Phim ra rạp không ai nói gì thì chết chắc

- 'Con Nhót mót chồng' là bộ phim chạm tới cảm xúc của người xem và khả năng sẽ là bộ phim thứ 3 liên tiếp ghi tên anh vào CLB trăm tỷ. Anh có thấy áp lực khi ra 3 bộ phim liên tiếp được chú ý với doanh thu cao nhưng đồng thời cũng bị dư luận soi mói với ý kiến trái chiều?

Tôi không bị áp lực mà thấy mừng vì chỉ khi một bộ phim ra rạp mà không được chú ý mới buồn. Với nghề này, khi một sản phẩm ra mắt mà không ai nói tiếng nào, kể cả lời chê thì phim đó chết chắc. Nhà bà Nữhay Bố già, Chị chị em em 2 cũng vậy, 5 bài chê mới có 1 bài khen nhưng doanh thu rất cao. 

- Đạo diễn một phim có diễn viên giỏi, lăn xả vì vai diễn như Thái Hòa còn Thu Trang vừa là diễn viên chính vừa là giám đốc sản xuất có khi nào làm khó Vũ Ngọc Đãng?

Tôi luôn muốn làm việc với các ngôi sao bởi họ thông minh, hiểu nghề và lăn xả. Trong khi đó, diễn viên hạng B có khi một lúc chạy sô 8 phim khiến mình chỉ xếp lịch quay cho họ cũng mệt. Khi nhận vai là diễn viên hạng A họ sẽ chỉ tập trung vào 1 phim duy nhất. Họ lắng nghe đạo diễn và hiểu chuyện. Không phải ngôi sao hạng A mới làm việc như vậy mà làm việc như vậy mới thành ngôi sao hạng A.

Người giỏi luôn nhìn thấy ưu điểm của nhau chứ không phải cố gắng chứng minh ai đúng hoặc ai hay hơn. Cả phim chúng tôi không cãi nhau tiếng nào mặc dù trước khi làm Con Nhót mót chồng, chúng tôi e dè bởi cả tôi, Thái Hòa và Thu Trang đều có cá tính mạnh. 

Khi mời Thái Hòa, Thu Trang phải hẹn anh ấy ở quán cà phê nói chuyện chứ không gọi điện hay gửi email bởi anh đã từ chối nhiều phim và không có hy vọng sẽ đóng Con Nhót mót chồng.Do vậy, khi Thái Hòa đồng ý nhận phim này, mọi người không tin. Chúng tôi làm việc rất vui dù đây là lần đầu tiên kết hợp với nhau.

Thậm chí sau ngày đầu tiên có cảnh chỉ 1 lần quay là xong khiến Thu Trang thắc mắc tại sao lại nhanh quá như vậy và xin làm thêm 1 đúp nữa. Tôi thấy hơi kỳ vì khi đạo diễn nói ok là mọi người rất mừng. Sang đến ngày thứ 3, Thu Trang không xin tôi quay thêm nữa.  

'Bố già' là phim đầu tiên tôi làm mà diễn viên đều do Trấn Thành chọn

- Trong quá trình làm việc, điều gì khiến anh ấn tượng nhất với Thái Hòa? 

Anh Thái Hòa khác với tất cả các diễn viên tôi từng làm việc. Mỗi lần đóng phim là anh ấy trầm cảm. Với nhiều người, đi đóng phim là hạnh phúc còn với anh Thái Hòa, đó là cực hình. Anh ấy không ăn không ngủ được vì lo cho vai diễn từng chút một.

Vợ anh Thái Hòa kể nhiều khi 2h sáng anh ấy bật dậy ngồi khóc, thoại lời và diễn. Trước ngày quay đầu tiên, Thái Hòa thường không ngủ được. Với các diễn viên ngôi sao khác, thường phải đưa lịch quay trước cả nửa tháng để sắp xếp nhưng Thái Hòa thì khác. Nhiều khi trống lịch quay 1 tiếng chúng tôi liên hệ dù chỉ 1 cảnh nhưng Thái Hòa vẫn lên, hôm sau vẫn tiếp tục như vậy.

Tôi thấy anh Hòa diễn phim này như hành xác. Anh ấy đau khổ, mệt mỏi và nhập tâm quá nên ban đầu tôi nói Thái Hòa hãy thoải mái đi chơi, đi giỡn đi, đừng quan tâm gì hết. Ngày quay đầu tiên là bối cảnh ở bệnh viện, tôi rất lo nhưng khi thấy dáng vẻ anh ấy bước đi khi bác sĩ gọi thì tôi lại mừng. Anh ấy diễn ra chất đáng yêu kinh khủng và vớiCon Nhót mót chồng, không 1 giây nào Thái Hòa không phải là nhân vật.  

- Anh đã đạo diễn nhiều phim có ngôi sao, có phim nào gặp phải trường hợp diễn viên mắc bệnh ngôi sao và luôn muốn mọi người làm theo ý mình? 

Bố giàlà phim đầu tiên tôi làm mà diễn viên đều do Trấn Thành chọn. Còn trước đó, tất cả các phim tôi đạo diễn đều tự chọn diễn viên. TớiCon Nhót mót chồng,tôi và Thu Trang cùng bàn về việc chọn diễn viên. Từ trước đến nay khi chọn diễn viên, dù là người mới chưa đóng phim nào, tôi cũng phải đi điều tra lý lịch nên chưa gặp kiểu diễn viên mắc bệnh ngôi sao bao giờ. Hầu hết các ngôi sao đều rất chuyên nghiệp do họ đều đưa lịch làm việc trước, lâu lâu mới có người đi muộn nhưng với phim này, không ai đi muộn cả.

- Xưa nay đạo diễn luôn được coi là vua phim trường và quyết định chất lượng cả bộ phim nhưng 2 phim anh đạo diễn gần đây là 'Bố già' và 'Con Nhót mót chồng' đều do 2 diễn viên chính là Trấn Thành, Thu Trang bỏ tiền làm. Đạo diễn một phim mà diễn viên chính cũng là nhà sản xuất có quyền quyết định rất lớn, anh có bị đưa vào thế khó?

Lúc đầu, Thu Trang đưa cho tôi xem kịch bản của một người khác viết nhưng đọc thấy dở quá, nhân vật nhạt nhẽo. Tôi nói nếu Thu Trang muốn tôi làm, phải viết lại một kịch bản khác, phải lựa chọn một đề tài khác và Thu Trang đã đồng ý.

Chúng tôi lập đội biên kịch gồm 4 người. Anh Thái Hòa đã từ chối mấy chục phim rồi nhưng vì thích nhân vật ông Xỉn quá nên đã nhận lời. Còn làm việc với Thu Trang dễ lắm vì chúng tôi nể nhau, khi cần Thu Trang sẽ góp ý nhưng thường không can thiệp gì. Thu Trang muốn tập trung làm diễn viên còn Trấn Thành quyết nhiều thứ hơn.  

Tôi không thấy tiếc vì Tăng Thanh Hà không còn đóng phim mà mừng cho cô ấy

- Trong danh sách dài các phim anh đạo diễn cả truyền hình lẫn điện ảnh, nếu được chọn 1 cái tên anh quý mến nhất và khó chịu nhất thì đó là ai?

Đây là lần đầu tiên tôi làm việc với Thái Hòa, Thu Trang. Trước đây tôi không mê Thái Hòa lắm vì kiểu làm phim của Thái Hòa là hành xác trong khi tôi thích không khí vui tươi, nhẹ nhàng hơn. Làm Con Nhót mót chồngnhanh quá nên tôi chưa kịp thân dù về nghề rất nể Thái Hòa. Còn người tôi thấy yêu mến nhất là Tăng Thanh Hà vì cô ấy dễ thương kinh khủng. Tôi không thấy tiếc vì Tăng Thanh Hà không còn đóng phim mà mừng cho cô ấy.

Thêm nữa Tăng Thanh Hà có thể trở lại bất cứ lúc nào sau thời gian ưu tiên cho gia đình. Người như tôi coi phim ảnh là cả cuộc sống, còn với Tăng Thanh Hà, đó chỉ là một phần cuộc sống, 1 giai đoạn trong cuộc đời. Tôi quý Thu Trang, Tăng Thanh Hà nhưng lại thân với Lương Mạnh Hải nhất dù tính Hải chướng lắm chứ không dễ thương như Tăng Thanh Hà (cười lớn). 

Tôi không khó chịu với ai hết trong số những người mình từng làm dù lâu lâu cũng có người khiến mình bực vì đi muộn. Tôi có câu nổi tiếng là tất cả mọi lỗi lầm đều có thể tha thứ trừ đi trễ.

- Anh đã đuổi diễn viên nào vì tội đi muộn chưa?

Tôi xếp lịch cho mỗi người 5 phút để casting nên ai đi muộn là đuổi về vì sẽ lấn sang giờ của người khác. Đi muộn 1 phút cũng không cast bởi casting còn đi trễ thì đi quay phim sao đảm bảo được.    

Thông tin nêu trên được chính Toyota chia sẻ với truyền thông báo chí tại Mỹ trong tuần vừa qua. 

C-HR từng gây những ấn tượng mạnh với giới trẻ nhờ thiết kế ngoại thất hầm hố, cơ bắp và khỏe khoắn. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, C-HR vẫn chưa thể vượt qua "cái bóng" của Toyota RAV-4 - mẫu SUV rất được ưa chuộng tại Mỹ.

Thực tế cũng đã có nhiều người Mỹ hứng thú với C-HR, nhưng họ cũng chỉ ra rằng, cái “chết yểu” của C-HR tại thị trường này là hoàn toàn hợp lý, và đó chính là những sự thiếu trang bị từ Toyota. 

Trong khi cùng mẫu xe mới như Toyota Cross được thiết kế dẫn động toàn phần 2 cầu thì ngược lại C-HR chỉ được thiết kế dẫn động cầu trước (FWD). Ngoài ra, C-HR còn bị điểm trừ rất lớn về nội thất khi không có cửa sổ trời, không có màn hình giải trí nâng cấp, không được bọc da, khoang xe khá chật và hạn chế về ánh sáng. 

Toyota cũng có sự ưu ái hơn khi Cross bản Hybrid có động cơ hỗn hợp lai xăng – điện có công suất tổng tới 194 mã lực, ngược lại C-HR chỉ có máy động cơ xăng 4 xi-lanh công suất 144 mã lực.

Yếu hơn đáng kể, lại thiếu trang bị khiến cho người mua Toyota C-HR cảm thấy thất vọng. Nhiều người sẵn sàng bỏ tiền mua Cross dù có thể chưa hấp dẫn ngoại hình nhưng lại mang lại được rất nhiều giá trị bên trong.

Sự thất bại của C-HR vẫn có thể sẽ được cải thiện trong tương lai nếu như Toyota có một sự đầu tư và phát triển đúng hướng nó trở lại, khắc phục những điểm yếu cố hữu để làm hài lòng các khách hàng quan tâm cũng như tìm kiếm chỗ đứng của mình trong lòng người tiêu dùng. Dẫu sao, đây vẫn là một mẫu xe có thiết kế rất mới mẻ và thể thao mà hãng xe Nhật Bản mang lại. 

Hùng Dũng(theo Caranddrive)

Hội sách mang đến cơ hội cho bạn đọc yêu sách có thể tận dụng ưu đãi lớn từ tất cả 6 đơn vị để mang về cho mình những cuốn sách ưng ý nhất. Đây cũng là sự kiện giới thiệu đồng loạt các tác phẩm mới nhất, các tựa sách hay và giá trị đến với công chúng trong không khí của mùa xuân mới. 

Giảm giá lên đến 35% cùng hàng vạn đầu “sách, truyện 5k”.

Cụ thể, toàn bộ sách tại hội sách sẽ được giảm giá 25%, hoặc lên tới 35% trong khung giờ vàng từ 12 - 13h tất cả các ngày trong sự kiện. Ngoài ra còn hàng vạn đầu sách, truyện được ưu đãi đồng giá từ 5.000-30.000/cuốn.

6 đơn vị tham gia Hội sách xuyên Việt tại Đường sách TP.HCM kỳ này cũng sẽ giới thiệu tới độc giả những ấn phẩm, đầu sách hay, phù hợp với mọi lứa tuổi cùng nhiều chương trình ưu đãi, tri ân bạn đọc thông qua việc giảm giá bán sách cũng như hàng ngàn phần quà tặng dành tặng bạn đọc mua sắm tại hội sách. 

Ông Lê Xuân Phương, đại diện BTC Hội sách xuyên Việt cho biết: "Sau thành công của lần tổ chức đầu tiên vào tháng 4/2021 tại TP.HCM thu hút hàng chục ngàn lượt người đến tham quan mua sách, Hội sách xuyên Việt tổ chức lần 2 tại Đường sách TP.HCM với chủ đề Khai xuân mãnh hổ - bùng nổ sách hay 2022tiếp tục tôn chỉ tổ chức là góp phần lan tỏa tri thức, nâng cao văn hoá đọc đến mọi tầng lớp, lứa tuổi; góp phần phát triển ngành xuất bản thông qua các hoạt động kích cầu mua bán sách, tổ chức sân chơi, giao lưu trao đổi lan tỏa niềm yêu sách và thói quen đọc sách rộng rãi trong công chúng - đặc biệt là thế hệ thiếu nhi, sinh viên-học sinh". 

Tại Hội sách, hoạt động Vẽ tương lai – tô mơ ước diễn ra xuyên suốt cùng Workshop Vẽ Sách Chiếu Bóngtổ chức vào 16h-20h ngày 26/2, là dịp để cha mẹ cùng bé trổ tài chế tác, tạo thành một xưởng sáng tạo thú vị.

Hội sách xuyên Việtcó buổi giao lưu tâm điểm chủ đề: Làm thế nào để viết một tác phẩm và xuất bản một quyển sách dành cho các sinh viên học sinh diễn ra lúc 9h ngày 23/2 tại Sân khấu A Đường sách với người trình bày là tác giả Trung Nghĩa (tác giả loạt sách du ký Sydney yêu thương, Bí mật ở Cannes, Từ Bàn Môn Điếm đến Chernobyl…).

Hàng loạt tựa sách mới, hay cũng được các đơn vị xuất bản phát hành giới thiệu dịp này. Cửa hàng sách NXB Trẻ trưng bày các tựa sách bán chạy nhất đầu năm 2022 đến nay như: Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng(Nguyễn Nhật Ánh),Hong tay khói lạnh(Nguyễn Ngọc Tư) cùng các tựa sách mới nhất phát hành đúng dịp Hội sách xuyên Việtkhai mạc. Đó là Trí Huệ - Những hiểu biết thay đổi cuộc đời(Oprah Winfrey); NETFLIX: Phá bỏ nguyên tắc để bứt phá(Reed Hastings, Erin Meyer), Ăn tối cùng chef và nói chuyện bếp(Bếp Đơn), Trí tuệ đầu tư của Warren Buffett: 350 Lời khuyên đắt giá...

Nhã Nam trưng bày Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian(Ocean Vuong), Khảo cứu về tiền cổ ở An Nam, Xa lạ trong tôi. Đinh Tị sẽ mang đến những tựa sách thiếu nhi được yêu thích trong năm qua như: Lift the Flap(sách Lật mở), Sách Âm Thanh, Mùi hương - sờ chạmcùng với đó những bộ sách trinh thám Arsene Lupin, Dữ liệu Bạch Kim. Minh Long mang đến những tựa sách mới nhất - Thay đổi một suy nghĩ thay đổi cả cuộc đời, bộ sáchTip công sở 1, 2… hay những cuốn sách kinh doanh như Kiểm soát chi phí mua hàng và quản lí nhà cung cấp, Tư duy phi đối xứng…

Cùng với đó là Saigon Books, ngoài những đầu sách kinh doanh như: Tái tạo tổ chức, Trải nghiệm khách hàng xuất sắc, đơn vị này cũng đang thử sức ở những dòng sách mới về chủ đề chiêm tinh, tarot với những cuốn sách nổi bật như: Toàn thư Chiêm Tinh học nhập môn, Tổng quan về Tarot, Chiêm tinh cho công sở... Thái Hà Books sẽ ra mắt bạn đọc tập 2 của series Việt Nam dọc miền du kýcủa họa sĩ, tác giả Lê Rin. Những miền đất yêu thương của Việt Nam sẽ được tái hiện qua nét vẽ sống động của tác giả, đồng thời sẽ giới thiệu các đầu sách mới được xuất bản như bộ sách Kể chuyện văn hóa Việtgồm 3 cuốn về chuyện ăn, mặc và văn hóa người Việt qua những lời ru. Bộ sách Nuôi dưỡng bình ancủa tác giả Shunmyo Masuno gồm 6 cuốn Sống đơn giản cho mình thanh thản, Cứ an nhiên rồi sẽ bình yên, Ảo tưởng mang tên mặc cảm, Thiền và thực, Tọa thiền trên ghếvàThiền ngữ đơn giản cùng nhiều đầu sách thuộc tủ sách kinh tế, sức khỏe lối sống.

Tình Lê 

'Người viết truyện giả tưởng bằng Tiếng Anh nhỏ tuổi nhất Việt Nam'

Với bộ truyện song ngữ Anh-Việt "Biệt đội ngôi sao", tác giả Nguyễn Hạnh Phương được trao kỷ lục 'Người viết truyện giả tưởng bằng Tiếng Anh nhỏ tuổi nhất Việt Nam'.

Các hộ ở tập thể còn tìm cách tăng nguồn cung cấp chất đạm của gia đình bằng cách nuôi lợn hoặc gà công nghiệp. Từ nhà tắm cho đến góc bếp, sân vườn… đều được tận dụng khi có thể. Thế nên mới có chuyện vừa đi toilet vừa phải canh chừng gà mổ trên đầu hoặc người phải tắm chung với lợn. 

Tùy theo cách chăm sóc của từng nhà, có những chú lợn nặng gần cả tạ và được nuôi theo kiểu bán lấy tiền. Lâu lâu đến kỳ “lên thớt”, sáng sớm chợt nghe một tràng éc éc… từ tầng trên xuống tầng dưới. Cũng có hộ lại chỉ nuôi lợn gà để cải thiện bữa ăn hàng ngày thôi.  

Do không gian chật chội (không được phép cơi nới như bây giờ) nên không khí hơi ngột ngạt. Nhiều khi tắm xong, không biết có phải do chất lượng xà phòng hồi đó dở hay không mà người mình có mùi rất là… khó tả. Mà cũng có khi do xà phòng thật vì thời đó rất khó kiếm xà phòng tắm.

Văn hóa tinh thần

Mình không nhớ chính xác có phải thời đó tất cả các căn hộ ở tập thể Trung Tự đều được gắn một cái loa truyền thanh do Liên Xô sản xuất hay không. Chỉ nhớ rằng cả thời thơ ấu của mình gắn liền với cái loa đó. Loa chỉ phát theo thời điểm: buổi sáng, buổi trưa và buổi tối. Đến giờ vẫn không quên những giai điệu nhạc quen thuộc mở đầu các tiết mục như: Kể chuyện cảnh giác tối thứ 7, Phát thanh quân đội sáng sớm Chủ nhật hàng tuần, hayĐọc truyện đêm khuya hàng ngày.

Có thể do thời đó không có nhiều phương tiện truyền thông giải trí đa dạng như bây giờ nên nội dung phát thanh các chương trình này bao giờ cũng được người nghe rất tập trung cảm nhận. Nhạc điệu và giọng nói của phát thanh viên trong Kể chuyện cảnh giáccó những đoạn nghe rất hồi hộp. Nhạc điệu và giọng nói phát thanh viên trong Đọc truyện đêm khuyalại rất… tâm trạng. 

Không biết có ai còn nhớ vào khoảng những năm 1980, lâu lâu có một đoàn chiếu bóng về chiếu phim phục vụ bà con trong khu tập thể. Nghe tin, buổi tối sau khi ăn cơm xong, khoảng 7h, mọi người rủ nhau đi thành đoàn, người cầm ghế, người mang quạt giấy ra tập trung tại bãi đất trống phía trước cổng trường cấp 1-2 Trung Tự xem phim.

Mọi người ngồi bệt dưới đất, trên dép hoặc trên ghế xem rất trật tự. Một số đứa trẻ cỡ tuổi mình khi đó lại trèo lên bờ tường trường Trung Tự để xem cho dễ vì chỗ ấy vừa cao hơn lại vừa gần màn hình hơn, cho dù không cẩn thận sẽ rách mông vì mấy cái mảnh chai cắm trên đó. 

Có lẽ những bộ phim ấn tượng nhất với mình hồi đó là phim về 3 chàng ngự lâm pháo thủ, mụ phù thủy với cái cán chổi, Alibaba và 40 tên cướp. Thường phim chiếu được một nửa thì các chú chiếu phim sẽ cho nghỉ giải lao tầm 15 phút để cho máy nguội. Khung cảnh khi đó thật yên bình đúng kiểu trời thì trong, trăng thì thanh, còn gió thì rất là mát; không có tiếng xe chạy, cũng chẳng có tiếng nói chuyện điện thoại, chỉ có tiếng diễn viên trong phim và tiếng rè rè của máy chiếu. 

Cuối năm 1976, cụ ông nhà mình sau chuyến đi vào Sài Gòn thăm họ hàng có mang về một chiếc tivi 12 inch đen trắng hiệu Sharp. Kể từ đó, hầu như các buổi tối cuối tuần, phòng khách nhà mình luôn đông hàng xóm đến xem phim truyền hình, cả người lớn lẫn trẻ con. Mình thích nhất là những lúc được thể hiện vai trò chủ nhà, được quyền cấp phép cho hay không cho vào xem đối với mấy đứa nhỏ tuổi hơn. Không biết có phải do tivi xịn hay do mắt của mình tốt mà ngồi xem cách khoảng 5m vẫn thấy rõ dù màn hình có 12 inch. 

Rồi có giai đoạn nghe nói khu chuyên gia có đài phát sóng truyền hình Liên Xô, thế là mình tìm mọi cách bắt sóng. Do không có anten ngoài trời nên anten râu của tivi hầu như không bắt được. Thế là với chút kiến thức phổ thông về vật lý mới học trên trường, mình treo lên cái anten bộ phin pha cà phê bằng nhôm, cùng giấy bạc lấy từ vỏ bao thuốc lá. Kết quả hết sức khả quan, lâu lâu cũng nghe được tiếng vang vọng thì thầm và hình bóng mờ mờ ảo ảo của ai đó trên màn hình.

Mặc dù phải vừa xem lại vừa đoán, nhưng cũng rất phấn khích khi lần đầu tiên tivi nhà mình bắt được đài “Tây”. Sau đó một thời gian, có ông bạn tầng trên có ba đi công tác Liên Xô nên mang về một chiếc tivi màu cũng cỡ khoảng 12 inch. Đó cũng là lần đầu tiên trong đời mình được biết thế nào là tivi màu dù hình ảnh lúc rõ lúc mờ và thấy màu nền là chủ yếu. 

Xếp hàng mua lương thực và nhu yếu phẩm

Thời kỳ đó, việc xếp hàng không phải là vấn đề lớn mà mọi người phải quan tâm. Một trong những lý do có thể là do số lượng người mua và sản phẩm để bán không có nhiều. Gọi là đi xếp hàng mua gạo, rau, thịt, bánh mì, dầu hỏa… cũng không hoàn toàn chính xác vì lương thực và nhu yếu phẩm đa phần được nhà nước phân phối theo tem phiếu và người dân chỉ đơn giản là đi xếp để nhận hàng mà thôi. 

Hồi đó căn hộ dưới đất góc nhà B4 được trưng dụng làm nơi phát bánh mì. Tầm gần trưa là có xe chở bánh đến, đậu ở ngoài đường trước cửa nhà B6. Từ đây, bánh mì được bốc xuống một “xe thùng” và đẩy đến nhà B4. Ở đây đã có một hàng dài người mà trong đó có không ít những đứa trẻ thay mặt bố mẹ đứng xếp hàng chờ nhận bánh.

Nếu như mình nhớ không lầm thì mỗi lần như vậy được nhận khoảng 5 cái bánh. Có hôm may mắn thì nhận được bánh còn nóng hổi như mới ra lò, còn ngược lại, cũng có hôm bánh nguội ngắt. Trung bình cứ 5 cái thì ít nhất có một cái vừa cháy lại vừa đen. Không những thế, những cái bánh mì cũng rắn rỏi như những người thợ làm ra nó đến nỗi đôi lúc mấy đứa trẻ còn sử dụng như một vũ khí để đánh nhau trong lúc mang bánh về nhà. 

Thời kỳ đó, chỉ khi nào bị ốm mới có được cơ hội uống sữa ông Thọ thôi chứ lấy đâu ra sữa cô gái Hà Lan mà chấm với mút với bánh mì. Cứ bánh mì chấm với đường kính màu vàng khè ăn buổi sáng, cuối cùng, mình lớn được đến ngày hôm nay. Lâu lâu cũng có đôi lần bị ốm thật, thế là cụ ông mỗi sáng cho 2.000 đồng, ra ngay nhà ăn Kim Liên mua phở. Ăn khoảng 3 bát, hết ốm liền. 

Cùng với nhà ăn Kim Liên, sau này có xây thêm cửa hàng lương thực Kim Liên - nơi chuyên “bán” gạo và thịt cá theo tem phiếu cho cả người dân khu tập thể Kim Liên lẫn khu tập thể Trung Tự. Có vài lần mình lĩnh nhiệm vụ xếp hàng mua gạo ở đó. 

Nói đến thành ngữ “buồn như mất sổ gạo” thời bao cấp đó, lại nhớ đến chuyện có cậu bạn thân ở B1, thằng em đi xếp hàng mua gạo và làm mất sổ, về nhà mếu máo kể lại cho thằng anh. Thế là 2 anh em cùng ôm nhau khóc. Thời đó làm gì có chuyện xin cấp lại bản sao của sổ gạo. Những đứa trẻ nào hay phải thay bố mẹ đi xếp hàng (vì ban ngày bố mẹ phải đi làm) thì sẽ chạm mặt nhau hầu như thường xuyên tại các nơi đó. 

Tương tự như vậy là chuyện xếp hàng mua dầu hỏa ở gần chợ Kim Liên, bên dưới cửa hàng mậu dịch. Hành trang mang theo là một cái can nhựa khoảng 5 hay 10 lít. Chưa kể đôi khi có người nhờ vả còn cầm theo cả một viên gạch để thay mặt thân chủ xếp trong hàng. 

Nếu nói là xếp hàng mua bán thì chính xác có 2 nơi mình đã từng có “giao dịch”. Một là căn phòng đầu tiên tầng 1 đầu hồi nhà C1 có thời gian được trưng dụng làm nơi bán rau củ quả. Cứ buổi chiều đến, xe rau sẽ về, mọi người có thể chọn lựa rau và trả tiền trực tiếp. Thời nào cũng vậy, có quen biết vẫn hơn. Lúc ấy gia đình có chị người quen bán hàng ở đó, thế là lần nào muốn mua được rau ngon, chỉ cần nói trước cho chị một hôm là hôm sau chị ấy sẽ để dành riêng cho mình đến lấy, khỏi cần xếp hàng.

Rồi chuyện xếp hàng mua báo cũng ở phía bên hông nhà ăn Kim Liên. Lâu lâu mình cũng được cụ ông sai đi mua báo. Báo hồi đó chủ yếu là báo Nhân Dân. Hình như hồi đó 500 đồng một tờ báo. Sáng sớm tầm 7h đã có một hàng dài các cụ ông đứng xếp hàng ở trước ô bán báo nằm bên hông tòa nhà nhà ăn. Được cái ở đây không có vụ xếp gạch vì thường báo về đến rất đúng giờ và cũng thường được bán hết rất nhanh. Cũng may là mình chỉ bị sai đi mua báo vào mùa hè thôi chứ rơi vào mùa đông thì có mà "lên đường" sớm.

Chuyện điện, chuyện nước

A …a a a…! Khỏi cần phải hét lên và tận mắt nhìn cũng đủ hiểu là có điện rồi. Cả khu tập thể bừng sáng nhưng không đến nỗi ồn ào náo nhiệt như ở trên phố. Một tuần dễ điện bị mất đến 3-4 hôm. Riết rồi cũng quen dần với cuộc sống ngày có ngày không, quen dần với ánh sáng của bóng đèn dầu khi học bài. 

Hồi đó cụ ông sắm được 2 cái đèn dầu to khủng khiếp. Mỗi lần thắp là sáng cả phòng khách, đứng ngoài đường còn nhìn thấy được. Tuy vậy, nó cũng đốt khá nhiều dầu hỏa và khói bốc lên đen cực kỳ. Vào mùa đông, ngồi học bài bên cái đèn dầu đó rất đã vì được sưởi ấm thêm từ cái nóng từ nó. Trái lại vào mùa hè, chả khác gì hành xác khi học bài. Không thể quên được hình ảnh bố với ngọn đèn dầu ngồi vá xe cho khách, nhất là vào những đêm gió mùa đông bắc. Rồi hình ảnh thầy Dậu, cô Hương một tay cầm phấn, một tay cầm đèn dầu, rọi theo từng dòng chữ trên bảng trong lớp học thêm Văn, Toán vào buổi tối.

Mùa hè nóng nực, sau khi tự học bài xong, mấy đứa gần nhà hay hẹn gặp nhau hoặc ngồi tám chuyện đâu đó hoặc đi loanh quanh trong khu. Có những đêm trời oi bức, cả đám cởi trần đi lang thang sang tận khu Kim Liên đến tận khuya mới về nhà. Gặp chỗ vòi nước công cộng nào vắng mà có nước là nhảy vào, mở vòi, té nước lên người cho mát.

Trời mùa hè nóng bức nên hầu như trên tay lúc nào cũng phải có hoặc quạt nan, hoặc quạt giấy, kể cả khi đi học. Có những đêm hè, đã nóng bức thì chớ lại còn không có điện, hầu như cả đêm trằn trọc không thể ngủ được vì nóng. 

Mất điện cũng là lúc đám trẻ hay nghĩ ra nhiều trò tinh quái, như đi “sờ ve” chẳng hạn. Thời đó, cây to cổ thụ dọc hai bên các con đường trong khu Kim Liên và cả trong trường cấp 1-2 Kim Liên còn nhiều lắm. Thế nên các cặp đôi hay thường chọn những gốc cây để đứng tâm sự. Ở đâu có xe đạp dựng là biết ngay ở đó có người.

Trời thì tối đen như mực, cộng thêm mất điện toàn khu, đấy là những lúc mấy thằng rủ nhau đi “sờ ve”. Không có đèn pin, cũng chẳng có đèn đường, cứ thế vừa đi quanh gốc cây, bàn tay vừa mò mẫm dọc thân cây từ trên xuống gốc. May thì đụng nhẹ thì bắt được ngay con ve, còn không thì gạt phải con ve xuống dưới đất, và thế là lại phải tiếp tục mò mẫm mặt đất dưới gốc cây. Mà chả hiểu sao mấy thằng cứ nhè chỗ gốc cây nào có xe đạp dựng là đến kiếm ve ở chỗ đó. 

Có một dạo, hết giờ tan tầm, về đến nhà là ngay lập tức mọi người gồng gánh xô, thùng từ tầng trên xuống tầng 1, hoặc xếp hàng đợi lấy nước ở vòi nước công cộng, hoặc xin nước ở nhà tầng 1. Không cần biết ông là ai, không cần biết anh làm ở đâu, Vụ trưởng, vụ phó hay chánh văn phòng, giám đốc nhà máy đều phải đi gánh nước hết.

Những nhà ở tầng 1 thường xây hẳn bể nước to để tích trữ nước. Từ đây, tình làng nghĩa xóm được gắn kết thêm thông qua tình yêu với nước. Sau khi xuất hiện máy bơm Liên Xô, dần dần một số hộ có điều kiện dòng dây từ tầng cao xuống thùng nước của mình đặt chỗ vòi nước ngay chân cầu thang. Từ đây, khu tập thể thêm một âm thanh mới lạ nữa: tiếng máy bơm nước rì rì... từ 4 rưỡi, 5 giờ chiều cho đến xẩm tối.  

Độc giả Nguyễn Quang Vinh

Thời khốn khó của những đứa trẻ thành thị 7X