Báo VietNamNet tổ chức cuộc thi "Chuyện của những dòng sông"để quý độc giả có thể chia sẻ những câu chuyện đẹp, những ký ức về sông, phản ánh những vấn đề về phát triển kinh tế, văn hóa bên những dòng sông và thể hiện những mong muốn, dự định, ý tưởng thúc đẩy sự phát triển bền vững trên các dòng sông và cho cộng đồng.

Cuộc thi diễn ra từ ngày 5/3 đến 30/6/2024 trên mục Du lịch.

Xin trân trọng giới thiệu bài viết Ký ức dòng Bảo Địnhcủa tác giả Trương Trọng Nghĩa. 

Nhìn trên bản đồ, đoạn gần bốn cù lao tứ linh Long - Lân - Quy - Phụng nổi trên sông Tiền, có một nhánh sông uốn lượn quanh co giữa lòng thành phố Mỹ Tho như nét điểm xuyết mềm mại, thướt tha.

Đó là sông Bảo Định, từng là một trong những thủy lộ giữ vai trò quan trọng về quân sự, thủy lợi, giao thông… đồng thời là nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho cư dân cả một vùng rộng lớn.

Sông Bảo Định chỉ dài 25km nhưng lại đóng vai trò trọng yếu vì nó nối liền sông Tiền và sông Vàm Cỏ Tây trước khi cả hai cùng đổ ra biển Đông.

Dòng sông ban đầu chỉ là hai con rạch nhỏ, qua bàn tay của con người, qua hơn 2 thế kỷ đã mang trong mình bao câu chuyện thăng trầm của lịch sử. Do có nguồn gốc ban đầu từ rạch sông nên dòng Bảo Định có hình dáng ngoằn ngoèo, len lỏi trong thành phố Mỹ Tho.

Nhưng đến đoạn cầu Bến Chùa, gần ngã ba Trung Lương thì nó cứ thế thẳng một đường sang tận thành phố Tân An (tỉnh Long An) rồi đổ thẳng ra sông Vàm Cỏ Tây. Đây cũng là con kênh đầu tiên ở Nam Bộ dùng chiếc xáng múc để mang nước về tưới tắm cho cả một vùng đất đai xanh tươi, trù phú.

Đem chuyện lai lịch của dòng kênh này hỏi nhà nghiên cứu Nguyễn Ngọc Phan, tôi được biết, trước khi có dòng Bảo Định thì ở phía Đông Bắc có rạch Vũng Gù chảy từ sông Vàm Cỏ Tây đến xóm Thị Cai; ở phía Nam có rạch Mỹ Tho chảy từ sông Tiền tới Bến Tranh (thuộc xã Lương Hòa Lạc, huyện Chợ Gạo ngày nay). Khoảng giữa hai con rạch ấy là một vùng đồng bằng mênh mông, cây cối hoang vu, ruộng vườn liên tiếp.

Cho đến năm Ất Dậu (1705), Nguyễn Cửu Vân đem quân sang bình định đất Chân Lạp theo lệnh chúa Nguyễn Phúc Chu. Để làm phòng tuyến giữ miền biên cảnh, Nguyễn Cửu Vân đã cho đắp một chiến lũy dài từ xóm Thị Cai đến Bến Tranh.

Phía bên ngoài lũy, Nguyễn Cửu Vân cho quân lính đào một con hào sâu nối liền rạch Vũng Gù (Tân An) sang rạch Mỹ Tho. Đó là những dòng chảy đầu tiên của dòng kênh Bảo Định, khơi nguồn cho dòng nước đỏ mang phù sa về nuôi cây trái cho cả vùng đồng bằng rộng lớn sau này.

Theo nghiên cứu của tác giả Huỳnh Minh trong quyển “Định Tường xưa và nay”, hơn trăm năm sau con hào đấy bị bùn cỏ tích tụ gây cạn lấp, thuyền lớn đi đến đây phải đợi nước lên đầy mới đi được, nhất là đoạn giáp nước tại chợ Thang Trông.

Vì vậy, ngày 28 tháng Giêng (âm lịch) năm Kỷ Mão (1819), vua Gia Long đã sai quan trấn thủ Định Tường là Nguyễn Văn Phong lo việc nạo vét và nới rộng dòng chảy này. Việc nạo vét được khởi công ngày 23/2/1819 và kết thúc ngày 28/5/1819. Công trình hoàn thành được vua Gia Long hết lời khen ngợi và cho đặt tên là Bảo Định hà và cho dựng bia ghi công ở bên bờ kênh gần chợ Thang Trong.

Lịch sử dòng kênh này cũng đã trải qua nhiều lần đổi họ thay tên. Năm Ất Tỵ (1835), vua Minh Mạng cho đổi tên lại là Trí Tường giang.

Đến đời vua Thiệu Trị, đổi tên thành sông An Định. Khi quân Pháp sang đô hộ, họ lại cho đổi tên là Arroyo de la Poste (kênh Bưu Điện). Thế nhưng, dân địa phương vẫn quen gọi là sông Bảo Định hay kênh Trạm.

Dòng sông với những tên gọi khác nhau đã đi vào ký ức bao đời của người dân quê tôi. Còn với riêng tôi, ký ức về con kênh Bảo Định thật êm đềm và trong trẻo. Lòng kênh không rộng nhưng sâu, trên đó có nhiều cây cầu cao chót vót bắc ngang để chừa khoảng thông thuyền.

Những buổi đi học về sớm, tôi vẫn hay cùng chúng bạn đứng bên bờ sông xem những người làm nghề hạ bạc giăng lưới bắt tôm cá, hay những chiếc ghe chở đủ các mặt hàng nông sản từ dừa, chuối, gạo… đến rau của quả các loại.

Con kênh đã mang dòng nước ngọt, mang phù sa về nuôi ruộng đồng cây trái. Và đã có bao đời, bao thế hệ sinh ra, lớn lên và mất đi bên dòng kênh này, cứ thế cuộc sống cứ tiếp nối không ngừng.

Trên dòng kênh này cũng đã sản sinh ra những tên tuổi lớn, được nhiều người biết đến. Ở cạnh bờ sông Bảo Định đoạn qua xã Phú Kiết, huyện Chợ Gạo có một khu vườn nhỏ, nơi sinh ra và lớn lên của soạn giả Trần Hữu Trang, tác giả của những vở cải lương nổi tiếng như Tô Ánh Nguyệt, Lan và Điệp, Đời cô Lựu... Sau khi soạn giả Trần Hữu Trang mất, soạn giả Việt Thường (con trai ông) đã xây dựng nhà lưu niệm này để lưu giữ ký ức cũng như những hình ảnh, tác phẩm của cha mình.

Từ nhà lưu niệm soạn giả Trần Hữu Trang xuôi theo dòng Bảo Định gần 3km đường sông là đến Ngã tư Giáp Nước (xã Mỹ Tịnh An, huyện Chợ Gạo ngày nay). Đây cũng là nơi thực dân Pháp đã xử trảm Thủ khoa Nguyễn Hữu Huân, một lãnh tụ xuất sắc của phong trào nghĩa quân kháng Pháp vào ngày 15/4 (âm lịch) năm Ất Hợi, tức ngày 19/5/1875.

Nguyễn Hữu Huân nổi tiếng học giỏi và thi đỗ Thủ khoa ở kỳ thi Hương tại Gia Ðịnh năm Nhâm Tý (1852) đời vua Tự Ðức. Ông là một nhà giáo, và là một nhân sĩ trí thức lãnh đạo phong trào kháng Pháp ở Nam Bộ trong những thập kỷ đầu chống Pháp. Nơi khúc sông này, giặc Pháp đã xử trảm ông sau nhiều lần đem tiền tài, bổng lộc chiêu dụ quy hàng bất thành.

Đền thờ của ông được xây dựng khang trang và hàng năm lễ giỗ của ông được chính quyền và nhân dân địa phương tổ chức trang trọng vào hai ngày 14-15/4 âm lịch. Cách đó không xa là khu mộ của Âu Dương Lân, một vị quan nhà Nguyễn, người bị đày đi Cayenne cùng Nguyễn Hữu Huân và cùng Nguyễn Hữu Huân nhiều lần mưu cuộc chống Pháp. Năm 1875, cùng với Nguyễn Hữu Huân, Âu Dương Lân bị hành quyết bên bờ sông Mỹ Tho.

****

Ngày nay, khi đường bộ phát triển thì giao thông đường thủy không còn đóng vai trò quan trọng nữa. Nếu như trước đây, kênh Bảo Định là tuyến đường huyết mạch nối hai tỉnh Tiền Giang và Long An, nối miền Tây với Sài Gòn thì từ khi kênh Chợ Gạo được người Pháp khánh thành đưa vào sử dụng vào năm 1877, kênh Bảo Định ngày càng mất dần vai trò quan trọng số 1 của mình.

Khi lân la tìm tư liệu viết bài này, tôi quen vợ chồng anh Bảy Chà làm nghề hạ bạc trên sông. Anh Bảy kể, hồi xưa khúc sông này tôm cá nhiều lắm.

Chỉ cần bỏ lưới bén đi một vòng quay trở lại là gỡ cá mệt nghỉ luôn. Cá thì đủ thứ: cá rô, cá sặc, cá phi, cá mè, cá chạch, cá thác lác… đó là chưa kể tôm càng xanh con nào con nấy bằng bắp tay, lặn một chút là bắt đầy giỏ. Nhưng đó là chuyện của mấy chục năm về trước, bây giờ cá mắm đâu mất hết, có ngày kiếm không đủ tiền mua gạo mắm…

Chưa kể, những năm gần đây dòng kênh ô nhiễm ghê gớm. Rác rến, bao ni-lông, chai lọ, thuốc trừ sâu… cứ đổ thẳng xuống dòng kênh này. Rồi một số người dùng bình xiệt điện tận diệt cá tôm. Anh Bảy bùi ngùi kể, từ khi đập ngăn mặn được dựng lên ở hai đầu kênh phía Long An và Tiền Giang để ngăn mặn, thêm chất thải từ các nhà máy, xí nghiệp lớn thải ra, kênh càng bị ô nhiễm trầm trọng hơn, cá tôm ngày càng ít đi.

Anh Bảy buồn hiu khi dòng sông này không còn là nơi có thể mưu sinh, nuôi sống hai vợ chồng như trước… Nghe anh chia sẻ, tôi mơ hồ nghĩ đến chuyện dòng kênh hơn 200 năm tuổi có thể sẽ bị bức tử trong nay mai nếu không được khơi thông dòng chảy…

*****

Chiều nay, tôi đứng ở ngã ba sông, nơi sông Tiền và kênh Bảo Định lộng gió gặp nhau như một mối lương duyên tiền định. Phà Tân Long vẫn hối hả xuôi dòng Bảo Định, đưa người từ bên cồn Tân Long sang thành phố Mỹ Tho và ngược lại. Khúc sông Bảo Định nơi ngã ba sông vẫn nên thơ và êm đềm đêm ngày rì rầm sóng vỗ.

Thành phố Mỹ Tho vừa công bố Quyết định phê duyệt Đồ án quy hoạch khu đô thị gần 200 héc-ta ven sông Bảo Định nằm phía Đông Bắc thành phố. Theo quy hoạch thì đây sẽ là khu đô thị mới được đầu tư xây dựng hiện đại, phát triển theo mô hình sinh thái phù hợp không gian cảnh quan ven sông.

Điểm nhấn của dự án này chính là không gian biểu diễn nghệ thuật và thương mại tổng hợp bên cạnh sông Bảo Định với vai trò là điểm kết nối khu đô thị với đường ven sông.

Ở bờ bên kia, tỉnh Long An cũng đã khởi công dự án Kè sông Bảo Định với chiều dài 1.584m, tổng mức đầu tư hơn 836 tỉ đồng, thực hiện trong 5 năm từ 2020 - 2025. Công trình sẽ góp phần quan trọng vào việc chỉnh trang đô thị, chống sạt lở, tạo trục cảnh quan xanh - sạch - đẹp dọc ven hai bờ sông Bảo Định.

Từ một dòng kênh quan trọng cho việc giao thương, rồi bị bỏ quên theo thời gian, hôm nay dòng kênh Bảo Định đã được đánh thức và trở thành nhịp cầu nối hai thành phố Mỹ Tho và Tân An.

Những dự án ở hai đầu của dòng kênh đang bắt đầu được triển khai, cho ta một niềm hy vọng trong nay mai, dòng kênh Bảo Định sẽ đẹp như mơ, sẽ không bị “bức tử” mà sẽ đi vào sử sách như một chứng nhân lịch sử lắng đọng cùng ký ức thời gian...

Trương Trọng Nghĩa

Ở Đức, mọi người gọi ông là Vua Kahn. Khi còn là một thủ môn, Oliver Kahn hung dữ, khó gần và luôn luôn bù xù, luôn thể hiện một khí chất hoang dã. Khi trở thành CEO của Bayern Munich, ông thiết kế một kế hoạch chiến lược tinh tế, đầy tham vọng, sáng tạo và tao nhã nhất bóng đá châu Âu trong một thời gian dài.

Kahn hầu như không kéo dài hai năm trong văn phòng. Khi bị sa thải vào thứ Sáu vừa qua bởi Herbert Hainer, quyền lực thực sự của Adidas, người đứng đầu của ngành công nghiệp Bavaria và là cơ quan điều hành đầu tiên của CLB xã hội quyền lực nhất nước Đức, những hình ảnh dữ dội ấy lại xuất hiện từ chiều sâu vô thức của tập thể.

Tờ Bild công bố hôm Chủ nhật rằng Bayern chủ động ngăn Kahn tham dự trận đấu cuối cùng của đội ở Cologne. Bởi vì, khi biết tin mình bị sa thải (nhưng quyết định chính thức chỉ công bố sau khi đã vô địch Bundesliga), ông rất hung hăng. Giận dữ.

Hainer khẳng định điều đó trong cuộc họp báo mà ông tổ chức cùng ngày tại Munich, trong bối cảnh Bayern trải qua cuộc khủng hoảng thể chế nghiêm trọng nhất trong thế kỷ này: "Mặc dù giám đốc thể thao Hasan Salihamidzic hiểu quyết định này; Kahn phản ứng một cách rất xúc động".

Cựu thủ môn 53 tuổi công khai bày tỏ sự tiếc nuối khi không được phép tham dự trận đấu với Cologne, nơi Bayern may mắn lên ngôi vô địch khi mà Borussia Dortmund hòa Mainz trên sân nhà. Những gì được cho là đám tang cho một kỷ nguyên thống trị đã trở thành bữa tiệc với Meisterschale - tên gọi Chiếc đĩa bạc cho nhà vô địch Bundesliga- lần thứ 11 liên tiếp.

Một thế lực bá chủ chưa từng có ở bóng đá Đức. Jan-Christian Dreesen, người cho đến nay vẫn giữ chức phó chủ tịch kinh tế, đã tiếp quản Kahn rồi trao danh hiệu cho các đội trưởng Kimmich và Neuer.

Nhà báo Pit Gottschalk, từ Sport1, tiết lộ hôm Chủ nhật rằng ban lãnh đạo Bayern đã ngăn cản Kahn đi cùng đội vì sợ hãi. Nỗi sợ hãi thể chất về một cuộc tấn công nhắm vào Dressen, đặc biệt là khi cả hai nhà lãnh đạo gặp nhau trên máy bay, hoặc trong khu VIP sân vận động.

Rắc rối từ Dortmund

Mọi thứ có lẽ bắt đầu trở nên tồi tệ ở Dortmund, vào ngày 8/10/2022. Hôm đó, Borussia gỡ hòa 2-2 ở phút 95, với bàn thắng của Modeste. Đó là khoảng thời gian thất vọng đối với một đội đang cố gắng phát triển lối chơi mạo hiểm nhất kể từ khi Guardiola chia tay năm 2016 (thắng 1, hòa 4, thua 1 trong 6 trận).

Với việc ký hợp đồng cùng Julian Nagelsmann năm 2021 và khoản đầu tư lớn nhất để chiêu mộ cầu thủ trong toàn bộ lịch sử của mình, đội bóng miền nam nước Đức dự định dẫn đầu bóng đá châu Âu không chỉ bằng kết quả.

Ý tưởng của Nagelsmann - người ủng hộ đầu tiên là Kahn - vừa táo bạo, vừa phức tạp, vừa đẹp đẽ. Đó là việc sử dụng tối đa 6 mắt xích tấn công với sự hoán đổi vị trí triệt để, khiến cho các pha tấn công của Bayern trở nên độc đáo. Khó khăn hơn mọi thứ mà Guardiola đã thử.

Nhưng Nagelsmann cần thời gian, tính cách trẻ tuổi của ông làm dấy lên nghi ngờ trong nhóm lãnh đạo lão thành của CLB, bắt đầu từ Uli Hoeness. Những rắc rối nhỏ không giải quyết triệt để trở thành quả bom sau đó.

Ngày mùa thu ấy ở Signal Iduna Park, khi Modeste gỡ hòa vào phút cuối, Kahn đã biến hình. Ngồi trong khu VIP, giữa Dressen và Hainer, sự thanh thản của những người bạn đồng hành dịu dàng tương phản với tính chất triệt để từ cơn kịch phát của cầu thủ hay nhất World Cup 2002.

Đầu tiên, ông giật mạnh về phía sau trong khi thốt ra một tiếng hú, sau đó Kahn hướng người về phía trước vung chân tay với tất cả sức mạnh, như thể anh ta muốn phá vỡ lan can bằng một cú đánh.

Truyền hình đã ghi lại khoảnh khắc này. Bản thân Kahn, có lẽ cũng xúc động trước cảm xúc của chính mình, đã đăng đoạn video lên Twitter.

Phá sản một dự án

Động thái của việc sa thải Nagelsmann rơi vào lĩnh vực bí ẩn. Không ai, cả ban giám đốc, cũng như hội đồng gồm những nhà thông thái đứng đầu là Hoeness, Kahn hay Salihamidzic, hoàn toàn chịu trách nhiệm về việc loại bỏ người mà cho đến gần đây vẫn được coi là Mozart của các huấn luyện viên người Đức.

Có một điều chắc chắn là Nagelsmann được thay thế bởi Thomas Tuchel hôm 24/3 khi đội chơi thứ bóng đátốt nhất, lọt vào tứ kết Champions League với thành tích toàn thắng, đứng đầu Bundesliga và chưa bị loại khỏi Cúp Đức.

Kahn là người ủng hộ Nagelsmann, nhưng không thể bảo vệ ông khi Hoeness áp đặt những nghi ngờ của mình lên ban giám đốc.

Biện pháp này hủy bỏ dự án của Kahn, dự án từng trả 20 triệu euro vào năm 2021 để ký hợp đồng với Nagelsmann từ Leipzig.

Phong trào chiêu mộ Harry Kane và Frenkie de Jong, những trụ cột của đội bóng mà Nagelsmann tưởng tượng, sớm lụi tàn. Nhưng Nagelsmann vẫn tiếp tục ở Bayern. Ông có hợp đồng đến năm 2025 và CLB xứ Bavaria không đạt được thỏa thuận chấm dứt hợp đồng với giá thấp hơn 10 triệu euro.

"Từ đây, tôi muốn mời Julian tham gia vào bữa tiệc danh hiệu, bởi vì Bundesliga này cũng thuộc về ông ấy", Salihamidzic, người cũng bị sa thải cùng với Kahn nhưng có mặt tại Cologne, cho biết.

Ở tuổi 71, Uli Hoeness một lần nữa tiếp quản CLB. Vị chủ tịch cũ, người ủng hộ việc bổ nhiệm Kahn, cuối cùng lại thất vọng với mọi thứ diễn ra tại Allianz Arena.

Ông bị một số nhân viên buộc tội có hành vi tự kỷ, lạnh lẽo, cách xa sự ấm áp được mong đợi của người lãnh đạo trong một tổ chức điều hành theo mô hình gia đình, và quá dễ bị lung lay bởi lời khuyên của các công ty tư vấn đa quốc gia.

Hoeness tiếp nhận quá trình chuyển đổi, bắt đầu từ cuộc họp quản trị ngày 30/5. Trước hết, ông phải chọn giám đốc thể thao. Hiện tại, vị trí của Tuchel có vẻ an toàn. 350.000 thành viên Bayern đang hồi hộp theo dõi. CLB ổn định nhất châu Âu đang quay cuồng.

Vừa vô địch, Tuchel loại 5 cái tên khỏi Bayern Munich

Ở Đức, mọi người gọi ông là Vua Kahn. Khi còn là một thủ môn, Oliver Kahn hung dữ, khó gần và luôn luôn bù xù, luôn thể hiện một khí chất hoang dã. Khi trở thành CEO của Bayern Munich, ông thiết kế một kế hoạch chiến lược tinh tế, đầy tham vọng, sáng tạo và tao nhã nhất bóng đá châu Âu trong một thời gian dài.

Kahn hầu như không kéo dài hai năm trong văn phòng. Khi bị sa thải vào thứ Sáu vừa qua bởi Herbert Hainer, quyền lực thực sự của Adidas, người đứng đầu của ngành công nghiệp Bavaria và là cơ quan điều hành đầu tiên của CLB xã hội quyền lực nhất nước Đức, những hình ảnh dữ dội ấy lại xuất hiện từ chiều sâu vô thức của tập thể.

Tờ Bild công bố hôm Chủ nhật rằng Bayern chủ động ngăn Kahn tham dự trận đấu cuối cùng của đội ở Cologne. Bởi vì, khi biết tin mình bị sa thải (nhưng quyết định chính thức chỉ công bố sau khi đã vô địch Bundesliga), ông rất hung hăng. Giận dữ.

Hainer khẳng định điều đó trong cuộc họp báo mà ông tổ chức cùng ngày tại Munich, trong bối cảnh Bayern trải qua cuộc khủng hoảng thể chế nghiêm trọng nhất trong thế kỷ này: "Mặc dù giám đốc thể thao Hasan Salihamidzic hiểu quyết định này; Kahn phản ứng một cách rất xúc động".

Cựu thủ môn 53 tuổi công khai bày tỏ sự tiếc nuối khi không được phép tham dự trận đấu với Cologne, nơi Bayern may mắn lên ngôi vô địch khi mà Borussia Dortmund hòa Mainz trên sân nhà. Những gì được cho là đám tang cho một kỷ nguyên thống trị đã trở thành bữa tiệc với Meisterschale - tên gọi Chiếc đĩa bạc cho nhà vô địch Bundesliga- lần thứ 11 liên tiếp.

Một thế lực bá chủ chưa từng có ở bóng đá Đức. Jan-Christian Dreesen, người cho đến nay vẫn giữ chức phó chủ tịch kinh tế, đã tiếp quản Kahn rồi trao danh hiệu cho các đội trưởng Kimmich và Neuer.

Nhà báo Pit Gottschalk, từ Sport1, tiết lộ hôm Chủ nhật rằng ban lãnh đạo Bayern đã ngăn cản Kahn đi cùng đội vì sợ hãi. Nỗi sợ hãi thể chất về một cuộc tấn công nhắm vào Dressen, đặc biệt là khi cả hai nhà lãnh đạo gặp nhau trên máy bay, hoặc trong khu VIP sân vận động.

Rắc rối từ Dortmund

Mọi thứ có lẽ bắt đầu trở nên tồi tệ ở Dortmund, vào ngày 8/10/2022. Hôm đó, Borussia gỡ hòa 2-2 ở phút 95, với bàn thắng của Modeste. Đó là khoảng thời gian thất vọng đối với một đội đang cố gắng phát triển lối chơi mạo hiểm nhất kể từ khi Guardiola chia tay năm 2016 (thắng 1, hòa 4, thua 1 trong 6 trận).

Với việc ký hợp đồng cùng Julian Nagelsmann năm 2021 và khoản đầu tư lớn nhất để chiêu mộ cầu thủ trong toàn bộ lịch sử của mình, đội bóng miền nam nước Đức dự định dẫn đầu bóng đá châu Âu không chỉ bằng kết quả.

Ý tưởng của Nagelsmann - người ủng hộ đầu tiên là Kahn - vừa táo bạo, vừa phức tạp, vừa đẹp đẽ. Đó là việc sử dụng tối đa 6 mắt xích tấn công với sự hoán đổi vị trí triệt để, khiến cho các pha tấn công của Bayern trở nên độc đáo. Khó khăn hơn mọi thứ mà Guardiola đã thử.

Nhưng Nagelsmann cần thời gian, tính cách trẻ tuổi của ông làm dấy lên nghi ngờ trong nhóm lãnh đạo lão thành của CLB, bắt đầu từ Uli Hoeness. Những rắc rối nhỏ không giải quyết triệt để trở thành quả bom sau đó.

Ngày mùa thu ấy ở Signal Iduna Park, khi Modeste gỡ hòa vào phút cuối, Kahn đã biến hình. Ngồi trong khu VIP, giữa Dressen và Hainer, sự thanh thản của những người bạn đồng hành dịu dàng tương phản với tính chất triệt để từ cơn kịch phát của cầu thủ hay nhất World Cup 2002.

Đầu tiên, ông giật mạnh về phía sau trong khi thốt ra một tiếng hú, sau đó Kahn hướng người về phía trước vung chân tay với tất cả sức mạnh, như thể anh ta muốn phá vỡ lan can bằng một cú đánh.

Truyền hình đã ghi lại khoảnh khắc này. Bản thân Kahn, có lẽ cũng xúc động trước cảm xúc của chính mình, đã đăng đoạn video lên Twitter.

Phá sản một dự án

Động thái của việc sa thải Nagelsmann rơi vào lĩnh vực bí ẩn. Không ai, cả ban giám đốc, cũng như hội đồng gồm những nhà thông thái đứng đầu là Hoeness, Kahn hay Salihamidzic, hoàn toàn chịu trách nhiệm về việc loại bỏ người mà cho đến gần đây vẫn được coi là Mozart của các huấn luyện viên người Đức.

Có một điều chắc chắn là Nagelsmann được thay thế bởi Thomas Tuchel hôm 24/3 khi đội chơi thứ bóng đátốt nhất, lọt vào tứ kết Champions League với thành tích toàn thắng, đứng đầu Bundesliga và chưa bị loại khỏi Cúp Đức.

Kahn là người ủng hộ Nagelsmann, nhưng không thể bảo vệ ông khi Hoeness áp đặt những nghi ngờ của mình lên ban giám đốc.

Biện pháp này hủy bỏ dự án của Kahn, dự án từng trả 20 triệu euro vào năm 2021 để ký hợp đồng với Nagelsmann từ Leipzig.

Phong trào chiêu mộ Harry Kane và Frenkie de Jong, những trụ cột của đội bóng mà Nagelsmann tưởng tượng, sớm lụi tàn. Nhưng Nagelsmann vẫn tiếp tục ở Bayern. Ông có hợp đồng đến năm 2025 và CLB xứ Bavaria không đạt được thỏa thuận chấm dứt hợp đồng với giá thấp hơn 10 triệu euro.

"Từ đây, tôi muốn mời Julian tham gia vào bữa tiệc danh hiệu, bởi vì Bundesliga này cũng thuộc về ông ấy", Salihamidzic, người cũng bị sa thải cùng với Kahn nhưng có mặt tại Cologne, cho biết.

Ở tuổi 71, Uli Hoeness một lần nữa tiếp quản CLB. Vị chủ tịch cũ, người ủng hộ việc bổ nhiệm Kahn, cuối cùng lại thất vọng với mọi thứ diễn ra tại Allianz Arena.

Ông bị một số nhân viên buộc tội có hành vi tự kỷ, lạnh lẽo, cách xa sự ấm áp được mong đợi của người lãnh đạo trong một tổ chức điều hành theo mô hình gia đình, và quá dễ bị lung lay bởi lời khuyên của các công ty tư vấn đa quốc gia.

Hoeness tiếp nhận quá trình chuyển đổi, bắt đầu từ cuộc họp quản trị ngày 30/5. Trước hết, ông phải chọn giám đốc thể thao. Hiện tại, vị trí của Tuchel có vẻ an toàn. 350.000 thành viên Bayern đang hồi hộp theo dõi. CLB ổn định nhất châu Âu đang quay cuồng.

Vừa vô địch, Tuchel loại 5 cái tên khỏi Bayern Munich

Trước đây, tôi từng khuyến khích các mẹ cho con học chuyên khoa học và toán hơn là học chuyên Anh, nhưng có lẽ sự hấp dẫn của tiếng Anh vẫn thu hút một số lượng đông đảo học sinh Việt Nam ta tham gia học khối chuyên này.

Điều này cũng không có gì là sai cả vì vào học ở một trường chuyên ở Việt Nam là tốt hơn các trường đại trà rồi, nhất là các con vào chuyên Anh thì sẽ gặp gỡ nhiều gương mặt sáng láng, thầy cô tốt, môi trường học "có vẻ" tiên tiến vì là môi trường chuyên Anh mà (ở các trường đại học thì dân Khoa Anh vẫn là dân phớt đời nhất nhé, ngày xưa là khấm khá nhất và ngày nay hình như vẫn thế).

Học sinh thi vào lớp 10 năm học 2020-2021. Ảnh: Thanh Hùng

Các con vào chuyên Anh thực sự vẫn là niềm mong mỏi của nhiều bậc cha mẹ, và vào được rồi thì sẽ là niềm "tự hào" của nhiều bậc cha mẹ. Đi đến đâu có ai hỏi con mình học trường gì, cha mẹ sẽ tự hào khi nói "cháu nó học chuyên Anh sư phạm, hay cháu nó học chuyên ngữ, hay khủng hơn nữa là cháu nó học chuyên Anh AMS. Người hỏi sẽ thốt lên "Thế à! Cháu giỏi quá!".

Thế nhưng các cha mẹ hãy tạm thời dẹp bỏ hư vinh để thử ngẫm xem con mình đang học gì ở các trường chuyên, và đặc biệt là chuyên môn Anh văn nhé!

9 năm "bò" ra với tiếng Anh

Theo tôi được biết thì thế này: Các con luyện tiếng Anh để thi chuyên Anh, nếu sớm thì từ lớp 2 (lúc này cha mẹ thấy con thích môn Anh nhất nên đã sớm có ý nghĩ sau này cho con thi chuyên Anh), nếu sớm vừa thì lớp 4 đã bắt đầu cho đến các cô luyện chuyên Anh cấp 2 để ôn thi vào chuyên Anh lớp 6 (lúc này chưa hẳn gọi là dân chuyên Anh mà mới là chỉ học lớp chuyên Anh của trường nào đó thôi), nếu muộn thì lớp 6 -  7 bắt đầu cho đến các cô "luyện gà" nổi tiếng ở Hà Nội để luyện rồi.

Như vậy các con học tiếng Anh tổng cộng phải 9 năm. Các con học bò ra với tiếng Anh "quái dị". Tôi buộc phải dùng từ "quái dị" vì những thứ tiếng Anh mà các con học là những thứ tiếng Anh "đặc dị" mà nếu đem cho một người Anh bản xứ làm thì cũng phải lắc đầu lè lười, thốt lên "Sao tiếng Anh ở Việt Nam giỏi thế này, và sao bọn trẻ con Việt Nam lại học đến trình độ này sao?". Quả thực là như vậy đấy các mẹ ạ.

Thế rồi sao khi các con vào chuyên Anh?

Tôi có rất nhiều học sinh chuyên Anh và các em tâm sự khá nhiều. Tóm lại là thế này: Những gì tiếng Anh dạy ở trường là quá dễ với các con và hầu hết các con đều cảm thấy lãng phí thời gian trên lớp vì tiếng Anh cứ nhai đi nhai lại mấy thứ mà các con đã học hết trước khi vào chuyên Anh rồi còn đâu. Thế rồi các con ngồi học như nhai cơm, nhai gạo, chán nản, mỗi tuần vài tiết tiếng Anh trong trường. Có những thầy cô dạy cũng không thực sự nhiệt tình (nếu tôi có động chạm thì mong các thầy cô thông cảm và nếu tôi có nói đúng thì mong các thầy cô cải thiện nhé. Tất cả cũng là vì các con thân yêu thôi). Và nếu có những thầy cô tâm huyết và nhiệt tình thì cũng cạn vốn, cạn liếng rồi vì các thầy cô sẽ dạy các con cái gì đây.

Tôi biết có những nơi các con học cả văn học Anh, lý luận ngôn ngữ, hay lý luận văn học. Thế là rất hay!

Nhưng không mấy nơi được học như vậy đâu vì bản thân các thầy cô chuyên Anh chưa đủ trình độ để dạy lý luận ngôn ngữ (linguistics) hay các môn mà được dạy ở bậc đại học như Ngữ Dụng Học (Pragmatics), Ngữ Âm Học (Phonetics), Ngữ Nghĩa Học (Semantics), Dịch Thuật. Nếu các trường thực sự muốn dạy các con cao hẳn lên thì phải mời các thầy từ Khoa Anh của trường đại học Hà Nội hoặc Ngoại ngữ xuống dạy. Mà các thầy cũng không có nhiều thời gian để đi dạy cấp 3, thế nên khó mà duy trì tần suất.

Thế thì các con sẽ học gì trong 3 năm cấp 3 trong cái lớp chuyên Anh ấy?

Các cô cạn vốn rồi thì biết lấy gì dạy cho các con đây?

Các cô bèn nghĩ ra các cách khác nhau.

Cô thì kiếm được bài tập vào loại cực hiểm ở đâu đó mang đến đánh đố các con.

Cô thì kiếm được cuốn sách nào đó rồi bọc thật kỹ kẻo các con nhìn thấy bìa sách, chúng nó mua luôn, chúng nó biết đáp án, chúng nó chả thèm học nữa, hoặc có học thì chúng nó biết thừa là gì, trả lời vèo vèo, thế là cô hết thiêng luôn.

Nhiều cô đến lớp phát bài cho các con làm rồi ngồi lướt facebook, đến gần hết giờ thi giở đáp án ra chữa.

Đấy là tôi nghe nói thế, và nếu không đúng thì mong các cô lượng thứ, và nếu đúng thì mong các cô cải thiện cho học sinh thân yêu của chúng ta được hưởng lợi.

Như vậy các con lại rơi vào cái vòng học tiếng Anh thực sự không còn thấy hứng thú nữa.

Các con đi luyện TOEFL/IELTS/SAT ở các trung tâm lớn và mới lớp 10, 11 thôi nhưng đã thi IELTS 8.5 rồi hoặc 1500+ SAT rồi.

Với những kết quả như thế thì quả thật các thầy cô vừa mừng vừa lo.

Mừng vì học sinh của mình giỏi quá, lo vì học sinh của mình giỏi hơn mình rồi và mình còn biết dạy cái gì nữa đây? Các thầy cô có bao giờ tự hỏi "mình đã đang lỗi thời và lạc hậu so với các con rồi hay không?". Nếu thầy cô nào không tự hỏi câu này thì có lẽ đã tụt sâu vào bóng tối của hư vinh thuở nào rồi. Làm thầy làm cô ai cũng phải tự hỏi câu này và tự đọc rất nhiều để trau dồi kiến thức.

Nhưng nói đi lại phải nói lại là không phải cháu nào học chuyên Anh cũng giỏi tiếng Anh đến độ đó cả (mà thế nào là giỏi tiếng Anh thì cũng cần phải định nghĩa lại).

Trong hàng ngàn cháu chuyên Anh thì cũng chỉ có vài chục cháu được như thế, vào đội tuyển, thi có giải này giải kia.

Các cháu phấn đấu học tiếng Anh vì một mục đích là sau này xin học bổng đi du học.

Cũng có nhiều cháu sau này học ở Việt Nam và vẫn thành đạt lắm. Câu chuyện về thành đạt trong cuộc đời cũng không hẳn phụ thuộc vào ông học chuyên gì hay học ở nước nào mà phụ thuộc vào ông có "mệnh" để thành đạt hay không? 

Học sinh nên học chuyên Anh như thế nào?

Quay lại câu chuyện học chuyên Anh của các con

Nếu thực trạng dạy và học trong các lớp chuyên Anh như thế thì các con chuyên Anh có biết mình nên làm gì hay không? 

Theo tôi, các con hãy dùng tiếng Anh để đọc và học khoa học đi. Chẳng hạn như bắt đầu đọc về vật lý, sinh học, hoặc hóa học. Các con có thể nghiên cứu sâu về văn học Anh mà không cần phải đợi ai dạy cả. Các con có thể tìm sách kinh tế được dạy ở A-Level hay IB để tự đọc.

Các con có thể học online, vào nguồn dữ liệu mở của các trường đại học như Yale, Harvard, Columbia… để tham gia các khóa học online.

Các con hãy tự đẩy tiếng Anh của mình lên một trình cao nữa. Đó là nghe giảng các chủ đề chuyên môn bằng tiếng Anh.

Các con đừng bó mình vào mấy câu ngữ pháp “quái dị” kia nữa, và tự sướng tâm hồn vì mình làm được mà bạn không làm được.

Bạn nó không làm được vì bạn nó không them quan tâm, bạn nó đang quan tâm những thứ xa hơn, hay hơn, tầm vóc hơn, và trí tuệ hơn.

Khi các thầy cô các con vẫn sung sướng với những câu ngữ pháp “hiểm hóc” thì các con hãy tự vượt xa đi, hãy mua ngay sách IB, A-Level về mà tự đọc. Các con lên mạng mà tìm đọc các cuốn như Fundamental Concepts of Biology, rồi fundamental concepts of economics, physics…rất nhiều và rất nhiều.

Hãy nghe đài CNN, BBC, hãy theo dõi tình hình kinh tế, chính trị, ngoại giao hàng ngày đang xảy ra trên đất nước Việt Nam và trên thế giới.

Các con hãy nhìn rộng ra, không thu hẹp mình lại, tuổi các con là phải ước mơ, phải tang bồng, phải bay bổng, phải khám phá, phải liều lĩnh, phải thử nghiệm, phải thất bại, phải làm lại, và hơn nữa là phải quậy!

Các con hãy tự học các môn SAT Subject về Biology, Physics, History, Literature, French….Tóm lại học những cái khác bằng tiếng Anh cho đỡ lãng phí thời gian 3 năm.

Nếu làm được như vậy, các con sẽ là những người xuất sắc và những gói học bổng vẻ vang của các trường đại học Mỹ đang đón chờ các con phía trước…

Mong thầy cô dạy các con tiếng Anh "sống"

Tôi viết bài này không có hàm ý gì khác ngoài muốn các con tốt hơn. Tôi không có may mắn được dạy một trường chuyên Anh như các thầy cô vì tôi đã chọn một con đường khác hơn là ngồi trong một mái trường dạy học, tâm huyết với nghề như các cô. Tôi cũng vô cùng cảm ơn các thầy cô đã dạy các con những điều bổ ích, nhưng giá như các thầy cô có thể biến 3 năm chuyên Anh của các con thành 3 năm học hành thực sự thì đó sẽ mới là điều tuyệt vời nhất.

Để làm được điều này có lẽ chúng ta, người làm thầy làm cô cần thay đổi, cần đọc nhiều hơn, nghiên cứu về nhiều lĩnh vực khác để tiếng Anh của chúng ta thực sự là tiếng Anh “sống” “living language” có nghĩa là tiếng Anh phải gắn với khoa học, chính trị, kinh tế, xã hội, luật pháp, chứ không chỉ là tiếng Anh “chết’ nghĩa là những cấu trúc vô hồn, những thành ngữ tục ngữ quá cổ kính mà đến người bản xứ cũng không mấy khi lôi ra để dùng.

Chúng ta hãy hướng con cái chúng ta dùng tiếng Anh để đọc sinh học, hóa học, kinh tế học, toán học, vật lý học, thiên văn học; dùng tiếng Anh để học cao hơn trong 3 năm cấp 3.

Và nhất quyết người làm thầy làm cô phải thay đổi, phải tự đọc, trau dồi nhiều hơn nữa để có khả năng gợi mở cho các con. Chỉ cần gợi mở thôi là tốt lắm rồi, việc còn lại là của các con. Các thầy cô có đọc bài này cũng đừng giận tôi nhé!

Giang Nguyễn ((tốt nghiệp ĐH Cornell, ĐH Luật Boston, Giám đốc The Ivy-League Vietnam)

Học sinh toàn điểm 9, 10 nên vui hay buồn?

Sau khi mục "Diễn đàn" đăng ý kiến của bạn đọc: Điểm 10 đỏ rực học bạ: Tiến hóa hay thoái hóa?” nhiều ý kiến của bạn đọc đã nêu lên thực trạng và lo lắng về tình hình trên ở địa phương mình đồng thời đưa ra giải pháp.

Theo đó, 2020 - 2021 là năm học đầu tiên các trường tiểu học thuộc 63 tỉnh/thành triển khai giảng dạy theo giáo trình mới “An toàn giao thông cho nụ cười trẻ thơ”. Có gần 8,7 triệu em học sinh của gần 15 nghìn trường tiểu học được tham gia chương trình giáo dục về an toàn giao thông (ATGT) bổ ích và hấp dẫn này.

Hơn thế, nhằm động viên các thầy cô giáo và các em học sinh tích cực dạy và học về ATGT, Vụ tiểu học - Bộ Giáo dục & Đào tạo cùng công ty HVN đã tổ chức Hội giao lưu “An toàn giao thông cho nụ cười trẻ thơ” -  tạo sân chơi tìm hiểu kiến thức về luật giao thông đường bộ, các kỹ năng tham gia giao thông an toàn cũng như khuyến khích các em đưa ra những ý tưởng học, tuyên truyền về ATGT, khuyến khích các thầy cô đưa ra những sáng kiến đổi mới phương pháp giảng dạy để chương trình giáo dục về ATGT này được hấp dẫn và hiệu quả hơn.

Sau 2 tháng phát động hội giao lưu, BTC nhận về hơn 2,1 triệu bài tham dự của học sinh (tăng gấp gần 2,5 lần so với năm học 2019 - 2020) và hơn 225 nghìn bài tham dự của giáo viên (tăng gấp hơn 2 lần so với năm học 2019 - 2020).

57 bạn nhỏ đạt thành tích xuất sắc đến từ các khối lớp 3, 4 và 5 trên cả nước đã vinh dự nhận các giải thưởng từ BTC, với cơ cấu 9 giải Nhất, 18 giải Nhì, 30 giải Ba. Đồng thời, 30 giáo viên đã đạt kết quả xuất sắc với cơ cấu giải thưởng bao gồm: 1 giải Xuất sắc, 9 giải Nhất, 20 giải Nhì.

Cùng với các phần thưởng trên, BTC còn trao tặng 1.200 giải Khuyến khích cho học sinh và 280 giải Khuyến khích cho giáo viên tích cực tham gia Hội giao lưu “An toàn giao thông cho nụ cười trẻ thơ”. Ngoài ra, BTC cũng tuyên dương và trao thưởng cho 10 Sở Giáo dục & Đào tạo tích cực triển khai và hưởng ứng tham gia Hội giao lưu.

Chương trình giáo dục “An toàn giao thông cho nụ cười trẻ thơ” trong trường tiểu học thực sự là một trong những hoạt động giáo dục về ATGT thiết thực, hiệu quả và bổ ích cho giáo viên và học sinh tiểu học. Thông qua chương trình, HVN đã tạo được niềm say mê, sự hứng thú cho các em học sinh và các thầy cô giáo trong hoạt động dạy - học về ATGT và xây dựng văn hóa giao thông. Điều này minh chứng cho những nỗ lực không ngừng của Honda Việt Nam trong việc chung tay vì một môi trường giao thông Việt Nam an toàn và văn minh.

Minh Ngọc