Nhận định, soi kèo Utrecht vs NEC Nijmegen, 22h30 ngày 15/3: Ngã ngựa

Thiết bị kết hợp thực tế hỗn hợp, nếu được ra mắt, sẽ trở thành danh mục sản phẩm mới và quan trọng đầu tiên kể khi công ty giới thiệu đồng hồ thông minh vào năm 2015. Đây có thể là cú hích giúp tăng trưởng doanh thu cho công ty sau đợt suy thoái gần đây, nhưng sự đón nhận của thị trường là không chắc chắn khi mức giá khởi điểm của sản phẩm dự kiến từ 3.000 USD.

Giữa bối cảnh thị trường thận trọng, thiết bị đeo này được gã khổng lồ iPhone xác định là trung tâm của dòng sản phẩm mới trong năm nay. Apple đã giới thiệu Macbook Air lớn hơn, Mac Pro mới và các bản cập nhật cho iPhone, nhưng không có thay đổi đáng kể nào đối với các sản phẩm như smartwatch, AirPods và iPad.

Đi kèm với thiết bị đeo thực tế hỗn hợp là hệ điều hành có tên nội bộ xrOS, với giao diện giống như 3D của giao diện iPhone, cùng các ứng dụng hoàn chỉnh gồm Tin nhắn, Email, trình duyệt Safari và TV. Người dùng có thể sử dụng thiết bị để livestream hay tổ chức các cuộc họp trực tuyến sống động hơn, với hình đại diện chân thực. Ngoài ra, sản phẩm sẽ có cửa hàng ứng dụng riêng, tương tự như các sản phẩm cốt lõi khác của Apple.

Nối tiếp sự thành công của Apple Watch

Bản thân thiết bị này là sự kết hợp giữa những linh kiện phức tạp và tốn kém để phát triển, chẳng hạn như con chip M2, cặp kính hiển thị thực tế ảo độ phân giải 4K và một loạt camera kích hoạt thực tế tăng cường.

Không chỉ vậy, việc xây dựng giao diện cho sản phẩm không hề dễ dàng. Người dùng sẽ điều khiển ánh mắt lựa chọn từng mục, sau đó dùng thao tác chụm ngón tay để khởi chạy ứng dụng. Những động tác vốn chỉ có trong phim khoa học viễn tưởng này sẽ cần thêm thời gian hoàn thiện. 

Với mong muốn mang lại trải nghiệm “nuột nà” nhất, Apple đang sửa chữa các vấn đề với cảm biến trên thiết bị để kích hoạt cơ chế điều khiển bằng tay và mắt. Cùng với đó là cố gắng đạt sự cân bằng giữa tuổi thọ pin và hiệu suất. Trong quá trình phát triển, công ty quyết định chuyển cục pin thành một pack bên ngoài có thể vừa vặn túi người dùng.

Nội bộ Apple có nhiều lo ngại rằng thiết bị đeo này quá đắt đỏ và sẽ chịu chung số phận với các sản phẩm của Meta Platforms. Trong khi đó, một số kỹ sư lo lắng Apple đang nhảy vào một thị trường còn non trẻ mà không sở hữu yếu tố thay đổi cuộc chơi thực sự. Những người khác thì tin rằng thiết bị này sẽ là tiền đề cho thành công trong tương lai, giống như cách Apple Watch đã thể hiện.

“Nhà Táo” đang chú ý tới một phiên bản rẻ hơn, phát hành vào đầu năm 2024. Đồng thời, Apple đã hoãn vô thời hạn việc phát triển thiết bị đeo thực tế tăng cường độc lập, sản phẩm ít cồng kềnh hơn nhưng đòi hỏi sự phức tạp vượt xa khỏi những gì sẵn có.

Thế Vinh(Theo SCMP)

Apple phát hành iOS 16.3.1

Theo các thầy cô nhà trường, đây là buổi chào cờ nặng nề nhất mà trường từng tổ chức. Hàng trăm học sinh, thầy cô đã bật khóc vì thương nhớ các em học sinh không may tử nạn.

Tính đến nay, 6 học sinh tử nạn đã được an táng xong, nhưng nỗi đau, sự mất mát này có lẽ sẽ còn dai dẳng mãi trong tim của thầy cô và học sinh trường.

Không cầm được nước mắt, cô Vương Thị Hồng Loan, giáo viên phụ trách Đoàn Đội nhà trường cho biết: "Đây là lần đầu tiên trường gánh chịu nỗi đau, mất mát quá lớn. Những ngày qua, tôi không thể nào bình tâm khi chứng kiến nhiều học sinh hoang mang, thẫn thờ và đau buồn trước cái chết của các em học sinh lớp 9/1”.

Cả buổi chào cờ và mặc niệm, các thầy cô và các em học sinh tuy đứng nghiêm trang nhưng lòng buồn vô hạn vì mất trò, mất bạn, vì nỗi đau quá lớn. Đặc biệt, các em học sinh lớp 9/1, đã không kìm được nước mắt vì đau xót trước cái chết của 6 bạn cùng lớp.

Thầy cô nhà trường đã bật khóc khi nhắc đến em học sinh xấu số

Theo thầy thầy Nguyễn Đức Lữ, Phó hiệu trưởng nhà trường, sự ra đi của 6 học sinh là nỗi đau quá lớn, khiến cả trường rất hoang mang, đau xót. Đến giờ phút tổ chức buổi chào cờ đặc biệt này, nỗi đau ấy càng tăng thêm khi tiết thương về số phận đang dang dở của các em.

Kết thúc buổi chào cờ, các em học sinh lớp 9/1 trở về lớp khi trên mắt những giọt nước mắt vẫn tuôn trào. Nhiều em đã gục xuống bàn, hụt hẫng khi nhớ lại những người bạn ngày nào còn ngồi học chung một lớp.

Các thầy cô, học sinh nhà trường quyên góp tiền ủng hộ cho các bạn gặp nạn

Người như vô hồn, cô Nguyễn Thị Phương Thúy, giáo viên chủ nhiệm lớp 9/1, ghi bảng điểm danh lớp từ sĩ số 27 nay còn 21, trong nghẹn ngào nước mắt.

Cô Vương Thị Hồng Loan bật khóc khi nhớ đến các em học sinh xấu số

Vừa trải qua những đêm thức trắng, khuôn mặt mệt mỏi cùng đôi mắt đỏ hoe, cô Nguyễn Thị Phương Thúy chia sẻ: "Hơn 10 năm về công tác tại trường, đây là lần tôi phải chịu nỗi đau quá lớn như vậy. Từ nay, lớp 9/1 sẽ mất đi 6 thành viên. Đau đớn quá…”.

Theo thầy Nguyễn Tấn Sỹ, Hiệu trưởng nhà trường, hiện ban giám hiệu nhà trường đang xem xét phương án tách lớp 9/1 để gộp vào các lớp khác, nhằm giúp các em ổn định tâm lý.

Lớp học lớp 9/1 mất đi 6 thành viên

Trước đó, khoảng 15h chiều mùng 4 Tết (8/2), 8 em học sinh lớp 9/1, Trường THCS Nguyễn Duy Hiệu rủ nhau xuống chơi tại bãi biển xã Bình Minh (huyện Thăng Bình, Quảng Nam).

Trong lúc vui đùa, 8 em trong nhóm không may đuối nước. Vụ tai nạn làm 6 em tử vong và 1 em nhập viện cấp cứu trong tình trạng nguy kịch.

Trong số 6 học sinh chết đuối, có 2 thi thể vừa được tìm thấy trong sáng 10/2.

Các học sinh tử vong gồm: Trần Thị Thúy, Trần Lê Ly Na, Phạm Thị Thuận, Nguyễn Văn Ý (cùng trú xã Bình Định Nam); Mai Văn Công và Nguyễn Đức Hoàng (xã Bình Định Bắc).

Lê Bằng

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT thăm hỏi gia đình 6 học sinh bị chết đuối

Sáng nay, Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa đại diện cho lãnh đạo Bộ GD-ĐT đã tới thăm hỏi gia đình 6 em học sinh chết đuối thương tâm vào chiều mùng 4 Tết.

Bình luận của Carmack được đưa ra khi các công nghệ AI như ChatGPT của OpenAI và công cụ tạo ảnh DALL-E đang vô cùng phổ biến đối với cả tầng lớp chuyên gia lẫn công chúng. Thế giới cũng bắt đầu tò mò về tác động của những công cụ này đến thế giới thực.

Từ khi xuất hiện cuối năm 2022, ChatGPT đã khuynh đảo toàn cầu và làm dấy lên nhiều cuộc tranh luận. Một số trường học cấm ứng dụng vì lo ngại học sinh gian lận. Trong khi đó, nhân viên tại những hãng công nghệ lớn như Amazon lại sử dụng để tăng năng suất lao động. Các trang tin như Cnet hay BuzzFeed lại dùng công cụ AI tương tự để sản xuất nội dung. Tất cả cho thấy AI đã tiến xa đến đâu trong việc mô phỏng con người.

Chức năng của AI ấn tượng đến nỗi người ta suy đoán nó sẽ thay thế con người trong những ngành nghề và vị trí nhất định như truyền thông hay công nghệ. Song Carmack – người từng là Giám đốc công nghệ cho bộ phận thực tế ảo của Meta trước khi nghỉ việc tháng 12/2022 – tin rằng đây chỉ là buổi bình minh của cuộc cách mạng AI.

Tại thời điểm hiện tại, AI chưa thực sự mô phỏng các chức năng não bộ con người như “ý thức, trí nhớ liên kết” và “những thứ có mục tiêu, kế hoạch”. Tuy nhiên, xét tới những tiến bộ đã đạt được hướng tới mục tiêu này, AGI chắc chắn có thể làm được điều đó trong tương lai, theo Carmack.

Ông chỉ ra các công cụ như deepfake, chatbot và tổng hợp giọng nói giúp chúng ta hình dung được khả năng của AGI. AGI còn có thể mạnh hơn thế. Ông nêu ví dụ AGI sáng tác một truyện tranh, trong đó, hệ thống sẽ sáng tạo cốt truyện, vẽ tranh, viết hội thoại, vượt xa một hệ thống AI đơn lẻ.

Carmack đang muốn biến AI gần giống con người thành hiện thực. Startup AGI của ông – Keen Technologies – vừa được đầu tư 20 triệu USD năm ngoái. Không chỉ dự đoán AGI vô cùng giá trị, chuyên gia còn nhìn nhận nó sẽ làm được nhiều điều có ích cho thế giới.

(Theo BI)

Microsoft tích hợp AI thông minh hơn cả ChatGPT vào Bing và Edge

Năm 1954, Văn Vượng bắt đầu học chữ qua hệ thống chữ nổi nhờ một người bạn dạy. Sau đó, ông gặp người thầy đầu tiên của mình - một người khiếm thị chơi đàn rất hay.

Nhờ vậy, ông được hướng dẫn những nốt nhạc, những kiến thức nhạc lý đầu tiên trong đời. Nghệ sĩ nhanh chóng thành thục những khái niệm về nhạc nổi và chữ nổi. 

16 tuổi, Văn Vượng sáng tác ca khúc đầu tay là Hoàng hôn trên bãi biểnsau chuyến đi chơi vịnh Hạ Long. Cơ duyên dẫn dắt ông gặp gỡ các nhạc sĩ nổi tiếng như Tạ Tấn, Văn Cao... và được họ tận tình chia sẻ kiến thức âm nhạc. 

18 tuổi, ông chính thức lên sân khấu biểu diễn bài Trống cơmcủa danh cầm Tạ Tấn, được hưởng ứng nồng nhiệt. Sau đó Đài Tiếng nói Việt Nam về tỉnh Hải Dương ghi âm một số bản nhạc của Văn Vượng.

Năm 1968, nghệ sĩ Văn Vượng lên Hà Nội để theo đuổi nghệ thuật. Sau lần vô tình nghe bản trường ca Người Hà Nộido ca sĩ Mỹ Bình hát, ông xúc động, nỗ lực chuyển soạn sang độc tấu guitar. Ông được Đài Tiếng nói Việt Nam mời thu âm tác phẩm này.

Một tác phẩm chuyển soạn cho độc tấu guitar nổi bật khác của ông là Trường ca sông Lôcủa Văn Cao. Nhờ bản này, ông được cố nhạc sĩ Văn Cao xem như bạn tâm giao. 

Trong sự nghiệp trải dài của Văn Vượng, dấu ấn sâu đậm nhất của ông thể hiện trong bộ phim tài liệu Hà Nội trong mắt aicủa đạo diễn Trần Văn Thủy. Phim mở đầu bằng hình ảnh của ông - người nghệ sĩ guitar khiếm thị luôn khao khát một lần nhìn ngắm vẻ đẹp của thành phố.

Phim kết lại cũng bằng âm thanh tuyệt đẹp của ca khúc cùng tên do Văn Vượng sáng tác và trình diễn. Trong phim, ông còn trình diễn các bài chuyển soạn như: Hà Nội mùa vắng những cơn mưa, Hà Nội mùa thu, Em ơi Hà Nội phố...

Năm 2012, Văn Vượng đoạt Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội cho những cống hiến của mình. Đến tuổi 70, ông đã sáng tác hàng trăm tác phẩm chuyển soạn, hơn 8.000 buổi biểu diễn và 7 CD. 

Văn Vượng được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú năm 1997. Ông kết hôn khi hơn 40 tuổi với bà Bùi Thị Minh Nguyệt - học trò của mình. Năm 2014, ông bị tai biến mạch máu não, tay phải không còn cử động, chơi đàn được nữa.

NSƯT Văn Vượng chơi guitar ca khúc 'Biển nhớ' của Trịnh Công Sơn

Ánh sáng đã bỏ nghệ sĩ guitar Văn Vượng nhưng đôi tay lại mang về cho ông hạnh phúc, giải thưởng,... để rồi lướt ngón tay trên những dây đàn, mang đến một điều kỳ diệu mới cho cuộc sống này...

Simon Kalouche: ứng cử viên tiến sĩ bỏ học năm đầu để lập công ty về robot

Tôi có thể đoán được đứa bạn khởi nghiệp nào của mình vừa gọi vốn thành công bằng tốc độ biến mất của tụi nó khỏi cuộc sống của tôi.

Simon là sinh viên năm đầu tiên tôi dạy khoá “TensorFlow for Deep Learning Research". Khi đọc hồ sơ xin vào lớp của anh, tôi đã bị vô cùng ấn tượng bởi hàng loạt giải thưởng khoa học quốc gia mà anh đạt được. GOAT, chân robot mà anh thiết kế với khả năng chạy nhảy và cân bằng đột phá, được tờ The Verge đùa là viết tắt của cụm từ: “Greatest robot leg Of All Time” - “Chân robot vĩ đại nhất mọi thời đại”.

Simon Kalouche

Không lâu sau đó, anh bỏ dở chương trình tiến sĩ để tập trung làm công ty khởi nghiệp của chính anh. Bình thường, tuần nào chúng tôi cũng nhắn tin qua lại xem cuộc sống của nhau thế nào. Nhưng tự nhiên tôi nhận ra mấy tháng nay không nghe tin tức gì từ anh. Nhắn tin hỏi thăm thì y như rằng anh vừa gọi vốn thành công series A. Anh không muốn tiết lộ khoản tiền trên báo, nhưng ở khu vực này, series A thường nằm trong khoảng 5 - 15 triệu USD.

Nimble.ai, công ty của anh, cho phép người điều khiển sử dụng virtual reality (thế giới ảo) để dạy robot những kỹ năng đòi hỏi sự khéo léo như nhặt, vận chuyển, và sắp xếp những vật dụng với kích cỡ và hình dáng khác nhau. Sản phẩm đầu tay của công ty anh là cánh tay robot có thể tìm kiếm và đóng gói hàng mua qua mạng.

“Mình từng nghĩ rằng để lập công ty riêng, mình chỉ cần công nghệ thật tốt. Nhưng bây giờ, mình dành phần lớn thời gian làm việc không liên quan đến công nghệ như gọi vốn, quản lý, thúc đẩy nhân viên, tìm kiếm khách hàng. Việc khó nhất là tuyển dụng. Trong vài tháng tới, mình muốn tuyển thêm 15 kỹ sư. Hồ sơ thì nhiều nhưng người thực sự làm được việc thì ít. Mình mới đi hội chợ việc làm ở MIT, Stanford, Berkeley. Nhưng ngay cả các sinh viên ở đây cũng rất làng nhàng. Có mấy người nổi trội thì y như rằng hàng trăm công ty sẽ vồ vập. Nhưng mình thấy mình vô cùng may mắn. Mình đang học hỏi được rất nhiều và gặp được rất nhiều người thú vị”.

John Luttig: nhà đầu tư làm việc cùng tỉ phú Peter Thiel ở quỹ Founders Fund

John và tôi biết nhau từ khi cùng làm trợ giảng. Tôi nhớ là có lần tôi nhìn thấy mặt anh to đùng trên poster dán trên cửa nhà ăn khi anh tranh cử vào nghị viện sinh viên trong trường và thấy thật khâm phục sự bạo dạn và năng động của anh. Một lần tình cờ đến gần nhà anh, tôi nhắn tin hẹn gặp. Anh nhận lời ngay lập tức, nhưng nhắn thêm: “À mà công ty mình không tuyển dụng đâu nhé”.

John Luttig

Lúc đó là 5h chiều nhưng Luttig đã về nhà được cả tiếng. Không phải là anh kết thúc ngày làm việc sớm, mà bản chất công việc của anh không có sự phân biệt rõ ràng giữa công việc và đời sống riêng tư: anh dành thời gian kết thân với những người mà anh hy vọng sẽ mang đến các khoản đầu tư tốt, và anh thường xuyên đầu tư vào công ty của bạn bè mình.

Kể từ khi tốt nghiệp, John ít chơi với bạn bè ở Stanford, bởi theo như anh, khá nhiều người chọn cho mình công việc nhàm chán. Tôi hỏi anh định nghĩa của một công việc thú vị là gì, anh trả lời: “Là công việc mà bạn không thể nộp đơn xin làm”.

Công việc anh đang làm là một công việc mà không phải ai cũng có thể nộp đơn. Founders Fund là quỹ đầu tư quản lý hơn 3 tỉ USD nhưng được chạy bởi một đội ngũ chưa đến 20 người. Quỹ được thành lập bởi tỉ phú tài năng nhưng nhiều tai tiếng Peter Thiel. John được đích thân Peter Thiel tuyển về làm.

“Mình từng là tổng biên tập của Stanford Review (tờ tạp chí có góc nhìn thiên về đảng bảo thủ của Stanford). Tạp chí này được thành lập bởi Peter Thiel và ông vẫn còn duy trì mối quan hệ với tạp chí. Tôi gặp Peter qua đó. Sau đó, tôi vào thực tập ở Thiel Fellowship (tổ chức cung cấp 100.000 USD và hai năm hỗ trợ cho ứng cử viên dưới 23 tuổi để bỏ học ra ngoài mở công ty). Nhiều người không thích nhà đầu tư vì họ nghĩ nhà đầu tư lúc nào cũng chỉ tiền và tiền. Đúng là công việc của mình yêu cầu mình phải luôn luôn đánh giá tiềm năng của những người xung quanh, nhưng mình cố gắng không làm như thế khi gặp bạn bè”.

Akash Modi: vận động viên thể dục dụng cụ chuyên nghiệp

Khi Akash đến thăm tôi, tôi mời anh uống bia và nhận được câu trả lời: “Mình không uống đồ uống có cồn. Mình là vận động viên chuyên nghiệp mà, không nhớ à?”.

Akash vừa trở về sau cả tháng ở nước ngoài: hai tuần ở Doha cho giải vô địch thể dục dụng cụ và một tuần ở Stuttgart cho giải chuyên nghiệp của Đức. Akash không phải người Đức, nhưng anh được một đội của Đức thuê về để thi đấu với đội.

Akash Modi

Vì thường xuyên phải tham gia các giải đấu, Akash phải nghỉ học cả quý này. Anh đang theo chương trình mà chúng tôi gọi là “slow-terming": hoàn thành cả đại học và thạc sĩ trong vòng 6 năm thay vì 5 năm. “Nếu không có thể dục dụng cụ, rất có thể mình đã cố gắng hoàn thành chương trình trong 4 năm. Nhưng mình phải luyện tập mỗi tuần 30 tiếng”.

Akash sẽ ra trường vào tháng 6 năm nay và anh cảm thấy lo ngại về tương lai sự nghiệp của mình. Trong ngành thể dục dụng cụ, nam vận động viên thường nghỉ hưu ở tuổi 26, tức là anh còn khoảng 2-3 năm nữa. Sau đó, anh hy vọng có thể làm việc trong ngành kỹ thuật cơ khí -- ngành mà anh học. Nhưng vì bận rộn với việc thi đấu, anh chưa từng đi thực tập ở đâu.

“Nếu mình là công ty và nhìn thấy ứng cử viên đã từng thi đấu ở Olympic, mình nhất định sẽ tìm cách tuyển dụng người đó”, tôi bảo anh.

“Mình chưa thi đấu ở Olympic nhé”, anh chữa lại.

Năm 2016, anh tham gia Olympic ở Brazil với tư cách là vận động viên thay thế: có mặt để chẳng may vận động viên chính thức bị chấn thương. Có người nói đó là một điều may mắn: anh được đưa đến Brazil và cho ăn ở miễn phí, nhưng không phải chịu áp lực thi đấu. Nhưng Akash bảo với tôi rằng đó là một cảm giác thật tệ. Anh đã tập luyện cả đời để có được giây phút toả sáng, và anh đã đến thật gần mục tiêu, nhưng vẫn chưa hẳn. Anh hy vọng có thể trở thành vận động viên chính thức ở Olympic 2020.

Parimarjan Negi: đại kiện tướng cờ vua trở thành ứng cử viên tiến sĩ ở MIT

Khi Negi vào học ở Stanford, tờ báo chính của trường tự hào đăng bài “Hỏi và đáp với đại kiện tướng cờ vua”. Theo như bài báo, anh trở thành đại kiện tướng cờ vua khi mới 13 tuổi 4 tháng, đánh bại kỷ lục cũ của Magnus Carlsen để trở thành đại kiện tướng cờ vua trẻ thứ hai trên thế giới.

Kỷ niệm đầu tiên của tôi về anh là khi chúng tôi cùng ngồi làm bài tập với một người bạn khác năm đầu đại học. Người bạn này, tìm lý do để không phải làm bài tập, bắt đầu kể lể về sự nghiệp cờ vua của Negi. Tôi không tin vào tai mình: “Thế tại sao mày làm bài này mãi chưa xong?”.

Parimarjan Negi

Chúng tôi sống cùng nhà một mùa hè và trong quãng thời gian đó, tôi đi hết kinh ngạc này đến kinh ngạc về sự thiếu thốn kỹ năng của anh ở các bộ môn không liên quan đến cờ vua. Có lần, tôi bắt gặp anh bóc vỏ bơ bằng cắt quả bơ ra thành hàng trăm mảnh nhỏ xíu rồi từ từ bóc vỏ từng mảnh một. Anh kêu ca: “Tao cứ tưởng ăn bơ là dễ chứ”.

Một thời gian dài, không ai biết kế hoạch tương lai của anh là gì. Anh có cách nói chuyện chậm rãi như thể không có gì làm anh cảm thấy hứng thú. Cuối năm 2017, tôi tình cờ gặp anh ở một hội thảo trí tuệ nhân tạo nơi mà anh trình bày nghiên cứu của mình về hệ thống máy tính. Sau đó ít lâu, tôi biết tin anh được nhận vào chương trình tiến sĩ ngành khoa học máy tính ở cả Stanford và MIT - hai trong số các trường có chương trình tiến sĩ khó vào nhất trên thế giới. Anh chọn vì thời tiết âm u ở đó cho anh lý do để không phải ra ngoài.

Anh có vẻ phù hợp với cuộc sống ở MIT hơn là ở Stanford. Anh ăn uống tốt hơn, bất đầu tập thể dục, lên cơ bắp, và bắt đầu hẹn hò trở lại. Anh nghiên cứu để đưa trí tuệ nhân tạo vào hệ thống máy tính, thiết kế thuật toán có thể tự động phân bổ tài nguyên máy tính tuỳ thuộc vào yêu cầu sắp tới của từng chương trình. “Một ứng cử viên tiến sĩ năm tư cùng phòng nghiên cứu với tao xây dựng một mạng nơ-ron (neural network) có thể quyết định tốc độ truyền cho các gói video trong tương lai dựa vào thông tin thu thập bởi chương trình chạy video. Hệ thống này đang được sử dụng ở Facebook. Nghiên cứu của tao mang tính tổng quát hơn”.

Nguyễn Thị Khánh Huyền

Tiến sĩ Stanford lý giải nguyên nhân học sinh chán học

Những chiếc huy chương không có nhiều ý nghĩa bằng cả quá trình. Điểm số sẽ làm kìm hãm sự sáng tạo và phát triển của học sinh.

Chatbot trí tuệ nhân tạo, ChatGPT do OpenAI phát triển, đang thổi hồn vào cuộc sống, công việc của nhân loại thế giới. Mặc dù chatbot hay các robot trí tuệ nhân tạo không mới, đã được nhiều công ty công nghệ lớn nghiên cứu, phát triển từ lâu, nhưng ChatGPT mang hơi hướng khác khi trò truyện như một con người, có bộ óc có thể trả lời được hầu như tất cả câu hỏi về mọi lĩnh vực (dù tỷ lệ sai số còn ở mức cao). 

Dẫu vậy, ưu điểm vượt trội của ChatGPT là trả lời nhanh, trò truyện tự nhiên. Nó giống như một trợ lý ảo hỗ trợ soạn thảo văn bản, tìm kiếm, phân tích thông tin, sáng tạo các ý tưởng mới, thậm chí là soạn nhạc, làm thơ…

Chatbot này là tập hợp của một loạt thuật toán phức tạp về lập trình ngôn ngữ tư duy NLP (Natural language processing) và các cấu trúc của những mô hình trí tuệ nhân tạo như Neural Network (mạng nơ ron nhân tạo); Reinforcement learning (học tăng cường) hay thuật toán biến đổi. Nhờ sự kết hợp trên, ChatGPT có thể tư duy, trò chuyện như người thực thụ với kho kiến thức như vô hạn. Chatbot có thể tự học dựa trên bộ dữ liệu có sẵn hoặc trên mạng mà không cần phải được huấn luyện như chatbot của các thuật toán cũ. 

Nhờ vào khả năng tự học (unsupervised learning), ChatGPT sẽ càng ngày càng thông minh, hoàn thiện hơn khi bộ dữ liệu tăng dần thông qua việc càng có nhiều người dùng tương tác. Tuy nhiên, nhiều dữ liệu chưa phải là tốt, nhiều dữ liệu đúng mới là tốt. Hiện, người dùng ChatGPT thường đưa ra các thông tin sai lệch, nhằm thử trí thông minh của nó, khiến ChatGPT nhầm lẫn, điều này cũng có thể tạo sự sai lệch thông tin. OpenAI đương nhiên sẽ phải sử dụng bộ lọc, kiểm tra lại dữ liệu trước khi hệ thống hóa thành các thông tin đúng để ChatGPT học. 

Ở một góc nhìn khác, chúng ta cũng không nên "thần thánh" hóa ChatGPT vì tỷ lệ trả lời sai hiện nay là khá cao. Hạn chế của mô hình học máy hiện tại là tổng hợp lượng thông tin khổng lồ, sau đó, khi người dùng đặt câu hỏi, ChatGPT sẽ tổng hợp các nội dung có liên quan trong khi dữ liệu của nó, cho ra kết quả trả lời theo ngôn ngữ tự nhiên. 

Trong trường hợp, câu hỏi không phổ biến được đưa ra hoặc kho dữ liệu chưa có thì ChatGPT sẽ trả ra kết quả gần giống. Đương nhiên, một nửa sự thật không phải là sự thật. Ví dụ điển hình, khi hỏi ChatGPT, Quang Trung và Nguyễn Huệ là ai ? Chatbot này nhầm lẫn khá nhiều khi cho Quang Trung là Nguyễn Nhạc hay Quang Trung là người giành chiến thắng trong cuộc chiến với chính đội quân Tây Sơn của mình…

Chính nhà sáng lập ChatGPT cũng từng thừa nhận, đa số các câu trả lời của nó là sai.

Sự đánh đổi trong trí tuệ nhân tạo

Trong 2 năm qua, nhóm nghiên cứu của chúng tôi cũng đã phát triển chatbot Milu dựa trên nền tảng của GPT3.5 của OpenAI; BlenderBot của Facebook; Google LaMDA. Thực tế chứng minh, việc tiếp cận với những thuật toán mới quá khó, nhiều rào cản. Đối với phần cứng, để chạy được các model về AI (trí tuệ nhân tạo) thì hệ thống có chi phí rất tốn kém. Thử hình dung, để một bộ não thông minh và xử lý tốt thông tin thì ngoài việc cấu trúc bộ não (thuật toán), chúng ta phải có một cơ sở hạ tầng rất mạnh cho nó, để có một siêu AI với các model phức tạp thì cần một siêu máy tính tương ứng. Nguồn lực đầu tư có hạn nên thay vào đó, chúng tôi cố gắng cấu trúc thuật toán thật tối ưu để tiết kiệm được tài nguyên càng nhiều càng tốt. 

Milu không kém cạnh so với ChatGPT về khả năng và tốc độ xử lý, người dùng không cần phải dùng VPN hay mạng ảo, số điện thoại nước ngoài để đăng ký vì đây là ứng dụng của Việt Nam. Dẫu vậy, chatbot nội vẫn đang phải đứng trên vai những “người khổng lồ công nghệ” về mặt dữ liệu.

Từ kinh nghiệm thực tế của nhóm nghiên cứu, chúng tôi thấy, ChatGPT đang làm rất tốt, nhưng để đưa ra sự phân tích thông tin chính xác thì ChatGPT còn lâu mới đạt được khả năng như Google. Lưu ý, nếu trở thành một chatbot rập khuôn theo dạng cỗ máy tìm kiếm Google thì thông tin sẽ chính xác, nhưng mất đi sự sáng tạo. 

Các nhà phát triển AI phải đánh đổi giữa tính chính xác và sự sáng tạo trong một chatbot. Điều này cũng giống như con người với não trái đại diện cho sự chính xác, logic và não phải đại diện cho sáng tạo, tư duy. Phần não nào mạnh thì con người sẽ thiên về hướng đó hơn, phần còn lại sẽ yếu hơn. 

Để tạo ra một chatbot vẹn toàn cả hai, hiện nay, các nhà nghiên cứu đang đưa ra nhiều giải pháp như mô hình AI check AI, tức sau khi AI trả lời thì có một AI khác mạnh về logic sẽ check lại thông tin có chính xác không, từ đó, đưa ra câu trả lời cuối cùng. Một giải pháp khác là việc giảm phạm vi gần đúng của AI, cách này sẽ hạn chế sự sáng tạo, như vậy, câu trả lời thường sẽ là “Tôi không biết” khi chatbot không tìm được thông tin. 

Ngoài ra, một cách khác là kết hợp chatbot với cơ sở dữ liệu tri thức bên ngoài để đảm bảo thông tin trả lời được chính xác. Tuy nhiên, việc xây dựng một cơ sở dữ liệu uy tín, đồ sộ như vậy rất tốn thời gian, tiền bạc. Để xây dựng ChatGPT, các nhà đầu tư đã rót hàng tỷ USD cho quá trình nghiên cứu, phát triển, nếu xây dựng thêm một cơ sở dữ liệu chính xác, chi tiết cho AI dễ hiểu và cập nhật thông tin, số tiền hay thời gian bỏ thêm còn tốn gấp nhiều lần nữa.

Do vậy, nếu ChatGPT sẽ trở thành siêu AI trong tương lai thì cần có bộ sơ sở siêu dữ liệu như trên hoặc thuật toán sẽ mang yếu tố quyết định. Phải giải được bài toán đánh đổi giữa sự chính xác và sự sáng tạo, hình thành một siêu trí tuệ có thể trả lời, hoàn thành được mọi yêu cầu đưa ra của con người. Với cuộc đua này, Google, Facebook cũng như các tập đoàn công nghệ lớn chắc chắn không đứng ngoài cuộc. OpenAI có lợi thế là người đi đầu, nhưng ai là nhà vua thì phải chờ thời gian trả lời.

Tiến sỹ Nguyễn Hữu Huân – Trường Đại học Kinh tế TP.HCM 

Báo VietNamNet trân trọng cảm ơn và mời độc giả tiếp tục tham gia viết bài chia sẻ về ChatGPT. Các bài viết vui lòng gửi về địa chỉ: banictnews@vietnamnet.vn.

"Mẹ đẻ" ChatGPT cảnh báo về AI