Ths.BS Thiện cho biết, trầm cảm ở lứa tuổi học đường có thể do nhiều nguyên nhân. Về mặt sinh học có thể là do di truyền, thay đổi nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh, thay đổi cấu trúc giải phẫu não bộ hay thay đổi nồng độ hormone.

Nguyên nhân về tâm lý xã hội, theo bác sĩ, có thể trẻ bị áp lực từ cuộc sống, gia đình, xã hội. Bên cạnh đó là sự thay đổi tâm sinh lý của trẻ theo tuổi, ám ảnh bởi những đau thương thời thơ ấu hoặc do lối sống không lành mạnh.

Ths.BSNT Đỗ Thùy Dung - Phòng Tâm thần trẻ em và vị thành niên, Viện Sức khoẻ Tâm thần quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai, cũng dẫn chứng về trường hợp H. (18 tuổi) nhập viện vào tháng 6 vừa qua với lý do buồn chán, muốn chết. 

H. có tính cách hiền lành, trầm tính và sống cùng bố mẹ và anh trai. Bố mẹ em luôn kỳ vọng rất nhiều vào con, đề cao thành tích (phải học thật giỏi, thi điểm cao). 

Có thành tích học tập tốt, H. còn có niềm đam mê với môn tiếng Anh. Lên THPT, thi đỗ vào trường chuyên của tỉnh, H. được thầy cô chọn vào đội tuyển ôn thi học sinh giỏi Tiếng Anh.

Tuy nhiên kỳ vọng quá lớn, bố mẹ em liên tục hối thúc việc học tiếng Anh, định hướng xét tuyển vào đại học bằng chứng chỉ tiếng Anh. Việc hối thúc, áp đặt quá mức khiến bệnh nhân cảm thấy bị áp lực và dần dần chán nản, ghét bỏ môn học này.

Bệnh nhân xin ra đội tuyển tiếng Anh của trường vì cảm thấy áp lực và chán nản. Điều này khiến bố mẹ buồn và thường xuyên mắng mỏ. Không chỉ vậy, gia đình hay nhắc lại việc bỏ thi này, càng khiến tâm trạng của em càng nặng nề.

Khoảng 2 tháng trước khi đến khám, bệnh nhân cảm thấy chán nản tất cả mọi thứ, không muốn học, không tham gia các hoạt động với lớp. Về nhà, em thường xuyên ở trên phòng, khó ngủ và dành hầu hết thời gian để chơi điện tử. Dù kỳ thi Tốt nghiệp THPT gần kề nhưng em không muốn ôn tập. Khi bị bố mẹ nhắc nhở, bệnh nhân cáu gắt, vùng vằng hoặc từ chối giao tiếp với phụ huynh. 

Bố mẹ phải nhờ cô ruột tới nhà nói chuyện và đưa bệnh nhân đi khám. Chia sẻ với cô ruột, H. nói “Chỉ muốn chết để kết thúc cuộc đời, cuộc sống không còn thú vị”.

Bệnh nhân được cô đưa đến khám tại phòng khám chuyên khoa Tâm thần, được chẩn đoán giai đoạn trầm cảm nặng có ý định tự sát, được chỉ định nhập viện. Gia đình chưa thể thu xếp người chăm sóc, H. được kê đơn thuốc ngoại trú.

Sau khi hết thuốc, tình trạng của bệnh nhân không cải thiện. Nam sinh vẫn thường xuyên ở một mình trong phòng và vẫn nung nấu ý nghĩ tự sát.

H. được tái khám và nhập Viện Sức khỏe tâm thần. Sau 2 tuần điều trị, em tỉnh táo, tiếp xúc tốt, vui vẻ và không còn suy nghĩ tiêu cực. Nam sinh này cũng cải thiện mối quan hệ với bố mẹ và được xuất viện, duy trì tái khám theo hẹn.

ThS.BSNT Lê Công Thiện thông tin thêm, trên thế giới tỷ lệ toan tự sát ở trẻ em và vị thành niên ước tính 3 – 4%. Các nghiên cứu trước đây cho thấy hành vi tự sát và ý tưởng tự sát phổ biến hơn đáng kể ở trẻ gái (10 đến 35%), nhưng tỷ lệ tự sát thành công ở trẻ trai cao gấp 3 lần trẻ gái. Tuy nhiên tỷ lệ này đang có xu hướng cân bằng ở 2 giới.

Vì vậy TS.BS Thiện khuyến cáo, các thành viên trong gia đình cần phải nâng cao hiểu biết về các triệu chứng của trầm cảm và ảnh hưởng của chúng đến mối quan hệ của trẻ với gia đình và bạn bè. 

 Phát hiện sớm các triệu chứng cần điều trị, gia đình cũng cần xây dựng một môi trường an toàn như cất kỹ những vật không an toàn như thuốc hoặc vật sắc nhọn…

Về phía trường học, chuyên gia cũng nhấn mạnh, cần đẩy mạnh hoạt động thông tin, giáo dục, truyền thông nhằm nâng cao hiểu biết của thầy cô và học sinh, không kỳ thị hoặc xa lánh những trẻ có vấn đề về sức khỏe tâm thần trong đó có trầm cảm 

Nhà trường xây dựng các mô hình phòng chống trầm cảm tại trường học như: Chương trình giải quyết các vấn đề trong cuộc sống, Chương trình phục hồi… “Cần có sự tham gia của nhà trường trong việc phát hiện sớm, liên kết gia đình và các nhà chuyên môn trong thăm khám, chẩn đoán và điều trị cho các trẻ có dấu hiệu mắc trầm cảm”, TS.BS Thiện nhấn mạnh.

Con tôi bị trầm cảm

Xuất hiện trên vịnh Hạ Long khi thời tiết khá lạnh, thế nhưng hơn 500 khán giả đã có những phút giây ''cháy" cùng Trung Quân Idol. Liên tục khoe giọng với những ca khúc như: Chiều nay có cơn mưa, Gọi mưa, Mưa tháng sáu, Trót yêu, Tự tình 2… không khó hiểu vì sao Trung Quân luôn là cái tên nhận được sự đón nhận nhiệt tình từ phía khán giả. Nam ca sĩ đã đưa người nghe qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, từ những tình khúc ballad nhẹ nhàng đến các bản nhạc sôi động.

Cũng trong đêm nhạc này, giọng ca Trót yêuchia sẻ đã dành nhiều thời gian cũng như công sức tổ chức thành công 2 đêm concert 1589tại TP.HCM và Hà Nội. Có những thời điểm sau concert cảm giác rất mệt và “không muốn hát". Thế nhưng, vì tình yêu khán giả, lại gửi tặng những món quà bằng âm nhạc cho tất cả.

Anh tâm sự: “Ở TP.HCM đang khá nóng, ra Hà Nội thời tiết thay đổi đột ngột nên giọng tôi bị khàn. Mọi người thương đừng yêu cầu bài cao quá, lỡ có nốt nào chưa đúng thì bỏ qua giúp Quân".

Không những thế, Trung Quân còn kể, hồi bé anh suýt bị mẹ cho “bạt tai" chỉ vì con nít mà sao lại hát nhạc tình yêu khiến khán giả cười ồ thích thú.

Tại chương trình, ca khúc mới ra mắt ngày 12/12 - Gặp em lúc tan vỡcũng được Trung Quân Idol thể hiện. Nam ca sĩ chứng tỏ mình là người chiều khán giả, khi thành thật cho biết bài này chưa tập với band nhưng hát tặng mọi người dù giá rét vẫn cố nán lại tới cuối cùng nghe anh hát.

Sự xuất hiện của nam ca sĩ trong đêm nhạc Love in the Bay cuối cùng của năm 2023 đã đặt một cái kết đẹp cho hành trình đáng nhớ, hứa hẹn một năm mới bùng nổ của sân khấu âm nhạc này. 

Ngân An