Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm, đời thứ 7 của gia đình có truyền thống biểu diễn múa rối nước, con nghệ nhân Phan Văn Ngải - tác giả nhà thủy đình lưu động và hình tượng chú Tễu trưng bày tại Bảo tàng Louvre (Pháp).

Nhận ra sự hạn chế của mô hình này cồng kềnh, khó di chuyển, anh đã mày mò sáng tạo ra mô hình sân khấu múa rối nước thu nhỏ, ra mắt vào năm 2000. Suốt 24 năm qua, sân khấu thu nhỏ cơ động của anh đã biểu diễn trong và ngoài nước, đặc biệt phục vụ các em nhỏ ở vùng sâu, vùng xa thiếu thốn những chương trình nghệ thuật giải trí. .

Theo Giáo sư Hoàng Chương, Phan Thanh Liêm là nghệ sĩ mang con rối đi nước ngoài nhiều nhất Việt Nam. Anh có 2 cơ sở biểu diễn tại tư gia ở Khâm Thiên và Thạch Bàn (Hà Nội), là "nhà hát nhỏ" kiêm "bảo tàng thu nhỏ" về múa rối nước, nơi khách có thể tìm hiểu và tự tay điều khiển con rối.

Nghệ sĩ Hoàng Hương Giang là cháu nội nhạc sĩ Hoàng Giác, cháu họ nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm và con gái nhà nghiên cứu Hoàng Nhuận Kỳ. Cô từng làm tiếp viên hàng không và nhận thấy người nước ngoài yêu thích múa rối nước Việt Nam. Trong khi đó, các phường rối truyền thống ở Bắc Bộ dần biến mất.

Trăn trở về sự biến mất của các phường rối, cô muốn lưu giữ và đưa múa rối nước đến gần hơn với khán giả. Hoàng Hương Giang tìm đến nghệ sĩ Phan Thanh Liêm học hỏi, rồi đưa sân khấu múa rối nước vào TPHCM phục vụ khán giả và cùng phường rối của mình đến các trường học, bệnh viện, trung tâm thiếu nhi phục vụ các em nhỏ.

Trích phần biểu diễn của nghệ sĩ Phan Thanh Liêm và học trò:

Ngôi nhà do ông Nguyễn Văn Trường (60 tuổi, hiện đã qua đời) tự tay thiết kế, lắp ghép với mong muốn căn nhà sẽ trở thành một di sản vô giá cho con cháu.

Nhiều năm trước, chủ nhân ngôi nhà độc lạ được nhiều người gắn cho biệt danh Trường "khùng" bởi kiếm được bao nhiêu tiền ông đều đổ hết vào đam mê những chiếc đĩa, bát cổ.

Nhìn từ bên ngoài vào trong, căn nhà của ông Trường toàn là đồ gốm sứ. Chúng được gắn lên tường một cách có chủ đích và là công sức suốt hơn 20 năm của gia chủ.

Bà Hồ Thị Nga (vợ ông Trường) đượm buồn khi nhắc đến người chồng mới qua đời.

Hình ảnh ông Trường lầm lũi mua từng cân xi măng rồi tìm vị trí để ghép những chiếc đĩa, bình hoa cổ... lên ngôi nhà đã quá thân thuộc mà giờ đây không còn nữa.

Bà Nga nhớ những lần ông mò mẫm đêm hôm đi khắp các tỉnh để tìm mua cho bằng được thứ ông thích rồi trở về với niềm vui sướng. 

Bà kể rằng, ông Trường sau khi xuất ngũ về nhà đã làm nghề sơn, nhưng một cơ duyên nào đó đã đưa ông đến với đồ cổ.

"Đồ cổ làm khổ vợ con" - bà Nga nói đùa khi nhớ lại hàng chục năm theo dõi hành trình đam mê đồ cổ của chồng.

"Từ năm 1996, khi ông bắt tay vào xây ngôi nhà này, tôi phản đối lắm. Hàng xóm láng giềng đều cười chê nhưng ông ấy mặc kệ tất cả. Ban ngày ông ấy đi khắp nơi để mua đồ cổ, tối lại hì hục gắn từng thứ đó lên tường.

Người bán vật liệu xây dựng nhìn thấy ông ấy cũng chán bởi mỗi lần ông ấy chỉ mua dăm ba cân xi măng. Sau này có điều kiện hơn, ông ấy mới mua cả bao.

Tính đến bây giờ tôi cũng không đếm nổi ngôi nhà có bao nhiêu chiếc đĩa, chiếc bát nữa. Những đồng xu được ông ấy tích cóp rồi làm bậc thềm nhà, gắn vào vách đá nhiều vô kể. Mà thời ấy nhà tôi làm gì có điều kiện, cứ ở đâu nghe nói có đồ cổ là ông ấy xoay tiền mua cho bằng được, thậm chí còn vay mượn người làng, cắm cả sổ đỏ để thỏa đam mê", bà Nga kể.

Từ những bức tường vây quanh nhà, đến cổng, các cột nhà và toàn bộ tường xung quanh bao gồm cả mặt trong và mặt ngoài là hàng nghìn chiếc đĩa, bát được gắn kín.

Đĩa bát cổ được gắn có trật tự, đôi lúc được thực hiện rất ngẫu hứng.

Bà Nga chỉ tay lên gian giữa rồi nói: "Có những chiếc đĩa ông ấy mua từ 2-3 triệu đồng, có cái lên tới cả chục triệu.

Dù đồ cổ có giá trị nhưng nếu đã thích, ông ấy nhất quyết không bán mà để gắn lên tường. Mấy năm trước có người ở dưới thành phố Vĩnh Yên đề nghị đổi 1 nhà 5 tầng để lấy ngôi nhà này nhưng ông ấy không đồng ý".

Bà Nga tiếp lời: "Bây giờ, khách trả 20 tỷ tôi cũng không bán, đây là tâm huyết cả đời ông ấy và muốn lưu truyền lại cho con cháu. Chồng tôi đổ bao nhiêu công sức để làm nên ngôi nhà này. Nó là tài sản vô giá với gia đình tôi".

Ngoài những bát, đĩa cổ, các đồ gốm sứ khác như lọ, bình gốm, tượng cũng được gắn chi chít lên tường. Ngoài sân, không gian uống trà toát lên vẻ thanh bình, khách tham quan ngồi như lạc vào một không gian văn hoá... 

Giờ đây, căn nhà được giữ gìn, trở thành nơi lui tới cho những ai yêu đồ cổ, muốn tìm về văn hóa truyền thống cội nguồn của dân tộc.

Bà Nga cho biết, đã có rất nhiều khách tới thăm ngôi nhà. Bà sẽ thực hiện ước nguyện của ông là bảo tồn công trình này. "Từng hòn sỏi, chiếc đĩa, đồng xu đều in dấu bàn tay và giọt mồ hôi của ông ấy", bà Nga nói.

Tòa lâu đài nguy nga 'phơi sương' trên đỉnh núi Tam Đảo

Đơn vị sản xuất sử dụng các kịch bản nhảm nhí, mời dàn diễn viên nghiệp dư đóng, sau đó cắt dựng đăng tải và giật tít với tiêu đề gây sốc. 

Để tạo sự chú ý và tăng tương tác, những tình huống đều được cố tình đẩy lên cao trào. Tuy nhiên, tình tiết phim phi thực tế, không mang giá trị văn hóa, giáo dục, thậm chí phản cảm. Một số kênh bị phản ánh gồm: SV Phim Ngắn, SVM…

Trung bình mỗi video đăng tải có hàng nghìn lượt tương tác lẫn bình luận bày tỏ phẫn nộ, bức xúc từ khán giả. 

Bất chấp làn sóng tranh cãi, các đơn vị trên vẫn liên tục sản xuất, chia sẻ hàng chục video trên fanpage, hội nhóm mỗi tuần. Dễ nhận thấy, các clip này đem về doanh thu định kỳ hàng tháng cho họ nhờ việc chạy quảng cáo, hợp tác với các nhãn hàng tài trợ... 

Trên Facebook - nền tảng chưa có sự kiểm soát nội dung hướng đến độ tuổi cụ thể, số video này càng dễ khiến đối tượng trẻ em xem được. Nhiều người lo ngại việc ẩn chứa mối họa gây ảnh hưởng xấu cho khán giả, nhất là giới trẻ từ chính sự phát tán đầy rẫy của những đoạn clip độc hại trên. 

Trước phản ánh của báo chí, đại diện Sở Văn hóa và Thể thao (Sở VH-TT) TPHCM vừa đưa ra phản hồi về vụ việc. 

Theo đại diện Sở, căn cứ Điều 8 Nghị định 144 “Hình thức tổ chức biểu diễn nghệ thuật”, tại Khoản 4: “Tổ chức biểu diễn nghệ thuật không trực tiếp trước công chúng được đăng tải trên hệ thống phát thanh, truyền hình và môi trường mạng do người đăng, phát chịu trách nhiệm”.

Do đó, các tổ chức cá nhân đăng tải các video trên không gian mạng phải chịu trách nhiệm về nội dung cũng như phải có trách nhiệm ghi chú giới hạn độ tuổi người xem. 

Vừa qua, Sở đã phối hợp với các cơ quan có liên quan làm việc, kiến nghị xử lý một số trường hợp cụ thể theo phản ánh của báo chí, người dân. 

Đồng thời, Sở thường xuyên phổ biến quy định pháp luật, quy tắc ứng xử của người hoạt động nghệ thuật, định hướng cho các tổ chức, cá nhân hoạt động biểu diễn nghệ thuật theo thẩm quyền. 

“Tuy nhiên, với sự phức tạp trên môi trường mạng, để xử lý một cách triệt để những vấn đề như báo chí phản ánh cần có sự phối hợp đồng bộ của nhiều bộ ngành từ cấp trung ương đến địa phương, hệ thống pháp luật được hoàn thiện tăng tính hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý”, Sở Văn hóa phát biểu. 

Phía Sở đã ký kết liên tịch với một số sở ngành trên địa bàn thành phố để phối hợp chặt chẽ hơn trong công tác quản lý Nhà nước thuộc lĩnh vực phụ trách, đồng thời phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục kiến nghị một số vấn đề thuộc lĩnh vực phụ trách mà xã hội đang quan tâm.

Về việc phim nhảm nhí, phản cảm tràn lan trên mạng, hồi tháng 4/2023, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông ký quyết định thành lập tổ công tác quản lý hoạt động phổ biến phim trên không gian mạng.

Tổ công tác gồm 10 thành viên, do Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành làm tổ trưởng. Tổ công tác chịu trách nhiệm cấp, thu hồi giấy phép phân loại phim đối với phim của doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, tổ chức chưa đủ điều kiện.

Tổ công tác cũng quản lý hoạt động phổ biến phim trên không gian mạng có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ, trả lời bằng văn bản đối với đề nghị công nhận đủ điều kiện phân loại phim phổ biến trên không gian mạng, đồng thời đăng tải công khai tên doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, tổ chức đủ điều kiện phân loại phim phổ biến trên không gian mạng.