảnh đó, các phương án tiếp cận truyền thống trong việc đảm bảo an toàn, an ninh mạng đã dần trở nên không còn hiệu quả.

Hội thảo - triển lãm ngày An toàn thông tin Việt Nam 2018. Ảnh: Trọng Đạt

Trong thời gian qua, sự phát triển vượt bậc của Trí tuệ nhân tạo, hay còn gọi là AI đang thực sự là xu thế nóng và đã được áp dụng trong hầu hết các ngành nghề. Lĩnh vực an toàn, an ninh mạng ngày nay đều đang dựa vào AI để tăng cường sức mạnh cho sản phẩm của mình và giảm thiểu sai sót của con người.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng, một cuộc tấn công mạng quy mô lớn đôi khi chỉ bắt đầu bằng những hành vi hoàn toàn bình thường, qua mắt được các hệ thống tường lửa thông dụng. Tuy nhiên nếu áp dụng AI, những tập hợp hành vi đó lại là bất thường và có thể dự đoán được dựa trên những dữ liệu lớn mà hệ thống AI đã học được.

Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng cũng nhắc đến 2 ví dụ kinh điển về việc ứng dụng AI trong lĩnh vực ATTT. Theo đó, tại diễn đàn hacker mũ đen thế giới, một số nhà nghiên cứu đã tìm được cách bẻ gẫy hệ thống nhận dạng giọng nói bằng việc tái tạo lại giọng nói dựa trên 10 phút giọng nói mẫu thu được.

Đầu năm 2018, đã xuất hiện mạng botnet có tên Hide and Seek với khả năng tự tìm cách tấn công vào các thiết bị IoT và tự trao đổi với nhau thông qua một giao thức riêng. Một số chuyên gia dự đoán, kỹ thuật này sẽ trở nên phổ biến để tấn công vào các thiết bị IoT vào năm 2019, Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng nói.

Cảnh giác khi mã độc ngày càng trở nên tinh vi

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng, trong thời gian tới, AI và IoT là hai khái niệm luôn được đề cập cùng nhau. IoT sinh ra lượng dữ liệu cực lớn, AI giúp chúng ta phân tích và xử lý các dữ liệu này. Ngược lại, AI chỉ có hiệu quả khi có một lượng dữ liệu đủ lớn để phân tích.

Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng cho rằng, trong tương lai, IoT sẽ phát triển rất nhanh với số lượng thiết bị lớn, chính vì vậy mà nguy cơ ATTT từ các thiết bị này cũng rất cao.

Theo thống kê, hiện trên thế giới có khoảng 7 tỷ thiết bị IoT. Đến năm 2025, ước tính sẽ có khoảng 21 tỷ thiết bị IoT, chiếm khoảng 65% tổng số lượng thiết bị kết nối mạng trên toàn cầu. Các chuyên gia ước tính, có khoảng 70% các thiết bị IoT có khả năng bị tấn công mạng. Đây là một nguy cơ rất lớn đối với toàn thế giới.

Tại Việt Nam, hiện có khoảng 350.000 thiết bị IoT công khai trên mạng Internet, hầu hết trong số này là các thiết bị camera giám sát, router. Trong đó, khoảng 40% thiết bị có khả năng bị ảnh hưởng bởi các lỗ hổng ATTT đã biết.

Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thành Hưng. Ảnh: Trọng Đạt

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng, mã độc ngày càng thông minh hơn là một nguy cơ hiện hữu trong thời gian tới. Môi trường hoàn hảo cho chúng chính là các thiết bị IoT. Đây cũng là một thách thức lớn mà các cơ quan nhà nước, các tổ chức, doanh nghiệp và toàn thể cộng đồng tại Việt Nam phải lưu ý, quan tâm xử lý để tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy đến.

Trước những nguy cơ này, Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng nhấn mạnh: “An toàn, an ninh mạng là một cuộc đua lâu dài. Đây là một cuộc chiến không có hồi kết”.

Để đảm bảo công tác an toàn, an ninh mạng, Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng đề nghị các cơ quan nhà nước, tổ chức trong xã hội cần dành sự quan tâm nhiều hơn đến công tác đảm bảo ATTT. Cộng đồng doanh nghiệp ATTT cần đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng các nền tảng công nghệ hiện đại để tạo ra các sản phẩm ATTT mới, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn trước sự thay đổi liên tục của các nguy cơ an ninh mạng.

Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng cũng kêu gọi Hiệp hội An toàn thông Việt Nam cần thể hiện hơn nữa vai trò của mình trong lĩnh vực an toàn, an ninh mạng, đẩy mạnh hoạt động gắn kết công đồng doanh nghiệp ATTT để cùng trao đổi, chia sẻ nhằm tạo ra các sản phẩm mới đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Trọng Đạt - Trần Duy Tiến - Trần Thanh Thủy

Nhưng Bae Yong Joon vẫn còn sống đến tận ngày hôm nay, và minh chứng rõ ràng nhất cho sự sống của anh là "Bản Tình Ca Mùa Đông" ra mắt vào năm 2002. Ngay chính bản thân tôi khi nghe "Bản Tình Ca Mùa Đông" có Bae Yong Joon đóng cũng đã mắt chữ A mồm chữ O: "Tưởng ổng chết từ sau "Mối Tình Đầu" rồi mà?".

Như thế, chưa cần phải có Internet, tin giả đã hiện hữu trong cuộc sống của chúng ta từ rất lâu rồi.

Tin giả là gì?

Nói một cách đơn giản, tin giả là đối lập của tin thật: tin tức sai sự thật thì có thể coi là tin giả. "Bae Yong Joon chết vì tai nạn giao thông", "Samsung trả tiền bồi thường sáng chế cho Apple bằng tiền xu", "Tổng thống Obama là người Hồi Giáo đồng tính"... tất cả đều là tin giả.

Chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ trong năm vừa qua được coi là thời khắc tin giả (fake news) chính thức trở thành một vấn đề nhức nhối khi ứng viên Donald Trump công khai gọi các nguồn tin phản đối mình là tin giả trong lúc nhân viên của ông vẫn đang... chia sẻ tin giả được cử tri đối lập viết với mục đích trào phúng.

Điều đáng nói là tin giả không hề dễ phân biệt. Có những tin đơn giản là hoàn toàn sai sự thật và bắt nguồn từ những trang làm giả giao diện hoặc làm giả địa chỉ như vn.express-vi.net chẳng hạn. Nhưng cũng có rất nhiều tin giả xuất phát từ kết quả thật của nghiên cứu, nhưng là nghiên cứu bị các nhà khoa học đánh giá là nhiều lỗi và/hoặc lừa đảo.

Ngay trong lĩnh vực báo chí, các trang báo nước ngoài được quyền trích dẫn các nguồn tin giấu tên – và như thế, Facebooker cũng có thể dùng "bà chị mình ở Bạch Mai" để lừa đảo câu like.

Muôn hình vạn trạng và vì sao tin giả lên ngôi?

Tại Việt Nam, "Ebola xuất hiện ở Bệnh viện Bạch Mai", "Máy bay rơi ở Đông Anh" hay "Cường đô la tặng thẻ cào" là 3 trong số những tin giả đình đám đến mức cơ quan chức năng phải vào cuộc và xử phạt trong 2 năm qua.

Nhưng tin giả đã xuất hiện trên bảng tin của Facebooker Việt từ rất lâu và đến bây giờ vẫn tiếp diễn theo cách này hay cách khác. Trong khi một vài tin giả chỉ là bịa đặt để gây bức xúc, tâm lý "tăng tương tác, tăng bán hàng" đã khiến một bộ phận bán hàng online chủ động tạo và lan truyền tin giả với mục đích kinh tế hết sức rõ ràng.

Điều khiến cho tin giả trở nên phức tạp là chính cả các nguồn tin "chính thống" cũng có thể trở thành nạn nhân của tin giả. Bae Yoon Jong là ví dụ của thời đại chưa có Internet, nhưng thực tế là đến cả những hãng truyền thông lớn tại Mỹ như ABC hay Fox cũng đã từng chia sẻ các tin trào phúng với góc độ... tin thật.

Tiếp đến, vấn đề tin giả trở nên đặc biệt lắt léo với các vấn đề gây tranh cãi. Tại Việt Nam, một số trang báo/đài truyền hình đã giật tít khá kêu khi nói về khả năng bột phấn rôm Johnson & Johnson gây ung thư với lời khẳng định "nhiều bác sĩ đã lên tiếng cảnh báo rằng". Trong khi thực tế, Johnson & Johnson đã thua trong vụ kiện cáo buộc bột phấn rôm từ Talc của hãng này đi sâu vào vùng kín gây ung thư tử cung, sự thật là ngành y vẫn đang tranh cãi về vấn đề này với một phần lớn bác sĩ/nhà khoa học khẳng định liên hệ giữa Talc với ung thư tử cung là không chính xác.

Dù muôn hình vạn trạng như vậy, tin giả vẫn có điểm chung: 99% lợi dụng phản ứng rất mạnh mẽ của bạn đến những giá trị cốt lõi (gia đình, đạo đức) hoặc các vấn đề thường trực trong cuộc sống (sức khỏe, giáo dục). Kết quả là từ những biến thể của "ông chú Viettel" như "Tony có anh bạn ở Singapore" hoặc "con bạn tớ đi đâu cũng có chồng" cho đến những tin nguy hại như "chị em ở Bạch Mai" đã đánh vào tâm lý "ngại đọc bài dài", tâm lý cả tin, tâm lý ngại Google cũng như những trở ngại về ngôn ngữ để lừa gạt những Facebooker nhẹ dạ cả tin.

Người đọc cũng có phần lỗi

Tin giả bị lan truyền bằng những câu nói đời thường dạng như "nhưng cái vaccine HPV đấy người ta nghiên cứu ra là gây chết người hay sao mà". Rõ ràng là chính chúng ta, những người đọc tin, cũng có trách nhiệm rất lớn khi like, comment và share để giúp tin giả lan truyền nhanh như virus.

Vậy thì làm thế nào để tránh tin giả? Hãy xem qua các bước được Hiệp hội các Liên hiệp Thư viện và Viện nghiên cứu IFLA (một tổ chức có liên hệ mật thiết với UNESCO) đưa ra:

- Kiểm tra nguồn tin. Các nguồn tin giả ở Việt Nam sẽ không bao giờ được cấp phép để sử dụng tên miền có đuôi .vn. Một số trang giả danh các nhà lãnh đạo bằng cách sử dụng tên của họ đi kèm với đuôi ".org" hoặc ".com" hoặc ".net", nhưng không bao giờ dùng .vn và thậm chí còn có liên hệ là... Gmail.

- Đọc nội dung bài chứ không chỉ là đề mục. "Các bác sĩ đã lên tiếng rằng" là một trong rất nhiều lỗ hổng có thể xuất hiện trong tin giả.

- Tác giả là ai? Liệu bạn có nên tin một tín đồ chống vaccine để bán các loại thực phẩm chức năng, các liệu pháp "tự nhiên" – hay nói cách khác là không có ai kiểm tra? Bạn có nên tin bài viết của những người bán hàng xách tay rằng sữa Việt Nam chứa chất nào đó bạn không muốn?

- Xem ngày xuất bản. Trong lĩnh vực khoa học, một nghiên cứu của ngày hôm nay có thể bị phủ nhận trong ngày mai.

Động thái mới nhất của Alphabet, công ty mẹ Google, được đưa ra sau khi hàng trăm nhân viên biểu tình phản đối dự án có tên nội bộ Dragonfly (chuồn chuồn). Không chỉ có vậy, một bộ phận lãnh đạo cũng bất đồng với các kế hoạch của công ty. Đầu năm 2019, Google cho biết sẽ không tái ký hợp đồng với chính phủ liên quan đến trí tuệ nhân tạo sau khi bị nhân viên phản đối.

Bộ trưởng Kinh tế Pháp Bruno Le Maire

Đầu tháng 12, Bộ trưởng Kinh tế Pháp Bruno Le Maire cho biết Pháp sẽ chờ EU đến tháng 3/2019 để quyết định đánh thuế các gã khổng lồ Internet Mỹ. Tuy nhiên, 10 ngày sau, ông thông báo thuế sẽ được giới thiệu từ ngày 1/1/2019 do những khó khăn trong việc thống nhất về quy định trên toàn khối. Ông Le Maire hi vọng thuế mới sẽ mang về 500 triệu EUR (570 triệu USD) cho Pháp trong năm 2019.

Pháp cùng với Đức đã đề xuất thuế dịch vụ kỹ thuật số (DST) đối với toàn bộ 28 nước thành viên liên minh châu Âu. Dù vậy, Ireland không đồng tình vì cho rằng có thể làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa Mỹ và châu Âu. Dublin cũng nói rằng khối nên chờ đến khi Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) trình dự thảo thuế trong năm 2019.

Ông Lâm Nguyễn Hải Long phát biểu tại Đại hội đại biểu HCA.

Ông Lâm Nguyễn Hải Long kế nhiệm chức Chủ tịch HCA của ông Chu Tiến Dũng vào tháng 3/2018 trước khi được bầu lại ở nhiệm kỳ VI này.

Đại hội đại biểu HCA Nhiệm kỳ VII bầu Ban chấp hành gồm 21 thành viên, là đại diện cho nhiều lĩnh vực trong ngành CNTT-TT: Giải pháp (23,8%), phần mềm (14,2%), viễn thông (9,5%), quản lý nhà nước (4,8%), các doanh nghiệp phát triển xu hướng công nghệ mới như Big Data, cloud, IoT, mạng xã hội, thương mại điện tử, thanh toán điện tử (19%), an ninh bảo mật mạng (4,8%), luật/luật liên quan đến CNTT (4,8%), khởi nghiệp (9,5%), nguồn nhân lực, nghiên cứu và truyền thông (9,6%)...

Thứ trưởng Trần Văn Tùng phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Ảnh theo Bộ KHCN

Theo tin từ Bộ Khoa học và Công nghệ, sáng 18/12/2018, Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ (Cục ƯDCN) đã Tổng kết công tác năm 2018 và xây dựng phương hướng nhiệm vụ năm 2019. Báo cáo tại hội nghị, ông Tạ Việt Dũng, Cục trưởng Cục ƯDCN cho biết, thực hiện Chương trình công tác năm 2018 đã đăng ký với Bộ, Cục đã bám sát các nhiệm vụ được giao và chỉ đạo của Chính phủ tại các Nghị quyết cũng như yêu cầu của thực tiễn để xác định được các nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng đánh giá cao những đóng góp của đơn vị trong xây dựng, tổ chức thực hiện các văn bản chính sách, đặc biệt là những nội dung đóng góp trong Nghị định hướng dẫn Luật Chuyển giao công nghệ 2017 (sửa đổi) và Đề án “Thúc đẩy nhập khẩu công nghệ trong các ngành, lĩnh vực ưu tiên giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.
Thứ trưởng cũng biểu dương các hoạt động chuyên môn của đơn vị trong Chương trình đổi mới công nghệ quốc gia đến năm 2020, triển khai các đề án, dự án hỗ trợ doanh nghiệp nghiên cứu đổi mới công nghệ, tổ chức xây dựng bản đồ công nghệ, trình diễn kết nối cung cầu công nghệ.

Đặc biệt, sự kiện Diễn đàn xúc tiến chuyển giao công nghệ Việt Nam - Lào 2018 là hoạt động trình diễn, kết nối cung cầu công nghệ đầu tiên do đơn vị tổ chức ở nước ngoài, không chỉ có ý nghĩa về mặt chuyên môn, mà còn góp phần tăng cường tình đoàn kết giữa hai dân tộc, tăng cường hợp tác giữa Đảng, Chính phủ Việt Nam và Lào.