Điểm bất thường trong vụ máy bay chở 132 người rơi tại Trung Quốc

Máy bay chở 132 người tại Trung Quốc lao xuống đất trong tư thế gần như thẳng đứng với tốc độ lên tới hàng trăm km/giờ, điều mà các chuyên gia nhận định là ‘rất hiếm gặp’.

Điều đầu tiên tôi ấn tượng và học được ngay là việc chuẩn bị, lên kế hoạch rất sớm của các hội sách lớn. Cụ thể, các hội sách Frankfurt, London, Bologna, Bắc Kinh, New York… diễn ra năm nay sẽ giới thiệu về hội sách năm tới. Ví dụ, hội sách Frankfurt của năm 2022 giới thiệu rất nhiều về hội sách của 2023 sẽ diễn ra từ 18 đến 22/10. Như vậy, ban tổ chức (BTC) năm nay đã bán vé cho hội sách năm sau, mua vé sớm được giảm giá, các đơn vị xuất bản đăng ký gian hàng sớm cũng nhận được ưu đãi. BTC hội sách, các quốc gia, đơn vị xuất bản và những chuyên gia hoàn toàn chủ động.

Tại hội sách London năm 2022, BTC quảng bá giới thiệu về hội sách năm nay từ 18 đến 20/4, còn hội sách Bologna diễn ra từ 6 đến 9/3 năm nay đã và đang quảng bá, giới thiệu khá sâu rộng về hội sách năm 2024 sẽ diễn ra từ 8 đến 11/4. Việc này không chỉ để cả thế giới biết đến, các đơn vị xuất bản, khách mời, chuyên gia xếp lịch, lên kế hoạch sớm và tránh trùng lịch.

Cụ thể, hội sách London và Bologna luôn diễn ra trong tháng 3 và tháng 4. Có năm hội sách London diễn ra trước, có năm lại tổ chức sau. Điều này giúp các chuyên gia, lãnh đạo thu xếp lịch để dự cả 2 vì đối tượng trưng bày và mua bán bản quyền của 2 hội sách khác nhau (Bologna chỉ tập trung vào sách thiếu nhi).

Tại hội sách Frankfurt 2022, một quốc gia thuộc ASEAN như Thái Lan đã quảng bá và giới thiệu về hội sách 2023 diễn ra từ 30/3 đến 4/4. Điều đó giúp các nước khác trong khối xếp lịch hội sách không bị trùng với hội sách Bangkok. Chúng tôi đã lên kế hoạch đi hội sách Bangkok 2023 từ cuối năm 2022, những ai đi hội sách Frankfurt, London, Bologna, Bắc Kinh, Tokyo hay Istanbul, Jakarta đều biết rõ lịch và chuẩn bị tốt nhất cho chuyến công tác, đỡ lãng phí thời gian và tiền bạc. 

Hội sách lớn của thế giới luôn có khách mời danh dự - Guest of Honour, xếp lịch trước 2 - 3 năm. Ví dụ, hội sách Frankfurt luôn công bố khách mời danh dự của 3 năm tới, hay ít nhất là của năm sau. Chẳng hạn, Slovenia sẽ là khách mời danh dự của hội sách Bologna 2024. Những ngày qua, Slovenia đã ra mắt và giới thiệu 14 thành viên BTC. Với 1 năm chuẩn bị, các đối tác, các nhà xuất bản, tác giả, dịch giả, hoạ sĩ, các nhà văn, nhà thơ… có thể liên lạc, bàn bạc, đóng góp ý kiến, sáng kiến để sự xuất hiện của họ và hội sách đạt hiệu quả.

Sau hội sách, chúng tôi thường lại ngồi lại để tổng kết. Ra biển lớn, chúng tôi - những người tâm huyết và đam mê với sách - muốn quảng bá văn hoá đọc tới gần 100 triệu người dân Việt Nam, học được nhiều bài học quý, biết rõ tình hình xuất bản thế giới, trong khu vực cũng như xu hướng tương lai. Biết để có kế hoạch rõ ràng, chủ động thay đổi chính mình.

Trong lịch sử ngành xuất bản Việt Nam, tôi ấn tượng với hội sách quốc tế Hà Nội cách đây vài năm tại Hoàng thành Thăng Long. Nhiều nước đã tham dự, có gian trưng bày sách và mua bán bản quyền, tham gia trực tiếp một số hội thảo, toạ đàm, giao lưu do BTC tổ chức. Phiên họp thường niên của Hiệp hội Xuất bản ASEAN cũng đã diễn ra trong khuôn khổ hội sách. Các bạn trong khối rất ấn tượng, muốn có mặt tại hội sách quốc tế ở Việt Nam, dù ở Hà Nội hay TP.HCM.

Những ngày vừa qua, khi các đối tác hỏi về hội sách Việt Nam, tôi giới thiệu về sự kiện Ngày sách Việt Nam diễn ra từ 17 đến 24/ 4 xung quanh đường sách Nguyễn Văn Bình TP.HCM, nhân Ngày Sách Việt Nam 21/4, ngày Sách và Bản quyền thế giới 23/4. Tôi cũng khoe Việt Nam chuẩn bị có thêm một đường sách tại TP.HCM, cụ thể là TP Thủ Đức, đang được thi công và dự kiến khai mạc vào tháng 6 tới. 

Tôi mong về một thành phố của Việt Nam sẽ là Thủ đô Sách thế giới - World Book Capital. Liệu đến khi nào và đó sẽ là Hà Nội, TP.HCM hay Huế, Nam Định, Vinh...

TS. Nguyễn Mạnh Hùng

Theo TS Trần Quang Diệu – Giám đốc Trung tâm ứng dụng CNTT, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, trong bối cảnh báo chí số hiện tại, thông tin đang tìm đến độc giả nhiều hơn độc giả tìm đến thông tin. Khác với trước kia, giờ đây người dùng yêu cầu cao hơn về việc tiếp cận thông tin đa nền tảng, từ tablet, smartphone, TV cho tới nghe podcast trên xe hơi, điều này đòi hỏi sự hội tụ về mặt công nghệ của các cơ quan báo chí.

TS Trần Quang Diệu nhận định, trong mô hình tòa soạn số, tòa soạn hội tụ, phóng viên sẽ nhận yêu cầu lấy tin tại hiện trường thông qua các phần mềm quản lý hoặc trực tiếp từ các phòng/ban hay ban biên tập và thư ký tòa soạn. Các thông tin thu thập được của phóng viên sẽ được chuyển về trung tâm tích hợp dữ liệu để các phòng/ban và các phóng viên khác tái sử dụng. 

Tại hiện trường, phóng viên có thể thực hiện các tin/bài mang tính cập nhật. Ban biên tập và thư ký tòa soạn có trách nhiệm kiểm soát thông tin trước khi xuất bản đến báo in hoặc báo mạng tùy theo nhu cầu và khả năng của tòa soạn.

Vị chuyên gia này cũng cho rằng, cần xác định rõ, hội tụ trong trường hợp này là hội tụ nội dung, hội tụ công nghệ và hội tụ phương tiện trong truyền thông, khác với việc đưa tất cả các đơn vị, phòng ban, phóng viên về cùng một tòa nhà hay cùng một địa điểm. Trên cơ sở tòa soạn số, cần phát triển các sản phẩm báo chí đa nền tảng, đa dịch vụ và đa phương tiện.

Từ tòa soạn hội tụ tới tòa soạn số

Chia sẻ về thực tế báo chí Việt Nam, nhà báo Lê Xuân Trung, Phó Tổng biên tập báo Tuổi trẻ cho hay, để sản xuất được các loại hình báo chí mới, nhiều tòa soạn đã tổ chức theo mô hình tòa soạn hội tụ, từ hội tụ nguồn lực đến hội tụ quy trình để có thể kiểm soát nội dung từ đầu vào đến đầu ra một cách thông suốt, nhất quán.

Mô hình này có ưu điểm là đáp ứng được yêu cầu sản xuất đa phương tiện, đặc biệt là loại hình báo điện tử nhưng đồng thời cũng làm cho khối lượng công việc tăng lên trong khi bộ máy nhân sự không thể nở nồi tương ứng vì sẽ làm tăng chi phí. Mọi người trong tòa soạn cảm thấy áp lực tăng lên, bị cuốn theo dòng thời sự quá nhanh, quá nhiều. 

Để đảm bảo năng suất mà không gia tăng áp lực, giải pháp khả thi nhất là tòa soạn phải ứng dụng tối đa công nghệ đi cùng với tối ưu hóa bộ máy, thay đổi quy trình vận hành, xuất bản các sản phẩm. Nghĩa là tòa soạn phải chuyển đổi sốsao cho phù hợp với mục tiêu và chiến lược phát triển của các cơ quan báo chí. Khi đó, tòa soạn hội tụ phát triển thành tòa soạn số để bảo đảm phát huy được nguồn lực sẵn có nhưng được thiết kế lại bài bản, hiệu quả hơn.

Tòa soạn truyền thống chỉ có một loại hình báo chí, ít tương tác với bạn đọc. Tòa soạn hội tụ có nhiều loại hình báo chí, tương tác với bạn đọc nhanh hơn. Thế nhưng ở tòa soạn số, sẽ có nhiều loại hình báo chí trên đa nền tảng, mạng xã hội. Các tòa soạn số có khả năng tương tác nhiều chiều, trên nhiều nền tảng với độc giả của mình.  

Theo nhà báo Lê Xuân Trung, tòa soạn số sẽ cần có trung tâm phát triển nội dung số, module dữ liệu nội dung số và module dữ liệu người dùng. Trong đó, trung tâm phát triển nội dung số là đầu mối tổ chức sản xuất nội dung số như text, ảnh, đồ họa, audio, video… 

Module dữ liệu số là nơi ứng dụng công nghệ để tự động lưu trữ, phân loại, trích xuất, khai thác, sử dụng dữ liệu và sản phẩm số. Nguồn dữ liệu này là tài nguyên số của một cơ quan báo chí cần được tổ chức lưu trữ, xử lý, khai thác, sử dụng, kinh doanh có hiệu quả nhất.

Với module dữ liệu người dùng, đây là bộ phận thu thập, lưu trữ, phân tích và sử dụng dữ liệu người dùng thường xuyên của một cơ quan báo chí. Nguồn dữ liệu này cực kỳ quan trọng, mang tính sống còn đối với các cơ quan báo chí trong thời đại số.

Phó Tổng biên tập báo Tuổi trẻ cho rằng, các tòa soạn ở Việt Nam đang trên con đường chuyển đổi số để hình thành tòa soạn số thông qua việc phát triển và kết nối một cách có hiệu quả giữa các module nội dung với module dữ liệu và module người dùng.

Đó là mô hình hoàn chỉnh từ khâu đầu vào đến đầu ra trong một hệ thống quản trị nội dung được ứng dụng công nghệ tương thích với quy mô, tính chất và mục tiêu của một cơ quan báo chí đa phương tiện, đa nền tảng