Bác sĩ Tuấn Anh nhấn mạnh, ở người bình thường, mỗi bên cơ thể có một quả thận và một ống dẫn nước tiểu - gọi là niệu quản, đi xuống bàng quang.

Thông thường, niệu quản đổ vào mặt sau bàng quang, hai lỗ niệu quản cùng với cổ bàng quang tạo ra vùng tam giác bàng quang. Tất cả niệu quản nằm ngoài vùng quy định này đều được gọi là niệu quản cắm lạc chỗ.

Với trường hợp của cháu N., quả thận phụ vẫn hoạt động tốt nên không cần cắt bỏ. Các bác sĩ sử dụng phương pháp phẫu thuật xén nhỏ bớt niệu quản và cắm niệu quản vào bàng quang, làm giảm nguy cơ nhiễm trùng, xì rò nước tiểu và tránh được biến chứng thiếu máu nuôi niệu quản.

Sau một tuần phẫu thuật và điều trị, bệnh nhi đã được xuất viện. Kết quả tái khám sau một tháng cho thấy thận phụ của cháu bé hết giãn, các chỉ số xét nghiệm ổn định.

Bệnh nhi H.A.N. tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ - Ảnh: BVCC

Niệu quản lạc chỗ là bệnh bẩm sinh khá hiếm gặp với tỷ lệ 1/2000, thường gặp ở trẻ nữ nhiều hơn với các vị trí lạc niệu quản lạc chủ yếu như dưới cổ bàng quang, tiền đình, âm đạo hoặc tử cung. Ở trẻ nam, niệu quản thường lạc chỗ vào niệu đạo, tuyến tiền liệt, túi tinh hoặc ống dẫn tinh.

Bệnh niệu quản lạc chỗ có thể gây rò rỉ nước tiểu liên tục, viêm loét, nhiễm trùng cơ quan sinh dục, nhiễm trùng niệu kéo dài, nhiễm trùng ngược dòng, ứ mủ thận và hỏng thận phụ.

Các bác sĩ cảnh báo, người bị niệu quản lạc chỗ cần được đưa đi khám càng sớm càng tốt để có biện pháp can thiệp kịp thời.

Nguyễn Liên

Sau vụ 4 người ngộ độc rượu, 6 cảnh báo ai cũng cần biết khi uống rượu

 - Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế vừa thông tin về 4 trường hợp ngộ độc thực phẩm do rượu ngâm cao ngựa tại Lào Cai, qua đó cảnh báo người dân những điều cần tránh khi uống rượu.  

Apple cũng có thể sẽ cho phép sideload trên iPhone, ít nhất tại châu Âu, vào năm 2024. “Táo khuyết” phải tuân thủ Đạo luật Thị trường kỹ thuật số, buộc các hãng công nghệ lớn mở cửa chợ ứng dụng độc quyền cho bên thứ ba. Hãng cũng đã xác nhận sẽ hỗ trợ RCS cho iMessage.

Như vậy, có thể kỳ vọng Google, Apple và các hãng công nghệ lớn khác cởi mở hơn nữa những dịch vụ vốn đóng kín của mình cho những người chơi bên ngoài để tránh rắc rối pháp lý.

Màn hình siêu sáng

Cho tới vài năm trước, các nhà sản xuất Android vẫn đang trong cuộc đua sử dụng màn hình độ phân giải cao trên thiết bị. Tiếp đó là cuộc đua tốc độ làm mới màn hình. Nếu những thiết bị như OnePlus Open, Xiaomi 14 Pro, OnePlus 2 là dấu hiệu nào đó, 2024 có thể là năm tất cả chuyển sang màn hình siêu sáng trên smartphone.

OnePlus khẳng định đạt độ sáng tối đa 2.800 nit, sáng nhất trên một smartphone gập. Xiaomi tuyên bố màn hình iPhone 14 Pro có độ sáng cao nhất 3.000 nit. OnePlus lại đi trước khi nói màn hình OnePlus 12 đạt tới 4.500 nit. Galaxy S24 Ultra được đồn trang bị màn hình độ sáng hơn 2.500 nit.

Màn hình của những smartphone Android tốt nhất hiện nay đều đã có thể đọc rõ dưới ánh sáng mặt trời. Với mức độ sáng “điên cuồng” như trên, chúng chắc chắn còn mang đến trải nghiệm tốt hơn nữa.

Qi2 trên Android

Wireless Power Consortium (WPC) đã công bố chuẩn sạc không dây Qi2 tại CES 2023. Các sản phẩm tương thích với Qi2 đầu tiên sẽ lên kệ ngay trước kỳ nghỉ lễ, với nhiều sản phẩm dự kiến ra mắt tại CES 2024. Dù chưa có nhà sản xuất Android nào tung ra điện thoại thông minh có hỗ trợ Qi2, nhưng điều này sẽ thay đổi vào năm 2024.

Nhiều flagship Android quan trọng ra mắt từ nửa cuối năm 2024 sẽ có Qi2, cho phép chúng gắn từ tính vào bộ sạc không dây để có trải nghiệm an toàn hơn. Dấu hiệu Google bổ sung sạc không dây kiểu MagSafe vào Pixel 9 đã rò rỉ trên mạng.

Qi2 cũng sẽ cho phép các phụ kiện từ tính gắn vào mặt sau của điện thoại. Tuy nhiên, tiêu chuẩn sạc không dây mới sẽ không làm giảm thời gian sạc. Phiên bản hiện tại chỉ hỗ trợ tốc độ lên đến 15W, giống như Qi.

Hỗ trợ phần mềm và phần cứng lâu hơn

Hầu hết các nhà sản xuất Android hỗ trợ phần mềm từ 3 đến 4 năm cho các thiết bị cao cấp và hàng đầu của mình. Nhưng sau đó, Google đã nâng tiêu chuẩn lên một tầm cao mới với Pixel 8 trong năm nay khi hứa hẹn 7 năm cập nhật hệ điều hành và bảo mật.

Hy vọng rằng, xu hướng này sẽ tiếp tục vào năm 2024. Các nhà sản xuất smartphone Android có thể không đánh bại lời hứa của Google về 7 năm cập nhật song bất kỳ cải tiến nào so với khung thời gian hỗ trợ phần mềm hiện tại của họ sẽ là một bổ sung đáng hoan nghênh.

Ngoài ra, Google còn đưa ra lời hứa ấn tượng hơn về việc cung cấp phụ tùng thay thế cho dòng Pixel 8 trong 7 năm. Nó hướng tới kéo dài tuổi thọ của thiết bị và đảm bảo người dùng có thể dễ dàng sửa chữa điện thoại của mình trong khoảng thời gian đó.

Với việc Liên minh châu Âu thúc đẩy các công ty hỗ trợ thiết bị của họ lâu hơn và giảm rác thải điện tử, chúng ta sẽ thấy các nhà sản xuất Android khác cung cấp hỗ trợ phần cứng lâu hơn.

Năm 2024 có thể khiến smartphone sôi động trở lại

Phải thừa nhận rằng, tốc độ đổi mới trong thế giới smartphone đã chậm lại trong vài năm qua. Dù mọi mẫu máy mới đều nâng cấp so với thiết bị tiền nhiệm nhưng chúng lặp đi lặp lại và không mang đến bất kỳ cải tiến đáng kể nào trong thế giới thực.

Năm 2024 có thể thay đổi điều đó. Mặc dù hầu hết các nâng cấp chỉ mang tính lặp lại, tất cả chúng sẽ kết hợp để mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn. Việc bổ sung AI tạo sinh trên thiết bị sẽ thay đổi mãi mãi cách chúng ta chụp và chỉnh sửa ảnh, video. Đồng thời, hỗ trợ phần cứng và phần mềm lâu hơn sẽ cho phép bạn tận dụng tối đa điện thoại yêu thích của mình trong suốt vòng đời của nó.

(Theo Android Police)

College/University

Ở Mỹ, nhìn chung, University (Trường Đại học) là cơ sở đào tạo cấp bằng đại học và sau đại học. Tuy nhiên, một số University chỉ có chương trình giáo dục ở bậc đại học.

College/School không trực thuộc University chủ yếu cấp bằng đại học.

Quy mô tuyển sinh không quyết định việc một cơ sở đào tạo được gọi là College/School hay University.

Có những trường hợp ngoại lệ điển hình. Một số cơ sở đào tạo được gọi là College mặc dù  ở mọi phương diện, các trường này không khác gì với University. Một ví dụ là Trường Đại học Dartmouth, là một University nếu xét ở tất cả khía cạnh, nhưng tên trường lại là Dartmouth College.

Trong hầu hết các trường hợp, cơ sở đào tạo đại học có thể tự xưng danh là College/School hay University. Có thể có trường hợp ngoại lệ là một cơ sở đào tạo đại học công lập được Sở Giáo dục thuộc Chính quyền tiểu bang quy định tên gọi là University hay College/School. Các cơ sở đào tạo tư nhân thì không thuộc đối tượng quy định này nên họ tự xưng danh theo ý muốn của mình.

Tôi từng là Giám đốc của Heinz College, thuộc Carnegie Mellon University của Mỹ, có phân hiệu đặt tại Adelaide, Nam Úc. Do việc gọi tên trường là College gây ra hiểu lầm vì nhiều người không hiểu Heinz College trực thuộc Đại học Carnegie Mellon nên chúng tôi đã tự đổi tên thành Đại học Carnegie Mellon tại Australia.

College, School, Department

Trong phạm vi các trường đại học, các chuyên ngành học thuật thường được tổ chức thành các College/School với đội ngũ giảng viên giảng dạy các môn học liên quan, chẳng hạn như giảng viên luật, y khoa hay khoa học xã hội. Trong các trường này (College/School) có thể lần lượt phân chia thành các khoa (“Department”).

Thông thường, các cơ sở đào tạo đại học được phân thành các “School” (“Trường”) chuyên sâu vào một chuyên ngành học thuật như Trường Luật (School of Laws) hoặc thành các “School” (“Trường”) có nhiều khoa, trung tâm và tổ chức.

College và School có thể hoán đổi cho nhau. Một ví dụ là “The Navy Postgraduate School“ (“Trường Đại học Hải quân”) là một trường độc lập, dùng ngân sách chính phủ nhưng chỉ đào tạo cấp sau đại học (thạc sĩ và tiến sĩ).

Tuy nhiên, rất hiếm khi có trường hợp một College/School lại có các College/School trực thuộc. Tương tự như vậy, ở Mỹ không có University lại có các University trực thuộc. Một University sẽ luôn bao gồm các College/School/Department/Institute.

Quy mô tuyển sinh không quyết định việc một cơ sở đào tạo được quy định là College/School. Một Department (khoa) có thể nhỏ hơn nhiều, mà cũng có thể lớn hơn nhiều so với một College/School.

Nhiều người cho rằng các cơ sở đào tạo có danh xưng University uy tín hơn nhiều so với các trường được gọi là College/School. Nhưng qua câu chuyện của Dartmouth College và The Navy Postgraduate School - đều được xếp hạng cao trong số các trường đại học ở Mỹ - thì nhận định này không đúng.

Một cơ sở đào tạo đại học có đào tạo sau đại học được cho là có chất lượng cao hơn so với một cơ sở chỉ cấp bằng đại học là quan niệm không chính xác. Rất nhiều cơ sở đang thực hiện các chương trình đào tạo sau đại học nhưng tấm bằng họ cấp thực chất không có giá trị gì.

Chuyển ngữ: Đào Thúy

Bỏ 'trường', ĐH Bách khoa Hà Nội dùng tên tiếng Anh nào?

Dự thảo Luật sau khi chỉnh lý gồm 3 điều. Trong đó, Điều 1 bổ sung 2 điều mới quy định về chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm y tế và sửa đổi, bổ sung 40 điều của Luật Bảo hiểm y tế hiện hành; bãi bỏ khoản 2 Điều 32 của Luật số 30 về lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở; Điều 2 về hiệu lực thi hành; Điều 3 về quy định chuyển tiếp.

Đối với quy định về phạm vi được hưởng, mức hưởng, đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu, chuyển cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, bà Nguyễn Thúy Anh nêu rõ: "Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và để đồng bộ với Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023, dự thảo Luật đã bổ sung, làm rõ các hình thức khám bệnh, chữa bệnh mới được thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế như: Khám bệnh, chữa bệnh từ xa; khám bệnh, chữa bệnh y học gia đình; khám bệnh, chữa bệnh tại nhà".

Về đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu, khám bệnh, chữa bệnh theo cấp chuyên môn kỹ thuật, theo Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội, dự thảo đang được thiết kế theo hướng quy định quyền của người có thẻ bảo hiểm y tế trong việc đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp ban đầu và cấp cơ bản.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật khái quát nguyên tắc phân bổ thẻ bảo hiểm y tế cho cơ sở đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu và giao Bộ trưởng Y tế, Bộ trưởng Công an, Bộ trưởng Quốc phòng căn cứ theo thẩm quyền ban hành quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện về đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu.

"Dự thảo quy định việc chuyển cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thực hiện theo yêu cầu chuyên môn và khả năng đáp ứng của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh", bà Nguyễn Thúy Anh nói.

Một nội dung khác dự thảo Luật đề cập là quy định về mức hưởng bảo hiểm y tế được thiết kế trên cơ sở xóa bỏ "địa giới hành chính" trong khám, chữa bệnh, giữ ổn định mức hưởng bảo hiểm y tế theo quy định của luật hiện hành.

Dự thảo Luật cũng mở rộng với một số trường hợp, như bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo... được lên thẳng cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp chuyên sâu.

Kết luận nội dung thảo luận, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế đã cơ bản đáp ứng được những mục tiêu, quan điểm đặt ra, từng bước thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về bảo hiểm y tế, đồng bộ, thống nhất với các quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật Bảo hiểm xã hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát kỹ lưỡng, nhất là về thủ tục hành chính để bảo đảm linh hoạt trong quản lý, điều hành và đáp ứng yêu cầu thực tiễn, trong đó nội dung liên quan đến thanh toán chi phí bảo hiểm y tế.

Bà Nguyễn Thị Thanh lưu ý chính sách "thông cấp" khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, việc đặt ký khám chữa bệnh ban đầu của người có thẻ là nội dung mới, phức tạp, có tính đột phá.

"Đề nghị các cơ quan đánh giá, dự liệu những vấn đề phát sinh trên thực tiễn để quy định trong luật những vấn đề mang tính nguyên tắc, tạo cơ chế linh hoạt, khả thi để vận hành chính sách mới", Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Theo chương trình nghị sự, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế vào chiều 27/11.

Với kết cấu gồm hai phần lớn, quyển sách bao trùm các phong trào giáo dục mở từ cuối thập kỷ 1990 và sau đó đào sâu vào các chiến dịch khoa học mở ở những năm đầu thập niên 2000. Trong phần đầu tiên về giáo dục mở, trọng tâm của quyển sách nằm ở việc phân biệt các thuật ngữ pháp lý, đặc biệt là cách để ghi nhận và công nhận quyền tác giả một cách chính xác, cũng như cách sử dụng các giấy phép Creative Commons (CC).

Những hướng dẫn này rất giá trị nếu xét đến việc mọi người dù hiểu rõ tầm quan trọng của việc ghi nhận và trích dẫn công trình của người khác, nhưng không phải ai cũng nhận thức được những thực hành tốt nhất để ghi nhận và trích dẫn.

Cho những ai chưa quen thuộc với giáo dục mở, quyển sách giới thiệu chi tiết về các cách tìm kiếm những nguồn tài nguyên giáo dục mở, bên cạnh đó là những khuyến nghị về hàng loạt thư viện sách giáo khoa mở cho phép người truy cập được thoải mái sử dụng và vận dụng những nguồn đó, cũng như cung cấp một danh sách các khóa học trực tuyến mở (MOOCs).

Nhóm tác giả đã thận trọng chú ý người dùng rằng các nguồn tài nguyên mở có thể luôn sẵn có, nhưng việc vận dụng và tích hợp các khóa học mở đó ở bối cảnh Việt Nam cần phải có phương pháp và mục tiêu rõ ràng. Giảng viên cần phải chú ý về việc đánh giá tính phù hợp và khả năng tiếp cận của MOOCs, khi một số nền tảng yêu cầu sinh viên phải thanh toán để truy cập trong thời gian dài.

Việc vận dụng các phương pháp sư phạm mở được đề cập trong quyển sách nhấn mạnh tính chia sẻ, tái sử dụng và tái thiết kế những học liệu cũng như thu hút sinh viên nhiều hơn vào quá trình thiết kế một khóa học mở, phát triển công cụ đánh giá, biên soạn thư viện đề thi, và chia sẻ những tài liệu hướng dẫn cho những học sinh khác trên nền tảng mạng xã hội dưới các giấy phép CC phù hợp.

Phần hai của quyển sách cung cấp những khám phá sâu sắc về bối cảnh của khoa học mở, những cấu phần của nó, năm “trường phái” được phát triển bởi những giả định khác nhau, động cơ và lo ngại của các học giả trong phong trào, và định nghĩa của những khái niệm then chốt. Tương tự giáo dục mở đóng góp cho sự mở mang và tính phổ quát ở các cơ sở giáo dục, khoa học mở cũng kêu gọi cho sự truy cập miễn phí và không trở ngại cho những công bố khoa học và dữ liệu nghiên cứu, vì việc làm tăng khả năng truy cập có thể nâng cao độ hiển thị và sự tham gia của công chúng vào khoa học.

Ở đây, trong khi có nhiều loại truy cập mở khác nhau (ví dụ kim cương, hỗn hợp, đồng, đen), nhóm tác giả tập trung vào giải thích truy cập mở xanh (còn được biết đến với tên gọi tự lưu trữ), và truy cập mở vàng (nghĩa là bài báo khi công bố sẽ có thể truy cập một cách miễn phí vĩnh viễn). Với hình thức là một cẩm nang, quyển sách tập trung vào giới thiệu những cơ sở lưu trữ trực tuyến nơi mà các tác giả có thể gửi các bài viết của mình vào trước khi xuất bản, hay còn gọi là các bản thảo tiền xuất bản, và những nền tảng tương tự cho các tạp chí truy cập mở và nhà xuất bản mở.

Người đọc có thể thấy phần này có ích khi nó (i) thảo luận những mặt lợi và hại của việc đăng tải lên các máy chủ tiền xuất bản, (ii) liệt kê các máy chủ tiền xuất bản dựa trên lĩnh vực và các máy chủ chung, và (iii) chỉ ra từng bước để đăng tải bản thảo/dữ liệu và những lưu ý khi bản thảo/bộ sự liệu được xuất bản sau đó. Trong phần cuối, nhóm tác giả lướt qua những thực hành trong các phần mềm nghiên cứu mở, mã nguồn mở, và bình duyệt mở, bổ sung các khuyến nghị cho các tạp chí vận hành bình duyệt mở trong sáu bước.

Từ những gì chúng ta học được từ quyển sách, điều quan trọng là không chỉ hiểu về các giấy phép CC khác nhau và các quyền công bố dưới tư cách là một tác giả, mà còn có thể đưa ra những quyết định có cân nhắc về cách thức công bố, có thể dưới dạng bản thảo tiền xuất bản, truy cập mở, hoặc không.

Bên cạnh những hướng dẫn, người đọc còn được hưởng lợi hơn nữa từ những bài học và hạn chế về các nguyên tắc vận dụng giáo dục và khoa học mở ở các quốc gia khác. Quyển sách cần có thêm những tóm tắt về những nghiên cứu trường hợp để đưa ra những tiến bộ và ảnh hưởng của phong trào này. Vào tháng 1/2024, UNESCO, vốn là một nhân tố có vai trò mạnh mẽ trong việc đưa khoa học trở nên hợp tác hơn, minh bạch hơn, và dễ dàng tiếp cận, đã công bố một báo cáo chỉ ra những thiếu sót trong quy trình và việc áp dụng không đồng đều của khoa học mở trên thế giới, cũng như chỉ ra những bất bình đẳng trong việc tiếp cận quỹ, năng lực, và công cụ nghiên cứu [1, 2].

Khi khoa học mở đồng nghĩa với việc một nhà nghiên cứu cần phải trả phí xử lý bản thảo (APC), trong khoảng 1.000U SD đến 10.000 USD, các tác giả từ những nước phát triển như Việt Nam có thể không coi lựa chọn xuất bản mở phù hợp chi phí. Tuy nhiên, quyển sách là một xuất bản kịp thời, như một bằng chứng thực nghiệm cho thấy sự chuyển biến dần dần và tích cực đến xuất bản mở trong cộng đồng học thuật Việt Nam.

Nhìn chung, đây là một quyển sách thân thiện với người dùng, tóm tắt những khía cạnh khác nhau của giáo dục và khoa học mở, cũng như trình bày những nguồn tài nguyên đa dạng với giải thích đi kèm.

Tuy nhiên, người đọc cũng cần chú ý rằng không có cách tiếp cận “một cho tất cả” nào cho việc vận dụng các thực hành học thuật mới. Trên cơ sở nội dung quyển sách, giảng viên và nhà nghiên cứu cần luôn tâm niệm rằng để tiến lên phía trước luôn cần rộng mở với những thước đo mới, luôn cập nhật và tự giáo dục, và quan trọng nhất là việc tìm kiếm những cách để chia sẻ những kiến thức, ý tưởng, và kết quả nghiên cứu của chúng ta với thái độ minh bạch, hiệu quả với cộng đồng.

Tài liệu tham khảo

1. UNESCO, “Open science outlook 1: status and trends around the world,” UNESDOC Digital Library, 2023, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000387324_eng.

2. Nature Editorial, “Open science — embrace it before it’s too late,” Nature, 626 (233), 2024, https://doi.org/10.1038/d41586-024-00322-2.

3. Vuong, Thu-Trang, Manh-Toan Ho, Minh-Hoang Nguyen, Thanh-Huyen T. Nguyen, Thanh-Dung Nguyen, Thi-Linh Nguyen, Anh-Phuong Luong, and Quan-Hoang Vuong, “Adopting open access in the social sciences and humanities: evidence from a developing nation,” Heliyon 6, no. 7 (2020), https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2020.e04522.

Bài viết của độc giả Nguyễn Tô Hồng Kông, được gửi từ email "hong...to@phenikaa-uni.edu.vn"