Hàn Quốc viện trợ 3 triệu USD để phát triển nông nghiệp thông minh ở Đà Lạt

Phó giáo sư, bác sĩ Lê Chí Dũng (một đàn em đồng hương Quảng Trị) chia sẻ Giáo sư Văn Tần nổi tiếng là vị bác sĩ phẫu thuật không mệt mỏi. Ông ở bệnh viện bất kể là ngày hay đêm, toàn tâm toàn ý lo cho người bệnh.

“Khối lượng công việc lớn, hiệu quả cao, tâm huyết với nghề nên anh được mọi người tôn trọng, đánh giá cao. Anh là nhân vật rất hiếm hoi đạt được bộ 3 danh hiệu Giáo sư - Thầy thuốc nhân dân - Anh hùng lao động”, Phó giáo sư Lê Chí Dũng bày tỏ.

"Ngày Giáo sư Văn Tần qua đời là ngày đau buồn nhất của toàn thể Bệnh viện Bình Dân", Giáo sư Lê Quang Nghĩa, nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Bình Dân chia sẻ.

Còn với Giáo sư Nguyễn Chấn Hùng, nguyên Giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, Giáo sư Văn Tầnlà người đồng nghiệp rất thân thương, là bậc đàn anh đầy kính mến, một vị bác sĩ có phong thái nghiêm túc và sức làm việc đáng ngưỡng mộ.

Năm 2022, hai vị bác sĩ già cùng tham dự một hội thảo tại Cần Thơ. Tại đây, Giáo sư Tần đã có bài báo cáo, chia sẻ chuyên môn cùng các đồng nghiệp trẻ trong dáng vẻ rất "đơn sơ": Đi dép, áo bỏ ngoài thùng.

Trên Facebook cá nhân, bác sĩ Đoàn Nhật Trung chia sẻ từng có lần hỏi Giáo sư Tần: Điều gì Thầy trăn trở nhất trong cuộc đời hành nghề? Giáo sư Văn Tần trả lời: “Làm nghề, cần nhất là không làm hại thêm cho bệnh nhân bất kỳ góc độ nào. Thầy mỗi ngày duyệt mổ hơn 50 ca, cả đời biết bao nhiêu ngàn ca. Khó nhất là không quyết định sai".

Sinh thời, Giáo sư Văn Tần nhiều lần khẳng định với học trò rằng ông chưa bao giờ hối tiếc khi đã lựa chọn ngành y, bởi lẽ dù làm việc ở đâu, ở thời đại nào thì những kiến thức y khoa luôn hữu dụng.

Năm 2006, Giáo sư Văn Tần được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới. Ước tính đến nay, Giáo sư Văn Tần đã thực hiện trên 30.000 ca phẫu thuật và thực hiện hơn 300 công trình nghiên cứu khoa học.

Một trong những ca mổ phức tạp nhất mà Giáo sư Văn Tần tham gia với vai trò phẫu thuật viên chính là ca mổ huyền thoại tách cặp song sinh Việt - Đức vào năm 1988, cùng giáo sư Trần Đông A, giáo sư Trần Thành Trai. Ca phẫu thuật lịch sử này đã trở thành mốc son của y học Việt Nam. 

Giáo sư Văn Tần qua đời: Ký ức về vị bác sĩ từ chối làm giám đốc bệnh viện

Thoát vị đĩa đệm cột sống đề cập đến bệnh lý của đĩa đệm cột sống bị dịch chuyển ra khỏi vị trí bình thường của thân đốt sống, dẫn đến chèn ép rễ thần kinh hoặc ống sống. TVĐĐCS thường gặp ở cột sống cổ và cột sống thắt lưng gây chèn ép rễ thần kinh hoặc ống sống tại vị trí bị chèn ép.

TVĐĐCS thường là hậu quả của thoái hóa đĩa đệm. Ít người biết nguyên nhân thực sự của TVĐĐCS đa số do những vi chấn thương lặp đi lặp lại gây nên, khiến người bệnh không chú ý đến. Ví như mang vác nặng có thể dẫn đến thoát vị đĩa đệm. Một số trường hợp do chấn thương cột sống khi bị ngã từ trên cao xuống, tai nạn giao thông, tai nạn lao động... gây thoát vị đĩa đệm.

Cần lưu ý những yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc thoát vị đĩa đệm bao gồm:

Cân nặng cơ thể: Thừa cân làm tăng gánh nặng cho những đĩa đệm cột sống thắt lưng dẫn đến tăng nguy cơ TVĐĐCS thắt lưng.

Nghề nghiệp: Những nhóm nghề nghiệp cần hoạt động thể lực nhiều, như thường xuyên phải mang vác nặng, đẩy hoặc kéo vật nặng, nghiêng hoặc vẹo cột sống sang bên... đều làm tăng nguy cơ mắc thoát vị đĩa đệm.

Yếu tố di truyền: Một số người bị mắc thoát vị đĩa đệm có tính chất di truyền trong gia đình.

Khi nào cần đến bác sĩ?

Người bệnh TVĐĐCS có thể không có triệu chứng - hình ảnh thoát vị đĩa đệm có thể phát hiện tình cờ trên phim chụp. Một số trường hợp TVĐĐCS gây đau cột sống. Thoát vị đĩa đệm thường gặp nhất ở cột sống thắt lưng và cột sống cổ.

Triệu chứng điển hình

Đau chân hoặc tay: Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng có thể gây nên triệu chứng đau vùng thắt lưng lan xuống mông, mặt sau đùi, mặt sau ngoài cẳng chân và có thể cả bàn chân. Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ gây nên triệu chứng đau cổ, vai, cánh tay. Triệu chứng đau tay và chân có thể khởi phát hoặc tăng lên khi ho, hắt hơi, khi vận động cột sống.

Tê bì: Người bệnh bị thoát vị đĩa đệm cột sống thường phiền toái vì bị tê bì ở vùng cơ thể tương ứng với vùng chi phối của thần kinh bị đĩa đệm chèn ép.

Yếu cơ: Thoát vị đĩa đệm chèn ép thần kinh làm giảm đáp ứng vận động của nhóm cơ do thần kinh đó chi phối gây nên yếu cơ. Triệu chứng yếu cơ có thể kín đáo chỉ phát hiện được khi người thầy thuốc thăm khám nhưng cũng có thể rất rõ ràng ảnh hưởng đến sinh hoạt của người bệnh hoặc gây tàn phế.

Cần phải đến tư vấn bác sĩ nếu bạn có triệu chứng đau cổ lan ra vai tay hoặc đau lưng lan xuống hông, chân hoặc phối hợp với triệu chứng tê bì, yếu cơ.

Biến chứng của thoát vị đĩa đệm

Tủy sống không chiếm hết chiều dài của ống sống mà tận hết ở phần cao của cột sống thắt lưng. Phần thấp của cột sống thắt lưng chứa đựng các dây thần kinh trong ống sống như đuôi ngựa. Một số trường hợp thoát vị đĩa đệm có thể gây nên chèn ép tủy sống cấp hoặc hội chứng đuôi ngựa và cần phải phẫu thuật cấp cứu để giải phóng chèn ép, tránh liệt vĩnh viễn.

Cần phải đến ngay cơ sở y tế nếu thấy:

Các triệu chứng nặng hơn: đau, tê bì, yếu chi trở nên nặng hơn khiến bạn không thể thực hiện các hoạt động thường ngày.

Rối loạn đại tiện hoặc tiểu tiện: bí tiểu hoặc tiểu không tự chủ, đại tiện không tự chủ.

Mất cảm giác vùng hậu môn sinh dục, mặt trong đùi và cẳng chân.

Thay đổi lối sống

Sử dụng thuốc giảm đau: Các thuốc giảm đau không cần kê đơn cần được sử dụng một cách hợp lý để tránh việc sử dụng không đúng chỉ định. Cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi lựa chọn những thuốc giảm đau tác dụng mạnh hơn.

Sử dụng nghiệm pháp nhiệt: Trong những đợt cấp của bệnh có thể chườm lạnh để giảm đau và giảm phản ứng viêm của bệnh. Khi thoát khỏi đợt cấp, người bệnh có thể chườm ấm để giãn cơ và cho cảm giác dễ chịu hơn.

Tránh nằm quá nhiều: Nằm quá nhiều làm cho các khớp cột sống bị cứng và yếu cơ. Nên nằm nghỉ ngơi khoảng 30 phút sau đó đứng dậy đi lại hoặc làm một số công việc nhà. Cần tránh những tư thế gây đau cho cột sống.

Phòng bệnh thế nào?

Tập luyện: Các bài tập làm khỏe khối cơ cạnh cột sống sẽ có tác dụng làm vững cột sống và tránh các bệnh lý đĩa đệm.

Duy trì tư thế tốt: Duy trì một tư thế tốt trong học tập, lao động và làm việc sẽ tránh được những sang chấn cho cột sống. Nên ngồi thẳng lưng và không nên giữ nguyên một tư thế trong thời gian dài. Để nâng vật nặng, hãy gấp gối thay vì cúi lưng.

Duy trì thể trạng hợp lý: Cần duy trì cân nặng hợp lý với chiều cao để tránh áp lực cho cột sống.

Theo Sức khỏe & Đời sống

Ở cùng thời kỳ, Việt Nam có tổng cộng 2.739 nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo. Tại khu vực ASEAN, Việt Nam hiện xếp thứ 5 về số lượng công bố khoa học. Việt Nam cũng xếp thứ 13 trên tổng số 50 nước châu Á tham gia khảo sát và xếp thứ 47 trên bình diện thế giới. 

Đến cuối năm 2017 ,đã có hơn 200.000 người trên khắp thế giới làm việc trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Dự đoán của các chuyên gia cho thấy, đến năm 2030, thế giới sẽ cần 1 triệu nhân lực phục vụ ngành công nghệ AI. 

Theo nhiều nguồn thống kê, hiện có khoảng trên 1.600 cán bộ người Việt hiện đang nghiên cứu, làm việc trong lĩnh vực có liên quan tới trí tuệ nhân tạo. Trong đó, chỉ có khoảng 700 người đang làm công việc này tại Việt Nam. Nếu tính theo số chuyên gia, con số này thậm chí còn ít hơn, chỉ khoảng 300 người. 

Thống kê của WIPO cho thấy, tính đến năm 2018, trong 6 nước khu vực ASEAN có phát minh, sáng chế về trí tuệ nhân tạo, Việt Nam đứng thứ 2 với tổng cộng 372 hồ sơ. Theo các chuyên gia tại diễn đàn Vietnam Australia AI Forum, đây là dấu hiệu khả quan cho sự phát triển của AI tại Việt Nam. 

Cả Việt Nam hiện chỉ có 300 chuyên gia về trí tuệ nhân tạo.

Tính đến năm 2018, 7 công ty hàng đầu thế giới đã đầu tư 8,332 tỷ USD vào việc phát triển trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, từ năm 2016-2020, có 96 dự án quốc gia liên quan đến trí tuệ nhân tạo được đầu tư, với tổng số vốn là 169,2 tỷ đồng. 

Đến năm 2020, đã có 50 quốc gia trên thế giới ban hành chính sách về trí tuệ nhân tạo, trong đó có 35 nước xây dựng chiến lược quốc gia về trí tuệ nhân tạo. 

Tại Việt Nam, đầu năm 2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đến năm 2030. 

Chiến lược này được ban hành với mục tiêu thúc đẩy nghiên cứu, phát triển, ứng dụng AI để biến nó thành một trong những công nghệ chủ chốt của Việt Nam trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0. Điều này nhằm phát triển kinh tế, xã hội và biến Việt Nam trở thành trung tâm của khu vực trong nghiên cứu, ứng dụng AI.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy.

Theo ông Bùi Thế Duy - Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, mục tiêu của diễn đàn Vietnam Australia AI Forum là thúc đẩy việc nghiên cứu, ứng dụng và kết nối các doanh nghiệp của Việt Nam và Australia trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Điều này sẽ giúp tạo ra sự thay đổi về mặt kinh tế xã hội và góp phần giải quyết các thách thức, đồng thời giúp 2 nước ứng dụng tốt hơn các công nghệ mới để tối ưu hóa và nâng cao năng lực cạnh tranh. 

Trong khuôn khổ Vietnam Australia AI Forum, các nhà khoa học và cộng đồng phát triển AI của Việt Nam và Australia sẽ cùng nhau chia sẻ các sáng kiến nhằm thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng AI nói chung và việc ứng dụng AI nói riêng. 

Thứ trưởng Bùi Thế Duy hy vọng qua diễn đàn, công nghệ AI sẽ đóng vai trò quan trọng hơn vào việc phát triển kinh tế xã hội của hai nước, đồng thời biến Việt Nam trở thành tâm điểm trong việc ứng dụng AI trong khu vực cũng như trên thế giới. 

Theo các chuyên gia tại diễn đàn Vietnam Australia AI Forum, thách thức mà Việt Nam hiện đang phải đối mặt là chưa có cơ sở đào tạo chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo ở đẳng cấp thế giới. Ngoài ra, chúng ta cũng thiếu hụt cơ sở nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo ở đẳng cấp khu vực. 

Ở thời điểm hiện tại, thị trường trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam còn khá nhỏ, mới chỉ có 65 startup về trí tuệ nhân tạo. Hệ thống dữ liệu mở, công tác lưu trữ và chia sẻ dữ liệu còn hạn chế. Hạ tầng kỹ thuật và thông tin phục vụ phát triển công nghiệp trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam cũng không được đánh giá cao. Đây là những thách thức mà Việt Nam cần phải giải quyết nếu muốn trở thành hub trong khu vực và thế giới về trí tuệ nhân tạo. 

Trọng Đạt

Việt Nam thiếu hụt chuyên gia trí tuệ nhân tạo

Trí tuệ nhân tạo Việt Nam được dự báo sẽ sớm vươn lên tầm cao mới. Đây là khát vọng lớn, đồng thời cũng là động lực cho các ý tưởng sáng tạo và suy nghĩ vượt ra ngoài khuôn khổ

Theo PGS.TS Trần Thế Truyền, Đại học Deakin - Australia, trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu, AI đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu khí thải và thay đổi chu kỳ thích ứng, làm cho hệ thống hiệu quả hơn; Cung cấp các cảm biến, hệ thống giám sát tự động; cung cấp các dự báo chính xác và nhanh chóng hơn; hỗ trợ đưa ra các biến tương đồng (nguyên nhân - kết quả) để hiểu về các hiện tượng thời tiết, dự báo...

Theo The Verge, sự phát triển của AI đã khiến nhiều người đặt câu hỏi công nghệ này có thể giúp gì để giải quyết một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với nhân loại: Biến đổi khí hậu. Một bài nghiên cứu mới đây của một nhóm chuyên gia nổi tiếng nhất lĩnh vực này đã trả lời câu hỏi, bằng việc đưa ra một số ví dụ về cách học máy có thể giúp ngăn chặn sự hủy diệt của con người.

Các trường hợp áp dụng AI được đề xuất rất đa dạng, từ sử dụng AI và hình ảnh vệ tinh để theo dõi nạn phá rừng tốt hơn, đến phát triển các vật liệu mới có thể thay thế thép và xi măng (việc sản xuất những nguyên liệu này chiếm tới 9% lượng khí thải nhà kính toàn cầu).

Một công trình nghiên cứu của Giám đốc điều hành DeepMind - Demis Hassabis, người chiến thắng giải thưởng Turing Yoshua Bengio và đồng sáng lập Google Brain - Andrew Ng, đã chỉ ra các lĩnh vực triển khai AI lớn. Nổi bật trong số này là sử dụng thị giác máy tính để theo dõi môi trường; sử dụng phân tích dữ liệu để tìm ra sự thiếu hiệu quả trong các ngành công nghiệp phát thải nặng; và sử dụng AI để mô hình hóa các hệ thống phức tạp, như khí hậu của trái đất, vì vậy chúng ta có thể chuẩn bị tốt hơn cho những thay đổi trong tương lai.

Các tác giả cho rằng AI có thể là một nhân tố vô giá trong việc giảm thiểu và ngăn chặn tác động xấu của biến đổi khí hậu, nhưng nó không phải là giải pháp vạn năng và cần các chính sách chính trị cần thiết.

David Rolnick, tiến sĩ nghiên cứu tại Đại học Pennsylvania, trưởng nhóm tác giả đã viết rằng: “Chỉ riêng công nghệ là không đủ. Các công nghệ giúp giảm thiểu biến đổi khí hậu đã có trong nhiều năm qua, nhưng phần lớn không được xã hội áp dụng ở quy mô lớn. Mặc dù chúng tôi hy vọng học máy sẽ hữu ích trong việc giảm chi phí liên quan đến những dự án khí hậu, nhưng con người cũng phải quyết định hành động”.

Nghiên cứu gợi ý nhiều lĩnh vực có thể triển khai học máy, được phân loại theo tác động tiềm năng của chúng và liệu công nghệ có liên quan được phát triển đầy đủ để gặt hái thành quả nhất định, đặc biệt là:

Xây dựng hệ thống điện tốt hơn. Các hệ thống điện chứa rất nhiều dữ liệu, nhưng quá ít dữ liệu  được tận dụng. Học máy có thể giúp dự báo nhu cầu sản xuất điện, cho phép các nhà cung cấp tích hợp tốt hơn các nguồn tài nguyên tái tạo vào lưới điện quốc gia, và giảm lượng chất thải. Phòng thí nghiệm UK DeepMind của Google đã mô phỏng dự án này, sử dụng AI để dự đoán sản lượng năng lượng của các trang trại gió.

Khí nhà kính không chỉ được thải từ động cơ và nhà máy điện. Phần lớn đến từ sự tàn phá cây cối, đất than bùn và những thực vật hấp thụ carbon trong quá trình quang hợp qua hàng triệu năm. Phá rừng và nông nghiệp không bền vững dẫn đến việc carbon này được thải trở lại khí quyển, nhưng chúng ta có thể sử dụng hình ảnh vệ tinh và AI để xác định những nơi đang xảy ra hiện tượng này và bảo vệ các bể chứa carbon tự nhiên đó.

Một nghiên cứu chỉ ra rằng, 9% lượng khí thải nhà kính toàn cầu đến từ việc sản xuất bê tông và thép. Học máy có thể giúp giảm con số này bằng cách giúp phát triển các vật liệu carbon thấp thay thế cho các vật liệu trên. AI giúp nhà khoa học khám phá các vật liệu mới bằng cách cho phép mô hình hóa các tính chất và tương tác của các hợp chất hóa học chưa từng thấy trước đây.

Những tác động lớn nhất của biến đổi khí hậu trong những thập kỷ tới sẽ được gây ra bởi các hệ thống cực kỳ phức tạp, như những thay đổi trong lớp phủ mây và của lớp băng. Đây chính xác là loại vấn đề mà AI rất giỏi trong việc đào sâu nghiên cứu. Mô hình hóa những thay đổi này sẽ giúp các nhà khoa học dự đoán các sự kiện thời tiết cực đoan, như hạn hán và bão, từ đó giúp các chính phủ bảo vệ chống lại các tác động xấu nhất của chúng.

Ngành giao thông vận tải chiếm 1/4 lượng khí thải CO2 toàn cầu, với 2/3 số này được tạo ra do giao thông đường bộ. Cũng như hệ thống điện, học máy có thể giúp lĩnh vực này hiệu quả hơn, giảm số lượng hành trình lãng phí, tăng hiệu quả của các phương tiện và chuyển hàng hóa sang các lựa chọn carbon thấp như đường sắt. AI cũng có thể giảm việc sử dụng xe hơi thông qua việc triển khai các phương tiện tự lái dùng chung, dù công nghệ này mới chỉ đang được phát triển.

Năng lượng tiêu thụ trong các tòa nhà chiếm 1/4 lượng thải CO2 toàn cầu. Các tòa nhà tồn tại lâu dài và hiếm khi được trang bị thêm công nghệ mới. Chỉ cần thêm một vài cảm biến thông minh để theo dõi nhiệt độ không khí, nhiệt độ nước và sử dụng năng lượng, chúng ta có thể giảm 20% mức sử dụng năng lượng trong một tòa nhà và các dự án quy mô lớn - giám sát toàn thành phố - có thể còn có tác động lớn hơn.

Giải pháp này tuy là một giả định, nhưng là một trong những điều mà các nhà khoa học hy vọng được ứng dụng vào thực tiễn nhất. Nếu chúng ta có thể tìm cách làm cho các đám mây phản chiếu nhiều hơn hoặc tạo ra các đám mây nhân tạo, chúng ta có thể phản chiếu nhiều hơn nhiệt lượng của Mặt trời trở lại không gian. Tuy nhiên, đây vẫn là một vấn đề lớn, và cần phải đánh giá các hiệu ứng phụ tiềm ẩn. AI có thể được ứng dụng, nhưng sẽ có những thách thức quan trọng về việc quản lý.

Nguyễn Thái

Diễn tập ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai năm 2021

Chiều 30/11, trường Đại học Phòng cháy, chữa cháy tổ chức buổi diễn tập phương án ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2021.  

Theo bác sĩ Nguyễn Đức Minh, Khoa Cấp Cứu - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, chức năng của gan là chuyển hóa các chất độc hại để thải trừ ra khỏi cơ thể và tổng hợp các chất cần thiết cho cơ thể. Nhiễm độc gan là tình trạng gan bị tổn thương do virus hoặc thuốc, chất gây hại gan, dẫn đến suy giảm các chức năng gan. 

Bác sĩ Minh cho biết các thói quen phổ biến đang "đầu độc" lá gan là

- Tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt khi dùng quá liều hoặc kéo dài, như thuốc ngủ, thuốc giảm đau hạ sốt, kháng sinh (thuốc lao…), thuốc điều trị tâm thần, ung thư…

- Sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc, không được kê đơn chính thống, thực phẩm chức năng không rõ tính năng, thuốc nam, bắc không rõ nguồn gốc.

- Sử dụng các chất kích thích như rượu bia, ma túy.

Suy gan cấp ít có biểu hiện lâm sàng, người bệnh thường được phát hiện thông qua xét nghiệm men gan và chức năng gan. Một số dấu hiệu sớm của bệnh như người mệt mỏi, sợ mỡ, nổi mụn nhọt, ngứa, đau bụng vùng gan…

Trường hợp nặng có thể dẫn đến hội chứng suy tế bào gan với các triệu chứng như vàng da, mệt mỏi, chán ăn, hơi thở có mùi hôi khai, chảy máu khó cầm, li bì, khó ngủ.

Những trường hợp gan bị tổn thương nghiêm trọng người bệnh có thể tiến triển sang giai đoạn hôn mê, suy hô hấp, tụt huyết áp, hạ đường máu, suy thận, co giật…