Trong bài phát biểu tại lễ tốt nghiệp của sinh viên năm 2017, GS. TS Nguyễn Quang Kim, Hiệu trưởng Trường ĐH Thủy lợi khi nhắc đến Lương Thị Giang, nữ sinh tốt nghiệp thủ khoa năm nay với mức điểm 3.79/4.0 đã đưa ra đề nghị Giang ở lại làm giảng viên cho trường.

“Trường ĐH Thủy lợi trước nay hạn chế giữ sinh viên do trường đào tạo ra ở lại làm công tác giảng dạy vì lo rằng các bạn sẽ hạn chế tư duy, cách nghĩ, không dám có chính kiến riêng.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng tin rằng, với hệ thống kiểm soát chất lượng của nhà trường, đạt được kết quả cao như em Giang là rất khó. Với kết quả cao như vậy thì em xứng đáng được trao cơ hội tốt, đồng thời cũng là để khích lệ tất cả sinh viên trong trường cố gắng" – ông Kim nói.

Lương Thị Giang, thủ khoa đầu ra năm 2017 của Trường ĐH Thủy lợi, cũng là sinh viên đầu tiên được đề nghị ở lại trường trong 10 năm qua của Bộ môn Kế toán. Ảnh: Lê Văn.

Đó là thông tin gây bất ngờ cho nhiều sinh viên lẫn các giảng viên có mặt trong lễ tốt nghiệp ngày hôm đó. Mặc dù Lương Thị Giang tốt nghiệp thủ khoa với điểm số rất cao, song ngành kế toán của ĐH Thủy lợi trong suốt 10 năm qua chưa từng giữ bất cứ sinh viên nào.

Người bất ngờ và xúc động nhất đương nhiên là Giang. Cô gái thủ khoa quê ở Thái Bình bối rối tới mức không thể diễn tả một cách rành rõ sự bất ngờ (và có lẽ cả niềm vui nữa) khi đón nhận lời đề nghị này từ thầy hiệu trưởng.

"Từ trước tới nay, lãnh đạo nhà trường có chủ trương chỉ tuyển tiến sĩ, thạc sĩ từ những trường khác như ĐH Kinh tế quốc dân hay Học viện Ngân hàng. Thầy cô giáo trong khoa đều ở các trường đó. Vì vậy, khi nghe thầy hiệu trưởng đề xuất, em cũng rất bất ngờ".

Giang cũng bày tỏ sự băn khoăn và cho rằng mình cần thời gian suy nghĩ kỹ trước khi đưa ra quyết định. “Nếu ra làm ngoài, công việc sẽ cạnh trạnh hơn. Còn nếu ở lại trường thì sẽ học hỏi được nhiều ở các thầy cô đã từng dạy mình hơn” – Giang nói.

Vào ĐH thì mọi người đều có xuất phát điểm như nhau

Giang chia sẻ, năm lớp 12, khi lựa chọn ngành nghề, em cũng có nhiều dự định và lựa chọn nhưng sau đó đã quyết định chọn học ngành kế toán của ĐH Thủy lợi.

"Lúc đầu em định đăng ký thi ngành luật hình sự nhưng sau khi nghe bố phân tích thì em thấy rằng, ngành Kế toán phù hợp với khả năng của em hơn".

Từ khi còn nhỏ Giang và cậu em trai năm nay thi đại học khá thân thiết với bố nên những lời khuyên của bố ảnh hưởng lớn tới cô thủ khoa dù ở nhà bố mẹ chưa bao giờ áp đặt 2 chị em chuyện học hành.

Với mức điểm đầu vào là 23, cao hơn tới 5 điểm so với chuẩn đầu vào của trường năm đó, song Giang vẫn lựa chọn ĐH Thủy lợi thay vì những trường đào tạo kinh tế khác vì chương trình học của trường là phù hợp với mình.

Nói về quá trình học tập trong 4 năm ở đại học, Giang quan niệm, khi bước vào cánh cổng trường mọi người đều có xuất phát điểm như nhau. "Vấn đề là ai cố gắng hơn ai, ai quyết tâm hơn ai. Mình phải biết mình muốn gì, cần gì và có mục tiêu như thế nào để phấn đấu".

Giang cho rằng, mình đã đặt ra những mục tiêu rõ ràng và nỗ lực để đạt được mục tiêu ấy.

"Ngoài ra, khi đã chọn ngành nghề cho mình thì phải thích ngành mình đã chọn, nếu không thích thì bắt ép cũng không được".

Xác định học phải đi đôi với thực hành nên từ năm thứ 3, Giang đã bắt đầu xin vào làm việc ở một công ty nội thất để thực tập. Tới tháng 10/2016, một năm trước ngày ra trường, Giang đã được vào làm việc như một nhân viên chính thức tại Viện Nghiên cứu và tư vấn phát triển.

"Khi bắt tay vào công việc thực tế, kiến thức học và kiến thức từ thực tế sẽ hòa quện với nhau thì mình sẽ hiểu vấn đề chuyên môn một cách sâu sắc hơn" - Giang chia sẻ. "Xác định mình còn trẻ nên lương không phải là vấn đề em đặt lên hàng đầu mà là vấn đề mình học được cái gì từ quá trình thực tập".

Liên lạc với Giang sau nửa tháng gặp cô thủ khoa tại lễ tốt nghiệp, Giang cho biết, hiện em đã quyết định sẽ nhận cơ hội ở lại trường giảng dạy mà thầy hiệu trưởng đề xuất và em đang chuẩn bị hồ sơ để nộp cho nhà trường xem xét.

Thừa nhận điểm yếu lớn nhất của mình đối với công việc trở thành một giảng viên là khả năng tiếng Anh, Giang cho biết, hiện tại em đang dành phần lớn thời gian cho việc trau dồi năng lực tiếng Anh của mình.

“Tiêu chí về ngoại ngữ mà trường đặt ra đối với giảng viên là rất cao trong khi đầu ra của sinh viên chỉ là chứng chỉ tiếng Anh A2. Em cũng biết đây là điểm chưa tốt của mình nên đang cố gắng khắc phục”.

Trong khi đó thầy Nguyễn Quang Kim thì khẳng định, vì đây là trường hợp đầu tiên được giữ lại trường ở bộ môn kế toán nên nhà trường sẽ ưu tiên tạo điều kiện để Giang hoàn thiện khả năng ngoại ngữ của mình nếu em quyết định ở lại trường để tiếp tục phát triển.

Lê Văn

Số lượng các cuộc tấn công mạng có xu hướng ngày càng gia tăng. Xét trên phạm vi toàn cầu thì có đến 33,4% các cuộc tấn công mạng trong nửa cuối năm 2020 đã nhắm vào các hệ thống điều khiển công nghiệp, tăng 0,87% so với nửa đầu của năm.

Trong khi đó, tội phạm mạng chưa ngừng để mắt tới các quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Thực tế là các tổ chức tội phạm mạng đang tăng cường các đợt tấn công nhắm tới khu vực này, nơi đang thu hút ngày càng nhiều các dự án đầu tư vào chuỗi cung ứng và logistic.

Thực tế, không phải quốc gia nào cũng có đủ năng lực để xử lý các mối đe dọa mạng một cách triệt để. Để có được năng lực ứng phó linh hoạt trên không gian mạng (cyber-resilience), các quốc gia cần bắt đầu thực hiện chương trình nâng cao năng lực an toàn, an ninh mạng cũng như xây dựng văn hóa hợp tác, phối hợp giữa các tổ chức, đơn vị có liên quan.    

Các cấp độ ứng phó trên không gian mạng

Trước khi nói đến việc đào tạo và nâng cao năng lực an toàn, an ninh mạng, chúng ta cần nhìn nhận sự khác biệt giữa các quốc gia trong khu vực.

Trên cơ sở năng lực ứng phó với các cuộc tấn công mạng, chúng ta có thể phân chia các quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương thành ba nhóm như sau:

Mức cao: Những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực an toàn, an ninh mạng, đã có chiến lược rõ ràng và đang tiếp tục nâng cao trình độ phát triển.

Mức trung bình: Các quốc gia đã xác định tấn công mạng là một vấn đề cấp thiết và đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp đối phó.

Mức thấp: Các quốc gia mới bắt đầu nhận thức được vấn đề an toàn, an ninh mạng, chủ yếu bắt nguồn từ nhu cầu ngày càng gia tăng trong nước.

Thực trạng an toàn, an ninh mạng trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương

Tôi lấy ví dụ một vài (không phải là tất cả) quốc gia trong khu vực đã thực hiện nhiều nỗ lực đảm bảo an toàn, an ninh mạng.

Singapore là một ví dụ điển hình cho một quốc gia đang nỗ lực nâng cao năng lực an toàn, an ninh mạng. Năm 2019, quốc gia này đã chi 30 triệu USD triển khai Dự án xây dựng Trung tâm Bảo mật An toàn, an ninh mạng ASEAN - Singapore (ASEAN - Singapore Cybersecurity Centre of Excellence) dự kiến kéo dài trong 5 năm giúp cung cấp các chương trình hỗ trợ về kỹ thuật và chính sách cho các nước thành viên trong khu vực từ đó nâng cao năng lực an toàn, an ninh mạng của toàn khu vực. Dự án nãy cũng tạo đà thúc đẩy sự phối hợp giữa các nước thành viên ASEAN trong nghiên cứu, chia sẻ kiến thức và công tác đào tạo ứng phó với các mối đe doạ an toàn, an ninh mạng.

Chúng ta cũng chứng kiến nước Úc ưu tiên vấn đề bảo mật dữ liệu thông qua việc năm ngoái nước này ban hành Chiến lược An ninh mạng 2020 và chi 1,67 tỷ đô la Úc để thực hiện trong vòng 10 năm tới. Chiến lược bao gồm 3 trụ cột là xây dựng hệ sinh thái số mạnh mẽ hơn, phát triển lực lượng lao động chất lượng cao và bảo vệ người dân Úc cho chúng ta thấy quốc gia này đang rất coi trọng vấn đề an toàn, an ninh mạng.    

Nhật Bản cũng đang dần tích hợp vấn đề an ninh mạng vào chương trình nâng cao năng lực trong khối ASEAN, bao gồm các cơ chế phối hợp với từng quốc gia Đông Nam Á và cơ chế riêng với Hoa Kỳ. Thông qua các cơ chế như Hội nghị Chính sách An ninh mạng ASEAN - Nhật Bản lần đầu tiên được tổ chức năm 2009, Nhật Bản đã dần mở rộng hợp tác với các quốc gia Đông Nam Á trong nhiều lĩnh vực như thông báo lẫn nhau khi phát hiện sự cố mạng; hợp tác ba bên giữa chính phủ, doanh nghiệp và giới nghiên cứu; xây dựng cơ sở hạ tầng mới như thành lập Trung tâm Nâng cao Năng lực An toàn, an ninh mạng ASEAN - Nhật Bản (ASEAN - Japan Cybersecurity Capacity Building Center) tại Thái Lan hay tổ chức các khóa đào tạo trong các lĩnh vực như hệ thống điều khiển công nghiệp giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản.

Trong bối cảnh hiện nay, các quốc gia đang ở mức độ trung bình cần tập trung ưu tiên công tác đào tạo và nâng cao năng lực an toàn, an ninh mạng nếu muốn nâng hạng lên mức độ cao.

Lấy ví dụ như Việt Nam là quốc gia rất chủ động trong việc xây dựng khuôn khổ pháp lý và đặt ra tiêu chí để đảm bảo an toàn, an ninh mạng trong các cơ quan chính phủ cũng như trong hợp tác với khu vực tư nhân. Một số biện pháp có tính bước ngoặt phải kể đến là việc ban hành Luật An toàn Thông tin, các quy định về ban hành tiêu chuẩn và quy chuẩn quốc gia về đảm bảo hệ thống thông tin theo cấp độ trong các cơ quan nhà nước và  ở khu vực tư nhân.

Việt Nam cũng đã ban hành hai đề án quốc gia về an toàn, an ninh mạng cho 5 năm tới, trong đó khuyến khích khu vực tư nhân cùng chung tay với Chính phủ để cung cấp thông tin tới người dùng, cấp học bổng cũng như cùng tổ chức các chiến dịch và khóa đào tạo về an toàn, an ninh mạng. Nổi bật nhất là Chiến dịch "Rà soát và bóc gỡ mã độc trên toàn quốc" được tổ chức trong năm 2020 có sự tham gia và đồng hành của 18 doanh nghiệp trong và ngoài nước trong lĩnh vực an toàn, an ninh mạng, bao gồm cả công ty Kaspersky. 

Trong khi đó, Ấn Độ và Indonesia đều đang chuẩn bị ban hành chiến lược an ninh mạng quốc gia, trong đó nhấn mạnh nhận thức của Chính phủ về tầm quan trọng của an toàn, an ninh mạng.

Ngay khi phải đương đầu với làn sóng tấn công mạng gia tăng chưa từng có kể từ khi đại dịch bùng phát, Ấn Độ đã tiến hành đào tạo an toàn, an ninh mạng cho hàng ngàn công chức và doanh nghiệp thuộc lĩnh vực trọng yếu, tăng cường đầu tư vào lĩnh vực an toàn, an ninh mạng, thiết lập thỏa thuận hợp tác với các nước ngoài khối ASEAN như Nhật Bản, Israel hay gần đây nhất là Bahrain nhằm tăng cường phối hợp trong nâng cao năng lực an toàn, an ninh mạng, nghiên cứu, phát triển và bảo vệ cơ sở hạ tầng thông tin trọng yếu.

Nỗ lực mới nhằm thúc đẩy đào tạo và nâng cao năng lực an toàn, an ninh mạng cần được xây dựng hay tích hơp với các sáng kiến hiện có. Tuy Ấn Độ đã có nhiều sáng kiến khác nhau nhưng lại chưa thể kết nối những sáng kiến này thành một chiến lược toàn diện và nâng cao nhận thức an toàn, an ninh mạng trên quy mô toàn xã hội.

Tương tự như Ấn Độ, Indonesia tin tưởng việc tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực an toàn,  an ninh mạng sẽ giúp quốc gia này đạt được lợi ích quốc gia như ổn định chính trị và tăng trưởng kinh tế. Việc thành lập Cơ quan Mật mã và Không gian mạng Quốc gia (BSSN) đã giúp Chính phủ Indonesia quy tụ các chuyên gia hàng đầu và cả người dân nhằm tăng cường nhận thức về an toàn, an ninh mạng, đồng thời giải quyết vấn đề thiếu hụt chuyên gia an toàn, an ninh mạng trong nước.

Các sáng kiến về đào tạo và nâng cao năng lực an toàn, an mạng sẽ hỗ trợ Chính phủ Indonesia giải quyết các vấn đề liên quan đến lọt lộ dữ liệu và thực hành chia sẻ dữ liệu. Quốc gia này đã liên tiếp ghi nhận các sự cố lọt, lộ dữ liệu và sự cố gần đây nhất liên quan đến quỹ bảo hiểm y tế quốc gia đã buộc các cơ quan chính phủ phải thực hiện các biện pháp khẩn cấp để ngăn chặn và xử lý kịp thời nhằm bảo vệ an toàn thông tin và hạ tầng trọng yếu. Bên cạnh đó, các sáng kiến về chia sẻ dữ liệu cho phép các cơ quan chính phủ tái sử dụng dữ liệu và có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực hướng tới các cơ hội phát triển, đem lại lợi ích chưa từng có cho toàn xã hội.

Trong khi một số các quốc gia đã và đang chủ động lên kế hoạch về an toàn. an ninh mạng thì một số khác lại đang bị tụt hậu bởi họ không có đủ nhận thức và thực tiễn, hoặc đối với họ chưa đúng thời điểm cho những kế hoạch như vậy.

Tôi cho rằng, điều quan trọng là chiến lược của mỗi quốc gia cần phải toàn diện để giúp họ khắc phục các yếu điểm của mình. Các quốc gia cũng nên tận dụng sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế và trong khu vực cho mục tiêu đó.

Hợp tác an toàn, an ninh mạng trong khu vực

Trong khi các quốc gia đang lập và thực thi các chiến lược an toàn, an ninh mạng, tôi cho rằng hợp tác giữa các nước trong khu vực cũng như hợp tác với khu vực tư nhân là yếu tố cốt lõi để nâng cao kiến thức và năng lực.

Thực tế là các thể chế đa phương tại Châu Á đã nhiều lần trao đổi, đối thoại về vấn đề an toàn, an ninh mạng. Tuy nhiên, còn nhiều dư địa cho đối thoại như vậy phát triển sâu rộng hơn, không chỉ trong khuôn khổ ASEAN mà còn trong khối APEC, nơi mà các vấn đề an toàn, an ninh mạng có thể được thảo luận song song với các chủ đề rộng hơn như dòng chảy dữ liệu hay chuyển đổi số. 

Hiện nay, tội phạm mạng đang ngày càng nguy hiểm và khó lường, tình trạng lây nhiễm mã độc ngày càng gia tăng, đặc biệt trong khu vực vực Châu Á - Thái Bình Dương nơi có sự phân hóa cao về rủi ro đe dọa an toàn, an ninh mạng. Trong bối cảnh địa chính trị và đại dịch đang tiếp diễn, các cơ quan chính phủ sẽ tiếp tục là mục tiêu hàng đầu của các cuộc tấn cộng mạng như hoạt động gián điệp hay tấn công có động cơ chính trị.

Cho dù những thực tiễn và biện pháp của quốc gia nêu trên vẫn tiếp tục thay đổi, nhưng đó sẽ là một số gợi ý cho các quốc gia khác trong việc xây dựng và thực hiện chiến lược an toàn, an ninh mạng của mình để có được năng lực ứng phó linh hoạt trên không gian mạng và giảm thiểu nguy cơ nghiêm trọng.

Các quốc gia cần có cách tiếp cận đa chiều để có thể đương đầu với các mối đe dọa an toàn, an ninh mạng như hiện nay. Từ kinh nghiệm của Kaspersky thì cách thức hiệu quả nhất chính là không ngừng nâng cao nhận thức về an toàn, an ninh mạng. Điều này đòi hỏi chính phủ các quốc gia cần phải gắn kết hơn nữa với các tổ chức, doanh nghiệp, chuyên gia trong lĩnh vực an toàn, an ninh mạng, trong đó có các nhà cung cấp dịch vụ an toàn, an ninh mạng để đánh giá, kiểm định độ tin cậy của sản phẩm, quy trình nội bộ và hoạt động kinh doanh. Đây cũng chính là trụ cột quan trọng mà Kaspersky luôn đề cao. Bên cạnh đó, các quốc gia đồng thời cần liên tục tăng cường đào tạo kỹ năng và thúc đẩy hợp tác nhằm nâng cao năng lực ứng cứu sự cố tấn công mạng, đảm bảo an toàn và lợi ích cho người dân.

(Theo ICTvietnam)

Hợp lực giải các bài toàn quốc gia về an toàn thông tin mạng

Với thỏa thuận hợp tác mới ký kết, Trung tâm NCSC và Viettel Cyber Security khẳng định cam kết chung tay, đồng hành để nhận nhiệm vụ giải quyết các bài toán lớn, các bài toán quốc gia về an toàn thông tin mạng.

TIN BÀI KHÁC