Nước là thức uống quan trọng nhất cho cơ thể. Các tế bào sử dụng nước để vận chuyển chất độc vào máu. Sau đó, thận sử dụng nước để lọc các chất độc này ra ngoài và tạo ra nước tiểu để vận chuyển chúng ra khỏi cơ thể.

Chúng ta có thể hỗ trợ các chức năng này của cơ thể bằng cách uống nước.

Cơ thể hàng ngày cần khoảng 2-2,5 lít nước từ thực phẩm và đồ uống để bù lại lượng nước mất qua các con đường khác nhau. Tỷ lệ hai phần ba lượng nước do đồ uống cung cấp, phần còn lại do thực phẩm khác cung cấp.  Nhu cầu nước phụ thuộc vào trọng lượng cơ thể, hoạt động thể lực.

Cá béo

Cá hồi, cá ngừ và các loại cá béo nước lạnh khác có nhiều axit béo omega-3 có thể có lợi cho bất kỳ chế độ ăn kiêng nào.

Cơ thể không thể tạo ra axit béo omega-3, điều đó có nghĩa là chúng phải đến từ chế độ ăn uống. Cá béo là nguồn tự nhiên tuyệt vời của những chất béo lành mạnh này.

Chất béo omega-3 có thể làm giảm lượng chất béo trong máu và cũng làm giảm nhẹ huyết áp. Vì huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ gây bệnh thận, nên việc tìm ra những cách tự nhiên để hạ huyết áp có thể giúp bảo vệ thận, theo Healthline.

Khoai lang

Khoai lang chứa các vitamin và khoáng chất, chẳng hạn như kali, có thể giúp cân bằng lượng natri trong cơ thể và giảm tác dụng của nó đối với thận.

Tuy nhiên, vì khoai lang là thực phẩm giàu kali nên bất kỳ ai mắc bệnh thận mãn tính hoặc đang chạy thận nhân tạo nên hạn chế ăn loại rau này.

Rau lá xanh đậm

Các loại rau lá xanh đậm, như rau bina, cải xoăn và củ cải, là những loại thực phẩm chủ yếu trong chế độ ăn uống có chứa nhiều loại vitamin, chất xơ và khoáng chất. Nhiều loại cũng chứa các hợp chất bảo vệ, như chất chống oxy hóa.

Tuy nhiên, những thực phẩm này cũng có xu hướng chứa nhiều kali. Vì vậy chúng có thể không phù hợp với những người có chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt hoặc những người chạy thận nhân tạo.

Quả mọng

Các loại quả mọng sẫm màu, bao gồm dâu tây, quả việt quất và quả mâm xôi, là nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng hữu ích và các hợp chất chống oxy hóa. Chúng có thể giúp bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi bị hư hại.

Các loại quả mọng có thể là một lựa chọn tốt hơn so với các loại thực phẩm có đường khác để thỏa mãn cơn thèm ngọt.

Táo

Một quả táo là một món ăn nhẹ lành mạnh có chứa một loại chất xơ quan trọng được gọi là pectin. Pectin có thể giúp giảm một số yếu tố nguy cơ gây tổn thương thận, chẳng hạn như lượng đường và cholesterol trong máu cao.

Các thực phẩm cần tránh

Có một số loại thực phẩm mà mọi người nên tránh nếu muốn cải thiện sức khỏe của thận hoặc ngăn ngừa tổn thương cho các cơ quan này.

Chúng bao gồm:

- Thực phẩm giàu phốt pho

Quá nhiều phốt pho có thể gây căng thẳng cho thận. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có mối tương quan giữa lượng phốt pho cao và tăng nguy cơ tổn thương thận lâu dài. Tuy nhiên, không có đủ bằng chứng để chứng minh rằng phốt pho gây ra thiệt hại này, vì vậy cần phải nghiên cứu thêm về chủ đề này.

Đối với những người muốn giảm lượng phốt pho, bạn có thể cần biết thực phẩm giàu phốt pho bao gồm thịt đỏ, các sản phẩm từ sữa, hầu hết các loại ngũ cốc, cây họ đậu, cá…

Một số loại protein có thể khó xử lý hơn đối với thận hoặc cơ thể nói chung. Chúng bao gồm thịt đỏ.

Nghiên cứu ban đầu cho thấy những người ăn nhiều thịt đỏ có nguy cơ mắc bệnh thận giai đoạn cuối cao hơn những người ít ăn thịt đỏ. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu hơn để điều tra nguy cơ này.

Theo ông Dũng, giai đoạn 2015-2019, mỗi năm trên thế giới có 121 triệu ca mang thai ngoài ý muốn, trong số đó 61% được giải quyết bằng phá thai, tương đương với 73 triệu ca phá thai mỗi năm, ước tính có khoảng 45% số ca phá thai không an toàn.

Vào năm 2024, có 4,7 triệu trẻ sơ sinh, tương đương khoảng 3,5% tổng số trẻ sơ sinh trên toàn thế giới được sinh ra từ các bà mẹ dưới 18 tuổi và khoảng 340.000 trẻ được sinh ra từ các bé gái dưới 15 tuổi - gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và hạnh phúc của cả bà mẹ trẻ và những đứa trẻ  .

Tại Việt Nam, số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15-49) khoảng 25 triệu người, dự báo số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ vẫn tiếp tục gia tăng, nhu cầu sử dụng các phương tiện tránh thai tiếp tục tăng.

Báo cáo kết quả điều tra các mục tiêu Phát triển bền vững về trẻ em và phụ nữ Việt Nam 2020-2021 cho thấy, tổng nhu cầu chưa được đáp ứng về kế hoạch hóa gia đình không giảm mà tiếp tục tăng cao, từ 6,1% (năm 2014) lên 10,2% (năm 2021) ở nhóm phụ nữ hiện đã kết hôn hoặc sống chung.

Đặc biệt tỷ lệ này ở nhóm phụ nữ có quan hệ tình dục, hiện chưa kết hôn hoặc không sống chung như vợ chồng lên tới 40,7%.

Tỷ suất sinh con ở vị thành niên (từ 15-19 tuổi) vẫn còn cao, trên toàn quốc là 42 trẻ sinh ra sống/1000 phụ nữ, cao nhất ở khu vực Trung du và miền núi phía Bắc (115) và Tây Nguyên (76), nơi tập trung đông các dân tộc thiểu số.

"Chủ đề của Ngày Tránh thai Thế giới 26/9 năm 2024 của Việt Nam là: "Giới trẻ hãy có trách nhiệm trong việc quan hệ tình dục an toàn và chủ động tránh thai vì hạnh phúc của chính mình, vì tương lai của đất nước", nhằm khơi dậy trách nhiệm của giới trẻ về quan hệ tình dục an toàn và chủ động tránh thai vì lợi ích và hạnh phúc của chính mình", ông Dũng nói.

Theo Phó giáo sư Phạm Bá Nhất - Chủ tịch Hội Kế hoạch hóa gia đình, mục tiêu của chương trình nhằm nâng cao nhận thức cho giới trẻ, phụ nữ và nam giới trong độ tuổi sinh đẻ về các biện pháp tránh thai, giúp họ có sự lựa chọn để không mang thai ngoài ý muốn; đảm bảo mỗi đứa trẻ sinh ra đều là mong đợi của cha mẹ...

Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố phối hợp với các Sở, ban, ngành liên quan chỉ đạo tổ chức triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp từng bước khắc phục tình trạng mang thai và sinh con ở trẻ vị thành niên; ưu tiên đẩy mạnh các đợt chiến dịch truyền thông cao điểm lồng ghép với cung cấp dịch vụ về dân số, sức khỏe sinh sản thân thiện cho vị thành niên, thanh niên...

Ung thư tuyến giáp có một số dấu hiệu chính gồm:

- Khối u ở cổ.

- Bị khàn giọng.

- Xuất hiện u giáp trạng: u có đặc điểm cứng, bờ rõ, bề mặt có thể nhẵn hay gồ ghề, di động theo nhịp nuốt.

- Xuất hiện hạch vùng cổ: hạch thường nhỏ, mềm, di động và cùng bên với khối u.

Triệu chứng muộn hơn có thể là:

- Khối u to, rắn, cố định trước cổ.

- Khàn tiếng, có thể khó thở. 

- Khó nuốt, nuốt vướng, do u chèn ép.

- Da vùng cổ có thể bị thâm nhiễm hoặc sùi loét chảy máu. 

Tiên lượng của ung thư tuyến giáp là rất tốt, đặc biệt là ở những bệnh nhân dưới 45 tuổi và có u kích thước nhỏ. Thông thường, thời gian sống thêm toàn bộ của bệnh nhân trong vòng 10 năm là 100%, tỷ lệ chết do bệnh ung thư tuyến giáp là rất thấp.

Đối với bệnh nhân trên 45 tuổi, u kích thước lớn và xâm lấn thì tiên lượng của ung thư tuyến giáp vẫn khá tốt tuy nhiên tỷ lệ tái phát ở nhóm này cũng khá cao. Tiên lượng thường không tốt đối với bệnh nhân được phẫu thuật triệt căn và điều trị I-131 bổ trợ. Tuy vậy, bệnh nhân có thể sống trong thời gian dài mặc dù vẫn có tâm lý nặng nề là người mang bệnh ung thư. 

Xét nghiệm máu hoặc siêu âm tuyến giáp thường có thể tìm thấy những thay đổi trong tuyến giáp. Tuy nhiên, những xét nghiệm này không được khuyến khích làm xét nghiệm sàng lọc ung thư tuyến giáp trừ khi một người có nguy cơ gia tăng, chẳng hạn như có tiền sử gia đình bị ung thư tuyến giáp. Không có xét nghiệm sàng lọc nào được khuyến nghị để phát hiện sớm ung thư tuyến giáp cho những người có nguy cơ trung bình.

Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư tuyến giáp thể tủy (MTC), có hoặc không có đa u tuyến nội tiết túyp 2 (MEN 2), có thể có nguy cơ mắc bệnh ung thư này rất cao. Hầu hết các bác sĩ đề nghị xét nghiệm gen cho những người này khi họ còn trẻ để xem liệu họ có mang những thay đổi gen liên quan đến MTC hay không.

"Có rất nhiều yếu tố nguy cơ không xác định, như chất gây ô nhiễm hoặc phụ gia thực phẩm. Chúng ta không thể biết hết được", GS Ogino nói.

GS Ogino cho rằng thực tế rất nhiều bệnh ung thư trong số này - 8 trong số 14 bệnh được nghiên cứu - liên quan đến hệ tiêu hóa cho thấy chế độ ăn uống và vi khuẩn sống trong đường ruột đóng một vai trò lớn. 

Tiến sĩ Elizabeth Platz, một nhà dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg, cho biết: "Tôi nghĩ đây thực sự là một vấn đề quan trọng. Hãy lấy ví dụ với béo phì, trước kia tình trạng này hiếm nhưng giờ đây chúng ngày càng trở nên phổ biến. Mọi người đang trở nên béo phì sớm hơn, thậm chí ngay cả khi còn nhỏ. Vì vậy, nguy cơ ung thư này đang hình thành sớm hơn nhiều thập kỷ so với các thế hệ trước".

Bùng nổ ung thư đại trực tràng ở những người trẻ tuổi

Theo CNN, sự gia tăng của bệnh ung thư đại trực tràng khởi phát sớm là đặc biệt cao. Đánh giá của GS Ogino cho thấy trong những năm nghiên cứu, tỷ lệ gia tăng trung bình hàng năm của bệnh ung thư đại trực tràng ở thanh niên là khoảng 2% ở Mỹ, Úc, Canada, Pháp và Nhật Bản. Ở Anh, Scotland và xứ Wales là gần 3%. Ở Hàn Quốc và Ecuador, con số này là khoảng 5% mỗi năm.

Từ năm 1988 đến năm 2015, tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng sớm đã tăng từ gần 8 trên 100.000 người lên gần 13 trên 100.000 - tăng 63%, theo một đánh giá gần đây khác được công bố trên Tạp chí Y học New England.

Các nghiên cứu cho thấy khoảng 1/10 các trường hợp ung thư đại trực tràng ở Mỹ được chẩn đoán ở những người trong độ tuổi từ 20 đến 50.

Bạn càng trẻ, nguy cơ càng cao

Đánh giá của GS Ogino cho thấy những người sinh vào những năm 1990 có nguy cơ phát triển ung thư khởi phát sớm cao hơn so với những người sinh vào những năm 1980.

Các khối u ác tính khác gia tăng ở những người trẻ tuổi ở Mỹ là u ở vú, nội mạc tử cung, túi mật, ống mật, thận, tuyến tụy, tuyến giáp, dạ dày. 

Ung thư là một chẩn đoán nghiêm trọng ở mọi lứa tuổi, nhưng khi nó xuất hiện ở những người trẻ tuổi, các khối u thường hung hãn hơn và chúng thường không bị phát hiện trong thời gian dài hơn.