Phần lớn thuốc khi vào cơ thể được chuyển hóa tại gan trước khi được đào thải qua đường mật hoặc qua thận. Bình thường, thuốc đưa vào cơ thể là chất không độc, nhưng sau khi được chuyển hóa tại gan, một số thuốc trở thành chất gây độc với chính bản thân gan.

Thuốc có thể gây độc cho gan ở các mức độ khác nhau từ nhẹ đến hoại tử rất nặng, bệnh có thể cấp tính nhưng cũng có thể mạn tính. Bệnh thường xuất hiện trong vòng từ 5 - 90 ngày sau khi dùng thuốc, với biểu hiện rất khác nhau từ chán ăn, mệt mỏi cho đến vàng da, nước tiểu vàng, đau tức vùng gan, xuất huyết dưới da, thậm chí có thể xuất hiện xuất huyết tiêu hóa, hôn mê gan, suy gan nặng dẫn đến tử vong. Với sự ra đời của nhiều thuốc mới, danh sách các thuốc gây độc cho gan ngày càng dài thêm, trong đó phải kể đến các nhóm thuốc như giảm đau hạ sốt, thuốc kháng virut, thuốc điều trị lao...

Một số thuốc rất độc với gan, gây nên các bệnh gan mạn tính.

Thuốc kháng retrovirus

Phần lớn các thuốc kháng retrovirus ức chế men transcriptase ngược hay kháng protease, gây viêm gan. Tổn thương gan rất đa dạng từ nhiễm mỡ gan đến viêm gan cấp, tiến triển bệnh có thể dẫn đến tử vong. Cơ chế gây độc rất đa dạng hoặc do tạo thành các chất chuyển hóa gây phản ứng và ức chế chuyển hóa ở các thể hạt trong gan, hoặc có thể tác động đến gan do kích động lại các bệnh viêm gan siêu vi B và C.

Thuốc giảm đau hạ sốt paracetamol

Đây là thuốc dùng phổ biến để điều trị giảm sốt. Thuốc gây độc cho gan tùy theo liều sử dụng. Khi điều trị cần chú ý xem xét liều lượng gây độc cho gan. Với liều nhỏ hơn 2 - 3g/ngày, paracetamol thấy an toàn và bệnh nhân chịu đựng được. Khi dùng đường uống với liều lớn hơn 10 - 15g sẽ đưa đến tổn thương gan nặng thường sẽ tử vong, liều này dùng khi có ý định tự sát. Tổn thương gan do paracetamol là dạng phổ biến của bệnh gan do thuốc. Ở người nghiện rượu, liều paracetamol thông thường điều trị vẫn có thể gây độc cho gan, vì vậy phải cẩn thận khi dùng paracetamol cho người nghiện rượu, không dùng nước uống có cồn để uống paracetamol.

Thuốc chống lao

Các thuốc như isoniazid, rifampicin, streptomycin..., đặc biệt là isoniazid (INH). Từ giữa thế kỷ 20, INH là thuốc điều trị chính cho bệnh lao. Sự tăng men gan xuất hiện vài tuần sau khi bắt đầu điều trị lao khoảng 10 - 20% bệnh nhân dùng INH. Sự tăng men gan này thường ở mức vừa phải và không liên quan dấu hiệu hay triệu chứng bệnh gan.

Ở nhiều bệnh nhân tăng men gan tiếp tục dùng INH vẫn chịu đựng được và có thể sau đó men gan lại trở về gần bình thường. Nếu có tăng men gan, ngưng dùng INH thì men gan trở về bình thường trong vòng 1 - 4 tuần.

Tuy nhiên vẫn có ít bệnh nhân khi dùng INH có thể suy gan cấp (có thể xảy ra khoảng 0,1 - 2% bệnh nhân). Bệnh nhân lớn hơn 50 tuổi có nhiều nguy cơ bị viêm gan khi dùng INH, trẻ em ít khi có tổn thương gan xảy ra. Bệnh nhân nữ bị ảnh hưởng nhiều hơn nam. Khi điều trị nên theo dõi kỹ để phát hiện viêm gan do INH để ngưng điều trị kịp thời, tránh ảnh hưởng nặng cho gan.

Vitamin A

Uống vitamin A quá nhiều là nguyên nhân gây ngộ độc gan phụ thuộc vào liều lượng có thể đưa đến xơ gan. Uống thường xuyên liều lớn vitamin A (>25.000 đơn vị/ngày) có thể gây ngộ độc mạn tính và tổn thương gan. Tổn thương gan có thể xảy ra khi uống 15.000 - 40.000 đơn vị/ngày trong một năm, nhưng liều cao hơn có thể ngộ độc trong vòng vài tháng.

Tổn thương gan nhiều hay ít tùy thuộc liều lượng và thời gian sử dụng. Nhiều bệnh nhân có bệnh gan do vitamin A gây ra có khi không nhận thấy, chỉ khi bác sĩ lâm sàng thấy có hiện tượng bệnh nhân dùng vitamin A kéo dài kèm viêm gan mỡ, tăng áp lực tĩnh mạch cửa thì mới phát hiện ra. Người nghiện rượu nguy cơ càng cao.

Một số nhóm thuốc khác

Ngoài ra, một số nhóm thuốc khác cũng có thể gây hại gan như thuốc điều trị nấm (nystatin, ketoconazole, fuconazole), thuốc kháng giáp trạng (PTU, MTU), thuốc điều trị đái tháo đường (sulfamid, troglitazone, rosiglitazole), thuốc điều trị bệnh tim mạch (amiodazon, methyldopa, quinidine), thuốc chống co giật (phenytoin, carbamazepin)...

Bên cạnh những tác dụng phụ của thuốc, chúng ta cũng cần chú ý một số yếu tố làm tăng độc tính của thuốc đối với gan đó là rượu (rượu làm tăng độc tính của hầu hết thuốc đối với gan trong đó phải kể đến paracetamol, isoniazid); có bệnh lý gan mật từ trước (như viêm gan mạn tính, xơ gan...); liều lượng của thuốc (một số thuốc dùng ở liều thấp thì an toàn nhưng dùng ở liều cao hoặc quá liều sẽ gây ngộ độc cấp cho gan); sự tương tác giữa các thuốc làm tăng khả năng gây độc cho gan (sự phối hợp giữa isoniazid với rifampicin sẽ làm tăng độc tính của rifampicin với gan).

Chính vì vậy, để dùng thuốc an toàn, người bệnh cần hết sức tuân thủ hướng dẫn, y lệnh của bác sĩ, không được lạm dụng thuốc và tự ý dùng thuốc, khi dùng thuốc mà có biểu hiện như chán ăn sợ mỡ, nước tiểu sẫm màu, đau tức vùng gan thì cần đến ngay các cơ sở y tế để được kiểm tra phát hiện và điều trị kịp thời.

(Theo Sức khỏe Đời sống)

Quảng Bình quê ta ơivốn được xem như “tỉnh ca” của Quảng Bình. Ca khúc từng được rất nhiều nghệ sĩ thể hiện thành công như NSND Thu Hiền, ca sĩ Anh Thơ…

Bản thân Thi Phượng từng làm rất nhiều MV về quê hương nhưng chưa từng nghĩ sẽ thực hiện MV ca khúc Quảng Bình quê ta ơi.“Tôi rất tự ti vì trước đó nhiều nghệ sĩ đã quá thành công với ca khúc này. Tôi ngại bị so sánh giọng hát hay kỹ thuật và mình không thể vượt qua cái bóng quá lớn như vậy”, cô chia sẻ.

Thi Phượng bén duyên gặp gỡ đạo diễn Dương Lan Hương - người cùng quê Lệ Thủy, Quảng Bình và bày tỏ mong muốn kết hợp để có một sản phẩm âm nhạc làm món quà ý nghĩa dành tặng quê hương. Nữ đạo diễn đã gợi ý Thi Phượng thể hiện bài hát Quảng Bình quê ta ơi.

“Chị Lan Hương nói tôi nên hát bài này vì mình là người con của Quảng Bình. Chị động viên tôi có chất giọng Quảng Bình nên hát sẽ khác mọi người. Trước khi gặp chị Hương, tôi cũng được cô giáo Anh Thơ khích lệ. Nhờ đó tôi mới có động lực thực hiện MV”.

Không chọn quay các cảnh đẹp Quảng Bình như những MV ca nhạc trước, với sản phẩm mới, Thi Phượng nhập vai một hướng dẫn viên du lịch đưa khán giả thăm quan những di tích lịch sử của mảnh đất quê nhà. 

Thi Phượng và ê-kíp phải dậy từ 2h30 sáng, quay tới hơn 12h trưa giữa cái nắng chang chang. Tuy nhiên, cả đoàn đều cố gắng vì chung một mong muốn là quay những địa danh nổi tiếng, quảng bá vẻ đẹp cuộc sống, con người, văn hoá, giá trị lịch sử của Quảng Bình đến với bạn bè Việt Nam và quốc tế, mong thúc đẩy du lịch tỉnh phát triển.

Từ nhỏ, Thi Phượng ước mơ trở thành ca sĩ nhưng lại chọn trở thành một diễn viên múa. Vì có tài năng ca hát nên cuối năm 2019, gia đình, bạn bè khuyên Thi Phượng dự thi Duyên dáng Bolero. Dù không được giải cao nhất nhưng Thi Phượng được khán giả yêu thương. Sau đó, người đẹp nhận được nhiều lời mời đi diễn.

Năm 2017, Thi Phượng giành ngôi vị Á hậu 1 cuộc thi Hoa hậu Phu nhân Thế giới người Việt tổ chức tại Mỹ. Nữ ca sĩ từng thực hiện nhiều MV về Quảng Bình như: Lệ Thủy quê mình, Quảng Bình trong câu hát, Về Quảng Bình đi anh, Đưa em về Kiến Giang, Anh có về Quảng Bình cùng em…

Theo đó, Sở GD-ĐT duyệt điểm chuẩn trúng tuyển lớp 6 chương trình thí điểm đào tạo chương trình thí diểm song bằng năm học 2018-2019 như sau:

Nguồn: Sở GD-ĐT Hà Nội.

Căn cứ vào điểm chuẩn trúng tuyển, hội đồng tuyển sinh các trường có tuyển sinh lớp 6 chương trình đào tạo thí điểm chương trình thí điểm song bằng năm học 2018-2019 tổ chức tuyển sinh theo đúng quy định của Sở GD-ĐT Hà Nội.

Thanh Hùng

Tất cả các trường THCS công lập Hà Nội tuyển sinh lớp 6 bằng xét tuyển

Sở GD-ĐT Hà Nội đã chốt phương án tuyển sinh vào lớp 6 của các trường trên địa bàn. Theo đó, tất cả các trường công lập “hot” đều sử dụng phương thức xét tuyển.

Cụ thể, về hoàn thiện hành lang pháp lý, bên cạnh việc tham giam tham mưu, trình Chính phủ ban hành, sửa đổi 3 Nghị định để bổ sung các quy định về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, Bộ TT&TT cũng đã ra Thông tư 11 năm 2022 trong đó đã bổ sung chức năng, nhiệm vụ của các Sở TT&TT tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong việc chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em trên không gian mạng tại địa phương.

Quá trình triển khai Chương trình 830, ba bộ: Công an, LĐTB&XH và TT&TT đã ký quy chế phối hợp trong tiếp nhận thông tin, điều tra, xử lý đối với các hành vi xâm hại trẻ em và theo dõi dữ liệu liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em trên môi trường mạng.

Song song đó, nhóm nhiệm vụ giáo dục, truyền thông nâng cao nhận thức và trang bị kỹ năng cũng đã được tập trung, với nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực như: Cuộc thi 'Học sinh với an toàn thông tin' được Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam - VNISA chủ trì tổ chức thường niên từ năm 2022, thu hút đông đảo học sinh THCS trên toàn quốc tham gia; cuộc thi phát triển ý tưởng trò chơi về chủ đề 'Bảo vệ trẻ em' năm 2022;

Tổ chức tập huấn cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí khu vực cả 3 miền Bắc – Trung - Nam về bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng; triển khai tập huấn về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng cho nhân viên tư vấn và cộng tác viên của Tổng đài 111; tổ chức hội thảo 'Thực tiễn và giải pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng' trong khuôn khổ 'Ngày An toàn thông tin Việt Nam 2022', hội nghị nâng cao kỹ năng sử dụng công nghệ phục vụ triển khai hoạt động hỗ trợ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng tại TP.HCM hồi cuối năm ngoái...

Đặc biệt, hệ thống kênh truyền thông về bảo vệ trẻ em trên mạng đã được thiết lập, bao gồm website và các kênh truyền thông trên mạng xã hội của Mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng (VN-COP), cụ thể là trang web tên miền vn-cop.vn, fanpage vn-cop; kênh YouTube và TikTok vn-cop.

Cũng trong năm 2023, Mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng đã phối hợp với VietNet-ICT và VTC NetViet phát triển 2 khóa học ‘Làm bạn cùng con trên môi trường số’ và ‘Giảng dạy kỹ năng số và an toàn Internet dành cho giáo viên’.

Cả 2 khóa học này đều được cung cấp trên nền tảng học trực tuyến mở đại trà OneTouch.vn. “Hai khóa học hữu ích này sẽ hỗ trợ các bậc cha mẹ, thầy cô trong quá trình đồng hành bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng”, bà Đinh Thị Như Hoa chia sẻ.

Nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì một môi trường mạng lành mạnh để trẻ em học tập, kết nối, giải trí một cách sáng tạo, bà Đinh Thị Như Hoa cho biết, Mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng đã tham gia thúc đẩy các doanh nghiệp phát triển các sản phẩm bảo vệ trẻ em.

Đến nay, đã có 8 doanh nghiệp SafeGate, Bkav, Nexta, Lancs Việt Nam, CyRadar, CyberPurify, FPT và VNPT phát triển 10 sản phẩm bảo vệ trẻ em.

Chia sẻ thêm về định hướng hoạt động thời gian tới, đại diện VNCERT/CC cho hay, truyền thông, hệ sinh thái sản phẩm và hệ thống công cụ tiếp tục là 3 nhóm nội dung sẽ được Mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng chú trọng.

Cụ thể, song song với việc đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng hướng tới các đối tượng (trẻ em, cha mẹ, người chăm sóc trẻ, giáo viên, cán bộ làm công tác bảo vệ trẻ em), mạng lưới sẽ tiếp tục thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam phát triển các sản phẩm, dịch vụ để hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng. Đồng thời, triển khai Hệ thống hỗ trợ ngăn chặn, đánh giá dữ liệu độc hại với trẻ em.

Chương trình ‘Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 – 2025’ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 830 ngày 1/6/2021.

Đây là lần đầu tiên Việt Nam ban hành một Chương trình ở cấp quốc gia riêng vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, thể hiện sự quan tâm, vào cuộc quyết liệt của lãnh đạo Đảng và Nhà nước trong công tác bảo vệ bí mật đời sống riêng tư và ngăn chặn, xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng để xâm hại trẻ em.

Chương trình hướng tới ‘mục tiêu kép’: Bảo vệ bí mật đời sống riêng tư và ngăn chặn, xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng để xâm hại trẻ em, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc trang bị cho trẻ em kiến thức, kỹ năng phù hợp theo từng lứa tuổi (hệ miễn dịch số) để trẻ em tự nhận biết và có khả năng tự bảo vệ mình trên môi trường mạng; Duy trì một môi trường mạng lành mạnh, phát triển hệ sinh thái các sản phẩm, ứng dụng Việt cho trẻ em học tập, kết nối, giải trí một cách sáng tạo.

Xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý; giáo dục, truyền thông nâng cao nhận thức và trang bị kỹ năng; triển khai các biện pháp, giải pháp kỹ thuật, ứng dụng công nghệ; hoàn thiện cơ cấu tổ chức, nâng cao năng lực thực thi pháp luật; tăng cường hợp tác quốc tế là 5 nhóm nhiệm vụ chính của Chương trình 830.

Brighton College Vietnam sẽ được định hình văn hóa theo truyền thống giàu lòng nhân ái - một trong những giá trị cốt lõi và thế mạnh của hệ thống giáo dục Brighton College. Đội ngũ chuyên gia dày dặn kinh nghiệm của Brighton College cũng sẽ tư vấn về thiết kế kiến trúc các ngôi trường được xây dựng tại Việt Nam, đồng thời thường xuyên tham gia đào tạo giáo viên và giám sát chất lượng giáo dục. 

Các trường trong hệ thống Brighton College Vietnam sẽ đem đến cho học sinh Việt Nam cơ hội tiếp cận với chương trình giáo dục hàng đầu của nước Anh đã được kiểm chứng hàng trăm năm ngay tại quê nhà. Bên cạnh việc đáp ứng nhu cầu gửi con vào môi trường hoàn toàn quốc tế của các gia đình Việt, Brighton College Vietnam cũng mở ra môi trường giáo dục quốc tế đẳng cấp cho cộng đồng người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam, qua đó góp phần thu hút giới đầu tư, các chuyên gia tài chính, các chuyên gia khoa học - công nghệ - kỹ thuật trên thế giới về Việt Nam làm việc. 

Ông Graeme Owton, Tổng Giám đốc của Brighton College International Schools cho biết: “Brighton College và Tập đoàn Vingroup chia sẻ chung tầm nhìn mang lại sự khởi đầu vượt trội cho cuộc sống của hàng nghìn học sinh tại Việt Nam trong thế kỷ 21. Sự khởi đầu đó được kiến tạo từ chính nền giáo dục toàn diện mà Brighton College Vietnam đang theo đuổi.” 

Bà Phan Hà Thủy, đại diện Tập đoàn Vingroup, chia sẻ: “Chúng tôi tin tưởng và kỳ vọng với sự hợp tác cùng Brighton College, Vingroup sẽ góp phần đưa giáo dục tinh hoa của thế giới về Việt Nam và tạo điều kiện để các gia đình mong muốn tiếp cận nền giáo dục vượt trội mà không phải gửi con em ra nước ngoài khi chưa đủ tuổi trưởng thành”.

Trường Quốc tế Brighton College Vietnam đầu tiên dự kiến được xây dựng tại Khu đô thị Vinhomes Ocean Park, Hà Nội, tuyển sinh từ lớp 1 tới lớp 13 (theo hệ thống giáo dục phổ thông của Anh) bắt đầu từ tháng 8/2023. Các cơ sở tiếp theo sẽ được mở rộng dần trên toàn quốc.

Nhân dịp tuyển sinh khoá I, Brighton College Vietnam dành các suất học bổng trọn đời cho những học sinh đầu tiên nhập học. Ngoài ra, 10 học sinh xuất sắc nhất khi đăng ký sẽ được tham dự khóa học trao đổi đặc biệt kéo dài 2 tuần tại Brighton College Vương Quốc Anh.

Việc hợp tác toàn diện với Brighton College cho thấy tâm huyết và tầm nhìn dài hạn của Tập đoàn Vingroup trong việc tích hợp các mô hình tinh hoa của giáo dục thế giới vào Việt Nam, nhằm góp phần tạo ra đột phá về chất lượng giáo dục phổ thông theo chuẩn quốc tế, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng cho hệ thống giáo dục khác của Vingroup nói riêng cũng như của Việt Nam nói chung.

Trước Việt Nam, Brighton College cũng đã phát triển thành công hệ thống trường quốc tế, giành được những giải thưởng danh giá về giáo dục tại Thái Lan, Singapore, Tiểu Vương quốc Ả Rập thống nhất… Học sinh của trường Brighton College có tỷ lệ được nhận rất cao vào các trường đại học top đầu thế giới như nhóm trường Ivy League (Mỹ) và các đại học Oxford, Cambridge tại Vương Quốc Anh. 

 Thế Định