Theo thông báo mới nhất này, từ ngày 16-29/3, Trường ĐH Cần Thơ tiếp tục triển khai giảng dạy không tập trung. Nhà trường giao cho giảng viên chủ động lựa chọn phương pháp giảng dạy phù hợp, tăng cường áp dụng công nghệ thông tin vào việc dạy và học trên cơ sở đảm bảo chất lượng đào tạo.

Trưởng các đơn vị đào tạo có trách nhiệm thông báo kịp thời cho giảng viên, cố vấn học tập của đơn vị mình để giảng viên liên hệ với sinh viên về việc tổ chức học tập các học phần do mình phụ trách.

Đáng chú ý là ngày hôm qua 14/3, Trường ĐH Cần Thơ vừa có thông báo về việc học sinh, sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh và học viên tại các trung tâm của trường bắt đầu học tập trung từ thứ Hai ngày 16/3.

Như vậy, chỉ sau một ngày, trước những diễn biến mới của dịch Covid-19, nhà trường đã thay đổi quyết định cách học của sinh viên.

Ngân Anh

Những giờ học chưa từng có của thầy trò trường Bách khoa thời Covid-19

Buổi chiều, thay vì lên giảng đường, thầy  Phương vội rảo bước tới phòng làm việc của mình tại tầng 7, bật webcam và mic rồi... "điểm danh bất ngờ".

Ngày hôm nay 15/3, Trường ĐH Cần Thơ có thông báo khẩn về việc học tập của trường.

Theo thông báo mới nhất này, từ ngày 16-29/3, Trường ĐH Cần Thơ tiếp tục triển khai giảng dạy không tập trung. Nhà trường giao cho giảng viên chủ động lựa chọn phương pháp giảng dạy phù hợp, tăng cường áp dụng công nghệ thông tin vào việc dạy và học trên cơ sở đảm bảo chất lượng đào tạo.

Trưởng các đơn vị đào tạo có trách nhiệm thông báo kịp thời cho giảng viên, cố vấn học tập của đơn vị mình để giảng viên liên hệ với sinh viên về việc tổ chức học tập các học phần do mình phụ trách.

Đáng chú ý là ngày hôm qua 14/3, Trường ĐH Cần Thơ vừa có thông báo về việc học sinh, sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh và học viên tại các trung tâm của trường bắt đầu học tập trung từ thứ Hai ngày 16/3.

Như vậy, chỉ sau một ngày, trước những diễn biến mới của dịch Covid-19, nhà trường đã thay đổi quyết định cách học của sinh viên.

Ngân Anh

Những giờ học chưa từng có của thầy trò trường Bách khoa thời Covid-19

Buổi chiều, thay vì lên giảng đường, thầy  Phương vội rảo bước tới phòng làm việc của mình tại tầng 7, bật webcam và mic rồi... "điểm danh bất ngờ".

Nói về lý do chọn Đại học Khoa học và Công nghệ Phương Đông Ninh Ba làm điểm dừng chân sau 21 năm cống hiến ở nước ngoài, giáo sư Thẩm Tiệp cho rằng vì môi trường phù hợp với bản thân. "Với tôi, có cơ hội được làm việc tại đây đáng để mong đợi".

Khác với đại học truyền thống, đây là trường đào tạo theo mô hình kiểu mới có phương pháp giáo dục và công tác quản lý tân tiến. Đây là yếu tố quan trọng để giáo sư Thẩm Tiệp đưa ra quyết định về Trung Quốc.

Trước đó, ông lo khó thích nghi với môi trường làm việc trong nước. Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng giáo sư nhận thấy kinh nghiệm và khả năng phù hợp với Đại học Khoa học và Công nghệ Phương Đông Ninh Ba.

"Nhìn nhận khách quan, môi trường nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước có sự khác biệt. Tôi chọn Đại học Khoa học và Công nghệ Phương Đông Ninh Ba vì phong cách nghiên cứu và môi trường làm việc phù hợp tiêu chuẩn quốc tế. 

Hơn nữa, quan hệ nhân sự trong trường đơn giản không phức tạp. Quyết định về nước là cơ hội tốt để tôi phát triển bản thân vì có thể xây dựng được môi trường học thuật chuyên nghiệp từ đầu. Mọi thứ của tôi mới chỉ bắt đầu, nên phía trước còn nhiều khó khăn và thách thức", nhà toán học Thẩm Tiệp bày tỏ.

Ở tuổi xế chiều, giáo sư Thẩm Tiệp không lo vì sắp phải nghỉ hưu. Điều ông quan tâm nhất là đóng góp được gì cho đất nước: "Tôi không để ý đến những lời đàm tiếu xung quanh về nước để nghỉ hưu. Điều tôi trăn trở có thể cống hiến được thêm bao nhiêu năm nữa".

Về phía bản thân ông không cảm thấy già. Với sức khỏe hiện tại, giáo sư khẳng định sẽ cống hiến được 6-7 năm nữa. "Đối với nam giới sẽ nghỉ hưu ở tuổi 60, nhưng ở Đại học Khoa học và Công nghệ Phương Đông Ninh Ba có thể linh hoạt hơn". 

Kế hoạch phát triển Viện Khoa học Toán học

Đảm nhiệm chức vụ Viện trưởng Viện Khoa học Toán học, giáo sư Thẩm Tiệp cho biết trước mắt cần thu hút tài năng xuất sắc nghiên cứu bao gồm giảng viên, học viên và sinh viên về làm việc dài hạn. Về kế hoạch phát triển, ông mong muốn tập trung vào nghiên cứu liên ngành bên cạnh việc duy trì theo định hướng truyền thống.

Điều này tận dụng được tối đa quan điểm sẵn có của trường chuyên về lĩnh vực kỹ thuật và thông tin. Giáo sư Thẩm Tiệp đánh giá hiện tại, đây là các ngành cần nhiều hợp tác với Toán học. Bước đầu, ông sẽ củng cố đội ngũ nghiên cứu Toán ứng dụng, sau đó tìm ra đột phá trong 'hợp tác chéo' (hợp tác liên ngành).

Theo giáo sư Thẩm Tiệp, để xây dựng môi trường học thuật chuyên nghiệp, cần phải tính đến cả nghiên cứu cơ bản lẫn ứng dụng.

Khi được hỏi: "Làm thế nào để phát triển được đội ngũ giỏi, đặc biệt là thu hút tài năng Toán học xuất sắc?". Ông cho rằng, ngoài yếu tố môi trường, mức lương và chế độ đãi ngộ tối thiểu phải ngang bằng với các trường đẳng cấp thế giới, mới có thể chiêu mộ được họ. Ông nhận định, nhân tài giỏi đang thiếu hụt nhiều và khắp nơi đều săn đón, nên để tuyển dụng họ là thách thức lớn.

Hiện nay, Trung Quốc ngày càng nhiều tài năng toán học xuất sắc, nhưng theo ông số lượng ở nước ngoài vẫn nhỉnh hơn. Do đó, quá trình tuyển chọn nhân tài về Viện Toán ở phạm vi toàn cầu. "Trong tương lai hầu hết các môn học sẽ giảng dạy bằng tiếng Anh. Vì vậy, tôi chào đón những thiên tài có trình độ học vấn và kinh nghiệm làm việc cả ở nước ngoài", ông tiết lộ.

"Hầu hết các vấn đề khoa học và kỹ thuật đều bắt nguồn từ việc giải Hệ phương trình hoặc tối ưu hóa Hàm mục tiêu. Thay vì thực hiện thí nghiệm thông thường, hiện nay nhiều nhà khoa học sẽ thu thập kết quả thông qua mô phỏng tính toán. Do đó, tôi sẽ tập trung vào việc xây dựng thuật toán giải quyết vấn đề này", giáo sư Thẩm Tiệp cho hay.

Giáo sư Thẩm Tiệp lưu ý, khi nghiên cứu Toán ứng dụng buộc phải giải quyết được vấn đề. Giữa toán thuần túy và ứng dụng không có hướng nghiên cứu nào quan trọng hay cao cấp hơn. Tuy nhiên, xu hướng hiện tại nhiều nhà nghiên cứu sẽ dùng Toán ứng dụng để giải quyết vấn đề. Bởi nó vừa bắt kịp thời đại, vừa không ngừng cải tiến để nâng cao tính ứng dụng trong thực tiễn. 

"Tôi thừa nhận, Toán thuần túy từng giải quyết được nhiều vấn đề, nhưng gặp khó khăn trong việc tạo ra tính đột phá khi ứng dụng vào thực tiễn", giáo sư Thẩm Tiệp nhìn nhận.

Giáo sư Thẩm Tiệp tốt nghiệp khoa Toán Đại học Bắc Kinh năm 1982. Ông lấy bằng tiến sĩ Toán học tính toán năm 1987 ở Paris (Pháp) dưới sự hướng dẫn của bậc thầy Toán học nổi tiếng thế giới Roger Meyer Temam. Từ năm 1991-2001, Phó giáo sư Thẩm Tiệp làm việc Đại học bang Pennsylvania (Mỹ). 

Năm 2002, ông giảng dạy Đại học Purdue (Mỹ). Từ năm 2012-2022, ông giữ chức Giám đốc Trung tâm Toán tính toán và Ứng dụng tại đây. Tháng 8/2023, ông từ chối chức danh 'Giáo sư xuất sắc' do Đại học Purdue phong tặng để về nước cống hiến sau 21 năm.

Giáo sư Thẩm Tiệp là chuyên gia nổi tiếng quốc tế về Tính toán và Phân tích số. Hướng nghiên cứu chính của ông là Nghiệm số phương trình vi phân từng phần. Ông đã xuất bản hơn 200 bài báo và 2 chuyên khảo trên các tạp chí quốc tế và được trích dẫn hơn 25.000 lần trên Google Scholar.

Ông từng nhận được giải thưởng Fulbright năm 2008 vì những đóng góp xuất sắc trong nghiên cứu Phương trình vi phân, được bầu làm thành viên của Hiệp hội Toán học Hoa Kỳ năm 2017 và thành viên SIAM năm 2020.

Giáo sư xuất sắc (Distinguished Professor) là chức danh cấp cao nhất trong trường đại học. Người đạt được chức danh này, không chỉ nâng cao uy tín, còn mang đến sự lựa chọn tốt hơn về nguồn lực nghiên cứu và tự do học thuật. Mặc dù, vị trí đem đến cả danh lẫn lợi, nhưng giáo sư Thẩm Tiệp vẫn từ chối để về nước. 

'Mong muốn về nước từ lâu'

Tháng 8/2023, Đại học Purdue (Mỹ) phong tặng chức danh Giáo sư xuất sắc cho nhà toán học Thẩm Tiệp. Đây là sự công nhận xứng đáng sau 21 năm ông cống hiến tại trường. Tuy nhiên, ông đã từ chối chức danh này và quyết định về nước làm việc. Nhà toán học Thẩm Tiệp chia sẻ, quyết định của bản thân không được bạn bè ủng hộ, đặc biệt là các đồng nghiệp ở trường. 

Ông cho biết mong muốn về Trung Quốc từ lâu. Khi ấy, giáo sư Trần Thập Nhất còn là Hiệu trưởng Đại học Khoa học và Công nghệ Phương Đông Ninh Ba đã mời ông về. Tuy nhiên, thời điểm đó con gái út của giáo sư vừa lên cấp 2. "Hiện tại, con đã vào đại học, tôi yên tâm về nước cống hiến. Quyết định của tôi được vợ đồng ý", ông cho hay.

Nói về lý do chọn Đại học Khoa học và Công nghệ Phương Đông Ninh Ba làm điểm dừng chân sau 21 năm cống hiến ở nước ngoài, giáo sư Thẩm Tiệp cho rằng vì môi trường phù hợp với bản thân. "Với tôi, có cơ hội được làm việc tại đây đáng để mong đợi".

Khác với đại học truyền thống, đây là trường đào tạo theo mô hình kiểu mới có phương pháp giáo dục và công tác quản lý tân tiến. Đây là yếu tố quan trọng để giáo sư Thẩm Tiệp đưa ra quyết định về Trung Quốc.

Trước đó, ông lo khó thích nghi với môi trường làm việc trong nước. Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng giáo sư nhận thấy kinh nghiệm và khả năng phù hợp với Đại học Khoa học và Công nghệ Phương Đông Ninh Ba.

"Nhìn nhận khách quan, môi trường nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước có sự khác biệt. Tôi chọn Đại học Khoa học và Công nghệ Phương Đông Ninh Ba vì phong cách nghiên cứu và môi trường làm việc phù hợp tiêu chuẩn quốc tế. 

Hơn nữa, quan hệ nhân sự trong trường đơn giản không phức tạp. Quyết định về nước là cơ hội tốt để tôi phát triển bản thân vì có thể xây dựng được môi trường học thuật chuyên nghiệp từ đầu. Mọi thứ của tôi mới chỉ bắt đầu, nên phía trước còn nhiều khó khăn và thách thức", nhà toán học Thẩm Tiệp bày tỏ.

Ở tuổi xế chiều, giáo sư Thẩm Tiệp không lo vì sắp phải nghỉ hưu. Điều ông quan tâm nhất là đóng góp được gì cho đất nước: "Tôi không để ý đến những lời đàm tiếu xung quanh về nước để nghỉ hưu. Điều tôi trăn trở có thể cống hiến được thêm bao nhiêu năm nữa".

Về phía bản thân ông không cảm thấy già. Với sức khỏe hiện tại, giáo sư khẳng định sẽ cống hiến được 6-7 năm nữa. "Đối với nam giới sẽ nghỉ hưu ở tuổi 60, nhưng ở Đại học Khoa học và Công nghệ Phương Đông Ninh Ba có thể linh hoạt hơn". 

Kế hoạch phát triển Viện Khoa học Toán học

Đảm nhiệm chức vụ Viện trưởng Viện Khoa học Toán học, giáo sư Thẩm Tiệp cho biết trước mắt cần thu hút tài năng xuất sắc nghiên cứu bao gồm giảng viên, học viên và sinh viên về làm việc dài hạn. Về kế hoạch phát triển, ông mong muốn tập trung vào nghiên cứu liên ngành bên cạnh việc duy trì theo định hướng truyền thống.

Điều này tận dụng được tối đa quan điểm sẵn có của trường chuyên về lĩnh vực kỹ thuật và thông tin. Giáo sư Thẩm Tiệp đánh giá hiện tại, đây là các ngành cần nhiều hợp tác với Toán học. Bước đầu, ông sẽ củng cố đội ngũ nghiên cứu Toán ứng dụng, sau đó tìm ra đột phá trong 'hợp tác chéo' (hợp tác liên ngành).

Theo giáo sư Thẩm Tiệp, để xây dựng môi trường học thuật chuyên nghiệp, cần phải tính đến cả nghiên cứu cơ bản lẫn ứng dụng.

Khi được hỏi: "Làm thế nào để phát triển được đội ngũ giỏi, đặc biệt là thu hút tài năng Toán học xuất sắc?". Ông cho rằng, ngoài yếu tố môi trường, mức lương và chế độ đãi ngộ tối thiểu phải ngang bằng với các trường đẳng cấp thế giới, mới có thể chiêu mộ được họ. Ông nhận định, nhân tài giỏi đang thiếu hụt nhiều và khắp nơi đều săn đón, nên để tuyển dụng họ là thách thức lớn.

Hiện nay, Trung Quốc ngày càng nhiều tài năng toán học xuất sắc, nhưng theo ông số lượng ở nước ngoài vẫn nhỉnh hơn. Do đó, quá trình tuyển chọn nhân tài về Viện Toán ở phạm vi toàn cầu. "Trong tương lai hầu hết các môn học sẽ giảng dạy bằng tiếng Anh. Vì vậy, tôi chào đón những thiên tài có trình độ học vấn và kinh nghiệm làm việc cả ở nước ngoài", ông tiết lộ.

"Hầu hết các vấn đề khoa học và kỹ thuật đều bắt nguồn từ việc giải Hệ phương trình hoặc tối ưu hóa Hàm mục tiêu. Thay vì thực hiện thí nghiệm thông thường, hiện nay nhiều nhà khoa học sẽ thu thập kết quả thông qua mô phỏng tính toán. Do đó, tôi sẽ tập trung vào việc xây dựng thuật toán giải quyết vấn đề này", giáo sư Thẩm Tiệp cho hay.

Giáo sư Thẩm Tiệp lưu ý, khi nghiên cứu Toán ứng dụng buộc phải giải quyết được vấn đề. Giữa toán thuần túy và ứng dụng không có hướng nghiên cứu nào quan trọng hay cao cấp hơn. Tuy nhiên, xu hướng hiện tại nhiều nhà nghiên cứu sẽ dùng Toán ứng dụng để giải quyết vấn đề. Bởi nó vừa bắt kịp thời đại, vừa không ngừng cải tiến để nâng cao tính ứng dụng trong thực tiễn. 

"Tôi thừa nhận, Toán thuần túy từng giải quyết được nhiều vấn đề, nhưng gặp khó khăn trong việc tạo ra tính đột phá khi ứng dụng vào thực tiễn", giáo sư Thẩm Tiệp nhìn nhận.

Giáo sư Thẩm Tiệp tốt nghiệp khoa Toán Đại học Bắc Kinh năm 1982. Ông lấy bằng tiến sĩ Toán học tính toán năm 1987 ở Paris (Pháp) dưới sự hướng dẫn của bậc thầy Toán học nổi tiếng thế giới Roger Meyer Temam. Từ năm 1991-2001, Phó giáo sư Thẩm Tiệp làm việc Đại học bang Pennsylvania (Mỹ). 

Năm 2002, ông giảng dạy Đại học Purdue (Mỹ). Từ năm 2012-2022, ông giữ chức Giám đốc Trung tâm Toán tính toán và Ứng dụng tại đây. Tháng 8/2023, ông từ chối chức danh 'Giáo sư xuất sắc' do Đại học Purdue phong tặng để về nước cống hiến sau 21 năm.

Giáo sư Thẩm Tiệp là chuyên gia nổi tiếng quốc tế về Tính toán và Phân tích số. Hướng nghiên cứu chính của ông là Nghiệm số phương trình vi phân từng phần. Ông đã xuất bản hơn 200 bài báo và 2 chuyên khảo trên các tạp chí quốc tế và được trích dẫn hơn 25.000 lần trên Google Scholar.

Ông từng nhận được giải thưởng Fulbright năm 2008 vì những đóng góp xuất sắc trong nghiên cứu Phương trình vi phân, được bầu làm thành viên của Hiệp hội Toán học Hoa Kỳ năm 2017 và thành viên SIAM năm 2020.

Tôi ngày xưa thường được khen là ngoan, và bố tôi thường được công nhận là dạy con ngoan!

Ảnh Đinh Quang Tuấn

Tôi đã từng nghĩ ngoan là món quà lớn nhất để đền đáp công ơn sinh thành và nuôi dưỡng của bố mẹ. Nhưng giờ ngồi nghĩ lại, tôi tiếc tôi không sớm cãi bố!

Bố tôi yêu tôi nhất trên đời! Hồi nhỏ tôi như một cái đuôi của bố. 3, 4 tuổi, khi đi công tác cùng bố, tôi nhớ bố luôn nấu riêng hai nồi cơm – một nồi bé tí tẹo như cái nắm tay dành cho tôi, nồi kia dành cho bố. Nồi của tôi là cơm, nồi của bố toàn mỳ và bo bo.

Nếu tôi cần ghép thận, chắc chắn bố tôi sẽ là người cho tôi thận. Nếu tôi cần ghép gan, tôi biết bố chả bao giờ tiếc cắt gan cho tôi.

Nhưng nếu tôi cãi, thì không được!

Bất cứ một lỗi sai nào, từ để đôi dép lệch khỏi vị trí, phơi chiếc khăn mà 4 góc không trùng nhau, hay làm sai một bài tập nhỏ, bố sẽ hoặc mắng tới 2h đồng hồ, hoặc là “no đòn”.

Tôi sợ chết khiếp tiếng “e hèm” cân não đó. Đến tận bây giờ, khi tôi 40 tuổi và bố 80, mỗi khi về quê nghe bố “e hèm” tôi vẫn giật thót.

Tôi yêu bố nhất trên đời, nhưng cũng sợ bố nhất trên đời. 18 tuổi đi học đại học, khi cả phòng tụi nó khóc lóc như mưa vì nhớ nhà, thì tôi như con chim được tung cánh. Tốt nghiệp ĐH, tôi đi tuốt một mạch, không về quê làm việc.

Rồi khi yêu cũng thế, tôi chọn ngay một người gần như ngược lại với bố. Bố tôi nghiêm khắc, nhiều luật lệ, luôn hy sinh, còn tôi toàn bị hút bởi những người tự do, ko kỷ luật và ích kỷ. Bố tôi càng cấm, tôi càng lao vào.

Giá mà tôi biết cãi bố sớm hơn, để tôi được nói tiếng nói của mình, chọn thực đơn cho mình, được là chính mình, để tôi biết cân bằng.

Giờ tôi mới biết, khi không cãi bố câu nào, cũng có nghĩa là tôi đã tước đi của bố nhiều cơ hội. Cơ hội điều chỉnh mình, cơ hội làm cho con gái món nó thực sự thích, cơ hội ma sát, vận động, để tìm ra cách tốt hơn. Tôi mà cãi, bố sẽ có một cái phanh xe (thắng xe), để bố vừa chạy vừa cảm nhận và điều chỉnh. Đẻ một đứa con 40 năm không cãi, như chạy một cái xe 40 năm không có phanh, không có thắng, nguy hiểm lắm.

Rồi nữa, hình như sau khi rèn tôi thành công bằng sự nghiêm khắc khủng khiếp, bố đem áp dụng cái rẹt với thằng em trai kém tôi 3 tuổi. Và nó cầm tinh con ngựa, phản kháng tung hê hết, nó bùng nổ và công phá dữ dội .

Ảnh Đinh Quang Tuấn

Giá mà tôi biết cãi ngay từ ngày nhỏ, có lẽ em tôi không bị áp đặt như thế, và bố tôi không đau đớn như thế.

Ngày xưa, tôi đã từng nghĩ tới chuyện tự tử. Tôi đã từng chuẩn bị tươm tất, khi thì dây thừng khi thì dầu hỏa, nhưng rồi số trời cho tôi sống, lần nào cũng có bạn tới đúng lúc để rủ đi học hoặc đi làm gì đó. Nghĩ lại, chỉ cần chậm một chút thôi, chệch một lát thôi…

Nhớ hồi Xu mới biết đọc, nàng đọc trộm mấy quyển sách nuôi dạy con tôi có, rồi hồn nhiên bô bô: “Con muốn mẹ dạy con như trong sách này. Đây này, cái chỗ Con cái cần cha mẹ lắng nghe này. Rồi Con cái cần được mẹ khen là con đã rất cố gắng này". Nàng giở từng trang: "Cái việc Mẹ an ủi, cưng chiều ôm con vào lòng này là mẹ làm tốt rồi nè. Còn cái này, khi hai chị em cãi nhau mẹ nên bình tĩnh lắng nghe con, thì mẹ chưa làm được. Con muốn mẹ làm đúng như trong sách thế này nè...".

Tôi trố mắt nhìn Xu, bỗng nhận ra Xu sướng hơn mình ngày xưa, và tôi thì sướng hơn bố.

Nó dám đặt hàng mẹ kiểu đối xử mà nó thích. Tôi cũng bớt đau đầu suy tính và mò mẫm chọn lựa.

Đừng nói "Cá không ăn muối cá ươn, con không nghe ba mẹ trăm đường con hư".

Đừng mong con ngoan, đừng mong con dễ dạy, các mẹ ạ!

Con ngoan, sẽ có khi quên cả hạnh phúc. Ví như hôm rồi có một người bạn hỏi tôi thích ăn gì. Tôi ngồi ngẩn ra một lúc, không biết. Tôi là người đi chợ và nấu ăn mỗi ngày, nhưng ngày nhỏ tôi ăn theo khẩu vị của bố, lớn lên ăn theo khẩu vị của chồng, và có con ăn theo khẩu vị của con.

Con dễ dạy, chỉ biết nghe lời hoặc nín nhịn khuất phục. Có thể, ra đời rời vòng tay bố mẹ, con vô thức tìm một quyền lực khác để sống tiếp đời nô lệ.

Hôm nói chuyện về so sánh phụ huynh Việt và Pháp với TS Nguyễn Khánh Trung, thấy rõ rằng khi phần lớn phụ huynh Việt mong muốn con ngoan, biết nghe lời, kính trên nhường dưới, thì phụ huynh Pháp mong muốn con tự lập, tự chủ và biết tôn trọng người khác.

Vì mong muốn khác nhau, nên là cách giáo dục cũng khác nhau, và rồi kết quả khác nhau là tất lẽ dĩ ngẫu.

Nhưng mà kỳ cục, khi con lớn, ba mẹ Việt lại than tại sao con không tự lập, không mạnh mẽ và có chính kiến như thanh niên phương Tây! Các ông chồng vẫn phải về nghe lời bà nội, biểu quyết trong công ty vẫn thường 100% đồng ý…

Tại sao nhà mình mãi nghèo, tại sao đất nước cứ hoài “đang phát triển”?

Có phải đó là hệ quả của con ngoan?

Thu Hà (Mẹ Xu Sim)

Tôi đã từng nghĩ ngoan là món quà lớn nhất để đền đáp công ơn sinh thành và nuôi dưỡng của bố mẹ. Nhưng giờ ngồi nghĩ lại, tôi tiếc tôi không sớm cãi bố!

Tôi ngày xưa thường được khen là ngoan, và bố tôi thường được công nhận là dạy con ngoan!

Ảnh Đinh Quang Tuấn

Tôi đã từng nghĩ ngoan là món quà lớn nhất để đền đáp công ơn sinh thành và nuôi dưỡng của bố mẹ. Nhưng giờ ngồi nghĩ lại, tôi tiếc tôi không sớm cãi bố!

Bố tôi yêu tôi nhất trên đời! Hồi nhỏ tôi như một cái đuôi của bố. 3, 4 tuổi, khi đi công tác cùng bố, tôi nhớ bố luôn nấu riêng hai nồi cơm – một nồi bé tí tẹo như cái nắm tay dành cho tôi, nồi kia dành cho bố. Nồi của tôi là cơm, nồi của bố toàn mỳ và bo bo.

Nếu tôi cần ghép thận, chắc chắn bố tôi sẽ là người cho tôi thận. Nếu tôi cần ghép gan, tôi biết bố chả bao giờ tiếc cắt gan cho tôi.

Nhưng nếu tôi cãi, thì không được!

Bất cứ một lỗi sai nào, từ để đôi dép lệch khỏi vị trí, phơi chiếc khăn mà 4 góc không trùng nhau, hay làm sai một bài tập nhỏ, bố sẽ hoặc mắng tới 2h đồng hồ, hoặc là “no đòn”.

Tôi sợ chết khiếp tiếng “e hèm” cân não đó. Đến tận bây giờ, khi tôi 40 tuổi và bố 80, mỗi khi về quê nghe bố “e hèm” tôi vẫn giật thót.

Tôi yêu bố nhất trên đời, nhưng cũng sợ bố nhất trên đời. 18 tuổi đi học đại học, khi cả phòng tụi nó khóc lóc như mưa vì nhớ nhà, thì tôi như con chim được tung cánh. Tốt nghiệp ĐH, tôi đi tuốt một mạch, không về quê làm việc.

Rồi khi yêu cũng thế, tôi chọn ngay một người gần như ngược lại với bố. Bố tôi nghiêm khắc, nhiều luật lệ, luôn hy sinh, còn tôi toàn bị hút bởi những người tự do, ko kỷ luật và ích kỷ. Bố tôi càng cấm, tôi càng lao vào.

Giá mà tôi biết cãi bố sớm hơn, để tôi được nói tiếng nói của mình, chọn thực đơn cho mình, được là chính mình, để tôi biết cân bằng.

Giờ tôi mới biết, khi không cãi bố câu nào, cũng có nghĩa là tôi đã tước đi của bố nhiều cơ hội. Cơ hội điều chỉnh mình, cơ hội làm cho con gái món nó thực sự thích, cơ hội ma sát, vận động, để tìm ra cách tốt hơn. Tôi mà cãi, bố sẽ có một cái phanh xe (thắng xe), để bố vừa chạy vừa cảm nhận và điều chỉnh. Đẻ một đứa con 40 năm không cãi, như chạy một cái xe 40 năm không có phanh, không có thắng, nguy hiểm lắm.

Rồi nữa, hình như sau khi rèn tôi thành công bằng sự nghiêm khắc khủng khiếp, bố đem áp dụng cái rẹt với thằng em trai kém tôi 3 tuổi. Và nó cầm tinh con ngựa, phản kháng tung hê hết, nó bùng nổ và công phá dữ dội .

Ảnh Đinh Quang Tuấn

Giá mà tôi biết cãi ngay từ ngày nhỏ, có lẽ em tôi không bị áp đặt như thế, và bố tôi không đau đớn như thế.

Ngày xưa, tôi đã từng nghĩ tới chuyện tự tử. Tôi đã từng chuẩn bị tươm tất, khi thì dây thừng khi thì dầu hỏa, nhưng rồi số trời cho tôi sống, lần nào cũng có bạn tới đúng lúc để rủ đi học hoặc đi làm gì đó. Nghĩ lại, chỉ cần chậm một chút thôi, chệch một lát thôi…

Nhớ hồi Xu mới biết đọc, nàng đọc trộm mấy quyển sách nuôi dạy con tôi có, rồi hồn nhiên bô bô: “Con muốn mẹ dạy con như trong sách này. Đây này, cái chỗ Con cái cần cha mẹ lắng nghe này. Rồi Con cái cần được mẹ khen là con đã rất cố gắng này". Nàng giở từng trang: "Cái việc Mẹ an ủi, cưng chiều ôm con vào lòng này là mẹ làm tốt rồi nè. Còn cái này, khi hai chị em cãi nhau mẹ nên bình tĩnh lắng nghe con, thì mẹ chưa làm được. Con muốn mẹ làm đúng như trong sách thế này nè...".

Tôi trố mắt nhìn Xu, bỗng nhận ra Xu sướng hơn mình ngày xưa, và tôi thì sướng hơn bố.

Nó dám đặt hàng mẹ kiểu đối xử mà nó thích. Tôi cũng bớt đau đầu suy tính và mò mẫm chọn lựa.

Đừng nói "Cá không ăn muối cá ươn, con không nghe ba mẹ trăm đường con hư".

Đừng mong con ngoan, đừng mong con dễ dạy, các mẹ ạ!

Con ngoan, sẽ có khi quên cả hạnh phúc. Ví như hôm rồi có một người bạn hỏi tôi thích ăn gì. Tôi ngồi ngẩn ra một lúc, không biết. Tôi là người đi chợ và nấu ăn mỗi ngày, nhưng ngày nhỏ tôi ăn theo khẩu vị của bố, lớn lên ăn theo khẩu vị của chồng, và có con ăn theo khẩu vị của con.

Con dễ dạy, chỉ biết nghe lời hoặc nín nhịn khuất phục. Có thể, ra đời rời vòng tay bố mẹ, con vô thức tìm một quyền lực khác để sống tiếp đời nô lệ.

Hôm nói chuyện về so sánh phụ huynh Việt và Pháp với TS Nguyễn Khánh Trung, thấy rõ rằng khi phần lớn phụ huynh Việt mong muốn con ngoan, biết nghe lời, kính trên nhường dưới, thì phụ huynh Pháp mong muốn con tự lập, tự chủ và biết tôn trọng người khác.

Vì mong muốn khác nhau, nên là cách giáo dục cũng khác nhau, và rồi kết quả khác nhau là tất lẽ dĩ ngẫu.

Nhưng mà kỳ cục, khi con lớn, ba mẹ Việt lại than tại sao con không tự lập, không mạnh mẽ và có chính kiến như thanh niên phương Tây! Các ông chồng vẫn phải về nghe lời bà nội, biểu quyết trong công ty vẫn thường 100% đồng ý…

Tại sao nhà mình mãi nghèo, tại sao đất nước cứ hoài “đang phát triển”?

Có phải đó là hệ quả của con ngoan?

Thu Hà (Mẹ Xu Sim)