Nhận định, soi kèo ISPE FC vs Rakhine United, 16h ngày 9/8

Trang trí trang phục là sản phẩm của nghệ thuật và kỹ thuật được thể hiện qua từng yếu tố cấu thành nên bộ trang phục, như áo, yếm, quần, dây lưng, khăn.

Đồng bào dân tộc Dao đỏ ở Tuyên Quang bao đời nay luôn tự hào về trang phục truyền thống của tộc người mình. Hiện nay, tại các bản làng nơi đồng bào Dao đỏ sinh sống, nhiều phụ nữ Dao vẫn tự tay làm trang phục cho mình và cho người thân trong gia đình.

Qua đó, trang phục và nghệ thuật trang trí trên trang phục đã thực sự trở thành những thành tố quan trọng và cấu thành nên văn hóa của người Dao đỏ. Các mô-típ hoa văn được trang trí vô cùng tinh tế, bố cục chặt chẽ, hòa sắc rực rỡ và mang tính đặc trưng riêng.

Nghệ thuật trang trí này gắn với truyền thuyết về con long khuyển mình rồng ngũ sắc, biến thân của Bàn Hộ (tổ tiên của người Dao Đỏ) cứu nước của Bình Vương khỏi sự hủy diệt của Cao Vương. Vì vậy, trang phục cầu kỳ từ cách cắt khâu đến hoa văn, cách tạo hình và đặc biệt là màu sắc trang trí nhất thiết phải có đủ năm màu cơ bản: đỏ, trắng, vàng, xanh, chàm hoặc đen.

Cắt may, trang trí trang phục truyền thống là tiêu chí quan trọng để đánh giá tài năng, vẻ đẹp và phẩm hạnh của người phụ nữ. Từ khi lên mười tuổi, bé gái Dao Đỏ được các bà, các mẹ dạy cho cách kéo sợi, dệt vải, cắt may và thêu thùa. Sang tuổi 15, hầu hết họ biết tự làm cho mình những bộ trang phục truyền thống đẹp nhất để tham dự các ngày lễ hội, chợ phiên ở thôn bản. Để làm ra một bộ trang phục, người Dao Đỏ ở Tuyên Quang tham gia vào quá trình trồng bông, dệt vải, trồng chàm, nhuộm chàm, cắt may, trang trí…

Bông được thu hoạch vào tháng bảy, tám (Âm lịch). Quả bông được phơi sương, nắng cho nở ra rồi đem cán tách hạt và bông. Sợi bông luộc qua nước sôi cho sạch rồi đem hồ với nước cháo ngô (hoặc cháo gạo nếp, tẻ), nấu trong nửa ngày thì vớt ra đem sợi phơi khô, sau đó đánh thành con chỉ để dệt thành vải.

Để nhuộm vải, đồng bào dùng cao chàm được làm từ việc ngâm cây chàm, lọc, cho thêm vôi bột, nước tro bếp. Khi làm cao, phải thực hiện một số kiêng cữ như: Không chế biến cao chàm ở trong nhà mà phải làm trong một cái lán nhỏ cạnh nhà; không chế biến khi nhà có lợn, trâu, bò đẻ hoặc phụ nữ có thai đi qua lán. Cao chàm được hòa tan với nước đun sôi cùng lá ngải để nguội, pha thêm ít nước tro và rượu, khuấy đều. Để vải có màu đẹp và bền, đồng bào nhuộm vào tháng 7, tháng 8 vì thời điểm này tiết trời khô ráo, vải mau khô và bắt màu tốt. Trước khi nhuộm phải đem ngâm thật kỹ để hết hồ thì lúc nhuộm mới dễ bắt màu và không bị loang lổ. Khi nhuộm, tấm vải được nhấn chìm trong nước, dùng chân đạp thật kỹ để vải thấm màu chàm. Ngâm vải khoảng 1 giờ, rồi đem phơi khô. Để vải có màu chàm như ý thường phải mất 20 ngày trở lên để nhuộm và phơi khô nhiều lần....

Vải được cắt, may, khâu và được trang trí theo giới tính, độ tuổi, theo tín ngưỡng (cho thầy cúng). Người phụ nữ được tự do sáng tạo mô-típ hoa văn, cách tạo hình, màu sắc trang trí nhưng phải tuân thủ về bố cục trang trí như: Thân trước và thân sau áo dài, áo ngắn; quanh hông, từ đầu gối xuống gấu quần, mặt khăn đội đầu… trên y phục nữ và phần gấu áo, gấu quần, phần lai trước ngực trên y phục nam.

Trang phục nữ, trong đó áo dài được trang trí tập trung ở viền nẹp ngực, tà áo, đầu ống tay áo. Nẹp ngực được đáp dải vải hoa văn với hình dấu chân hổ, hình cây cỏ, sóng nước, quả thông, hoa bông, họa tiết ghép vải hình răng cưa và đính các quả bông len đỏ. Tà áo thêu hoa văn hình sóng nước, cây cỏ màu trắng, xanh, đỏ, vàng; ở nơi xẻ tà của áo đính một dải băng ngang quả bông, tua rua len, hạt cườm. Đầu ống tay áo được đáp các dải hoa văn thêu sẵn, hình cây cỏ, dấu chân hổ, răng cưa, quả trám, thập ngoặc hoặc ghép vải in hoa văn màu đỏ. Yếm được trang trí cả ở thân trước và thân sau bằng kỹ thuật thêu chỉ màu đỏ, vàng, xanh và đính hoa văn bằng bạc. Quần được thêu ở 2 ống rất tỉ mỉ với hoa văn hình vuông, chữ nhật màu đỏ, vàng, trắng; bên trong các hình đó là hoa văn cây thông, quả trám, sóng nước, dấu chân hổ, con hến, dấu nhân, ông sấm to; phân cách giữa các hình là các đường chỉ thêu màu đỏ, trắng. Khăn vấn đầu được thêu hình hoa cây bông, cây vạn hoa, hình cách đoạn, vết chân hổ, chữ thập ngoặc bằng chỉ màu vàng, trắng, đỏ, xanh. Khăn đội đầu trang trí hai đầu khăn các họa tiết hoa văn hình cây cỏ, thập ngoặc, răng cưa, hoa bạc, hoa chéo. Dây lưng màu đỏ không có hoa văn.

Khăn trùm đầu cô dâu thêu nhiều loại hoa văn hình cây cỏ, cây thông, dấu chân hổ, hoa bông, hình chim… Diềm khăn đính một hàng tua rua bằng len màu đỏ, xanh, vàng che kín mặt cô dâu. Tạp dề cô dâu, mỗi cạnh được viền bằng các đường thêu hoa văn hình cây cỏ, chữ thập ngoặc; gấu thêu hoa văn hình cây bông, dấu chân hổ, thập ngoặc; trên cùng thêu hoa văn hình cây thông, hoa cây thông, gắn hoa văn hình con ngựa, người mặc váy. Khi diện y phục, phụ nữ Dao Đỏ còn đeo trang sức bằng bạc, gồm: Vòng cổ, vòng tay, hoa tai, xà tích.

Y phục nam nói chung giản dị về màu sắc, cách tạo hình, kiểu cách, trang trí chủ yếu trên áo và khăn đội đầu. Áo được trang trí bằng những đường viền bằng vải màu đỏ hoặc ghép vải hoa đỏ ở ống tay, quanh gấu áo, phần xẻ tà ở gấu áo. Phần lai trước ngực áo là mảnh vải hình chữ nhật được thêu kín hoa văn, thường là các mô-típ như hoa chéo, chữ thập, dấu nhân, cây cỏ, quả thông, dấu chân hổ, hoa cây bông và các đường chỉ thêu nằm ngang, dọc bằng màu đỏ, trắng. Bên phải của nách áo được đính 5 khuy bạc nhỏ bằng hạt ngô. Khăn đội đầu trang trí giống khăn của nữ giới.

Y phục nam nữ của trẻ em được cắt khâu, trang trí như áo, quần của người lớn nhưng ít hoa văn hơn; ở gấu quần, gấu áo, cổ áo, tay áo thường viền vải màu đỏ, hoặc ghép vải in hoa văn màu đỏ. Mũ được tạo bởi 8 mảnh vải hình tam giác cân, các cạnh xiên của tam giác được đính lại với nhau thành hình chóp. Các mảnh vải thêu kín hoa văn, thường là các mô-típ như hình cây cỏ, hoa cây thông, hoa cây bông, cây Tam Thanh, màu xanh, trắng, vàng. Chóp mũ và viền mép mũ hai bên đính một quả bông len màu đỏ, mũ trẻ em nữ đính thêm các tua rua len rủ xuống xung quanh mũ. Quai mũ làm bằng chuỗi hạt cườm màu xanh, đỏ, tím, vàng.

Áo thầy cúng, viền quanh nẹp ngực là những túm len nhỏ màu đỏ hoặc can vải màu đỏ, hai thân trước và thân sau thêu kín hoa văn hình các vị thần linh, hoa mặt trời, cây tam thanh, hình người, ngựa, rồng, chim, núi. Ngày nay, áo được làm bằng vải dệt công nghiệp màu đỏ (hoặc vải dệt công nghiệp in hoa, chim công, màu đỏ), không thêu hoa văn trang trí. Mũ được làm bằng giấy bồi hoặc vải, thêu hoặc vẽ hình rồng chầu mặt trời, phượng chầu mặt trăng và các họa tiết quanh viền mũ.

Tình Lê

Vợ chồng cụ Đỉnh (tên thường gọi Ba Đỉnh) sinh được 10 con trai và 5 con gái. Khi những người con trưởng thành, lập gia đình, số thành viên liên tục tăng. Ngoài 30 người con (tính cả dâu, rể), cụ Đỉnh có 89 cháu, 129 chắt, 67 chút và 6 chít. Đến nay, trừ 12 người đã qua đời vì tuổi tác, đại gia đình vẫn còn 311 thành viên con cháu, dâu, rể.

Tết là thời điểm mua sắm nhiều nhất trong năm nên rất dễ “lạm chi”. Một số mẹo mua sắm dưới đây sẽ giúp bạn tránh được tình trạng “vung tay quá trán”.

Kiểm đồ và lập danh sách cần mua

Có một “lỗi” chị em hay mắc phải khi đi mua sắm là không lên danh sách, đi mua sắm theo sở thích, thấy đồ gì vừa mắt thì mua. Điều này dẫn đến tình trạng mua thừa, mua những đồ không dùng đến.

Trước khi đi mua sắm, bạn nên kiểm lại đồ trong gia đình, xem đồ gì có thể tái sử dụng từ năm trước như hộp đựng bánh mứt, đồ trang trí…Sau đó lập danh sách các thứ cần mua, khi đi mua sắm chỉ tập trung vào danh sách này. Vừa đỡ mất thời gian, lại tránh sa đà mua những thứ không cần thiết.

Lên kế hoạch mua sắm chi tiết, tái sử dụng đồ từ năm ngoái (khay đựng bánh kẹo, đồ trang trí) sẽ giúp chị em tránh được tình trạng mua quá tay, mua những thứ không cần thiết.

Tranh thủ mua sắm sớm

Còn gần một tháng nữa mới đến Tết Nguyên Đán nhưng nhiều chị em đã bắt đầu mua sắm thực phẩm, bánh kẹo và các hàng gia dụng cho Tết. Đây là một quyết định thông minh, bởi ai cũng biết rằng càng sát Tết, giá các loại mặt hàng càng tăng chóng mặt.

Chị Huyền (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết chị đã mua đủ bánh kẹo, đồ uống và quà cáp biếu hai bên nội ngoại. Còn các đồ khó bảo quản thì chị đã đặt hàng, đến sát Tết nhà hàng sẽ giao tận nhà.

“Giờ hàng Tết đã bày bán nhiều nhưng siêu thị, cửa hàng còn vắng khách nên tiếp đón mình chu đáo. Đi mua vừa nhàn, không phải chen chúc, vừa được đồ ngon, giá ổn định. Sát Tết thường sẽ bị tăng giá, vừa phải chen lấn mệt mỏi.

“Săn” khuyến mại nhưng đừng quá đà

Cận Tết, hầu hết các siêu thị đều đưa ra chương trình khuyến mại, giảm giá, tặng quà. Đây là dịp tốt để chị em mua sắm tiết kiệm khi các sản phẩm giảm giá. Tuy nhiên, chị em rất dễ bị ham đồ rẻ, đồ tặng kèm mà mua sắm quá tay.

Mẹo cho các chị em khi đi siêu thị là lên danh sách các đồ cần mua, lên số lượng cụ thể. Khi bị “hút” mắt bởi các sản phẩm khuyến mại, chị em nên tỉnh táo “cân đong đo đếm” xem thực tế khuyến mại trị giá bao nhiêu, có sử dụng được hay không.

“Có lần mình cố lấy 2 thỏi son để được tặng kèm một chiếc túi đeo nhỏ. Về thì thấy chiếc túi không sử dụng được vào việc gì cả, son thì phải tặng bớt 1 thỏi vì sợ không dùng kịp hạn sử dụng. Để được tham gia bốc thăm trúng thưởng của một nhãn hàng, mình cố lấy đủ hóa đơn trị giá 500 ngàn, nhưng về nhà một số sản phẩm không dùng đến, phiếu bốc thăm không trúng gì cả. Khuyến mại hóa ra lại tốn kém hơn”, một độc giả chia sẻ về trải nghiệm “săn” hàng khuyến mại.

So sánh giá trước khi mua

Mua sắm sớm cũng đồng nghĩa với việc bạn có nhiều thời gian để lựa chọn. Thay vì đến siêu thị, nhặt toàn bộ các thứ bạn cần vào giỏ rồi ra quầy thanh toán. Bạn nên lên danh sách các thứ cần mua, sau đó lên internet tìm kiếm các cửa hàng bán sản phẩm đó, so sánh để chọn nơi bán giá tốt nhất. Mỗi thứ bớt một chút bạn sẽ tiết kiệm được một khoản kha khá.

Việc chọn lựa nơi mua trước qua internet cũng giúp bạn tiết kiệm được thời gian. Bạn cũng có thể đặt hàng để họ giao đến tận nhà để đỡ mất công di chuyển. Tuy nhiên, bạn cũng lưu ý nên mua hàng ở các trang mạng, cửa hàng uy tín để tránh mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng.

Đơn giản hóa Tết

Tết là dịp để gia đình quây quần, sum họp chứ không phải là dịp để trưng diện, “ăn chơi thả ga”. Nên mua sắm vừa đủ, đúng nhu cầu. Tránh tình trạng “muốn diện” dịp Tết mà sẵn sàng chi bất cứ giá nào để có sản phẩm đó.

Nếu bạn muốn sửa sang nhà cửa hay mua sắm các vật dụng đắt tiền thì nên mua trước Tết khoảng nửa tháng trở lên. Mua sớm bạn vừa được phục vụ chu đáo mà giá thành ổn định.

“29 Tết năm ngoái bố mình mới quyết định lắp bình nóng lạnh. Giá bình không đổi nhưng siêu thị không khuyến mại lắp đặt như mọi ngày vì không đủ nhân viên. Thế là phải gọi thợ ngoài đến lắp mất 4 trăm ngàn, đắt gấp đôi bình thường vì là 29 Tết”, chị Yến (Mỹ Đình, HN) chia sẻ.

Kim Minh