Về cơ bản, EdTech là các giải pháp, sản phẩm công nghệ hỗ trợ cho các hoạt động giáo dục. Đó có thể là một nền tảng dạy và học trực tuyến, các ứng dụng giải trí lồng ghép bài học hoặc đơn giản chỉ là một món đồ chơi được tích hợp thêm nhiều tính năng để trẻ sớm làm quen với công nghệ. 

Nhìn chung, các ứng dụng, nền tảng dạy và học online đã tương đối phổ biến tại Việt Nam. Tuy vậy, hệ sinh thái EdTech với các sản phẩm công nghệ giáo dục khác thì vẫn còn tương đối mờ nhạt. 

Điều này có thể tới đây sẽ thay đổi khi myFirst - một công ty công nghệ được thành lập năm 2017 và có trụ sở tại Singapore đã bắt tay với Synnex FPT để mang tới khá nhiều các sản phẩm công nghệ giáo dục nhằm phục vụ thị trường Việt Nam. 

myFirst hiện đang sở hữu một hệ sinh thái nhiều dải sản phẩm khác nhau, trong đó có đồng hồ định vị trẻ em, máy ảnh in liền, máy ảnh mini chống nước, bảng vẽ Sketch Book, tai nghe truyền âm qua xương,...

Về cơ bản, các sản phẩm của nhà sản xuất này được ra mắt với mục đích giải quyết khoảng cách về công nghệ giữa đồ chơi trẻ em và công nghệ hiện có dành cho người lớn. 

Khác với điện thoại thông minh vốn tính hợp nhiều tính năng, các sản phẩm dạng này sẽ an toàn hơn cho trẻ nhờ việc tập trung vào một số tính năng cần thiết nhất định. Tuy vậy, chúng vẫn có thể giúp trẻ phát huy khả năng sáng tạo thông qua việc chụp hình, làm quen với máy ảnh hay tự sáng tác các bức tranh dựa trên bảng vẽ,...

Theo ông G-Jay Yong - nhà sáng lập của myFirst, công nghệ ngày nay cho phép chúng ta luôn có thể kết nối với nhiều người mọi lúc mọi nơi. Tuy nhiên, những công nghệ như vậy thường đi kèm với những rủi ro, và trẻ em ngày nay phải đối mặt với nhiều rủi ro trực tuyến khác nhau. 

Đó cũng là lý do xuất hiện những sản phẩm dưới dạng EdTech, giúp trẻ vừa có thể kết nối với bố mẹ, thỏa sức học hỏi, sáng tạo với các tính năng dễ thấy trên các thiết bị thông minh, nhưng lại ở trong một môi trường an toàn và có kiểm soát. 

Trọng Đạt

Thay vào đó, mỗi cuối tuần, chị H. đều đặn đưa con bơi để bé vận động thể lực. Buổi tối, nếu rảnh rỗi, bé sẽ được trượt patin hay chạy nhảy dưới công viên, phụ mẹ làm việc nhà.

“Bé chăm vận động chứ không phải lười biếng nhưng vẫn không giảm được cân, có lẽ do ăn nhiều quá. Tôi lo lắm vì con sắp đến tuổi dậy thì, tâm lý phát triển và sẽ mặc cảm”, chị H. lo lắng.

Tương tự, một người bạn của chị H. cũng có con trông mũm mĩm hơn bạn bè cùng lứa. Bé thường được mẹ thưởng ăn cánh gà, khoai tây, trà sữa khi có kết quả học tập tốt. Khi người mẹ có ý định kìm cân nặng cho con, bé lại nghĩ mẹ không thương mình. Kế hoạch của mẹ thất bại.

Phó giáo sư, Tiến sĩ Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bộ Y tế khẳng định cần phải có sự quan tâm sâu sắc hơn về thừa cân, béo phì trẻ nhỏ, vì đây là tương lai của đất nước. Đặc biệt, tình trạng này ở các thành phố lớn càng khiến bà lo ngại. Tỷ lệ thừa cân béo phì trong tuổi học đường ở TP.HCM đang cao gấp đôi so với tỷ lệ trung bình cả nước.

Chuyên gia này cho biết thừa cân, béo phì có rất nhiều nguyên nhân và tích luỹ lâu dài theo thời gian. Nền tảng ban đầu chính từ người mẹ khi mang thai. Mẹ béo phì hay tăng cân quá mức trong thai kỳ, đái tháo đường thai kỳ, trẻ không được bú sữa mẹ mà sử dụng sữ công thức một cách thiếu kiểm soát... là những yếu tố góp phần ảnh hưởng đến thừa cân, béo phì ở trẻ sau này.

Ở tuổi đến trường, phần nhiều trẻ ở thành phố có lỗi sống tĩnh, ít vận động, thời gian tiếp cận với màn hình rất nhiều, thời gian ngủ ít. 

"Chúng ta luôn nói phải tăng cường cho trẻ vận động nhưng trường học lại không có không gian, rồi xu hướng ăn Tây hoá, chế độ ăn hàng ngày không phù hợp khiến cho việc kiểm soát thừa cân, béo phì ở trẻ em gặp rào cản. Những điều này chúng ta phải giải quyết ngay”, bác sĩ Mai nói.

Bà cũng cho rằng cần có những cuộc họp bàn tính về mặt quản lý vĩ mô, trong đó phải xem xét việc tính toán sẽ đưa những thực phẩm nào tiếp cận bàn ăn của đứa trẻ ở trường học cũng như bữa cơm gia đình.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM, trẻ thừa cân, béo phì có nguy cơ mắc các bệnh mạn tính khi trưởng thành. Bệnh có thể nặng hơn do thời gian kéo dài, ảnh hưởng đến nội tiết và tâm lý của trẻ. Cụ thể, trẻ có thể gặp vấn đề về tâm lý, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, chuyển hóa bất thường glucose, rối loạn gan mật - đường ruột, khó thở khi ngủ.  

Về mặt tâm lý, trẻ dễ bị tự ti do bạn bè trêu ghẹo, chế giễu, dẫn đến chán chường, không muốn đi học. Dần dần các em trở nên thụ động, thiếu linh hoạt và cô đơn vì không có bạn, lâu dài sẽ dẫn đến trầm cảm.

Tình trạng béo phì ở trẻ em thường kéo dài đến hết giai đoạn thiếu niên, ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không có các biện pháp kiểm soát việc ăn uống và vận động thể lực.

Các chuyên gia khuyến cáo cần xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý cả ở trường học và ở nhà. Trẻ cần ăn đúng giờ theo bữa, đảm bảo đa dạng thực phẩm, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng theo lứa tuổi. Không cho trẻ ăn quá nhiều thức ăn ngọt (bánh kẹo, nước ngọt, chè, kem...), thức ăn béo (trà sữa, thức ăn nhanh, đồ chiên, xào, mỡ động vật...).

Phụ huynh không nên bắt trẻ học quá nhiều, cần tạo điều kiện để trẻ vui chơi vận động sau những giờ học căng thẳng. Trẻ có thể đi bộ đến trường, tham gia thể thao, phụ bố mẹ quét nhà, lau dọn nhà cửa...

Hạn chế cho trẻ ngồi lâu xem tivi, chơi trò chơi điện tử trên máy tính, điện thoại. Trẻ cần được ngủ đủ trung bình từ 8-10 tiếng mỗi ngày. Thường xuyên theo dõi cân nặng, chiều cao của trẻ để có biện pháp can thiệp kịp thời, dự phòng thừa cân béo phì.

Dự thảo chiến lược đã được Bộ TT&TT trình từ trung tuần tháng 12/2021 và đang được Văn phòng Chính phủ gửi lấy ý kiến của Ban Tuyên giáo Trung ương; các bộ Công an, Tài chính, KH&ĐT, GD&ĐT, LĐTB&XH; Đài Truyền hình Việt Nam và Thông tấn xã Việt Nam trước khi tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Trong dự thảo Chiến lược, cùng với việc xác định 6 quan điểm trong chuyển đổi số báo chí, Bộ TT&TT cũng đề xuất tầm nhìn, mục tiêu và các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.

Theo đó, tầm nhìn của bản dự thảo Chiến lược là Việt Nam có nền báo chí hiện đại, chuyên nghiệp, đa nền tảng, đa phương tiện, phù hợp với xu thế phát triển công nghệ số, truyền thông thế giới; cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời, được cá nhân hóa tới công chúng mọi lúc, mọi nơi, phản ánh trung thực dòng chảy chính của xã hội, tạo niềm tin và đồng thuận xã hội, lan tỏa năng lượng tích cực, khơi dậy khát vọng, tạo sức mạnh tinh thần phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Báo chí, truyền thông Việt Nam xây dựng được nền tảng riêng, hình thành các cơ quan truyền thông đa phương tiện chủ lực, kiểm soát và chi phối việc sản xuất, phân phối nội dung, giữ vững chủ quyền trên không gian mạng.

Cơ quan quản lý nhà nước định hướng, dẫn dắt chuyển đổi số báo chí, hỗ trợ các cơ quan báo chí trong quá trình thử nghiệm công nghệ hiện đại để thay đổi mô hình quản lý, tác nghiệp, quy trình sản xuất, xuất bản, phân phối nội dung và mô hình kinh doanh nhằm tối ưu hoạt động, tạo ra sản phẩm chất lượng, cơ hội, doanh thu và các giá trị gia tăng.

Phát triển báo chí theo hướng đa nền tảng, đa phương tiện, đa dịch vụ

Mục tiêu chung của dự thảo chiến lược là báo chí phát triển theo hướng đa nền tảng, đa phương tiện, đa dịch vụ, đóng vai trò trụ cột trong định hướng thông tin, định hướng dư luận xã hội. Phát triển sản phẩm báo chí số, thay đổi cách thức sản xuất nội dung số, truyền thông số, nâng cao chất lượng trải nghiệm của độc giả. Người dân, tổ chức, doanh nghiệp được tiếp cận thông tin trên môi trường số theo nhu cầu cá thể hóa, mọi lúc, mọi nơi, không bị hạn chế về không gian, thời gian, vị trí địa lý.

Một mục tiêu chung được nêu tại dự thảo Chiến lược chuyển đổi số báo chí là phát triển báo chí theo hướng đa nền tảng, đa phương tiện, đa dịch vụ. (Ảnh minh họa: whatsnewinpublishing.com)

Cùng với đó, thúc đẩy các mô hình kinh tế báo chí mới vào chuyển đổi cơ cấu, đa dạng hóa nguồn thu báo chí. Các cơ quan báo chí hoạt động đúng tôn chỉ mục đích, tối đa hóa năng suất, tối thiểu hóa chi phí, tối ưu hóa hiệu quả quản lý.

Phát triển một số cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, đa nền tảng, đi đầu trong chuyển đổi số báo chí. Phát triển nền tảng phân phối nội dung trong nước, hạn chế sự phụ thuộc vào các nền tảng xuyên biên giới, làm chủ nền tảng phân phối nội dung trên không gian mạng.

Đồng thời, nâng cao hiệu quả quản lý các nền tảng xuyên biên giới tại Việt Nam, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, bảo vệ bản quyền báo chí, đảm bảo công bằng quyền lợi của cơ quan báo chí trên các nền tảng xuyên biên giới. Chú trọng phát triển và xây dựng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số báo chí. Đổi mới chương trình đào tạo báo chí bắt kịp xu hướng phát triển của công nghệ và truyền thông hiện đại.

Đề xuất phát triển 6 cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện

Một trong những mục tiêu chủ yếu đến năm 2025, theo dự thảo chiến lược, là 70% cơ quan báo chí thực hiện số hóa nội dung báo chí trên các nền tảng sẵn có; 80% cơ quan báo chí điện tử chuyển đổi hoạt động theo mô hình tòa soạn hội tụ, đa phương tiện; 50% cơ quan báo chí có nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tổng hợp tập trung, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hoạt động; 50% cơ quan báo chí đổi mới toàn diện hệ thống sản xuất nội dung theo các xu hướng báo chí số: cá nhân hóa nội dung, đa nền tảng, báo chí di động, báo chí xã hội, báo chí dữ liệu, báo chí sáng tạo, siêu tác phẩm báo chí...

Cũng đến năm 2025, 30% cơ quan báo chí điện tử có ảnh hưởng lớn trong xã hội áp dụng mô hình thu phí với những nội dung trải nghiệm được cá nhân hóa; quyền lựa chọn nguồn tin để theo dõi, giới thiệu tin tức theo thị hiếu cá nhân.

Bên cạnh đó, phát triển 6 cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện quốc gia và cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện địa phương tự xây dựng nền tảng phân phối nội dung riêng, làm chủ quyền kiểm soát và phân phối nội dung trên không gian mạng, giảm sự phụ thuộc vào các nền tảng xuyên biên giới; các cơ quan báo chí khác sử dụng nền tảng trong nước để phân phối nội dung trên không gian mạng...

Để hiện thực hóa các mục tiêu đã đề ra, dự thảo chiến lược đề xuất 9 nhóm nhiệm vụ trọng tâm gồm: Nâng cao nhận thức, tăng cường tuyên truyền; Hoàn thiện cơ chế, chính sách và các quy định pháp luật; Tái cơ cấu tổ chức và quy trình tác nghiệp của các cơ quan báo chí; Phát triển dữ liệu số ngành báo chí; Phát triển các sản phẩm báo chí số; Phát triển nền tảng số; Bảo đảm an toàn thông tin mạng cho các hệ thống, ứng dụng và nền tảng phục vụ chuyển đổi số báo chí; Phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Đẩy mạnh hợp tác quốc tế.

Vân Anh

Việt Nam sẽ trở thành quốc gia số vào năm 2030

“Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” vừa được phê duyệt, với tầm nhìn đến năm 2030 Việt Nam trở thành quốc gia số, ổn định và thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới.