TS Lê Đông Phương, nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giáo dục đại học của Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, chia sẻ: “Có lẽ chỉ ở Việt Nam mới phân biệt “trường đại học” với “đại học” thành 2 chủ thể khác nhau, chứ ở các nước thực ra chỉ là một”.

Chưa kể, theo ông Phương, cũng là “đại học” nhưng 2 đại học mới chuyển lên từ trường đại học (ĐH Bách khoa Hà Nội, ĐH Kinh tế TP.HCM) cũng đã có sự khác biệt  so với 5 đại học  vốn có trước đây (2 đại học quốc gia, 3 đại học vùng) - đó là ở cơ cấu quản trị. Thực tế hiện nay đang cho thấy sự kết nối giữa các trường thành viên trong các đại học vốn có trước đây còn lỏng lẻo.

“Với các đại học trước đây, tuy gọi là một đại học nhưng các trường thành viên có sự độc lập nhất định, có quyền tự chủ như: Có hệ thống quản lý như một trường đại học bình thường, có mã tuyển sinh riêng, có con dấu riêng, logo riêng... Chính vì vậy, dẫn đến việc cùng trong một đại học có rất nhiều bằng.

Bản thân mỗi trường thành viên cũng lại cố gắng thể hiện mình là khác biệt so với tổng thể của đại học. Chưa kể, các trường thành viên (theo thiết kế ban đầu là chuyên sâu vào một mảng, lĩnh vực nhất định) đã có những sự chồng lấn khi có những ngành đào tạo giống nhau như Trường ĐH Khoa học tự nhiên và Trường ĐH Công nghệ của ĐH Quốc gia Hà Nội; hay Trường ĐH Kinh tế và Trường Quản trị kinh doanh,...

Câu hỏi đặt ra như vậy có thực sự đó là một liên kết chặt chẽ hay chỉ một liên minh có tính tượng trưng giữa các đơn vị độc lập? Nhìn tổng thể, sẽ thấy vai trò của đại học lớn rất mờ nhạt”.

Trong khi đó, theo cấu trúc của các đại học mới chỉ có một logo, bằng tốt nghiệp có tên một đại học. Như vậy, mô hình đại học như ĐH Bách khoa Hà Nội hay ĐH Kinh tế TP.HCM có tính nhất quán cao hơn, mang tính ‘một đại học duy nhất’ khi các trường thành viên thực sự là một phần của đại học lớn.

Tuy nhiên, theo ông Phương, mô hình đại học “theo kiểu mới” này cũng chưa cho thấy những thay đổi rõ rệt.

Ông Phương dẫn chứng ngay như ĐH Bách khoa Hà Nội sau một năm chuyển lên từ trường đại học, cũng chưa nhìn thấy độ linh hoạt, tính nhanh nhạy của nhà trường thay đổi cụ thể ra sao. “Cũng có thể vì quá mới, chưa nhìn thấy được hệ quả của việc thay đổi. Đâu đó cũng có người bảo rằng có những cái mới bên trong, tôi không phản đối, song sự thay đổi ở tầm hệ thống chưa có gì rõ rệt”, ông Phương nói.

Để tránh việc lên đại học chỉ để tạo danh tiếng, theo ông Phương cách đơn giản là đừng gượng ép phân biệt giữa “đại học” và “trường đại học”.

“Đừng để phân biệt tên gọi làm chúng ta dị biệt với các nước trong hội nhập quốc tế. Điều quan trọng là trường đại học có thật sự khẳng định được mình hay không. Cái tên không giúp nâng tầm một trường đại học”, ông Phương nói. 

“Các trường đại học cũng không nên quá nao núng, lo lắng đua nhau trở thành đại học. Điều tôi trăn trở là đôi khi chỉ vì dư luận xã hội, phụ huynh, thí sinh nghĩ rằng cái tên “đại học” là đẳng cấp hơn “trường đại học” đua nhau vào đó, dẫn đến việc các trường đại học chạy đua danh xưng cho kỳ được. 

Muốn vậy, ngay bản thân những nhà lập pháp cũng cần phải định hình khái niệm “đại học” và “trường đại học” là không có gì khác nhau để từ đó không đưa ra những quy định mang tính phân biệt đối xử về mặt pháp lý. Muốn cả hệ thống tiến lên, cần những giải pháp căn cơ hơn, chứ không phải chỉ ‘thay tên đổi họ’ còn lại bản chất vẫn thế”.

Bà Kim Phụng cho rằng cần khẳng định: Không phải những trường đại học không có định hướng hay không đủ điều kiện chuyển đổi thành đại học là những trường không mạnh, không phát triển, là trường “hạng hai”. 

“Quan trọng nhất là chất lượng và hiệu quả hoạt động, là sự đánh giá của thị trường lao động đối với sản phẩm đào tạo của trường, là sự lựa chọn của người học, là việc làm và sự thăng tiến của cựu sinh viên, là uy tín của đội ngũ giảng viên và tính hữu ích của các công trình khoa học, công nghệ được công bố; sự phát triển bền vững của trường...”.

Khi phát triển thành ĐH, ngoài việc phải thực hiện đủ những điều kiện cứng của pháp luật (“Có ít nhất 03 trường thuộc trường đại học; có ít nhất 10 ngành đào tạo đến trình độ tiến sĩ; có quy mô đào tạo chính quy trên 15.000 người” hoặc “Có ít nhất 3 trường đại học cùng loại hình công lập hoặc cùng loại hình tư thục liên kết thành đại học”) thì những trường đã chuyển đổi thành đại học hay đang thực hiện lộ trình chuyển đổi thành đại học càng cần phải không ngừng nâng cao chất lượng thực chất. 

“Đề án chuyển đổi mô hình từ trường thành đại học và những đánh giá, báo cáo, tổng kết hàng kỳ sau chuyển đổi cần phải giải trình thuyết phục các câu hỏi: Chuyển đổi lên đại học thì người học được lợi gì, cộng đồng xã hội được lợi gì so với trước đây? Chất lượng được nâng cao như thế nào? Chính sách huy động đa dạng các nguồn lực để phát triển, trong đó, nâng cao tỷ trọng các nguồn thu ngoài học phí ra sao? Chính sách thu hút, phân phối hiệu quả theo hướng ưu đãi và trọng dụng nhân tài để xây dựng đội ngũ giảng viên và nhà khoa học danh tiếng, xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh ra sao? Việc nâng cao chất lượng đầu vào/đầu ra, quản lý chất lượng trong quá trình đào tạo và việc làm/độ thăng tiến của người học được nâng cao thế nào...

Những vấn đề này là việc của tất cả các trường, nhưng khi đã chuyển đổi thành đại học cần chú trọng hơn để việc chuyển đổi là thực chất chứ không chỉ “bình mới, rượu cũ”.

Sẽ có 5-7 trường đạt điều kiện lên đại học

Sự phổ biến của các vụ gian lận ở các quốc gia Đông Nam Á, bao gồm cả Malaysia, đã khiến các cơ quan chức năng phải đánh giá lại tính hiệu quả của các hình thức thi truyền thống. Bằng cách ngừng kiểm tra trên giấy và bút, Malaysia giảm thiểu một cách hiệu quả nguy cơ đánh cắp câu hỏi và phổ biến trái phép, từ đó bảo vệ độ tin cậy và tính công bằng của quá trình đánh giá.

Iran: Chống lại những thách thức dai dẳng trong quản lý kiểm tra

Quyết định của Iran đình chỉ kỳ thi IELTS trên giấy từ ngày 1/8/2023 bắt nguồn từ thách thức nhiều mặt xung quanh việc quản lý kỳ thi, đặc biệt là trong việc chống lại các trường hợp gian lận trong các trung tâm khảo thí. 

Việc chuyển đổi sang kiểm tra trên máy tính là một phản ứng chiến lược nhằm tăng cường cơ chế giám sát và hợp lý hóa các thủ tục kiểm tra. Bất chấp những thất vọng ban đầu của những người đăng kỳ, sự sẵn có của giải pháp thay thế dựa trên máy tính mang lại một giải pháp khả thi, kèm theo những sắp xếp linh hoạt để người đăng ký chuyển đổi hình thức mà không bị ảnh hưởng về tài chính, theo TOEFL Resources.

Môi trường thi cử ở Iran đầy khó khăn, bằng chứng là những sự cố trước đây liên quan đến việc hủy điểm bài thi TOEFL iBT của nhiều cá nhân, dẫn đến những hậu quả bất lợi cho việc theo đuổi việc học khác. Việc đình chỉ các bài kiểm tra IELTS trên giấy thể hiện nỗ lực phối hợp nhằm khắc phục những thiếu sót mang tính hệ thống và duy trì tính trung thực của các bài đánh giá trình độ tiếng Anh trong nước.

Thái Lan: Tăng cường các yêu cầu về cư trú và tận dụng những tiến bộ công nghệ

“Từ ngày 1/3/2024, những thí sinh không cư trú tại Thái Lan sẽ không được phép làm bài thi IELTS trên giấy. Thí sinh thi IELTS không cư trú có thể thi IELTS trên máy tính. Chúng tôi sẽ yêu cầu tất cả những thí sinh không có quốc tịch Thái Lan và đăng ký thi IELTS trên giấy phải cung cấp cho chúng tôi bằng chứng cư trú được chấp nhận qua email ít nhất ba ngày trước ngày thi dự kiến”, theo thông báo của IDP Thái Lan.

Quyết định của Thái Lan hạn chế các bài kiểm tra IELTS trên giấy chỉ dành riêng cho công dân nước này phản ánh sự liên kết chiến lược với các yêu cầu về cư trú, nhằm tối ưu hóa các quy trình quản lý bài kiểm tra và đảm bảo tuân thủ các khuôn khổ quy định. 

Việc thực hiện các biện pháp xác minh nơi cư trú nghiêm ngặt nhấn mạnh cam kết duy trì các tiêu chuẩn về tính đủ điều kiện và sự công bằng giữa những người dự thi. Bằng cách yêu cầu cung cấp bằng chứng cư trú đối với những thí sinh không phải là người trong nước, Thái Lan đã thiết lập sự phân định rõ ràng về các tiêu chí đủ điều kiện, từ đó củng cố tính liêm chính của quá trình thi.

Hơn nữa, quá trình chuyển đổi sang thử nghiệm dựa trên máy tính ở Thái Lan nhấn mạnh xu hướng rộng lớn hơn là áp dụng các đổi mới công nghệ để nâng cao khả năng tiếp cận và hiệu quả trong hệ sinh thái thử nghiệm. Nền tảng IELTS trên máy tính cung cấp kết quả nhanh chóng, với kết quả thường có trong vòng 3-5 ngày, do đó mang lại sự thuận tiện và linh hoạt hơn cho người dự thi. 

Sự thay đổi này không chỉ phù hợp với xu hướng toàn cầu về phương pháp đánh giá mà còn nhấn mạnh cam kết đáp ứng nhu cầu và sở thích ngày càng tăng của nhóm ứng viên đa dạng.

Tử Huy

Danh sách 40 trường đại học tuyển sinh bằng IELTS

Một trường hợp khác là bệnh nhân N.H.V (23 tuổi, Long Biên, Hà Nội) vào khám tư vấn sau khi nâng mũi tại nhiều cơ sở khác nhau.

Theo bác sĩ Nguyên, nữ bệnh nhân đã thực hiện 7 lần nâng mũi trong 6 tháng. Mỗi lần mổ, V. hi vọng sẽ đẹp hơn nhưng không chờ đợi vết thương ổn định. Cô gái lại tiếp tục đến chỗ khác sửa và liên tiếp phẫu thuật. 

Kết quả, khi tới bệnh viện, chiếc mũi đã biến dạng, lỗ mũi bị chít hẹp lại, sẹo xơ hóa toàn bộ vùng mũi. Với trường hợp này, các bác sĩ đưa ra liệu trình cần tái tạo lại mũi và chờ đợi 4-6 tháng sau liền sẹo mới có thể tiếp tục phẫu thuật lại. Tuy nhiên, cô gái trẻ không chờ đợi được và muốn phẫu thuật đẹp ngay lập tức. Các bác sĩ không thể chỉ định theo ý khách hàng nên bệnh nhân bỏ về.

Trong các biến chứng thẩm mỹ vùng hàm mặt, bác sĩ Nguyên gặp phổ biến nhất là mũi. Nhiều trường hợp vào bệnh viện với tình trạng thủng mũi, lòi sụn nhận tạo, đầu mũi mỏng đỏ. Nhiều người Việt muốn nâng mũi và làm quá cao khiến da mũi bị căng và lộ sụn sống mũi. Chiếc mũi bị thô cứng, mất vẻ tự nhiên, tăng nguy cơ lệch vẹo.

Theo bác sĩ Nguyên, việc bọc sụn có thể lấy sụn ở tai hoặc sụn sườn tự thân để cấy ghép tạo hình chóp mũi hạn chế gây mỏng, đỏ da đầu mũi, lộ chất liệu sau thời gian dài. Nhiều khách hàng sợ đau nên lựa chọn sụn nhân tạo. Nếu người phẫu thuật không lựa chọn chất liệu tốt, không đảm bảo vô trùng sẽ dẫn tới nhiễm trùng, đào thải sụn.

Đặc biệt, các trường hợp biến chứng, sửa lại nhiều lần không đúng có thể dẫn đến cấu trúc ở vùng mũi bị tiêu. Khi đó, việc tạo hình lại chỉ ở chừng mực nhất định, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Thực tế, không ít bệnh nhân than thở, xin bác sĩ “chỉ cần chỉnh lại mũi tẹt ban đầu”.

Hiện nay, nhu cầu phẫu thuật thẩm mỹ của người dân rất lớn. Vì vậy, nhiều cơ sở thẩm mỹ ra đời có cấp phép hoặc thực hiện trá hình dưới hình thức spa. Theo quy định, phẫu thuật thẩm mỹ với các tác động xâm lấn vào cơ thể đòi hỏi cơ sở làm đẹp phải được cấp phép và phẫu thuật viên có giấy phép hành nghề về lĩnh vực thẩm mỹ. Khi khách hàng không tìm hiểu kỹ, trông đợi vào các quảng cáo dễ dẫn đến tiền mất tật mang. 

Để ngăn ngừa hạn chế biến chứng sau nâng mũi, bác sĩ Nguyên khuyến cáo, khi có nhu cầu làm đẹp, cần đến những cơ sở y tế được cấp phép có đủ trang thiết bị, thuốc cấp cứu. Phẫu thuật phải được thực hiện bởi bác sĩ có chứng chỉ hành nghề, có kinh nghiệm.