Ở Việt Nam, số người mắc bệnh sỏi mật khá nhiều nhưng các dấu hiệu lâm sàng khá kín đáo, đôi khi lại không có biểu hiện gì. Người bệnh chỉ được phát hiện sau khi siêu âm ổ bụng lúc đi khám bệnh.

Theo vị trí, sỏi mật được chia thành hai nhóm chính là sỏi túi mật và sỏi đường mật. Nguyên nhân gây ra sỏi mật được nhiều tác giả cho rằng trong bệnh viêm túi mật mạn tính, sỏi mật phát sinh ra là do cholesterol, ngoài ra còn do giun và trứng giun gây nhiễm khuẩn đường mật làm lắng đọng mật tạo sỏi.

Tính chất của sỏi mật được chia ra hai loại là sỏi sắc tố mật (chủ yếu là bilirubinat canxi, loại này ít gặp) và sỏi cholesterol (loại này hay đi đôi với việc có cholesterol máu cao). Nhưng cholesterol dễ gây sỏi nếu nó có các chất béo khác kèm theo vì thế nó thường gắn liền với tình trạng béo phì hoặc chế độ ăn nhiều chất béo.

Người bị sỏi mật nên ăn các loại thịt nạc như thịt gà bỏ da.

Vậy nên ăn thế nào là hợp lý cho người có sỏi mật? Chế độ ăn cần:

Giảm mỡ: Các chất mỡ ảnh hưởng đến chức phận gan, mật, nhất là loại axit béo no. Nếu ăn nhiều mỡ làm cho mật xuống ruột không điều hoà dễ lắng đọng tạo sỏi. Hạn chế dùng thức ăn giàu cholesterol.

Giàu đạm để chống thoái hóa mỡ tế bào gan, tăng tái tạo tế bào gan. Đã có nghiên cứu chứng minh chất cholin có thể chống lại sự xâm nhập mỡ vào gan gây ra bởi các chế độ ăn thiếu đạm. Methionin - một axit amin cần thiết có nhiều trong các chất đạm (casein) của sữa giúp cho tổng hợp cholin. Cholin và methionin được gọi là các chất tiêu mỡ (lipotrope) vì nó có tác dụng chuyển các chất béo từ gan đến các kho dự trữ mỡ ở dưới da. Không có các chất này thì mỡ sẽ tụ lại trong tế bào gan gây thoái hóa mỡ.

Tăng cường chất bột và chất xơ để chống táo bón vì táo bón đặt ra cơ hội cho vi khuẩn đường ruột phát triển dẫn đến viêm tá tràng, túi mật và ống mật...

Các thức ăn nên dùng:

Các loại thịt không mỡ như thịt bò, thịt gà bỏ da, thịt lợn nạc, cá nước ngọt: cá chép, cá rô phi... Có thể dùng sữa ít béo, sữa chua rất tốt.

Các loại đậu đỗ như đậu nành, đậu xanh... nhưng cần nấu nhừ hoặc nghiền hay làm thành đậu phụ. Nếu giá đỗ hoặc các loại rau mầm có thể trộn dầu dấm có độ chua dịu nhẹ...

Các thức ăn nhiều chất đường bột như gạo, bánh mỳ, bánh ngọt (ít bơ, trứng). Nhiều hoa quả và rau tươi để cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất. Các loại rau quả như cà rốt, củ cải, dưa hấu, cần tây, thì là... cũng rất tốt cho người bị sỏi mật.

Các thức ăn hạn chế dùng:

Các loại thịt cá mỡ (thịt lợn mỡ có 37,3g lipid/100g,cá mỡ có 9,3g lipid / 100g).

Các loại phủ tạng động vật: bầu dục lợn có 319mg cholesterol/100g, gan gà có 345mg cholesterol/100g, gan lợn có 301mg cholesterol/100g, gan vịt có 515mg cholesterol/100g, óc lợn có 2195mg cholesterol/100g, óc bò có 3010mg/100g cholesterol/100g.

Các loại  thực phẩm có nhiều canxi  như ốc (ốc  bươu, ốc  nhồi, ốc vặn   đều  có  trên 1.300mg  canxi/100g) hoặc rạm (có tới 3.520mg/100g), tôm đồng (có 1.120mg/100g), tép gạo (có 910mg/100g);

Các loại chất kích thích như rượu, chè, cà phê...

4 triệu chứng phố biến của bệnh sỏi mật

Những triệu chứng tưởng như thông thường: rối loạn tiêu hóa, sốt, vàng da, đau bụng, mạn sườn lại là các triệu chứng phổ biến của bệnh sỏi mật.

Chị Nguyễn Mai (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết, ở tầng khu chung cư nhà chị, trẻ hôm trước chạy nhảy nô đùa, hôm sau lại vắng bóng vì lần lượt nhiễm bệnh. Các bé đều có dấu hiệu chung là sốt cao, ho nhiều, ho khan khó khạc đờm. 

Bình tĩnh theo dõi sức khỏe, chuẩn bị thuốc cần thiết

Theo chuyên gia y tế, bố mẹ cần theo dõi sức khỏe trẻ ngay có dấu hiệu nghi nhiễm hoặc mắc Covid-19 với triệu chứng: sốt, ho khan, đau rát họng, đờm đặc quánh khó khạc... Bên cạnh đó, phụ huynh cần chủ động có biện pháp hỗ trợ chăm sóc trẻ giảm triệu chứng ho dai dẳng, sổ mũi kéo dài trước, trong và sau khi trở thành F0, F1. 

TS.BS Nguyễn Thị Anh Xuân - Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba đưa lời khuyên, trẻ bị viêm đường hô hấp có triệu chứng sốt, ho khan, ho đờm đặc liên tục, ho không được do đờm đặc, kèm theo sốt, làm cho cơ thể bị mất nước. Vì thế, càng phải cho trẻ uống đủ nước, dùng thêm siro ho cảm thảo dược với thành phần giúp loãng đờm để hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng.

Theo Sổ tay chăm sóc trẻ mắc Covid-19 tại nhà của Bệnh viện Nhi Trung ương, bố mẹ có thể mua sẵn các loại thuốc hạ sốt, siro ho thảo dược và kẹo ngậm giảm ho, Oresol, nước muối sinh lý… để điều trị cho trẻ tại nhà.

Trẻ sốt khi thân nhiệt đo được lớn hơn 37,5 độ C. Bố mẹ cần nới lỏng quần áo, hạ sốt với paracetamol và uống thật nhiều nước, điện giải oresol. 

Với trẻ ho khan, ít, bố mẹ có thể cho con uống siro ho cảm thảo dược pha với nước ấm để giúp giảm triệu chứng, ho, long đờm dễ dàng. Khi trẻ đau họng, bố mẹ cần cho trẻ uống nhiều nước ấm. Trẻ lớn hơn có thể uống siro thảo dược kết hợp viên ngậm giúp giảm ho, đau rát họng. 

Bên cạnh đó, sốt cao gây mất nước khiến đờm nhớt đặc lại, trẻ bị nghẹt mũi. Lúc này trẻ cần được bổ sung nước, điện giải và xịt mũi, nhỏ mũi với nước muối sinh lý giúp loãng đờm nhớt và thông thoáng đường thở.

Chị Hoàng Lan (TP.HCM) - một bà mẹ có con từng là F0 chia sẻ: “Bé nhà mình sau 2 tuần khỏi Covid-19 có triệu chứng sổ mũi, ho và đờm nhớt nhiều. Mình cho con đi khám, may chỉ bị viêm họng, nên mình tiếp tục duy trì cho con uống siro ho cảm thảo dược để giảm triệu chứng, kết hợp với xịt nước muối biển vệ sinh mũi. Các mẹ chớ chủ quan, nên cho con đi khám sức khỏe tổng quát, tăng cường bổ phế và phục hồi sức khỏe cho con”. 

Hỗ trợ giảm ho, tiêu đờm từ thảo dược

Theo y học cổ truyền, Covid-19 được xếp vào loại “ôn bệnh”. Biểu hiện ôn bệnh là cơ thể hao tổn tân dịch, gây ho, rát họng, đờm đặc quánh... Với ôn bệnh, trong sách Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh, Đại danh y Lê Hữu Trác ghi chép: Bệnh được xử lý sớm, đúng cách, triệt để thì cơ thể tự khắc hồi phục, không tái lại nhiều lần.

Trong sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của GS.TS Đỗ Tất Lợi viết về công dụng một số vị thảo dược. Cụ thể:

Mật ong: tính bình ôn ấm, là “kháng sinh tự nhiên”, chứa chất dinh dưỡng, enzym tiêu hóa, acid amin… giúp giảm ho, lành niêm mạc họng, bổ dưỡng, tăng cường miễn dịch. 

Mạch Môn: vị mát, tính bình, nhuận phế, dưỡng âm sinh tân dịch rất tốt, bồi bổ cơ thể, ức chế phế cầu, long đờm, hạn chế ho dai dẳng.

Gừng tươi: có vị ôn ấm, tính bình, phát huy tác dụng tiêu đàm,giảm sốt. 

Quất vị ngọt chua, tính ấm, tác dụng trị ho, cảm, trị đờm, thông phổi… 

Ông Lã Xuân Hạnh - đại diện Công ty CP Nam Dược chia sẻ, các vị thuốc trên khi kết hợp với nhau tạo nên bài thuốc giảm ho, cảm, tiêu đờm, bổ phổi. Khi trẻ bị ho, đờm, sổ mũi…, phụ huynh có thể cho con uống sản phẩm siro ho cảm có nguồn gốc thảo dược, được bổ sung thêm thành phần hoạt chất bổ phế, hỗ trợ nâng cao sức khỏe và cải thiện các triệu chứng: ho đờm, đau họng, sổ mũi. 

TPBVSK Siro ho cảm Ích Nhi kế thừa bài thuốc dân gian, chứa chiết xuất từ thảo dược sạch: quất, húng chanh, mật ong, mạch môn... Sản phẩm hỗ trợ giảm triệu chứng ho, đờm, sổ mũi. Ích Nhi còn phát triển sản phẩm Siro ho cảm Ích Nhi 3+ và Viên ngậm Ích Nhi phù hợp cho trẻ từ 3 tuổi trở lên.

Doãn Phong

Năm 1993, ông A. tốt nghiệp trường y. Ở Hàn Quốc, nếu muốn trở thành bác sĩ, ông phải tiếp tục tham gia kỳ thi cấp giấy phép hành nghề y nhưng ông trượt nhiều lần. Điều này khiến ông chán nản. 

Trong đầu ông A. chợt nảy ra ý nghĩ: Tạo giấy phép y tế giả. Lợi dụng lúc đó công nghệ chống giấy tờ giả chưa phát triển, ông A. đã hỏi han khắp nơi và cuối cùng tìm ra cách.

Năm 1995, ông A. mang giấy phép y tế giả đi xin việc ở một bệnh viện đa khoa. Tuy có chút lo lắng nhưng đến vòng phỏng vấn, ông A. đã bình tĩnh xử lý và vượt qua bài kiểm tra có lẽ vì kinh nghiệm học trường y là thật. 

Kể từ khi được nhận, ông A. ngày ngày bận rộn điều trị cho bệnh nhân và càng tự tin vào thân phận bác sĩ của mình, không thi thêm một kỳ thi nào để lấy giấy phép y tế thật nữa. 

Để tránh bị phát hiện, ông A. thường xuyên chuyển bệnh viện sau một thời gian nhất định. Ông làm việc ở cả bệnh viện đa khoa và tư nhân. Người tuyển dụng hay trưởng khoa đều thấy giấy phép hành nghề của ông không có gì sai trái. Ngược lại, một số trưởng khoa còn đánh giá cao ông A.

Thậm chí, theo 163, có bệnh viện yêu cầu ông A. phải phẫu thuật và ông cũng đã thực hiện thành công. Ông A. đã làm việc cho 60 bệnh viện, chữa trị cho hơn 15.000 bệnh nhân viên, chưa hề gây ra một tai nạn y tế nào.

Tuy nhiên, cuối năm ngoái, một người vô tình phát hiện điểm bất thường trong giấy phép hành nghề y của ông A, khi này đã 60 tuổi. Lực lượng chức năng khẳng định, ông A. dùng giấy phép hành nghề giả làm bác sĩ suốt 27 năm.

Khi biết tin, cả ngành y vô cùng sửng sốt, ông A. ngay lập tức bị cảnh sát bắt giữ và điều tra. Từ năm 2014-2022, ít nhất 7 giám đốc y khoa không xác minh tính hợp lệ trong giấy phép hành nghề y của ông A. 

Hà Vũ

Bác sĩ giả bị phát hiện mới học hết cấp ba

Để tiếp tục duy trì các thành tích đạt được và thực hiện các mục tiêu về chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính - ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính xác định phải đẩy mạnh hơn nữa chuyển đổi số trong tổ chức, vận hành, quản lý và thực hiện các nhiệm vụ trên môi trường số. Qua đó, tổ chức có thể giảm chi phí vận hành, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào hoạt động của Bộ Tài chính để cùng tạo ra giá trị, lợi ích, sự hài lòng, niềm tin và đồng thuận xã hội.

Là đối tác đồng hành 27 năm cùng ngành tài chính, các chuyên gia FPT IS đã đưa ra góc nhìn tiếp cận và đề xuất các giải pháp mang tính chiến lược cho những bài toán thiết yếu của ngành. Với bài tham luận "Thúc đẩy chuyển đổi số và hiện đại hóa toàn diện ngành tài chính & Xây dựng nền tài chính số dựa trên nền tảng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo", ông Lê Việt Thanh - Phó Giám đốc Trung tâm Nền tảng và Phân tích dữ liệu - FPT IS cho biết việc phân tích, khai thác dữ liệu chính là vấn đề cốt lõi của ngành và ứng dụng các nền tảng công nghệ, trong đó có công nghệ mới như dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ là chiến lược khai phá bài toán này trở thành lợi thế. 
Ông Thanh chỉ ra 6 bài toán trọng điểm ngành tài chính công có thể ứng dụng hiệu quả các công nghệ này, bao gồm: Quản lý thuế cho loại hình kinh doanh mới; Hỗ trợ cơ quan hải quan xác định giá tính thuế; Quản lý rủi ro; Xử lý hồ sơ, dữ liệu dịch vụ công; Giám sát giao dịch chứng khoán; Phòng chống tội phạm tài chính chứng khoán.

“Đây là 6 bài toán đặc thù của ngành tài chính công đòi hỏi khả năng xử lý nguồn dữ liệu phức tạp, với khối lượng khổng lồ và không ngừng gia tăng khi thị trường mở rộng. Để giải quyết một cách tổng thể các bài toán này, cần có cách làm khoa học và việc xây dựng nền tảng dữ liệu đủ mạnh, vững chắc là điều mấu chốt cho việc triển khai các giải pháp ứng dụng công nghệ Big Data, AI hiệu quả, thành công”.

Ứng dụng Big Data, AI, Blockchain… giúp ngành tài chính bứt tốc chuyển đổi

Nói về xu hướng công nghệ hiện nay, ông Thanh đưa ra các số liệu từ báo cáo của Gartner về Công nghệ giúp thay đổi thế giới năm 2021. Theo đó, có tới 25% các nhà lãnh đạo tin rằng công nghệ liên quan đến AI sẽ trở nên áp đảo; trong khi đó giải pháp liên quan tới dữ liệu được hơn 20% các nhà lãnh đạo đặt niềm tin. Những con số này chứng minh chuyển đổi số đang là cuộc chơi phụ thuộc vào việc phát triển công nghệ, đặc biệt là xu hướng về AI và Big Data. 

Trong một thập kỷ qua, các giải pháp công nghệ liên quan tới AI, Big Data không còn mới khi gia tăng mạnh mẽ về số lượng và được triển khai hàng loạt tại doanh nghiệp với mọi quy mô. Trước thực tế đó, doanh nghiệp, đơn vị muốn triển khai giải pháp AI, Big Data cần có có quyết tâm vững vàng và phải bắt tay thực hiện nhanh chóng, nếu không muốn bị bỏ lại.  

Với 6 bài toán nêu trên, ông Thanh đưa ra những đề xuất về công nghệ như ứng dụng Big Data, Social Listening trong việc định danh người nộp thuế, qua đó xây dựng và tổng hợp được danh sách thu nhập cá nhân để tính thuế. Thêm vào đó, các công nghệ này còn hỗ trợ xây dựng mô hình chấm điểm rủi ro, nhằm tối ưu nguồn lực, tăng hiệu quả thu thuế. Đối với vấn đề phòng chống tội phạm tài chính, công nghệ eKYC giúp nhanh chóng phát hiện giả mạo trong quá trình định danh xác thực, nâng cao độ an toàn trong các giao dịch số, mang tới trải nghiệm chất lượng cao cho người dùng.

Bên cạnh đó, ông Lê Việt Thanh tiếp tục nêu bật tầm quan trọng của việc xây dựng tầm nhìn cũng như kế hoạch hành động để giải quyết vấn đề dữ liệu trong ngành tài chính. Dữ liệu là tài sản quý giá cần được trọng điểm quản lý, khai thác và tối ưu trong toàn bộ tổ chức, từ những doanh nghiệp vừa và nhỏ đến những tổ chức lớn, đa quốc gia, đa chi nhánh, đặc biệt trong ngành tài chính công. 

Từ đó, FPT IS đã phát triển Nền tảng tích hợp, quản lý và khai thác dữ liệu - FPT.dPlat, giúp tổ chức, đơn vị tập hợp, phân tích, khai phá tối ưu các nguồn dữ liệu cấu trúc và phi cấu trúc - vốn là lượng dữ liệu khổng lồ nhưng đang bị bỏ ngỏ do chưa có cách thức xử lý. FPT.dPlat giúp doanh nghiệp xây dựng nền tảng dữ liệu và trí tuệ nhân tạo, cho phép sử dụng nguồn dữ liệu sẵn có với nhiều cấp độ theo hướng phục vụ sát sườn các nhu cầu nghiệp vụ chuyên sâu của ngành, từ đó nâng cao năng lực quản lý và cung cấp dịch vụ tới các cấp.
 

“Giải pháp FPT.dPlat do FPT IS phát triển mang tới hệ sinh thái hoàn chỉnh cho việc thu thập, xử lý, khai thác dữ liệu dựa trên nguồn mở, cung cấp các công cụ đa dạng, giàu tính năng, giúp tối ưu hiệu năng, an toàn và giảm thiểu chi phí cho cơ quan tài chính. FPT IS đề xuất ngành tài chính nên ứng dụng Big Data và AI ở mức độ ưu tiên cao nhất, khai thác hiệu quả nguồn lợi từ dữ liệu để tăng thu ngân sách, phát hiện gian lận”, ông Thanh nhấn mạnh.

Tại hội thảo, ông Đường Tất Toàn - Giám đốc Công nghệ Khối Chính phủ - FPT IS cũng đề xuất các tổ chức, đơn vị nên áp dụng công nghệ Blockchain để quản lý quy trình luân chuyển chứng từ thu ngân sách hiệu quả hơn. Blockchain được hiểu như một sổ cái phân tán (Decentralized Ledger) sẽ giúp kết nối tất cả các bên tham gia vào một chuỗi giao dịch chung. Thông tin giao dịch được tổng hợp vào một sổ cái duy nhất, giúp các bên cập nhật thông tin sát với thời gian thực để xử lý nghiệp vụ. 

“Ứng dụng Blockchain, các bài toán luân chuyển thông tin về chứng từ nộp thuế: từ khoản thuế nghĩa vụ được tạo ra tại cơ quan Thuế hoặc cơ quan Hải quan, tới thông tin thanh toán của các ngân hàng thu hộ hay thông tin hạch toán tại Kho bạc Nhà nước đều được xử lý gần thời gian thực, tinh gọn quy trình cho người dân. Với thông tin minh bạch và nhanh chóng từ sổ cái chung, người dân, doanh nghiệp có thể nhìn thấy trạng thái xử lý các khoản thuế của mình và chủ động theo dõi các thủ tục hành chính đang thực hiện. Điều này góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ công và mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp”, ông Toàn cho biết.

Big Data, AI, Blockchain là những công nghệ được FPT IS đề xuất ngành tài chính ưu tiên áp dụng để khai phá tối đa tiềm lực số. Với sự am hiểu sâu sắc các bài toán của ngành cùng việc đi đầu triển khai giải pháp công nghệ, FPT IS sẵn sàng đồng hành cùng ngành tài chính củng cố vị thế trên tiến trình số hóa, từ đó tạo đòn bẩy giúp tổ chức, doanh nghiệp Việt tăng trưởng nhanh và bền vững.

Bích Đào