Tuy nhiên, theo giáo sư Joseph S. Nye thuộc Đại học Harvard, về lâu dài, các nhà sử học sẽ đặt ra câu hỏi: Liệu việc ông Trump lên nắm quyền là một bước ngoặt lớn trong vai trò của Mỹ trên thế giới hay chỉ là một biến cố lịch sử nhỏ. Ở giai đoạn này, câu trả lời vẫn chưa rõ vì không ai biết liệu ông Trump có tái cử vào tháng 11 hay không.

Chia sẻ trên trang Project Syndicate, giáo sư Nye cho biết, trong cuốn sách "Do Morals Matter?" (tạm dịch "Đạo đức có quan trọng không?") của mình, ông đã đánh giá 14 tổng thống Mỹ kể từ năm 1945 và cho điểm "không hoàn thành" đối với ông Trump. Học giả này hiện xếp đương kim lãnh đạo Nhà Trắng vào nhóm cuối trong bảng đánh giá.

Các tổng thống đứng đầu danh sách như Franklin D. Roosevelt đã nhìn ra sai lầm của chủ nghĩa biệt lập Mỹ trong những năm 1930 và tạo ra một trật tự quốc tế tự do sau năm 1945. Một bước ngoặt là các quyết định thời hậu chiến của Harry S. Truman dẫn đến sự ra đời của các liên minh bền vững, kéo dài đến tận ngày nay. Mỹ đã đầu tư mạnh vào Kế hoạch Marshall năm 1948, thành lập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) năm 1949 và lãnh đạo một liên minh của Liên Hợp Quốc tham chiến tại Triều Tiên năm 1950. Năm 1960, dưới thời Dwight D.Eisenhower, Mỹ đã ký một hiệp ước an ninh mới với Nhật Bản.

Suốt nhiều năm qua, người Mỹ đã trải qua những chia rẽ nghiêm trọng, cả trong nội bộ đất nước và với các quốc gia khác vì sự can thiệp quân sự vào các nước đang phát triển như Iraq. Song, trật tự thể chế tự do tiếp tục nhận được sự ủng hộ rộng rãi cho đến cuộc bầu cử năm 2016, khi ông Trump trở thành ứng cử viên đầu tiên của một chính đảng lớn tấn công nó. Ông Trump cũng hoài nghi về sự can dự của Mỹ ở nước ngoài và mặc dù tăng ngân sách quốc phòng, ông đã sử dụng binh lực một cách dè sẻn.

Chủ nghĩa chống can thiệp của Tổng thống Trump tương đối được lòng dân. Tuy nhiên, cách định nghĩa bó hẹp, mang tính giao dịch về các lợi ích của Mỹ cùng sự hoài nghi của ông về các liên minh và thể chế đa phương không phản ánh ý kiến của đại đa số người dân. Kể từ năm 1974, Hội đồng Chicago về các vấn đề toàn cầu đã thăm dò dư luận về việc liệu Mỹ nên tham gia tích cực hay đứng ngoài các vấn đề thế giới. Gần 1/3 người dân Mỹ nhất quyết ủng hộ chủ nghĩa biệt lập và con số này đạt mức cao 41% vào năm 2014. Song, trái với phán đoán thông thường, 64% số người được hỏi ủng hộ việc tham gia tích cực vào thời điểm bầu cử năm 2016 và con số đó đã tăng lên mức cao 70% vào năm 2018.

Giáo sư Nye tin, việc ông Trump thắng cử cũng như sức hấp dẫn từ những tuyên bố mang tính dân túy của ông phụ thuộc vào các đứt gãy kinh tế được tô đậm trong cuộc Đại suy thoái năm 2008 và thậm chí còn dựa nhiều hơn vào sự phân cực các thay đổi văn hóa liên quan đến sắc tộc, vai trò của phụ nữ và nhận thức về giới tính. Dù không giành được đa số phiếu phổ thông năm 2016 nhưng ông Trump đã gắn kết thành công sự phẫn nộ của người da trắng về tầm nhìn và ảnh hưởng ngày càng tăng của các sắc tộc và dân tộc thiểu số với chính sách đối ngoại, bằng cách đổ lỗi tình trạng bất an kinh tế và trì trệ tiền lương cho các thỏa thuận thương mại tồi tệ và vấn đề nhập cư.

Tuy nhiên, theo cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, trên cương vị tổng thống, ông Trump không có mấy chiến lược và chính sách đối ngoại của ông chủ yếu được thúc đẩy bởi chính trường trong nước và các lợi ích cá nhân.

Ngay trước khi ông Trump nhậm chức, cây bút Martin Wolf của tờ Financial Times đã mô tả thời điểm này là “sự kết thúc của cả một thời kỳ kinh tế - thời kỳ toàn cầu hóa do phương Tây dẫn đầu và một thời kỳ địa chính trị - thời kỳ đơn cực hậu Chiến tranh Lạnh của trật tự toàn cầu do Mỹ đứng đầu”. Trong trường hợp đó, ông Trump có thể chứng tỏ đã tạo ra một bước ngoặt trong lịch sử của nước Mỹ và thế giới, đặc biệt nếu ông tái đắc cử.

Cuộc tranh luận hiện tại về ông Trump làm sống lại một câu hỏi lâu nay: Liệu những dấu mốc lịch sử quan trọng có phải là kết quả những lựa chọn của các nhà lãnh đạo chính trị hay chúng phần lớn là kết quả của các lực lượng xã hội và kinh tế nằm ngoài tầm kiểm soát của bất kỳ ai? Đôi khi, lịch sử giống như một dòng sông chảy xiết mà dòng chảy được định hình bởi lượng mưa cũng như địa hình và các nhà lãnh đạo chỉ đơn giản là những con kiến bám vào một khúc gỗ trong dòng chảy đó. Theo ông Nye, họ giống như những người lái bè mảng đang cố gắng chèo lái, tránh xa các tảng đá, thỉnh thoảng bị lật úp và thỉnh thoảng thành công trong việc điều hướng đến bến bờ mong muốn.

Ví dụ, cựu Tổng thống Roosevelt không thể khiến Mỹ tham gia Thế chiến hai cho đến khi Nhật Bản tấn công Trân Châu Cảng, nhưng nhận thức của ông về mối đe dọa do trùm phát xít Hitler gây ra cùng sự sẵn sàng đương đầu với mối đe dọa đó chứng minh rất quan trọng. Sau Thế chiến hai, phản ứng của Mỹ đối với các tham vọng của Liên Xô có thể đã rất khác nếu Henry Wallace, chứ không phải ông Truman đắc cử tổng thống. Sau cuộc bầu cử năm 1952, một chính quyền Robert Taft theo chủ nghĩa biệt lập hoặc một tổng thống Douglas MacArthur quyết đoán có thể sẽ làm gián đoạn việc củng cố tương đối suôn sẻ chiến lược ngăn chặn của ông Truman do người kế nhiệm Eisenhower chủ trì.

John F. Kennedy đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn chiến tranh hạt nhân trong Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba và sau đó ký kết thỏa thuận kiểm soát vũ khí nguyên tử đầu tiên. Song, ông và Lyndon B. Johnson đã khiến nước Mỹ hứng chịu thất bại không đáng có trong Chiến tranh Việt Nam.

Trong những thập kỷ cuối cùng của thế kỷ 20, các lực lượng kinh tế làm xói mòn Liên Xô và các hành động của Mikhail Gorbachev đã dẫn đến sự sụp đổ nhanh chóng của liên bang. Tuy nhiên, kỹ năng đàm phán và xây dựng khả năng phòng thủ của Ronald Reagan và kỹ năng kiểm soát khủng hoảng của George H.W. Bush được cho đã đóng một vai trò quan trọng trong việc mang lại kết thúc hòa bình cho Chiến tranh Lạnh, với một nước Đức thống nhất và gia nhập NATO.

Nói cách khác, các nhà lãnh đạo và kỹ năng của họ có ảnh hưởng lớn. Điều đó cũng đồng nghĩa, vai trò của ông Trump không thể dễ dàng bị phủ nhận. Ngoài những thông điệp gây dậy sóng dư luận trên Twitter, ông được tin đã làm suy yếu của các thể chế, liên minh cũng như quyền lực mềm của Mỹ, thứ đã giảm sút kể từ năm 2016 theo kết quả của các cuộc thăm dò dư luận.

Sự giảo hoạt và các kỹ năng tổ chức là thiết yếu đối với các tổng thống Mỹ thành công, nhưng trí tuệ cảm xúc, dẫn đến nhận thức về bản thân, sự tự kiểm soát và hiểu biết ngữ cảnh cũng vậy.

Người kế nhiệm Tổng thống Trump, dù vào năm 2021 hay năm 2025 sẽ phải đối mặt với một thế giới đã đổi thay, một phần vì tính cách và các chính sách của ông. Sự thay đổi đó lớn đến mức nào sẽ phụ thuộc vào việc ông Trump là tổng thống một nhiệm kỳ hay hai nhiệm kỳ. Và sau ngày 3/11, người dân Mỹ sẽ biết họ đang ở một giai đoạn bước ngoặt lịch sử hay đoạn cuối của một biến cố nhỏ.

Tuấn Anh

Di sản đối ngoại gây tranh cãi sau 4 năm cầm quyền của ông Trump

Kết quả thực hiện những cam kết về chính sách đối ngoại từ hồi còn vận động tranh cử năm 2016 đã định hình di sản của ông Donald Trump trên cương vị lãnh đạo Chính phủ Mỹ.

Người cũ Paul Parker tin rằng, Erik ten Hag không muốn có Neymar trong đội hình MUmùa tới.

Ngày càng nhiều thông tin Neymar rời PSG ở chuyển nhượngmùa hè, sau khi Messi ra đi, trong cảnh anh cũng ngày một bị người Paris ‘quay lưng’ và quan trọng lãnh đạo CLB mong mỏi có thể thanh lý ngôi sao Brazil càng sớm càng tốt.

Có thông tin, MU là điểm đến duy nhất Neymar muốn, nếu dứt tình đội bóng nhà giàu Pháp. Quỷ đỏ được loan tin cũng quan tâm, bước đầu có những đàm phán.

Tuy nhiên, Paul Parker tin rằng, Neymar đến MU chỉ là đồn đại: “Theo như tôi biết thì Erik ten Hag không uống rượu. Vì vậy, tôi không thể mường tượng ông sẽ mang về Neymar.

Nếu mọi thứ không theo ý muốn của Neymar, cậu ấy sẽ gây ra vấn đề. Tiền đạo Brazil sẽ gây sự với các cầu thủ trên sân. Tôi đã thấy cảnh ấy quá nhiều lần ở PSG rồi”.

Parker cho rằng, trường hợp MU quyết ký Neymar thì đó không phải là lựa chọn của Erik ten Hag: “Neymar không phải là mẫu cầu thủ Erik ten Hag muốn. Nếu MU có ý định đưa cậu ấy về, thì đó không phải là lựa chọn của nhà cầm quân người Hà Lan”.

Liverpool ký 5 năm với Mac Allister

Các phương tiện truyền thông Anh cho biết, Liverpoolđã xong thương vụ ký Mac Allister từ Brighton.

Liverpool cần củng cố đội hình và Mac Allister là một trong số những cái tên Jurgen Klopp muốn có ở Anfield mùa giải tới.

Theo chuyên gia chuyển nhượng Fabzirio Romano cập nhật thêm tình hình, đã có sự ‘phóng đại’ trong khoản phí Liverpool phải trả cho Brighton, thực tế ít hơn nhiều so với con số 60 triệu bảng (chưa tới 45 triệu bảng).

“Liverpool đã hoàn thành xong các thỏa thuận mua Mac Allister với Brighton. Đội bóng của Jurgen Klopp sẽ thanh toán điều khoản mua đứt trong những ngày tới, ít hơn nhiều so với mức phí 60 triệu bảng được loan báo.

Allister sẽ ký hợp đồng 5 năm với Liverpool, đến mùa hè 2028. Việc kiểm tra y tế sẽ được thực hiện trong hôm nay hoặc mai”.

Trước đó, Liverpool nhắm Jude Bellingham nhưng sau đó Klopp quyết định chuyển hướng sang Mac Allister với giá cả phù hợp hơn cho CLB.

Chelsea bán Pulisic giá rẻ không ngờ

Athletic loan báo, Christian Pulisic muốn rời Stamford Bridge và Chelseacũng muốn bán cầu thủ này.

Pulisic nhận được sự quan tâm của một số CLB ở Premier League và Serie A và thương vụ này có thể được thực hiện với giá chỉ 20 triệu bảng.

Lý do Chelsea khả năng phải chấp nhận bán mức giá ‘bèo’ này bởi cầu thủ 24 tuổi phần lớn thi đấu kém hiệu quả tại Stamford Bridge, cũng như hợp đồng sẽ hết hạn vào năm sau.

Tuyển thủ Mỹ gia nhập đội bóng áo xanh từ Dortmund vào tháng 1/2019, với giá 58 triệu bảng.

Nếu Pulisic được Chelsea chấp nhận bán với giá như trên, có nghĩa đội bóng London mất 38 triệu bảng chỉ sau 3 năm rưỡi, chưa bao gồm tiền lương họ phải trả cho cầu thủ này.

Pennsylvania quan trọng thế nào?

Theo phân tích của Thời báo Hoàn Cầu (CGTN), Pennsylvania là bang lớn nhất trong tổng số 3 tiểu bang tạo thành Bức tường xanh ở miền Trung Tây nước Mỹ (bên cạnh Wisconsin và Michigan), với tổng cộng 46 điểm đại cử tri, Sở dĩ có tên gọi Bức tường xanh, vì 3 bang này vốn có truyền thống bầu cho đảng Dân chủ từ năm 1992.

Nhưng trong cuộc bầu cử 2016, ứng cử viên Hillary Clinton của đảng Dân chủ lại bỏ qua Michigan và Wisconsi do quá tự tin vào khả năng chiến thắng tại các bang này. Bà chỉ vận động và chi tiêu mạnh tay ở Pennsylvania. Kết quả, ứng viên Cộng hòa Donald Trump giành chiến thắng đầy bất ngờ tại 3 bang thành trì của đảng Dân chủ.

Pennsylvania đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng của ông Trump năm 2016. Ảnh: Rmusentrymedia

Trong cuộc bầu cử năm 2020, ông Trump phải bảo toàn kết quả tại ít nhất 1 trong 3 tiểu bang mà ông từng giành chiến thắng năm 2016, để tiếp tục khả năng tái đắc cử. Trong khi đó, ứng cử viên đảng Dân chủ Joe Biden có cơ hội lớn trở thành tổng thống, nếu có thể phục hồi Bức tường xanh.

Số lượng đại biểu của Pennsylvania trong Quốc hội Mỹ cho thấy thành phần cử tri tại bang này khá cân bằng: một thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa, một thượng nghị sĩ của đảng Dân chủ. Mỗi đảng đều có 9 hạ nghị sĩ, dù Thống đốc bang Tom Wolf là một thành viên đảng Dân chủ.

Giống như nhiều nơi khác tại Mỹ, các thành phố ở Pennsylvania phần lớn ủng hộ đảng Dân chủ, trong khi các khu vực nông thôn nghiêng nhiều hơn về đảng Cộng hòa. Số lượng cử tri ở ngoại ô là đối tượng đóng vai trò quyết định cho chiến thắng của một trong hai ứng cử viên.

Ngoài ra, vùng đông bắc Pennsylvania, nơi sinh của ông Joe Biden, đồng thời là nơi ông Trump đã chuyển các thị trấn vốn có đa số thành phần lao động ủng hộ đảng Dân chủ sang bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa vào năm 2016, cũng có khả năng trở thành khu vực trọng tâm cho chiến dịch tranh cử lần này.

Cử tri Pennsylvania là ai?

Thống kê của CGTN cho thấy, 3/4 trong tổng số gần 13 triệu dân sinh sống ở Pennsylvania là người da trắng, hơn một nửa là nữ và gần một 1/3 dân số bang này là người trên 25 tuổi có bằng đại học.

Năm 2016, Tổng thống Trump từng thắng bà Hillary tới 9 điểm đối với phụ nữ da trắng, 4 điểm với cử tri ngoại ô và 7 điểm với cử tri không có bằng đại học tại Pennsylvania. 63 trong số 67 địa hạt của bang chuyển sang bầu cho đảng Cộng hòa trong giai đoạn từ 2012 đến 2016.

Nhưng đến năm 2018, một số lượng lớn cử tri tại Pennsylvania, đặc biệt ở các khu vực thành thị và ngoại ô, có xu hướng ngả về phía đảng Dân chủ. Sau khi giành được 13 trong số 18 ghế tại hạ viện năm 2016, đảng Cộng hòa đã bị giảm xuống còn 9 ghế ở 2 năm sau đó. Đảng Dân chủ có sự tăng trưởng mạnh mẽ nhờ sự ủng hộ từ người dân ngoại ô.

Năm 2020, ứng cử viên Biden đặt mục tiêu thu hút các cử tri ở vùng ngoại ô, đặc biệt là phụ nữ, trong khi vẫn tranh thủ sự ủng hộ của cử tri ở các thành phố lớn như Pittsburgh và Philadelphia, nhằm tạo lợi thế so với sự ủng hộ dành cho ông Trump ở các vùng nông thôn.

Nền tảng lâu đời của đảng Dân chủ tại Pennsylvania và hình ảnh được tô vẽ sao cho gần gũi với giới cổ cồn xanh của ứng cử viên Biden có thể giúp ông giành lại số phiếu bị mất ở các thị trấn của tầng lớp lao động tại bang này.

Yếu tố quyết định kết quả

Ông Biden chính thức bước vào giai đoạn nước rút trong chiến dịch tranh cử của mình với vị thế dù thuận lợi nhưng không dễ dàng trước ông Trump ở Pennsylvania. Theo thống kê của RealClearPolitics, ứng cử viên của đảng Dân chủ dẫn trước đối thủ với tỷ lệ trung bình 4,2% tại Pennsylvania, nhưng thấp hơn 2,9 điểm nếu so với tỷ lệ trên toàn nước Mỹ.

Theo CGTN, dưới đây là một số yếu tố có thể quyết định chiến thắng của 2 ứng cử viên Tổng thống Mỹ tại Pennsylvania vào tháng 11 tới.

1. Lợi thế sân nhà

Dù là thượng nghị sĩ bang Delaware suốt 36 năm, nhưng ông Biden sinh ra ở Scranton, Pennsylvania và sống tại đây đến năm 10 tuổi.

Là người có quan hệ gắn bó và thường xuyên nói về quê nhà trong các bài phát biểu, ông Biden từng được đặt biệt danh là "Scranton Joe". Và chỉ cách đây 2 năm, ông được phát hiện tham gia một sự kiện chạy bộ trong cuộc diễu hành kỷ niệm Ngày Lao động tại Pittsburgh.

Những động thái trên sẽ là cú hích đáng kể đối với ứng cử viên đảng Dân chủ tại bang được xem như sân nhà của ông.

2. Công nghệ fracking

Chiến dịch tranh cử của ông Trump trong năm nay đã cố gắng vạch ra những điểm phi thực tế trong những chính sách của đối thủ Biden. Chiến thuật này rất quan trọng, không chỉ trên toàn Mỹ mà đặc biệt ở các bang chiến địa như Pennsylvania, nơi giới lao động từng hướng về ông Trump vào năm 2016.

Trong bài phát biểu của mình tại đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa, Tổng thống Trump gọi ông Biden là "kẻ hủy hoại" việc làm, và rằng cựu Phó tổng thống Mỹ đã "bỏ rơi" Pennsylvania khi rời khỏi tiểu bang này từ lúc còn nhỏ.

Nhưng thông điệp được cho là gây tiếng vang nhất của ông Trump là về fracking, ngành công nghiệp cung cấp nhiều việc làm cho bang Pennsylvania, và là ngành sản xuất khí đốt lớn thứ 2 ở Mỹ, thứ mà ông Trump cáo buộc đối thủ của mình đang ra sức cấm cản.

3. Tiềm lực tài chính

Tiền là thứ rất quan trọng đối với bất kỳ ứng cử viên nào. Cho đến nay, đảng Cộng hòa đã nhận được nhiều khoản quyên góp từ bang Pennsylvania hơn so với đảng Dân chủ.

Tuy nhiên, các ứng cử viên nhiều tiền hơn chưa chắc khả năng chiến thắng sẽ cao hơn. Năm 2016, bà Hillary gây quỹ được nhiều hơn ông Trump ở Pennsylvania và trên toàn nước Mỹ, nhưng vẫn thất bại. Kịch bản này ít nhiều cũng có khả năng xảy ra năm nay.

Ngoài ra, những tranh cãi xung quanh việc bỏ phiếu qua đường bưu điện, số ca nhiễm và tử vong bởi dịch Covid-19, tỷ lệ thất nghiệp hiện tại so với năm ngoái… cũng đều là những yếu tố quyết định xem lá phiếu của người dân Pennsylvania có thay đổi không so với 4 năm trước.

Việt Anh

Ông Trump được đề cử giải Nobel Hòa bình 2021

Theo Sky News, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhận được đề cử trên nhờ vai trò giúp Israel và Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất (UAE) đạt được thỏa thuận hòa bình.