Bà Phùng Thị Chuyển cùng  ở khu phố Tân Đồng 1 cho biết, năm 2023, bà nhận được cuộc điện thoại thông báo đã mua hàng may mắn trúng thưởng một chiếc xe máy SH. Để nhận được xe và giấy tờ, bà phải đóng 1,7 triệu đồng, sau đó các đối tượng lại yêu cầu đóng tiếp 4,6 triệu đồng, rồi 6 triệu đồng để nhận xe. Khi các đối tượng tiếp tục yêu cầu đóng tiền, bà nghi ngờ nên không đóng nữa và đề nghị gửi xe máy SH về Bình Phước... Thấy không lừa được nữa nên bọn chúng khóa máy không liên lạc được.

Một số NCT khác thì bị lừa mua thực phẩm chức năng với giá cao, một số người bị lừa đảo tài chính… Theo thống kê của Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông, NCT thường gặp 15 hình thức lừa đảo như: Lừa đảo “combo du lịch” giá rẻ; lừa đảo công nghệ cao thông qua cuộc gọi video Deepfake; giả mạo biên lai chuyển tiền thành công; giả mạo trang thông tin điện tử, cơ quan, doanh nghiệp, bảo hiểm ngân hàng; giả danh công an, kiểm sát viên, cán bộ tòa án gọi điện lừa đảo; đánh cắp thông tin căn cước công dân đi vay tín dụng; lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng…

Điều đáng nói là với các thủ đoạn ngày càng tinh vi, năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, rất nhiều NCT đã trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo tài chính và toàn bộ số tiền mà các cụ tích cóp được đã nhanh chóng rơi vào túi kẻ gian.

Thực hiện nghiêm nguyên tắc “4T”

Việc NCT tiếp cận, sử dụng công nghệ thành thạo đã mang lại nhiều tiện lợi. Song cũng có ý kiến cho rằng, nếu NCT dành nhiều thời gian, thậm chí bị “nghiện” công nghệ sẽ gây ra hệ lụy không tốt cho sức khỏe. Bên cạnh đó, cần cảnh giác với những thông tin xấu, độc chưa được kiểm chứng trên mạng xã hội.

Hơn ai hết, trong thời đại công nghệ phát triển, mỗi người cần có ý thức bảo vệ thông tin cá nhân. Không truy cập vào các đường link lạ, đường link không rõ ràng hoặc nghi ngờ. Còn trong trường hợp khách quan như thông tin bị lộ do mua bán dữ liệu trái phép, bị đánh cắp thì cần có vai trò quản lý nhà nước trong việc ban hành và thực thi các chính sách bảo mật thông tin cá nhân hiệu quả hơn.

“NCT không nên dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội. Hiện nay, trên mạng xã hội thông tin thật - giả, đúng - sai rất nhiều. Do vậy, NCT cần hết sức thận trọng, không nên tin vào mạng xã hội một cách tuyệt đối, đặc biệt là không chia sẻ những thông tin chưa được kiểm chứng” - ông Nguyễn Công Sởi, Chủ tịch Hội Người cao tuổi tỉnh nhấn mạnh.

Nhiều người cao tuổi đã trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo tài chính thông qua thiết bị công nghệ. 

Lợi dụng việc đa số NCT thường hay cả tin và không có nhiều kiến thức về công nghệ thông tin, kẻ gian đã nhắm vào họ để tấn công. Sau khi đưa ra các chiêu trò để lôi kéo nạn nhân cài đặt các ứng dụng, đối tượng xấu sẽ tìm cách chiếm đoạt quyền truy cập vào toàn bộ dữ liệu điện thoại như: tài khoản, danh bạ, tin nhắn, hình ảnh, các tập tin tài liệu, mã OTP… Chiếm được quyền, các đối tượng lập tức đăng nhập vào ứng dụng ngân hàng của nạn nhân để rút tiền.

Để ngăn chặn tình trạng này, những người trẻ tuổi, có lợi thế về công nghệ thông tin nên nhắc nhở NCT tuyệt đối không truy cập vào các trang thông tin không chính thống; không cài đặt các phần mềm, ứng dụng từ các nguồn không tin cậy; không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng và các tài khoản khác của mình cho bất kỳ ai qua điện thoại, mạng xã hội và các kênh, diễn đàn trực tuyến.

Tất cả thành viên trong gia đình, cơ quan, đoàn thể cần có trách nhiệm với nhau, chủ động, kịp thời thông tin những mánh khóe của tội phạm lợi dụng công nghệ cao nhằm góp phần tránh được những thiệt hại về vật chất, tinh thần cho mọi người, cùng nhau thúc đẩy, xây dựng xã hội văn minh, thượng tôn các giá trị văn hóa và pháp luật.

Anh Trương Thanh Tâm, Phó trưởng phòng Chuyển đổi số, Trung tâm công nghệ thông tin và truyền thông, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Bình Phước khuyến cáo, người dân về cách thức nhận diện hình thức lừa đảo trực tuyến.

Thiết bị công nghệ hỗ trợ khá nhiều cho NCT trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên hơn tất cả, sự quan tâm của con cháu với ông bà, cha mẹ vẫn là liều thuốc tinh thần quý giá nhất để NCT luôn vui tươi, hạnh phúc.

Khi tham gia mạng xã hội, NCT tránh truy cập vào các trang mạng không chính thống, hoặc các đường link không rõ nguồn gốc. Nếu đã nhấp vào các đường link ấy thì hãy gọi vào đường dây xử lý sự cố an toàn thông tin mạng của tỉnh qua số 0844.68.93.93. Hoặc nếu bị lộ, lọt thông tin thì gọi vào Tổng đài 102 để nhờ xử lý. Người dân cần nhận thức rõ các hình thức lừa đảo trực tuyến và thực hiện nghiêm nguyên tắc “4T”: “Tuân thủ, thông minh, thận trọng và tử tế” khi sử dụng internet.

Phó Trưởng phòng Chuyển đổi số, Trung tâm Công nghệ thông tin và Truyền thông, Sở Thông tin và Truyền thông TRƯƠNG THANH TÂM

Trong điều kiện giao lưu thương mại ngày càng rộng mở giữa Việt Nam và các nước trên thế giới, nguy cơ cúm gia cầm có thể xâm nhập vào nước ta và lây nhiễm sang người là rất lớn, đặc biệt là các tỉnh có đường biên giới với các quốc gia đang có dịch. 

Tại Việt Nam, thời tiết đang trong giai đoạn chuyển mùa và thay đổi bất thường thuận lợi cho virus cúm gia cầm phát triển. Đồng thời, các lễ hội sau Tết Nguyên đán vẫn tiếp tục được tổ chức. Do đó, hoạt động vận chuyển và buôn bán gia cầm có thể gia tăng. Vì vậy, nguy cơ lây nhiễm cúm gia cầm sang người luôn tiềm ẩn

Trước đó, cuối năm 2022, Việt Nam cũng ghi nhận ca nhiễm cúm A(H5N1) trên người (tại tỉnh Phú Thọ) đầu tiên kể từ năm 2014 đến nay. 

Để chủ động ngăn chặn bệnh cúm gia cầm xâm nhập vào Việt Nam và lây nhiễm sang người, Bộ Y tế đề nghị chủ tịch UBND các tỉnh, thành chỉ đạo giám sát chặt chẽ người nhập cảnh.

Việc này nhằm phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, nhất là người giết mổ, buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm sống, người có tiền sử đến từ khu vực đang có dịch (gồm dịch trên gia cầm và ở người). 

Các đơn vị kịp thời lấy mẫu xét nghiệm gửi về các viện Vệ sinh dịch tễ/pasteur xét nghiệm chẩn đoán xác định; quản lý ca bệnh và xử lý không để virus lây lan ra cộng đồng. 

Bộ Y tế cũng yêu cầu tăng cường giám sát các trường hợp viêm đường hô hấp cấp tính, hội chứng viêm phổi nặng do virus và hội chứng cúm để phát hiện kịp thời ca bệnh cúm A(H5N1).

Các bệnh viện phải sẵn sàng thu dung, cách ly, điều trị và thông báo kịp thời cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật để có biện pháp phòng, chống dịch; xử lý ổ dịch. 

Bộ cũng yêu cầu tăng cường phối hợp liên ngành trong việc giám sát phát hiện dịch cúm trên gia cầm, đặc biệt tại các cửa khẩu và các chợ gia cầm sống.

Bên cạnh đó, ngành y tế khuyến cáo người dân không sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc; thực hiện an toàn thực phẩm trong giết mổ, chế biến gia cầm và các sản phẩm của gia cầm, không ăn tiết canh và không sử dụng gia cầm ốm, chết.

Về loại virus cúm A/H5N1, Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, thông tin virus thường tồn tại ở gia cầm hoặc chim hoang dã. 

Virus này có thể lây lan cho người tiếp xúc gần, tỷ lệ tử vong trước đây lên tới 50%. Hiện nay, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chưa chính thức xác nhận khả năng lây truyền cúm A/H5N1 từ người sang người.

Người nhiễm bệnh thải virus qua nước bọt, chất nhầy và phân. Virus tồn tại trong khí dung hoặc bụi khí, xâm nhập vào mắt, mũi, miệng của con người. 

Hầu hết ca nhiễm xảy ra khi con người tiếp xúc gần, kéo dài với gia cầm mắc bệnh mà không đeo găng tay, khẩu trang bảo vệ. Nguy cơ lây nhiễm phụ thuộc vào mức độ, thời gian tiếp xúc, khoảng cách.

Uỷ ban này cũng đang kiểm tra các công cụ xác minh độ tuổi của Meta để đảm bảo chúng “hợp lý, cân đối và hiệu quả”, cũng như các biện pháp mà công ty đã đưa ra để “đảm bảo mức độ riêng tư, an toàn và bảo mật cao cho trẻ vị thành niên”. Ngoài ra, vấn đề quyền riêng tư liên quan đến thuật toán đề xuất trên nền tảng của công ty cũng được đưa vào tầm ngắm.

DSA được coi là bước ngoặt trong lĩnh vực lập pháp của EU nhằm giải quyết các nội dung độc hại trực tuyến. Kể từ khi đạo luật này ra đời, các công ty công nghệ Mỹ như Meta ngày càng bị giám sát chặt chẽ.

Theo đó, nếu vi phạm quy định pháp luật, các công ty có thể bị phạt lên tới 6% doanh thu toàn cầu hàng năm. Đến nay, chưa có gã khổng lồ công nghệ nào bị tuyên phạt theo DSA.

Trước đó, tháng 12/2023, EU tiến hành thủ tục tố tụng đối với mạng xã hội X (Twitter) với cáo buộc nền tảng này không ngăn chặn thông tin sai lệch và có hành vi thao túng nội dung.

Tháng trước, EU cũng mở cuộc điều tra Meta về các cáo buộc vi phạm DSA liên quan đến việc xử lý thông tin sai lệch về bầu cử nghị viện châu Âu sắp tới.

EU không phải là cơ quan duy nhất có hành động chống lại Meta vì lo ngại về an toàn trẻ em.

Ngay tại quê nhà, công ty sở hữu Facebook và Instagram đối mặt vụ kiện tại bang New Mexico với cáo buộc nền tảng tạo điều kiện cho việc lạm dụng, gạ gẫm và buôn bán tình dục trẻ em.

Gã khổng lồ công nghệ cho biết trong một tuyên bố rằng, họ đã dành “một thập kỷ để phát triển hơn 50 công cụ, tính năng và tài nguyên”, để bảo vệ những người trẻ tuổi trên nền tảng của mình.

Người phát ngôn của Meta cho biết: “Đây là một thách thức mà toàn ngành đang phải đối mặt, đó là lý do tại sao chúng tôi đang tiếp tục nâng cao các giải pháp toàn ngành để đảm bảo độ tuổi được áp dụng cho tất cả các ứng dụng mà thanh thiếu niên truy cập. Chúng tôi mong muốn được chia sẻ chi tiết về công việc của mình với Ủy ban Châu Âu”.