Nhận định, soi kèo Sumqayit vs Qarabag, 23h00 ngày 3/3: Khó tin cửa dưới

- Anh thích đọc sách từ khi nào?

Từ lâu tôi rất quan tâm đến sách, luôn muốn lan tỏa thông điệp đẹp để phát triển văn hóa đọc ở Việt Nam. Ngày bé, nhà không có máy tính, Internet, cuối tuần, mẹ thường cho tôi sang thư viện đọc sách. Thói quen đó hình thành từ thơ ấu và cho tới tận bây giờ, khi sang Việt Nam, cứ chỗ nào có hiệu sách tôi lại sà vào.

Ở đây một thời gian, tôi nhận thấy nhà sách rất nhiều nhưng trẻ em chưa có đam mê đọc. Cho nên tôi rất muốn tạo cơ hội để bọn trẻ yêu thích sách, giống như mình ngày bé. 

- Anh tạo thói quen đọc sách cho con như thế nào?

Tôi đọc cho con nghe từ lúc 6 tháng tuổi. Lớn lên bên cạnh những cuốn dày, nhiều chữ, tôi sẽ cho làm quen với truyện tranh và cùng chọn lựa thể loại phù hợp, hướng tới nội dung bé thích. Tôi thường đọc cùng con quyển đầu tiên, sau đó cháu chủ động khám phá những tập tiếp theo.

- Phụ huynh ở Việt Nam khá e dè khi để con đọc nhiều truyện tranh, anh thì khác?

Đúng, nhiều phụ huynh ở Việt Nam than phiền con hay xem truyện tranh mà ít đọc sách về lịch sử, văn học, khoa học… Tôi không quan trọng đọc sách gì, vấn đề là mình khuyến khích các bé có đam mê đọc đã.

Cho nên khi con đã đọc truyện tranh, tôi dần khuyến khích tìm hiểu thêm những tác phẩm dài 200, 300 trang; series truyện khai thác nhân vật mà trẻ em thích như Harry Potterhoặc Warrior Cats- sách về chiến binh mèo.

Truyện dài thường các bé không thích ngay, tôi sẽ đọc cho nghe vài trang đầu, trang sau cháu tự đọc. Cứ thế dẫn dụ để con thích thú, cuốn theo câu chuyện. Và không quên nói với con rằng đọc sách giống như tìm hiểu khu vui chơi, là không gian giao lưu, khám phá, thiên đường giải trí riêng của mình.

Tôi đã thành công khi cho con gái thấy đọc sách là một loại hình giải trí thực sự, có ý nghĩa với bản thân, chứ không phải do bố yêu cầu làm theo.

- Anh có đưa mục tiêu con phải đọc bao nhiêu cuốn/tháng?

Tôi không giới hạn, đó là nhu cầu cá nhân của con. Đợt dịch Covid-19, tôi áp dụng chương trình khuyến khích con đọc sách ở Mỹ rất phổ biến có tên BOOK IT!của Pizza Hut. Cụ thể là đọc sách có phần thưởng, ví dụ đọc 10 cuốn sách, cô giáo sẽ đánh dấu và Pizza Hut gửi phần thưởng cho học sinh đó như pizza, vé chơi bóng rổ, bóng chày, xem phim… 

Lúc dịch, để tránh nhàm chán, tôi đưa ra thử thách với con xem trong vòng 1 tháng đọc được bao nhiêu cuốn sách. Đặc biệt, nếu đọc sách ngắn tính ít điểm, sách dài nhiều điểm, số điểm tổng cộng cuối tháng quy ra tiền cho con chủ động chi tiêu, mua món đồ yêu thích. Vậy mà trong 1 tháng, con gái đọc được 25 cuốn sách dài - ngắn khác nhau, quy đổi thành hơn 1 triệu đồng, nửa số tiền cháu mua đồ chơi, nửa còn lại mua sách. 

Chúng tôi lặp đi lặp lại thử thách này trong vòng 6 tháng, rất hiệu quả. Lúc đầu có phần thưởng, sau không cần mà con vẫn thích đọc sách. 

Chính vì thế, tôi rất mong muốn có chương trình khuyến đọc cho trẻ em. Hy vọng sau này có cơ hội, nếu không phải là người đứng đầu, cũng là người phối hợp để kết nối, truyền cảm hứng cho một số KOLs, doanh nghiệp tạo ra các mô hình khuyến đọc đa dạng. 

- Mô hình khuyến đọc đó sẽ như thế nào?

Không phải là chuyên gia về giáo dục nhưng tôi nghĩ cần có sự phối hợp giữa Nhà nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo, doanh nghiệp và trường học. Phải lập quỹ khuyến đọc, nhưng nhất thiết cần có sự hợp tác của 4 bên chứ không chỉ có đơn vị phát hành, nhà sách vì họ không đủ mạnh để làm.

Bên Mỹ, không phải chỉ Pizza Hut có chương trình khuyến đọc như thế mà rất nhiều mô hình khác tương tự. Vấn đề là phải được duy trì, chứ không chỉ là phong trào nhất thời. 

- Bận rộn với công việc của MC truyền hình, diễn viên, anh có thời gian đọc sách?

Có, tôi nói thật là hay đọc sách bằng Tiếng Anh, những cuốn sách liên quan tới chủ đề về xã hội, đời sống như Sapiens - Lược sử loài người. Tôi đọc cả thơ Xuân Quỳnh. 

Khi không có thời gian đọc cũng không có nghĩa là rời xa thế giới của sách. Có rất nhiều cách nhận được tri thức như sách nói, hoặc nghe giới thiệu của đơn vị phát hành dạng podcast để tìm những cuốn phù hợp.

Thật tiếc vì các đơn vị phát hành ở Việt Nam chưa mở rộng giới thiệu sách tóm tắt dạng podcast, giúp người đọc có nhiều lựa chọn. Hình thức này trên Amazon phát triển rất mạnh.  

Tôi chỉ chia sẻ tư duy của người dùng chứ không phải chuyên gia nên rất hy vọng Việt Nam sẽ có một nền tảng sách điện tử đầy đủ. Hiện tại, các nhà sách không bán nhiều sách điện tử, vẫn tập trung vào sách giấy, nhưng nếu không chuyển hướng sẽ “chết”.  Đây là quan điểm cá nhân của tôi.

Charlie Win (Chad Winston) là một diễn viên, MC quốc tịch Mỹ, có hơn 10 năm sống và làm việc tại Việt Nam. Anh từng tham gia nhiều bộ phim truyền hình như Giọt nước của dòng sông, Đội thiếu niên du kích Đình Bảng, Tổ quốc nơi cuối con đường... Gần đây nhất, anh để lại dấu ấn đẹp với vai diễn David - một đầu bếp 5 sao khó tính trong phim Đừng nói khi yêu.

Ngoài ra, Charlie Win cũng bén duyên với sân khấu kịch khi được NSND Lê Hùng mời đóng vai người lính Mỹ trong vở Duyên định.

Kiên về nhà sau khi nhận tin bố đột ngột qua đời. Không ai trong gia đình cho Kiên lời giải thích về cái chết của bố. Kiên trách người lớn đã giấu sự thật, lừa dối mình.

Đến khi giam mình trong studio của bố, đặt mình vào không gian gần với bố hơn, quay ngược về quá khứ, Kiên dần tìm ra nguyên nhân cái chết bí ẩn của ông – một nghệ sĩ điêu khắc.

Những bí ẩn dần được hé lộ. Kiên nhận ra không phải ai trong quá khứ cũng được hạnh phúc, được sống như mình muốn, được thỏa mãn khao khát của tâm hồn. Mỗi khát khao, lựa chọn trong họ đều bị chi phối bởi một mạng lưới chằng chịt các trách nhiệm. Để rồi, mỗi người đều do dự, ngập ngừng, luôn tính toán để đưa ra sự lựa chọn. 

Vở diễn kết thúc bằng câu Kiên thốt lên: “Con thương bố, mẹ”. Đúng vậy, chỉ có thể là “Thương”. Chỉ khi tất cả mọi người cùng dành tình thương cho nhau thì con người sẽ dễ dàng vượt lên những trở ngại của bản thân.

Bóng rối chắc chắn thoả mãn đam mê làm nghề, được sáng tạo của cả tác giả kịch bản và đạo diễn dù không phải là vở diễn có thể “ăn khách”. 

Đạo diễn, NSƯT Tạ Tuấn Minh tài tình sử dụng nhiều thủ pháp sân khấu từ âm thanh, ánh sáng, biểu diễn hình thể của diễn viên. Anh chọn cái kết mở để mỗi khán giả tự suy nghĩ về tình huống tiếp theo của kịch.

Gần 20 phút đầu tiên của vở kịch không hề dễ xem, dễ hiểu. Câu chuyện kịch diễn biến phức tạp, đảo lộn trình tự không gian và thời gian. Vì thế, người xem luôn phải tò mò để cố ngồi tới tận cùng, để hiểu được dụng ý mà tác giả muốn truyền tải. Và rồi, cùng đi qua những giây phút nghẹt thở, với diễn biến tâm lý nhân vật rất nặng nề, sau đó vỡ oà, mỉm cười với điều bí mật mà chính bản thân tìm ra.

Vở kịch có nhiều lớp, nhiều tầng, nhiều luồng đan nhau một cách không rào đón, bà ngoại (NSND Lan Hương) và dượng "hói" (NSND Việt Thắng) chưa ra thì bà nội (Thanh Hường) và Linh (Minh Thu) đã vào, giống như nhiều cảnh đồng hiện. Không phân chia thời gian, hay không có luồng thời gian chạy tuần tự, các sự kiện quá khứ - hiện tại, mơ - thực, suy tưởng - thực tế đan xen nhau.

Các lớp của Bóng rốithoạt đầu tưởng như phức tạp nhưng nếu bóc dần, cốt lõi là những số phận loay hoay muốn tự thoát ra những nỗi ám ảnh tự thân mà không dám. Ước mơ của họ vẫn chỉ là đi trên con thuyền đến “Hòn đảo giải thoát”, từ đầu vở đến cuối vẫn là hình ảnh các con rối chèo thuyền. 

Các nhân vật có thể cùng nói hay nói lần lượt, có thể xuất hiện lảng vảng ở trên sân khấu nhưng không hề liên quan vì mỗi người ở một nơi khác nhau, thời gian khác nhau. 

Tiêu đề là Bóng rối nhưng vở kịch xuất hiện rất ít hình ảnh bóng rối. Nó chỉ có mặt như các hình ảnh hiện ra từ dòng chảy vô thức, một cảnh nào đó trong mơ hay một thế giới đồng hiện với cuộc sống mà mắt không nhìn thấy được. Các bóng rối cho xem những gì diễn ra trong vô thức, những suy đoán, nhận định, cảm xúc tự phát. 

Tác giả kịch bản Vũ Hoàng Hoa sống ở Sydney (Australia), mất 3 năm để hoàn thành Bóng rối. Tháng 5/2023, Bóng rốiđã lọt vào danh sách 5 vở được đề cử Giải thưởng Patrick White của Nhà hát Sydney - một trong những giải thưởng quan trọng nhất của sân khấu Australia; lọt danh sách 25 vở kịch hấp dẫn nhất trong số 144 vở tham gia Giải thưởng Kịch bản mới của Nhà hát Griffin.

Jonathan Ware - người phụ trách sản xuất các tác phẩm mới của Nhà hát Sydney - đã viết: “Vở kịch Bóng rối thật đẹp, chúng tôi rất ấn tượng bởi tham vọng và tính sân khấu hoành tráng của tác phẩm”. 

Vũ Hoàng Hoa cho biết, Julian Larnach - người phụ trách kịch bản của Nhà hát Griffin - đã mời chị đến trò chuyện về kịchBóng rối.Sau đó, Larnach viết trong thư giới thiệu chị với Giám đốc Trung tâm nghệ thuật và biểu diễn đương đại châu Á Tessa với những dòng ưu ái: “Vở kịch Bóng rốilà một thiền định sâu sắc về nỗi đau gia đình với một sân khấu xen kẽ ảo mộng rất linh động và nên thơ”.

Bóng rốicó sự tham gia của NSND Lan Hương (vai bà ngoại), NSND Việt Thắng (vai dượng hói), Khuất Quỳnh Hoa (vai Hồng, mẹ Kiên), Nguyễn Vũ (vai Duy, bố Kiên), Thế Nguyên (vai Cedric), La Thiên (vai Kiên), Thanh Hường (vai bà nội), Minh Thu (vai Linh), Thảo Trang (vai Bi - Kiên lúc bé), Vũ Tuấn (vai Baku)…

Bóng rốisẽ được Nhà hát Kịch Việt Nam chính thức công diễn vào ngày 20, 21, 23/11.

Năm 2015, vợ chồng chị Hiếu sống ở bang Washington. Ngôi nhà khi ấy có khu vườn rất rộng, diện tích 1.400m2. Khi con được 4, 5 tháng tuổi, chị Hiếu thường tranh thủ lúc con ngủ để ra làm vườn.

"Tôi sinh ra ở nông thôn nên việc cuốc đất, trồng cây không xa lạ. Việc làm vườn cũng giúp tôi thoải mái hơn, nhất là khi chuyển từ một cô gái năng động, nhiều năm làm việc cho doanh nghiệp nước ngoài sang mẹ bỉm sữa ở đất nước xa lạ”, chị kể.

Với sự hỗ trợ của ông xã và tìm hiểu thêm kiến thức qua mạng, chị Hiếu học được cách chọn các loại cây, hoa, phân bón, phương thức chăm sóc vườn phù hợp thổ nhưỡng, thời tiết tại đây. Khu vườn dần dần được phủ xanh bởi cỏ, cây và rực rỡ sắc hoa.

Chị tỉ mỉ tìm mua các loại chum đất nung, lu đựng nước mưa, chậu tiểu cảnh, những đồ gốm hình gà, vịt, thậm chí cả đôi quang gánh, gáo dừa đậm chất Nam Bộ... và gửi theo các chuyến hàng của công ty chồng từ Việt Nam sang Mỹ. Những đồ vật này được khéo léo trang trí trong vườn, mang tới cảm giác thân thuộc, rất Việt Nam.

"Tôi mong muốn mang được nét bản sắc quê hương Nam Bộ tới sân nhà ở Mỹ để con có thể thấy, cảm nhận, hiểu hơn về quê hương mẹ. Với trẻ con, dù mình có kể chuyện, giải thích tốt như thế nào thì nếu không được thấy, không được trải nghiệm, con cũng khó nhớ hết. 

Dù khu vườn không thể tái hiện 100% cuộc sống miền quê Việt Nam nhưng ít nhất, con cũng có thể quan sát, vui đùa mỗi ngày với chiếc võng, xích đu, lu nước... Sau này, khi con về Việt Nam, những hình ảnh đó đã trở thành quen thuộc từ trong tiềm thức, con sẽ không ngỡ ngàng, hay xa cách", người mẹ Việt tâm sự.

Tháng 11/2022, gia đình chị Hiếu chuyển tới một căn nhà khác. Điều chị tiếc nuối nhất chính là phải chia tay khu vườn 7 năm vun đắp, với biết bao kỷ niệm cùng con trai.

"Căn nhà mới của vợ chồng tôi cũng có sân vườn nhưng chủ cũ không chăm sóc nên nó đơn điệu, xơ xác lắm.

Vẫn muốn con trai có không gian vui đùa, chạy nhảy, vừa tới nhà mới, dù trời đang dần chuyển sang đông, tôi liền bắt tay vào quy hoạch từng khu vực, trồng một số loại cây có thể sống qua mùa đông. Tới khi xuân sang, cây đã bén rễ tươi tốt, làm khu vườn có sức sống hơn”, chị Hiếu kể. 

Những loại cây ở nhà cũ phù hợp với nhà mới, vợ chồng chị Hiếu cũng kỳ công mang qua.

Người chủ trước trải sỏi khắp vườn nên để bắt đầu trồng cỏ, trồng hoa, chị Hiếu phải di dời đá sỏi, cải tạo đất nền.

"Ngày nào tôi cũng lúi húi ngoài vườn để dọn sỏi, cắt cỏ từ sáng sớm. Có hôm đau lưng quá, tôi phải uống thuốc giảm đau mới ngủ được. Nhưng sáng hôm sau, tôi lại bê đồ ra vườn làm, không đành lòng bỏ cuộc”, chị Hiếu tâm sự.

Khu vườn gồm sân trước, bên hông nhà và sân sau. Tận dụng phần sân trước có những cây lá phong cổ thụ, chị Hiếu dọn dẹp, chuyển những thùng rác lớn tại đây đi nơi khác rồi trồng thêm thảm hoa ven gốc cây. Chị đặt hai chiếc ghế gỗ dưới tán cây. Buổi chiều, hai vợ chồng có thể ngồi uống trà, cà phê, ngắm ánh hoàng hôn. 

Phần vườn bên hông nhà, chị Hiếu cắt bỏ hết những bụi lau, cây dại xấu xí, xơ xác, rồi trồng vào đó cúc mắt huyền, cẩm tú cầu, hoa cúc trắng… 

Sân sau là khu vực vườn chính với bãi cỏ rộng, nơi gia đình vui chơi, tổ chức tiệc BBQ, đón bạn bè tới thăm... Chiếc cổng gỗ treo chuông xinh xắn do vợ chồng chị Hiếu tự tay thực hiện.

"Khi định làm chiếc cổng này, tôi hỏi báo giá của mấy người thợ tại Mỹ. Tiếc khoản chi phí quá lớn nên tôi tự làm. Ông xã chở tôi đi mua đồ nghề, nguyên vật liệu, phụ tôi dựng chiếc cổng gỗ treo chuông đúng ý”, chị Hiếu kể.

Chi phí nhân công ở Mỹ đắt đỏ, nên trừ những công việc nặng như cưa cây lớn, tỉa hàng rào cây thông cao thì chị Hiếu mới thuê người làm. Các công việc còn lại, chị đều tự tay thực hiện, “mỗi ngày làm một chút như kiến tha mồi”.

Con trai chị Hiếu sinh ra ở Mỹ nhưng thường mặc áo bà ba, ngủ trên chiếc võng giữa vườn, vui chơi bên những chiếc chum đất, lu nước mẹ cất công mang từ Việt Nam qua.

Có nhiều năm gắn bó với Việt Nam, ông xã rất ủng hộ và sẵn lòng hỗ trợ chị Hiếu làm vườn hay trang trí ngôi nhà trong những dịp lễ, Tết truyền thống của quê hương vợ. Anh luôn tự hào, khi dù nhiều năm xa quê, chị Kim Hiếu vẫn giữ nét đẹp duyên dáng, đức tính chăm chỉ, chịu khó của người phụ nữ Việt.

Ảnh: NVCC