Đây cũng là thực trạng chung của hầu hết các trường có đào tạo nhóm ngành khoa học cơ bản hoặc những trường đại học đơn ngành, đào tạo ngành học đặc thù.

Tại Trường ĐH Tài nguyên và Môi trường, điểm chuẩn ở các ngành học “hot” năm nay tăng từ 5 – 9 điểm so với năm ngoái như Marketing (26 điểm), Quản trị kinh doanh (25,75 điểm), Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng (25 điểm),… Tuy nhiên, nhóm ngành khoa học cơ bản vốn là truyền thống đào tạo của trường, điểm chuẩn chỉ ở mức 5 điểm/ môn.

Hay tại Trường ĐH Mỏ - Địa chất, điểm chuẩn cho các ngành Địa chất học, Địa tin học, Khoa học dữ liệu,… cũng chỉ ở mức 5 – 6 điểm/ môn, thấp hơn nhiều so với các ngành vốn không phải thế mạnh đào tạo của trường như Công nghệ thông tin, Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa,…

Theo các chuyên gia, nhìn vào xu hướng điểm chuẩn năm nay và những năm trước cho thấy, thí sinh đang đổ dồn vào những ngành học được cho là “hot”, khiến mức độ cạnh tranh ở những ngành này rất cao. Điều này dẫn tới thực trạng, nhiều thí sinh có điểm thi ở mức 26, 27, nhưng vẫn không đỗ vào trường đại học nào.

Trong khi đó, một số ngành học có vai trò quan trọng cho sự phát triển của đất nước, rất cần những chuyên gia giỏi, nguồn nhân lực chất lượng cao như Khoa học tự nhiên, khoa học sự sống,… thí sinh lại không mấy mặn mà.

Một tiết học của thầy trò khoa Khí tượng và Hải dương học, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên. Ảnh: Thúy Nga

Theo TS. Nguyễn Kim Cương, Phó trưởng khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, vấn đề chính dẫn tới hiện tượng này là do nhận thức của xã hội chưa đúng so với tầm quan trọng của những khối ngành khoa học cơ bản.

“Có thể thấy, trong các chính sách về lương hay vị trí việc làm đối với những ngành này vẫn chưa hấp dẫn, khiến tính cạnh tranh trong thị trường lao động không cao.

Thêm vào đó, đặc thù của những ngành này đòi hỏi sinh viên sau khi ra trường cần tiếp tục học lên cao hơn mới có thể khẳng định vị trí trong nghiên cứu chuyên sâu. Cùng quãng thời gian ấy, sinh viên ở các ngành học khác khi ra trường đã có thể tham gia ngay vào thị trường lao động. Đó là những lý do khiến sinh viên không mấy mặn mà với các ngành học này”, TS Cương nói.

Còn theo PGS.TS Nguyễn Đức Khoát – Trưởng phòng Đào tạo đại học, Trường ĐH Mỏ - Địa chất, những ngành khoa học cơ bản khó thu hút thí sinh vì các em chỉ nghe tên gọi, tưởng rằng đó là những ngành không có tiềm năng.

“Điều này đến từ việc xã hội cũng như thí sinh chưa nhận thức đúng về triển vọng và khả năng phát triển của những ngành học này. Không có sự đánh giá tổng thể và dự báo về nhu cầu nguồn nhân lực của các ngành nghề khiến thí sinh không hình dung được thị trường lao động trong tương lai”, TS Khoát nói.

Các chuyên gia cũng cho rằng, mặc dù nhiều ngành trong nhóm khoa học cơ bản đang có nhu cầu lớn, thu nhập cũng rất tốt, nhưng việc đào tạo khắt khe cùng môi trường làm việc có thể vất vả hơn,… là những nguyên nhân dẫn đến mất cân đối khi thí sinh lựa chọn ngành nghề.

“Thí sinh đổ xô các ngành được cho là “hot”, nhưng khi đào tạo ồ ạt các ngành này, rất có thể chỉ vài năm tới sẽ gây ra tình trạng dư thừa nguồn nhân lực”, TS Khoát cho hay.

5 ngành có tỷ lệ nhập học năm 2020 thấp nhất (Nguồn: Bộ GD-ĐT)

Mặc dù nhìn nhận như vậy, nhưng đại diện các trường đều cho biết, khó khăn trong tuyển sinh vẫn buộc những trường này phải thay đổi sao cho “xã hội cần cái gì, chúng tôi đào tạo cái đó”.

PGS.TS Nguyễn Đức Khoát cho biết, trong những năm qua, nhà trường có chính sách trao học bổng và cam kết về đầu ra, nhưng vẫn không thu hút được người học.

Vì thế, dù xác định các ngành khoa học cơ bản là những ngành quan trọng cho sự phát triển, nhưng trường vẫn buộc phải thu hẹp quy mô tuyển sinh.

Mỗi năm, trường chỉ tuyển giới hạn với quy mô từ 20 – 30 chỉ tiêu/ ngành. Điều này nhằm duy trì đội ngũ cán bộ giảng viên, vừa đảm bảo khi nhu cầu thị trường thay đổi, vẫn có ngay lập tức nguồn lực để đáp ứng. Song song với đó, trường vẫn phải tính đến mở rộng tuyển sinh những ngành nghề khác để đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Cần phải có dự báo chi tiết để “đón đầu”

Việc thí sinh “đổ xô” vào những ngành “hot” mà bỏ qua những ngành học cốt lõi, theo TS. Nguyễn Kim Cương, sẽ có ảnh hưởng lâu dài tới sự phát triển bền vững đất nước.

“Trong bối cảnh biến đổi khí hậu với đa thiên tai như hiện nay, việc nghiên cứu quy luật, cảnh báo sớm và đề xuất các biện pháp giảm thiểu rủi ro, thiệt hại do thiên tai gây nên là rất cần thiết.  

Thử tưởng tượng, nếu không có nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng được các yêu cầu dự báo và cảnh báo sớm, thì thiệt hại về người và của do thiên tai gây ra sẽ như thế nào?”, ông Cương lấy ví dụ.

Để có những thế hệ kế cận chất lượng cho những ngành này, theo ông Cương, có nhiều yếu tố cần phải giải quyết ngay như Nhà nước phải có chính sách để đào tạo nguồn nhân tài thông qua hỗ trợ học phí, học bổng; đào tạo theo đặt hàng...

Còn theo PGS.TS. Đinh Xuân Thành, Trưởng khoa Địa chất, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, các trường đại học cần phải chủ động hơn trong việc mở rộng liên kết với doanh nghiệp và các đối tác sử dụng lao động, từng bước đổi mới và kết hợp đào tạo chuyên sâu, cơ bản với mô hình đào tạo theo định hướng việc làm để đáp ứng tốt hơn nhu cầu xã hội.

“Các lĩnh vực khoa học cơ bản nói chung, Khoa học Trái đất nói riêng, cần được xem là đào tạo không chỉ đáp ứng nhu cầu xã hội mà còn đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của cả quốc gia, góp phần vào sự phát triển chung của thế giới.

Ví dụ, các nhà khoa học Trái đất không chỉ làm việc trong lĩnh vực khai thác và thăm dò khoáng sản (đóng góp 8-10% GDP của Việt Nam) mà còn trong các lĩnh vực như địa kỹ thuật, tài nguyên nước, khí tượng thủy văn, hải dương học cho tất cả các ngành kinh tế khác trước thách thức của biến đổi khí hậu và nhu cầu nguồn năng lượng tái tạo ngày càng cao.

Vì vậy, nếu thí sinh “đổ xô” vào những ngành “hot” mà bỏ qua những ngành thuộc về khoa học cơ bản, đặc biệt là Khoa học Trái đất, sẽ gây nên tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao và ảnh hưởng lớn đến mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam và Liên Hiệp Quốc”, ông Thành nói.

Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Đức Khoát lại nhấn mạnh đến việc cần thiết phải có sự thống kê hoàn chỉnh giữa Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội, Tổng cục Thống kê, Bộ GD-ĐT, Bộ Kế hoạch & Đầu tư để xem nguồn nhân lực cần trong 5 – 10 năm tới sẽ ra sao, từ đó công khai cho xã hội biết.

“Hiện nay chúng ta đang thiếu sự đánh giá tổng thể về nhu cầu nguồn nhân lực của các ngành nghề và những dự báo về sự biến động của nhu cầu ấy trong tương lai.

Do đó, tôi cho rằng, cần phải có một bài toán quy hoạch tổng thể cho 10 năm, 20 năm tới, từ đó mới có thể “đón đầu” được nhu cầu sử dụng các nguồn nhân lực ấy", TS Khoát nói.

Thúy Nga

ĐH Quốc gia Hà Nội trong top 601-800 thế giới về Khoa học cơ bản

Theo bảng xếp hạng các trường đại học thế giới theo lĩnh vực năm 2022 của Times Higher Education (THE) về lĩnh vực Khoa học cơ bản, ĐH Quốc gia Hà Nội nằm trong top 601-800. 

Sau 1 tháng ôn luyện, Vũ Phương Linh (SN 2003) đã đạt 8.5 trong lần thi IELTS đầu tiên. Được bố mẹ tạo điều kiện tiếp xúc tiếng Anh ngay từ bé, Phương Linh chia sẻ: “Nhờ yêu thích tiếng Anh nên em tiếp thu rất tự nhiên, ngấm dần theo thời gian. Em ‘phủ sóng’ tiếng Anh mọi hoạt động bằng cách đọc tài liệu, sách báo, xem video và âm nhạc nước ngoài”.

Vũ Phương Linh, cựu học sinh Trường THCS - THPT Nguyễn Tất Thành (Hà Nội). Linh đạt 8.5 IELTS, trong đó Listening 8.5, Reading 9.0, Writing 7.0, Speaking 8.5

Linh cho biết, phải đưa bản thân vào tình thế phải nói, giao tiếp với người nước ngoài hay bạn bè bằng tiếng Anh mới tăng cường phản xạ. Qua đó em học cách mọi người sử dụng từ ngữ như thế nào, phát âm ra sao và phát triển khả năng nghe nói.

Từ một cô bé lớp 6 ngại nói, Linh bắt đầu tham gia các cuộc thi hùng biện bằng tiếng Anh. Để tạo môi trường giao tiếp thường xuyên, nâng cao trình độ nói tiếng Anh, Linh còn đứng ra thành lập CLB tranh biện Trường THCS – THPT Nguyễn Tất Thành (Hà Nội).

Bên cạnh đó, Linh còn đọc nhiều tài liệu nghiên cứu, tác phẩm văn học, tìm hiểu lịch sử phương Tây để tích luỹ vốn từ, luyện kỹ năng đọc nhanh.

“Khi gặp một từ mới, em ghi ra vở và cố “nhét” vào câu từ hay đoạn văn nào đó rồi nói đi nói lại. Việc sử dụng nhiều lần hình thành cho em khả năng dùng từ linh hoạt ngữ cảnh, nhớ lâu. Học ít mà sử dụng được tốt hơn là học nhiều, không dùng tới sẽ quên ngay”, Linh nói.

Chia sẻ về tài liệu dùng để ôn IELTS, Linh cho biết em“cày nát” bộ sách Cambridge IELTS từ 1 đến 15 và học từ vựng chủ yếu trong quyển Destination C1, C2. Đối với kỹ năng Writing là phần khó nhằn hơn, Linh thường học theo dạng bài và sơ đồ tư duy. Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021, Phương Linh đạt 27,4 điểm ở tổ hợp khối D, trong đó môn tiếng Anh được 10 điểm.

Nữ sinh đạt 8.5 IELTS và TOPIK 6: Học một cách bài bản

Nguyễn Châu Anh (SN 2003) là cựu học sinh lớp chuyên tiếng Hàn, Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ (ĐH Quốc gia Hà Nội). Em từng đạt 7.5 IELTS năm lớp 10 và suốt 3 năm Châu Anh vẫn duy trì học song song cả 2 ngôn ngữ.

“Kinh nghiệm của em là đầu tiên phải xây dựng nền tảng, gốc tiếng Anh chắc chắn, học một cách bài bản. Sau đó tiếp thu tự nhiên qua đọc sách ngoại văn, xem phim,… bằng tiếng Anh. Đọc và nghe nhiều ấn phẩm giúp em cải thiện rất nhiều trong sử dụng từ, ngữ pháp. Học bất kỳ ngôn ngữ nào cũng cần sự kiên trì, bền bỉ lâu dài mới hái được thành quả”.

Cách Châu Anh nhớ từ mới là ghi chép, giải thích nghĩa bằng tiếng Anh vào 1 cuốn sổ và luôn mang theo. Tận dụng khoảng thời gian rỗi, đi xe bus hay giải lao em đưa ra xem lại. Đầu năm lớp 12, Châu Anh bắt đầu lên kế hoạch ôn thi IELTS trong vòng 3 tháng.

Nguyễn Châu Anh, cựu học sinh chuyên tiếng Hàn Quốc, Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội. Châu Anh đạt 8.5 IELTS, trong đó: Listening 9.0, Reading 9.0, Speaking: 8.0 và Writing 7.0)

“Hai kỹ năng Listening – Reading dễ ăn điểm hơn nên em ôn khá kỹ. Các bạn nên cố gắng nắm được nội dung tổng quát, xem đoạn văn nói về chủ đề gì, nắm bắt từ khoá và tìm từ đồng nghĩa. Một điều nên tránh là bị cuốn theo những từ khó hiểu hoặc không nghe được. Tài liệu kinh điển em dùng để luyện là bộ Cambridge IELTS”, Châu Anh nói.

Riêng phần Speaking Châu Anh thường xem video mẫu để hình dung thế nào là một câu trả lời vừa đủ, nội dung sâu nhưng vẫn thể hiện được ngữ pháp tốt. Từ đó tập tư duy cách triển khai ý.

“Một cấu trúc em hay sử dụng là trả lời trực tiếp câu hỏi, sau đó dành 1-2 câu giải thích và cuối cùng là kết luận. Nhưng cần ứng biến tốt trong cách triển khai ý. Ví dụ: Giám khảo hỏi bạn thích đọc sách không? Em sẽ nói về một cuốn sách mình thích hoặc câu hỏi quá rộng em sẽ trả lời khoanh vùng lại, trả lời sâu hơn”.

Không chỉ đạt điểm IELTS ấn tượng, Châu Anh còn đạt level cao nhất của chứng chỉ tiếng Hàn là TOPIK 6. “Nhờ có chứng chỉ ngoại ngữ mà em giải tỏa được áp lực thi đại học và đỗ vào ngôi trường mơ ước”, Châu Anh chia sẻ thêm.

Đạt 8.5 IELTS và 1460 SAT nhờ chiến lược ôn tập phù hợp

Cũng đạt 8.5 IELTS ngay trong lần đầu thi vào tháng 10/2020, Nguyễn Bích Diệp (SN 2003) nhận ra rằng để dễ tiếp thu và chinh phục điểm cao các bạn nên tìm phương pháp học và chiến lược ôn tập phù hợp bản thân nhất.

“Từng học tại nhiều trung tâm nhưng em không thấy hiệu quả. Em chuyển sang làm thật nhiều đề, khắc phục và cải thiện dần qua các lỗi sai. Qua đó em nắm được các dạng và kỹ thuật làm bài IELTS. Việc lên kế hoạch chi tiết để phân chia thời gian ôn xen kẽ từng kỹ năng”, Diêp kể.

Nguyễn Bích Diệp là cựu học sinh chuyên Anh của Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội. Diệp đạt 8.5 IELTS, trong đó: Listening 9.0, Reading 9.0, Speaking: 7.5 và Writing 7.5

Diệp cũng cho rằng em thuận lợi hơn khi xuất phát điểm là học sinh chuyên Anh, Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ (ĐH Quốc gia Hà Nội). Xung quanh có nhiều bạn và thầy cô giỏi để học hỏi, luyện nói tiếng Anh mỗi ngày. Ngoài chủ động đọc tư liệu trên các nền tảng báo, chương trình thời sự nước ngoài Diệp còn thường xuyên nghe Postcard và xem video để học từ vựng và rèn kỹ năng nghe.

Phương pháp Diệp áp dụng ghi nhớ từ vựng là vừa tiếp thu vừa thực hành.

“Mỗi từ em sẽ cố nghĩ ra một câu chuyện hay một tình huống và tự ngồi luyện nói. Em cũng thường xuyên lên trang IELTS Online test, hội nhóm sưu tầm đề làm”.

Sau khi hoàn thành đề hay viết bài luận, Diệp thường gửi nhờ các bạn đã thi IELTS chấm, nhận xét những lỗi sai. Hai lưu ý mà theo Diệp giúp đạt 9.0 phần Reading là: Cố gắng hiểu câu hỏi để tìm đáp án đúng; Phân biệt kỹ câu (False) - nội dung sẽ trái ngược với thông tin trong bài và câu (Not given) – là nội dung không có, không đề cập đến để tránh bị đánh lừa.

Nữ sinh cũng nhấn mạnh khi làm bài thi IELTS phải hết sức tập trung, không để tâm lý ảnh hưởng. Đặc biệt phân chia thời gian hợp lý để làm từng dạng từ dễ đến khó và nhớ kiểm tra lại đáp án. “Hai kỹ năng Writing – Speaking, em đã không tận dụng triệt để thời gian và bị tâm lý trước thi nên kết quả chưa được cao”.

Ngoài IELTS, Diệp còn chăm chỉ học và luyện thi SAT. Kết quả, em đã đạt 1460/1600 điểm.

Ngọc Linh

Cậu bé 10 tuổi đạt 7.0 IELTS sau 6 tháng ôn luyện

Chỉ sau 6 tháng ôn luyện, cậu bé Phạm Huỳnh Quốc Anh đã tham gia kỳ thi IELTS 4 kỹ năng và đạt điểm 7.0.

“Việc phá hủy cơ sở hạ tầng và khí tài Houthi của các lực lượng Mỹ là hành động tự vệ. Động thái này sẽ bảo vệ sự tự do hàng hải, khiến các vùng biển quốc tế an toàn hơn cũng như đảm bảo an ninh cho các tàu chở hàng và chiến hạm của Hải quân Mỹ”, thông cáo từ US CENTCOM nhấn mạnh.

Al Jazeera nhận định, thông cáo trên của US CENTCOM được đưa ra chỉ vài giờ sau khi phát ngôn viên Houthi Yahya Sarea tuyên bố nhóm này đã tập kích tên lửa nhằm vào tàu chở hàng Mỹ “KOI” ở Vịnh Aden.

Iran rút sĩ quan khỏi Syria 

Hãng thông tấn Reuters dẫn năm nguồn tin giấu tên thông thạo vấn đề cho biết, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đã thu gọn việc triển khai các sĩ quan cấp cao của họ ở Syria, trong bối cảnh chính quyền Israel gần đây đã tập kích tên lửa Syria khiến năm sĩ quan IRGC thiệt mạng.

Theo những nguồn tin này, một trong năm sĩ quan thiệt mạng trên có một tướng tình báo hàng đầu của IRGC. Nên việc IRGC muốn rút bớt các sĩ quan cấp cao khỏi Syria là nhằm tránh việc Iran bị cuốn vào một cuộc xung đột “đang bùng phát ở Trung Đông”.

IRGC tới nay chưa đưa ra bình luận về thông tin được Reuters đăng tải.