Một cuộc cách mạng xảy ra và khi đó, tương lai sẽ không nằm trên đường kéo dài của quá khứ. ĐMST xảy ra đúng vào lúc này. Hạ tầng cũ, cách làm cũ, tri thức cũ, sản phẩm cũ, mô hình kinh doanh cũ không còn phù hợp. Chúng ta cần hạ tầng mới, cách làm mới, tri thức mới, sản phẩm mới, mô hình kinh doanh mới. Rất nhiều thứ chỉ đơn giản là làm ngược lại. Trước đây là tìm mọi cách để tránh sai lầm thì nay là sai nhanh hơn với chi phí rẻ hơn. Trước đây là học trước làm sau thì nay là làm trước học sau, vì cái mới thì chưa có nên không thể học mà chỉ có thể thử. Trước đây là có việc trước rồi tìm người sau thì nay là tìm người phù hợp trước rồi mới nghĩ đến làm gì, vì việc là mới nên cần những người giống nhau ở chỗ đam mê khám phá. Trước đây sức mạnh của doanh nghiệp là đông người thì nay sức mạnh là ít người để phản ứng nhanh và chuyển động nhanh. Với cách tiếp cận này thì quan trọng nhất đối với các CEO là tìm cách tiếp cận mới trong mọi hoạt động SXKD của công ty mình.

Một công ty thành công, đứng ở vị trí số 1 thì lại thường sụp đổ khi xuất hiện những công nghệ mới đột phá. Và qui trình sụp đổ thường là như sau. Bước 1, các công nghệ đột phá được các công ty thành công phát triển đầu tiên. Bước 2, đội ngũ marketing thăm dò phản ứng của những khách hàng trọng yếu về công nghệ mới, và không nhận được sự ủng hộ, vì các sản phẩm cũ vẫn đang tốt và quen dùng. Bước 3, các công ty thành công quay sang thúc đẩy sự phát triển các công nghệ mang tính duy trì, cải tiến sản phẩm cũ, nâng cao hiệu suất, tăng doanh thu và lợi nhuận. Bước 4, các công ty mới được thành lập dựa vào công nghệ mới đột phá và phải thăm dò thị trường mới, khách hàng mới, thường là những khách hàng ở lớp dưới, bằng cách thử và sai, và từ đây, hàng loạt các ứng dụng mới, sản phẩm mới có tầm ảnh hưởng được hình thành. Bước 5, các công ty mới gia nhập thị trường sẽ tiến lên các thị trường cao cấp. Bước 6, các công ty thành công nhập cuộc quá trễ nên không thể gìn giữ được khác hàng cơ bản của họ và sự đổi ngôi xảy ra.

Như vậy, sự ĐMST thường tạo ra cơ hội cho các công ty mới với công nghệ mới mang tính đột phá. Với góc nhìn này, các công ty lớn và thành công có những khuyết tật chết người, và tạo ra cơ hội cho các công ty mới, các công ty nhỏ, cơ hội vươn lên trở thành số một của các công ty không có tên tuổi, nhưng phải dựa vào công nghệ mới đột phá, và đi từ các thị trường mới để quay về lật đổ tại các thị trường truyền thống hiện tại.

Vậy có cách nào để các công ty lớn, đang thành công có thể xử lý được tình huống này không ? Về cơ bản, có 3 cách tiếp cận sau. Thứ nhất, thúc đẩy các công nghệ và thị trường mới nổi, để nó trở thành đủ lớn, đủ nhanh nhằm đóng góp vào tăng trưởng của công ty. Thứ hai, chờ cho đến khi thị trường mới, công nghệ mới ngày càng rõ nét và ra nhập khi thị trường này đã đủ lớn và trở thành hấp dẫn. Thứ ba, giao trách nhiệm thương mại hoá công nghệ đột phá cho các bộ phận mới, đủ nhỏ để hiệu suất kinh doanh của chúng chỉ phụ thuộc vào công nghệ mới, thị trường mới. Nhưng bộ phận mới này phải được hoạt động theo các qui trình mới và hệ giá trị mới để có thể giải quyết được các vấn đề mới. Các nghiên cứu cho thấy, cách tiếp cận thứ ba có nhiều hứa hẹn hơn. Cách thứ nhất khó thành công vì công nghệ mới, thị trường mới không tạo ra bùng nổ trong thời gian ngắn. Cách thứ hai thì lại quá muộn. Với góc nhìn này thì các công ty lớn, đang thành công vẫn có cơ hội tiếp tục tồn tại và phát triển, nhưng phải phân mình từ một tổ chức thành 2 tổ chức độc lập với 2 cách vận hành khác nhau, 2 văn hoá khác nhau. Và đó là một việc không dễ.

ĐMST đòi hỏi sự thay đổi, nhưng chính các cơ chế, qui trình, hệ giá trị mà thông qua đó công ty tạo ra giá trị và thành công lại là kẻ thù của sự thay đổi. Năng lực của một tổ chức bao gồm 3 yếu tố: Tài nguyên, Qui trình và Hệ giá trị. Cả 3 yếu tố này khi công ty ở qui mô lớn và thành công thì đều mang tính duy trì. Do vậy, chính các năng lực của một tổ chức cũng là thứ ấn định những khuyết tật của nó. Và nhiệm vụ của các CEO là phải giải quyết mâu thuẫn này khi có yêu cầu về ĐMST. Các CEO có 3 lựa chọn sau. Thứ nhất, thâu tóm một công ty có qui trình và hệ giá trị tương đồng với nhiệm vụ mới. Thứ hai, cố gắng thay đổi các qui trình và hệ giá trị của tổ chức hiện tại. Thứ ba, tạo ra một bộ phận độc lập rồi phát triển các qui trình mới và hệ giá trị mới để đáp ứng được các yêu cầu mới. Với cách nhìn này thì các công ty lớn đang thành công quả là có một thách thức rất lớn khi nói về ĐMST.

ĐMST dưới góc nhìn kinh tế số thì sẽ như thế nào?

Kinh tế số là các hoạt động kinh tế có sử dụng thông tin số, tri thức số như là yếu tố sản xuất chính; sử dụng mạng Internet, mạng thông tin làm không gian hoạt động; và sử dụng ICT, tức là viễn thông và CNTT, để tăng năng suất lao động, và để tối ưu nền kinh tế. Nếu nói đơn giản thì là nền kinh tế liên quan đến công nghệ số. Kinh tế số là một quá trình tiến hoá lâu dài. Là quá trình chuyển đổi số trên bình diện quốc gia. Ở những mức độ khác nhau, mọi lĩnh vực, mọi doanh nghiệp, mọi cá nhân đều có thể sử dụng công nghệ số để làm tốt hơn công việc của mình, thậm chí đột phá để thay đổi về chất công việc của mình.

Cách nhanh nhất để đẩy nhanh nền kinh tế số là sử dụng công nghệ số để thay đổi cách chúng ta đang sản xuất, đang làm việc. Dùng camera để giảm người bảo vệ, đó chính là kinh tế số. Tự động tưới cây khi đất khô, đó cũng chính là kinh tế số. Dùng văn bản điện tử thay giấy tờ cũng là số hoá nền kinh tế. Ai sẽ làm việc này? Đó là các doanh nghiệp công nghệ số. Bởi vậy phải khởi nghiệp công nghệ số, phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam. Dùng công nghệ số để giải quyết vấn đề Việt Nam, bài toán Việt Nam, và từ cái nôi Việt Nam, các doanh nghiệp công nghệ này sẽ đi ra toàn cầu. Công nghệ sinh ra là để giải quyết vấn đề, ở đâu có vấn đề là ở đó có công nghệ, có giải pháp. Vấn đề đang có ở mọi nơi, có thể là ngay trong công việc hàng ngày của mỗi chúng ta, và mỗi chúng ta có thể khởi nghiệp công nghệ để giải quyết bài toán của mình. Cuộc cách mạng toàn dân khởi nghiệp công nghệ số, phổ cập công nghệ số sẽ giúp Việt Nam số hoá nền kinh tế rất nhanh.

Công nghệ số sẽ sinh ra những mô hình kinh doanh mới, thách thức mới hoặc thay thế mô hình kinh doanh cũ. Thí dụ, Uber đang thách thức taxi. Fintech thách thức ngân hàng truyền thống. Mobibe Money thanh toán mua hàng hoá giá trị nhỏ sẽ giải quyết bài toán thanh toán không dùng tiền mặt đến 100% người dân, nhưng lại thách thức ngân hàng. Vấn đề của chính phủ là có dám chấp nhận các mô hình kinh doanh mới này hay không. Nếu dám chấp nhận nhưng lại là người sau cùng chấp nhận thì cũng không có giá trị nhiều.

Bởi vậy mà nhiều người nói, số hoá nền kinh tế là một cuộc cách mạng về chính sách nhiều hơn là một cuộc cách mạng về công nghệ. Đầu tiên phải là chấp nhận các mô hình kinh doanh mới, chấp nhận các công nghệ mới làm thay đổi căn bản các ngành, thường là sự sáng tạo mang tính phá huỷ cái cũ. Chúng ta chấp nhận cái mới thì công nghệ mới của thế giới sẽ về, người tài trên toàn cầu sẽ về, và nền công nghiệp mới sẽ xuất hiện, và cái nôi Việt Nam sẽ tạo ra các sản phẩm công nghệ số xuất khẩu được. Nhưng phải là sự chấp nhận sớm, sớm hơn người khác. Đi sau người khác, đi cùng người khác thì sẽ không có cơ hội thay đổi thứ hạng Việt Nam. Khi chấp nhận cái mới, chúng ta có thể mất một số thứ. Nhưng chúng ta không có quá nhiều thứ để mất, đó là cơ hội của chúng ta.

Như vậy, dưới góc nhìn kinh tế số, hay chuyển đổi số thì ĐMST có nghĩa là: Doanh nghiệp thì tập trung vào chuyển đổi số để trở thành doanh nghiệp số, còn chính phủ thì tập trung vào xây dựng thể chế để chấp nhận các mô hình kinh doanh mới, các công nghệ mới đột phá.

Kính thưa các quí vị đại biểu,

Những thách thức của đổi mới sáng tạo luôn là rất lớn. Nhưng cơ hội của những nước đang phát triển như chúng ta lại là lớn hơn. Đây cũng chính là cơ hội để Việt Nam thay đổi thứ hạng và trở thành nước phát triển vào năm 2045. Mỗi doanh nghiệp có cách tiếp cận riêng của mình về ĐMST để phát triển doanh nghiệp mình, tái tạo chính mình và đóng góp cho sự nghiệp phát triển đất nước.

Xin chúc cho Diễn đàn CEO 2019 thành công!
Xin trân trọng cảm ơn sự chú ý lắng nghe của quí vị đại biểu!

Chuyển đổi số là xu hướng tất yếu, là yêu cầu khách quan của sự phát triển trong thời đại ngày nay. Sau hơn 2 năm triển khai thực hiện Chương trình chuyển đổi số tỉnh Bắc Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và các chương trình, kế hoạch thực hiện của UBND tỉnh, đã đạt nhiều kết quả tích cực.

Trong đó, đã ban hành đồng bộ các chương trình, kế hoạch, cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh, tạo ra đường hướng và xác định lộ trình chuyển đổi số rõ ràng, hiệu quả, khả thi cho từng năm và cả giai đoạn đến năm 2030.

Đến nay, đã hoàn thành và vượt 8/14 mục tiêu Nghị quyết đề ra, tạo cơ sở vững chắc để tiếp tục thúc đẩy công tác chuyển đổi số trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, Bắc Ninh đứng đầu cả nước về tỉ trọng kinh tế số trên GRDP là 56,83%; chỉ số xếp hạng Chuyển đổi số (DTI) xếp thứ 7/63 tỉnh, thành phố; chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông xếp thứ 10/63 tỉnh, thành phố; chỉ số an toàn thông tin mạng xếp thứ 4/63 tỉnh, thành phố.

Tài khoản định danh VNeID cho người dân trên địa bàn tỉnh vượt chỉ tiêu giao là 102,2%; thực hiện chi trả trợ cấp an sinh xã hội không dùng tiền mặt đạt tỷ lệ 99,85%; chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH không dùng tiền mặt đạt tỷ lệ 93%.

Bắc Ninh cũng là địa phương trong nhóm dẫn đầu cả nước đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, an toàn an ninh thông tin để triển khai thí điểm dịch vụ cấp phiếu Lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID và đang thực hiện rà soát, cập nhật, làm sạch dữ liệu Hồ sơ sức khỏe điện tử, Sổ sức khỏe điện tử của công dân để tích hợp lên ứng dụng VNeID...

Tại Hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn ghi nhận, biểu dương những kết quả đạt được của Ban Chỉ đạo tỉnh, các ban, sở, ngành, địa phương, người dân, doanh nghiệp trong công tác chuyển đổi số thời gian qua.

Đồng thời, đề nghị các Sở, ban, ngành, địa phương tiếp tục bám sát các chủ trương, chiến lược, định hướng về chuyển đổi số Quốc gia, tăng cường công tác truyền thông về lợi ích, hiệu quả của chuyển đổi số.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ số.

Tiếp tục rà soát, triển khai có hiệu quả các giải pháp bảo đảm an toàn, an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân trong chuyển đổi số, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên môi trường số.

Người dân hưởng lợi từ tiện ích xã hội, dịch vụ công

Ông Nguyễn Trung Hiền, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Bắc Ninh cho biết, một trong những tiện ích xã hội đang phát huy hiệu quả cao trong thực hiện chuyển đổi số hiện nay phải kể đến ứng dụng “Phản ánh kiến nghị” tỉnh Bắc Ninh trên thiết bị di động.

Hiện nay, ứng dụng được triển khai đến 252 cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh, với 1500 tài khoản; tiếp nhận vượt mốc 10.000 phản ánh, kiến nghị ở 30 lĩnh vực; tỷ lệ xử lý đạt trên 95%.

Ứng dụng đã trở thành kênh tương tác tổng hợp giữa người dân, doanh nghiệp với chính quyền, được người dân đồng tình hưởng ứng, Bộ Thông tin và Truyền thông đánh giá là ứng dụng tiêu biểu trong thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số.

Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tỉnh đã đảm bảo các điều kiện về mặt kỹ thuật để triển khai thử nghiệm cấp phiếu lý lịch tư pháp cho người dân trên ứng dụng VNeID từ ngày 1/10.

Để khuyến khích người dân tham gia, tỉnh Bắc Ninh đang có chủ trương miễn phí đối với người dân thực hiện hồ sơ trực tuyến cấp phiếu lý lịch tư pháp trên VNeID.

Đây chính là bước đột phá trong cải cách hành chính, giúp tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tỉnh Bắc Ninh còn được triển khai chức năng ký số từ xa và phát hành biên lai điện tử.

Hạ tầng mạng viễn thông được quan tâm đẩy mạnh, đã triển khai mạng di động 5G tại KCN Yên Phong , KCN VSIP và 6/8 huyện, thị xã và thành phố trên địa bàn tỉnh, với tổng số 200 trạm của VNPT và Viettel, bảo đảm chất lượng.

Đây là một bước tiến quan trọng, sự chuẩn bị chu đáo của ngành Thông tin và Truyền thông trong phát triển hạ tầng số, làm nền tảng thúc đẩy chuyển đổi số cũng như phục vụ người dân, doanh nghiệp và hoạt động của chính quyền các cấp ngày càng tốt hơn.