Tôi nhớ ra, khi thay quần bơi, tôi treo quần tây trong phòng thay đồ công cộng và có thể đã để quên. Tôi vội vàng trở lại phòng thay đồ. Nó vẫn còn ở đấy. Cẩn thận kiểm tra, mọi thứ còn nguyên.

Một lần khác, khi chờ lấy hành lý ở sân bay Dubai, tôi thấy một tập hồ sơ giấy tờ ai đó để quên trên một thùng rác bằng inox có nắp lật. Tôi báo cho một nhân viên an ninh gần đó. Cô này trả lời là không cần lo lắng, vật ở đâu cứ để yên đấy, người chủ sẽ biết tìm đến.

UAE là một trong các quốc gia có tỷ lệ tội phạm thấp nhất thế giới. Suốt hơn 5 năm sống và làm việc ở Dubai, tôi chưa lần nào bị mất cắp. Khi ngủ tôi cũng không cần khoá cửa. Người dân sinh sống và làm việc ở đây, dù có nguồn gốc đa dạng từ nhiều quốc tịch, đều chia sẻ giá trị chung: tính trung thực.

Tôi để ý thấy mọi người ở UAE ít to tiếng. Đồng nghiệp trong công ty hay hàng xóm luôn chào hỏi nhau thân thiện. Cuối tháng 7/2023, một cô gái người Mỹ bị giam hai tháng vì la hét ồn ào nơi công cộng. Luật UAE còn quy định, nếu xúc phạm người khác bằng những từ như "stupid" (đần độn) bạn có thể bị phạt đến nửa triệu dirhams (3,3 tỷ đồng). Các mâu thuẫn đều được nhẹ nhàng giải quyết. Một lần, tôi gây tai nạn xe hơi. Hai bên điềm tĩnh xuống xe hỏi thăm, xin lỗi, chụp hình chỗ va chạm... và trao đổi thông tin về bảo hiểm. Khi thấy xe tôi có vấn đề, chủ xe kia còn cho tôi quá giang.

Theo tôi, an toàn, trung thực, lịch sự... là những yếu tố góp phần thu hút khách du lịch quay lại Dubai. Năm 2022, số khách quốc tế đến Dubai phục hồi tốt sau đại dịch, tăng 55% so với năm 2021. Dubai cũng là nơi được đánh giá an toàn nhất cho du khách, và được nhận giải thưởng Điểm đến số một toàn cầu hai lần liên tiếp của Tripadvisor (Global Destination in the Tripadvisor Travellers' Choice Awards).

Xây dựng chiến lược tốt và cam kết thực hiện chiến lược của chính phủ, đầu tư cơ sở hạ tầng hiện đại, coi trọng các ý tưởng sáng tạo, ưu đãi về thuế... đã biến Dubai thành thỏi nam châm thu hút đầu tư. Cam kết đảm bảo an toàn cho người dân của Sở Cảnh sát Dubai, cùng văn hóa trung thực của người dân mang lại sự an tâm cho khách du lịch cũng như doanh nghiệp tìm đến. Hiện nay, 85% dân số Dubai là người nước ngoài và gia đình đến làm việc.

Ngoài chất lượng cuộc sống, cơ sở hạ tầng hiện đại, dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, chất lượng giáo dục tốt... thì tỷ lệ tội phạm thấp, và tính trung thực đã củng cố thêm danh tiếng của Dubai, biến thành phố này trở thành một thiên đường yên bình. Ước tính năm 2023 sẽ có khoảng 4.500 triệu phú đến định cư tại UAE.

Lòng tin (chữ tín) là một loại "nguồn vốn" cho kinh doanh. Đây cũng là đức tính được đề cao trong văn hóa truyền thống người Việt Nam. Ông ngoại tôi, thời thanh niên vào Sài Gòn lập nghiệp với hai bàn tay trắng. Ông tìm đến các thương lái để xin bán lẻ. Lần đầu ông xin gối đầu và hứa trả đủ tiền bất chấp lời lỗ. Sài Gòn là vùng đất của dân nhập cư tứ phương, không hề quen biết hay có mối quan hệ từ trước, nên cư xử với nhau dựa trên nền tảng Tín và Nghĩa. Đúng hạn ông ngoại tôi đến trả đủ tiền và xin tiếp tục gối đầu. Cứ như thế nhưng lần sau tiền gối đầu cao hơn lần trước và ông luôn đúng hẹn. Nhờ chữ tín, chăm chỉ, và tiết kiệm, ông ngoại tích luỹ được ít vốn, lập ra một doanh nghiệp nhỏ sản xuất yên xe đạp và xe gắn máy có tên là Đồng Lợi, với ý nghĩa lợi ích của chủ doanh nghiệp và khách hàng là hài hòa.

Theo tôi, có mẫu số chung giữa trung thực và sự phát triển. Trong đó nguồn vốn con người (human capital) là tâm điểm. Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore và Đài Loan là một số ít các nước và khu vực vượt qua được "bẫy" thu nhập trung bình. Một trong những việc các tổng thống Park Chung Hy và Lý Quang Diệu ưu tiên và triệt để thực hiện là thay đổi văn hóa công sở bằng cách tăng tính minh bạch, tính giải trình, trung thực, trách nhiệm trong các bộ ngành chính phủ, nhờ vào việc xây dựng các bộ luật chặt chẽ kết hợp lương thưởng tốt, đảm bảo cuộc sống dư dả cho công chức.

Việt Nam còn rất nhiều việc phải làm để vượt ngưỡng thu nhập trung bình. Một trong số đó là học tập con đường mà các nước và khu vực như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, UAE, Đài Loan đã đi qua để xây dựng nguồn vốn con người.

Bùi Mẫn

Hiện nay, Hà Nội có 712 dự án chậm triển khai với tổng quy mô khoảng trên 11.300 ha đất. Đến ngày 15/6, 705 dự án trong số này đã có kết luận thanh tra, kiểm tra và chỉ đạo xử lý, giao các đơn vị tiếp tục giám sát, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ đầu tư, đưa đất vào sử dụng.

7 dự án còn lại đã có quyết định chủ trương nhưng chưa được nhà nước giao đất, cho thuê đất, Sở Kế hoạch và Đầu tư đang tiếp tục rà soát để đề xuất phương án xử lý.

UBND TP Hà Nội cũng thông tin đã đưa 410 dự án với tổng diện tích hơn 9.000 ha ra khỏi danh sách các dự án chậm triển khai, tiếp tục giám sát. Con số này tăng thêm 80 dự án so với cuối năm ngoái.

Trong đó, 155 dự án sau thanh tra, chủ đầu tư đã chủ động khắc phục các tồn tại. Cơ quan quản lý đã thu hồi đất, bãi bỏ quyết định giao đất, cho thuê đất, chấm dứt hoạt động, dừng triển khai hoặc chấm dứt việc giao chủ đầu tư nghiên cứu lập quy hoạch với 153 dự án.

12 dự án được đề nghị loại bỏ khỏi danh sách do trùng lặp, nhà đầu tư đề xuất nghiên cứu khi chưa có ý kiến của UBND TP. 44 dự án đang được nhà đầu tư thực hiện theo tiến độ và quy định pháp luật đầu tư.

Hà Nội cũng gia hạn tiến độ thêm 24 tháng cho 295 dự án bởi nguyên nhân ảnh hưởng bất khả kháng từ đại dịch. Trong đó, chủ đầu tư của 110 dự án phải nộp thêm cho nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian gia hạn 24 tháng.

Tuổi thơ của Th. là một chuỗi dài bất hạnh. Năm Th. lên bốn, cha cô, một nông dân chân chất, hiền lành bất ngờ trúng số. Có tiền, cha Th. thay đổi, ông bắt đầu chơi bời và đánh đập mẹ con Th. Nhiều lần bị chồng đánh dã man, chịu không nổi, bà Nguyễn Ngọc Yến, mẹ của Th., đã giao con cho má chồng nuôi và bỏ trốn. Th. thường xuyên bị nội và các cô mắng chửi, đánh đập. Năm 13 tuổi, sau trận đòn nặng nề, Th. bỏ trốn khỏi nhà. Suốt chín năm chạy trốn, bà Yến vẫn luôn mong ngóng tin tức về con. Khi biết con đi bụi, bà tìm theo, khuyên Th. về ở với mình. Nhưng, nỗi uất hận bị cha mẹ bỏ rơi, bị người thân bạo hành đã khiến Th. từ chối sự chăm sóc của mẹ. Từ đó, bà Yến chỉ có thể âm thầm dõi theo con, con bỏ đi đến đâu, bà chạy theo làm thuê làm mướn gần chỗ đó. Thấy con gái càng lớn càng xinh đẹp, bà Yến vô cùng lo lắng, sợ con bị hại.

Nỗi lo của người mẹ ấy thành sự thật khi một ngày, bà nghe tin Th. chơi ma túy bị sốc thuốc phải nhập viện. Tại BV một quận vùng ven TP.HCM, bà được biết, Th. nghiện ba năm nay và đã bị nhiễm HIV. Sau khi được mẹ chăm sóc ở BV lần đó, Th. mới cảm nhận được tình thương mẹ dành cho mình. Cô quyết tâm tu tỉnh để làm lại cuộc đời. Thế nhưng, cuộc đời không mỉm cười với Th. Hồi phục, giúp mẹ buôn bán lặt vặt ở khu Nguyễn Cư Trinh, Q.1 chẳng bao lâu, Th. bị những cơn sốt về chiều hành hạ. Năm sáu tháng trời, Th. gần như bỏ ăn uống, thân thể chỉ còn da bọc xương. Đưa con gái đi khám, bà Yến đau xót khi Th. đã chuyển sang giai đoạn AIDS. Vay mượn tiền bạc, bà đưa con gái đi điều trị ở Trung tâm Mai Hòa (H.Củ Chi TP.HCM), rồi tháng 5/2014, Th. được chuyển về BV Nhân Ái.

Khi Th. nhập viện, thân hình mảnh dẻ, đôi mắt tròn to, long lanh, mái tóc dài chấm lưng của cô đã hút hồn biết bao chàng trai ở Khoa Nội B. Thế nhưng Th. lại chỉ quan tâm đến H., một thanh niên cũng vướng vào ma túy, phải hứng chịu căn bệnh thế kỷ. Th. đồng cảm với H. nhiều chuyện, nhất là việc đã cai vẫn nghiện, đã định hoàn lương, đi làm giúp mẹ thì phát hiện nhiễm HIV, chuyển sang giai đoạn AIDS (H. từng quyết chí tu tỉnh, về làm thợ giày, kiếm tiền phụ mẹ chăm sóc gia đình…).

Những ngày cuối đời, cuộc sống đã trở nên ấm áp và ý nghĩa hơn với đôi vợ chồng Th. và H.

H. kể: “Th. thấy em buồn, nên thường sang phòng em an ủi. Được khoảng một tháng, em lên những cơn nóng lạnh về chiều, Th. kề cận, chăm sóc em từng ly từng tí. Ban đầu em thấy cũng bình thường vì cô ấy chăm sóc nhiều người cũng chu đáo lắm. Nhưng rồi hai tuần sau, Th. nói thương em, muốn làm người yêu của em. Em giật mình, từ chối Th. vì thấy hoàn cảnh hai đứa không còn sống được bao lâu nữa. Mấy ngày sau, cô ấy trở bệnh nặng, bị chuyển qua đây và nằm suốt tới nay đã bốn tháng. Vắng Th., em thấy nhớ. Em xin các bác sĩ qua đây chăm sóc Th. Nhìn cơ thể ngày một tiều tụy của Th. em thương quá, nên em xin mẹ được thực hiện nghi thức cưới Th., để chúng em được là vợ chồng...”.

Trọn một giấc mơ

Dù BV Nhân Ái đã sẵn sàng chuẩn bị tâm lý để bố trí cho các đôi vợ chồng cùng bệnh AIDS chỗ ở riêng tư trong thời gian điều trị; dù ở BV đã nảy sinh rất nhiều chuyện tình giữa các bệnh nhân với nhau… nhưng chưa bao giờ có ai đề nghị cưới! Muốn làm giấy đăng ký kết hôn nhưng “cô dâu” chưa bao giờ được khai sinh, còn “chú rể” thì đã 30 tuổi vẫn chưa có chứng minh nhân dân; đã vậy cả hai đều trở bệnh nặng, phải vào khoa săn sóc đặc biệt, cần theo dõi…

Chị Hương, hàng xóm nơi mẹ H. đang ở trọ biết chuyện đã cầu cứu Báo Phụ Nữ. Chị nói: “Mong Báo giúp giấc mơ của H. thành sự thật. Gia đình em ấy cơ cực lắm. Cho dù tiện tặn tới đâu, người mẹ đó cũng không đủ tiền lo đám cưới cho H.!”.

Báo Phụ Nữ vào cuộc, lập tức những cánh tay thiện nguyện nối dài, soirée cho cô dâu, veston cho chú rể, cặp nhẫn cưới, đều sẵn sàng. Chúng tôi xin bác sĩ Nguyễn Thành Long, Giám đốc BV Nhân Ái, một “ngoại lệ”. Ông đồng ý: “Nhưng chỉ chụp ảnh cưới trên giường bệnh thôi nhé…, vì bệnh nhân không đủ sức di chuyển”. Thế là sau một tuần chuẩn bị, đám cưới diễn ra.

Khi con trai giục giã vượt hàng trăm cây số lên đây để “làm đám cưới”, suốt cả tháng vừa hồi hộp, lo âu, toan tính đủ điều, bà Trần Thị Hồng Nhung không ngờ giây phút ngắn ngủi ấy lại quý giá với con trai mình đến vậy. Người mẹ nghẹn ngào ôm con trai, nắm tay con dâu, nhắn hai con hãy tiếp tục chăm sóc cho nhau… Ngay sau khi đeo nhẫn vào tay cho Th., H. quay sang hỏi mẹ: “Mẹ ơi, từ hôm nay, có phải mẹ đồng ý nhận Th. làm con dâu rồi không mẹ?”.

Điều chúng tôi ray rứt là mãi đến ngày cưới mới hay tin bà Yến, mẹ của Th. không thể đến vì… không có tiền mua vé xe đò! Qua điện thoại, bà nức nở: “Tôi quá vui mừng cho con gái của tôi. Nhưng tôi cũng buồn vì con tôi không được sống mấy ngày nữa để cảm nhận được niềm hạnh phúc mà nó được hưởng ở cuộc đời này”. Không được chứng kiến phút giây hạnh phúc thiêng liêng của con gái duy nhất, nhưng bà nói: “Tôi vô cùng mãn nguyện. Tôi cảm ơn chàng trai đã yêu thương Th. Cảm ơn cả mẹ của cậu ấy”.

Vậy là ở ngay lằn ranh sinh - tử, chàng thanh niên ấy đã làm được một điều kỳ diệu, thực hiện trọn giấc mơ đưa người con gái anh yêu thương đi đến cuối cuộc đời… Một ngày sau đám cưới, sức khỏe Th. và H. đều có biểu hiện tích cực. Ai cũng biết, tương lai không xa, cả hai sẽ phải rời cõi tạm, nhưng với những ngày cuối đời này, ắt hẳn cuộc sống đã trở nên ý nghĩa hơn với H. và Th.

Trước kia, Kolia không được như bây giờ, nhưng với mong muốn khoác chiếc áo mới cho vùng đồi núi hoang sơ, nghèo khó - anh Hoàng Mạnh Ngọc, một người con của quê hương Nguyên Bình đã mạnh dạn chuyển hướng đầu tư, dành nhiều tâm sức gây dựng nên một trung tâm sản xuất nông nghiệp sạch kết hợp với du lịch sinh thái trên đỉnh Phja Đén rồi lấy tên là Kolia - tên một người Pháp đã tìm ra ngọn đồi tuyệt đẹp này.

Anh Hoàng Mạnh Ngọc chia sẻ, anh đau đáu về ước mơ phát triển nông nghiệp trên mảnh đất quê hương, nên anh thường xuyên mày mò tìm đọc các tài liệu liên quan đến nông nghiệp sạch, rồi mời các chuyên gia Trung Quốc và Đài Loan đến tìm hiểu, khảo sát các điều kiện tự nhiên của huyện Nguyên Bình.

Qua đó, anh nhận thấy, đất Phja Đén khá màu mỡ vì chưa từng canh tác. Ngoài ra, với điều kiện sương mù, độ ẩm cao, chênh lệch ngày đêm lớn là một trong những yếu tố rất thích hợp với phát triển cây chè ô-long – một loại chè đang được ưa chuộng trên thế giới. Anh Ngọc quyết tâm đầu tư với mơ ước có đồi chè hữu cơ thật sạch. 

Đồi chè bát ngát trên đỉnh cao nhất của Cao Bằng.

 Sau nhiều năm xây dựng thành công mô hình khép kín, anh còn đầu tư thêm khu nuôi bò, thỏ, ngựa để có nguồn phân ủ dồi dào. Đồng thời, vừa trồng chè, anh Ngọc vừa xây xưởng chế biến, chỗ ở cho công nhân, để chè hái về được chế biến ngay. Trong thời gian đó, anh cũng đào thêm ao nuôi cá và trữ nước suối dẫn về.

Mô hình kinh tế làm nông nghiệp sạch kết hợp với du lịch sinh thái của ở Kolia đã góp phần thu hút số lượng lớn khách du lịch đến với Nguyên Bình, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho địa phương. Chỉ tính riêng năm 2018, đã có tới khoảng 38000 lượt khách tới huyện tham quan. Riêng số lượng khách đến với Kolia khoảng từ 6000 – 10000 lượt khách (năm 2017) và hơn 10.000 lượt (năm 2018).

Đặc biệt, với mong muốn biến nơi đây trở thành vùng đất giàu có, trù phú, Hoàng Mạnh Ngọc đã tạo công ăn việc làm cho khoảng 500 người là đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh Cao Bằng đến làm việc tại cơ sở sản xuất cũng như tự sản xuất tại vườn, ruộng của mình theo tiêu chuẩn đã cam kết với công ty: Tuân thủ đúng quy trình và công nghệ, kỹ thuật sản xuất, không sử dụng phân hóa học và các loại thuốc bảo vệ thực vật khi không có sự hướng dẫn của công ty.

Mảnh đất hoang vu Nguyên Bình với khoảng 85% là người dân tộc thiểu số đang ngày một thay da đổi thịt, người dân làm giàu trên chính thửa ruộng, mảnh vườn của mình, khiến cuộc sống ngày một được ổn định và khấm khá hơn. Anh Ngọc chia sẻ, thời gian tới, anh sẽ nghiên cứu trồng cây dược liệu và cả sâm Ngọc Linh. 

Lên Kolia, trải nghiệm khiến du khách thích thú nhất chính là mang trên mình chiếc giỏ đựng chè để hóa thân vào cô gái bản địa bước vào nương chè Phja Đén và thử công việc nhìn có vẻ giản đơn này nhưng lại không dễ một chút nào ấy. 

Trước khi nhấm nháp hương vị của vị trà nơi sương mù Phja Đén, du khách còn có thể tìm cho mình một khoảng lặng bên hồ nước nhân tạo cao nhất của Kolia nhìn khung cảnh nên thơ mà yên ả của miền trà này. Nếu may mắn, bạn còn có dịp nghe những âm giọng miền núi đặc trưng của những người nông dân vùng cao kể về nguồn gốc của đồi trà Phja Đén với ấm chè hiếu khách.

Không những thế, dọc được lên Kolia, du khách có thể dừng chân trải nghiệm, ngắm những sườn đồi trồng toàn hoa tam giác mạch, thoả thích chụp ảnh và hít hà những bông hồng cổ khoe sắc giữa xanh thẳm đồi chè. 

Tình Lê