Nhận định, soi kèo Biskra vs Constantine, 23h30 ngày 02/12: Nỗ lực bảo vệ ngôi đầu

Từ cách chúng ta tương tác với nhau hàng ngày cho đến việc chuẩn bị cho tương lai của loài người, Linux đang trở thành một phần trong quá trình phát triển công nghệ của chúng ta. Để kỷ niệm gần 28 năm ngày Linux ra mắt, hãy cùng nhìn lại cách mà nền tảng này đang góp phần thay đổi cơ bản cuộc sống của chúng ta.

Linux và internet

Thật khó tưởng tượng nổi cuộc sống chúng ta sẽ ra sao nếu không có internet. Đó là cách chúng ta liên lạc, cách chúng ta học và cách chúng ta biết về thế giới bên ngoài. Không cần phải nói internet là một trong những phát kiến quan trọng nhất của lịch sử loài người và ngày nay nó đang được vận hành nhờ Linux.

Các hệ điều hành nền Linux là sự lựa chọn số một cho các máy chủ trên toàn thế giới. Các máy chủ này chính là những cỗ máy giúp các dịch vụ, sản phẩm kỹ thuật số và website của mỗi cá nhân hoặc công ty kết nối với internet. Cho dù đó là Google, Twitter, Facebook hay Amazon, thậm chí Apple, phần lớn các công ty đều sử dụng Linux dưới một dạng nào đó để vận hành doanh nghiệp của mình.

Thật khó chỉ ra chính xác có bao nhiêu máy chủ đang chạy bằng Linux. Vào năm 2015, công ty phân tích web và thị phần W3Cook ước tính có khoảng 96,4% máy chủ chạy Linux hoặc một trong các biến thể của nó. Không quan trọng con số chính xác như thế nào, không sai khi nói rằng nhân Linux đang làm nền tảng cho toàn bộ web ngày nay.

Máy tính trong túi quần, trên cổ tay và trên TV của bạn

Không chỉ là một thành phần cơ bản của internet, Linux còn thay đổi cách phần lớn chúng ta truy cập internet thông qua các smartphone Android. Được thành lập vào tháng Mười năm 2003, một nhóm các nhà phát triển đã tạo nên Android từ Linux để vận hành các máy ảnh kỹ thuật số của họ. Gần 16 năm sau, nó trở thành hệ điều hành phổ biến nhất trên thế giới, với việc hiện diện trên hơn 2 tỷ thiết bị.

Ngoài ra còn có Chrome OS, Android TV và Wear OS, tất cả đều được tạo nên từ Linux. Google không phải là người duy nhất làm điều đó. Hệ điều hành do Samsung tự phát triển, Tizen cũng được tạo nên từ Linux và thậm chí nó còn được tổ chức The Linux Foundation hậu thuẫn.

Thật đáng kinh ngạc khi ít nhất một trong nhiều thiết bị chúng ta dùng hàng ngày lại dùng một dạng nào đó của Linux. Đó có thể là Samsung Galaxy Note 10 hay OnePlus 7 Pro, sự tồn tại của chúng là nhờ có Linux.

Linux và ngành công nghiệp ô tô

Smartphone và các thiết bị tương tự đã trở nên quá phổ biến hiện nay. Không giống như chúng, ô tô tự lái và các thiết bị điện tử thông minh vẫn còn tương đối mới mẻ với ngành công nghiệp điện tử tiêu dùng. Nhưng cũng giống như các thiết bị khác, phần lớn trong số chúng chạy trên Linux.

Tesla sử dụng Linux để làm phần mềm cho mỗi sản phẩm của họ. Năm 2018, ZDNet cho biết, Tesla còn phát hành code sản phẩm của mình, cho thấy nó được tinh chỉnh từ các phần mềm mã nguồn mở.

Không phải mỗi Tesla là người làm như vậy. Hầu hết các hãng sản xuất ô tô lớn như Honda, Mazda, Volkswagen và Mercedes-Benz đều dựa vào nền tảng Automotive Grade Linux để trang bị tính năng cho các ô tô kết nối của họ. Việc phổ biến rộng rãi tính năng kết nối được chuẩn hóa sẽ gần như không thể thực hiện được nếu không có nhân Linux.

Các siêu máy tính và những công cụ nghiên cứu

Các siêu máy tính đã có mặt từ những năm 1960. Nhưng cho dù chúng xuất hiện từ bao giờ, các siêu máy tính đang trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết, và gần như tất cả các máy tính đó đều sử dụng Linux.

Các siêu máy tính là những thiết bị điện toán mạnh nhất trên hành tinh này. Các nhà khoa học sử dụng chúng để nghiên cứu về cơ học lượng tử, dự báo thời tiết, và nghiên cứu phân tử. Vào năm 2017, toàn bộ 500 siêu máy tính mạnh nhất thế giới đều dùng Linux. Bên cạnh các siêu máy tính, các tổ chức như CERN, tổ chức nghiên cứu về hạt nhân của châu Âu, cũng dùng Linux cho việc nghiên cứu của mình.

Năm 2009, CERN ra mắt máy gia tốc hạt mạnh nhất và lớn nhất thế giới, Large Hadron Collider. Chiếc máy tính dùng để vận hành nó cũng dùng Linux và CERN sử dụng nó cho các nghiên cứu vật chất, năng lượng và cách thế giới hình thành.

NASA và SpaceX

Thậm chí Linux còn thay đổi cách chúng ta nghiên cứu vũ trụ. Vì các lý do tương tự như việc ô tô và siêu máy tính sử dụng Linux, NASA cũng sử dụng nó cho hầu hết các máy tính của mình trên trạm vũ trụ ISS. Các phi hành gia sử dụng những máy tính này để thực hiện nghiên cứu và các tác vụ liên quan đến nhiệm vụ của họ.

Nhưng NASA không phải là tổ chức nghiên cứu vũ trụ duy nhất dùng Linux. Công ty tên lửa tư nhân SpaceX cũng dùng Linux cho nhiều dự án của họ. Năm 2017, SpaceX gửi một siêu máy tính chạy Linux do HP phát triển lên không gian, và theo mục hỏi đáp AMA trên trang Reddit, ngay cả các tên lửa Dragon và Falcon 9 cũng dùng Linux.

Bạn có thể thấy, nhân Linux đã thay đổi cuộc sống của chúng ta nhiều hơn chúng ta tưởng. Nó là điều không thể thiếu cho việc liên lạc, nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ của chúng ta. Không có Linux, những quá trình phát triển này có thể bị kéo lùi lại nhiều năm nữa hoặc thậm chí khó có thể tồn tại.

Vì vậy, cảm ơn Linux vì đã mang chúng ta lại gần với nhau hơn trong suốt 28 năm qua, cả trên phương diện kỹ thuật số cũng như trong thực tế. Chúng ta đang hướng tới tương lai và Linux sẽ tiếp tục thay đổi cuộc sống của chúng ta nhiều hơn nữa.

Theo GenK

USB Implementers Forum (USB-IF), tổ chức công nghiệp quản lý chuẩn này, nói rằng USB4 mang lại tốc độ "tối đa 40Gbps". Nhưng có nhiều tốc độ khác nhau. Một kỹ sư có kiến thức về vấn đề này đã giải thích như sau:

"Một khi các chi tiết kỹ thuật được công bố, sẽ càng khó hiểu hơn nữa. Nó sẽ là USB4, nhưng bạn phải hiểu USB4 nghĩa là gì, bởi có nhiều cấp khác nhau. USB4, theo định nghĩa, phải ít nhất là Gen 2x2, do đó nó sẽ cho tốc độ 10 Gbps x2, tức 20 Gbps. Sẽ có USB4 Gen 3x2 nữa, tức mỗi làn 20 Gbps. 20 x2 sẽ cho bạn 40 Gbps"

Bạn cần biết là USB 3.0 không còn nữa, nó đã được đổi tên thành "USB 3.1 Gen 1", và sau đó đổi lần nữa thành "USB 3.2 Gen 1". Thứ lẽ ra được gọi là USB 3.1 được đổi tên thành "USB 3.1 Gen 2", và sau đó đổi lần nữa thành "USB 3.2 Gen 2". Phiên bản tiếp theo, lẽ ra được gọi là USB 3.2, được đổi tên thành "USB 3.2 Gen 2x2", phá vỡ mọi quy tắc đặt tên trước đó.

VNReview từng có bài viết giải thích về các thế hệ (Gen) của USB, và chúng liên quan đến khái niệm "SuperSpeed USB" ra sao. Cực kỳ khó hiểu và không hề dễ để nhớ hết, đặc biệt khi USB-IF cứ liên tục đổi tên các thế hệ trước của chuẩn này.

Không phải mọi sợi cáp USB đều như nhau

Giả sử bạn muốn tận dụng tốc độ 40 Gbps siêu nhanh kia. Bạn sẽ phải mua một sợi cáp được chứng nhận đạt tốc độ 40 Gbps. Bạn không thể dùng sợi cáp cũ trước đây với hi vọng nó sẽ truyền tải được tốc độ mới. Nhưng giấy chứng nhận lại không bắt buộc. Một số sợi cáp chưa được chứng nhận vẫn hoạt động tốt, và một số nhà sản xuất cáp thì chẳng thèm chứng nhận sản phẩm của họ làm gì cho tốn kém.

Tốc độ truyền tải dữ liệu không phải là thứ duy nhất có sự khác biệt. Không phải mọi sợi cáp đều cung cấp mức điện năng như nhau. Những sợi cáp khác nhau sẽ sạc thiết bị ở các tốc độ khác nhau. Một sợi cáp có tốc độ truyền tải dữ liệu nhanh không có nghĩa nó sẽ có tốc độ sạc nhanh và ngược lại.

Vấn đề với sợi cáp ngay càng phức tạp hơn. Dù chúng ta đã chuẩn hóa được đầu kết nối USB-C nhỏ gọn, tiện lợi, có thể cắm theo hướng nào cũng được, thì những sợi cáp ngày càng ít tuân theo tiêu chuẩn và ít nhất quán hơn.

Một sợi cáp có thể trông bề ngoài khá hiện đại, nhưng bên trong lại chẳng hề như vậy. Nhiều sợi cáp USB-C trên thị trường thực chất chỉ sử dụng USB 2.0 ở bên trong. Chúng được thiết kế để sạc chứ không phải để truyền dữ liệu tốc độ cao. Một số sợi cáp hỗ trợ "các chế độ thay thế" như Thunderbolt 3 – một thành quả từ quá trình hợp tác giữa Intel và Apple, cho tốc độ 40 Gbps. Nhưng chỉ các thiết bị với Thunderbolt 3 mới đạt tốc độ này, và bạn cần một sợi cáp tương thích Thunderbolt 3 mới tận dụng được nó.

USB4 giúp mọi thứ đơn giản hơn một chút, khi nó chẳng cần Thunderbolt 3 và vẫn mang lại tốc độ 40 Gbps – nhưng cho dù vậy, chỉ khi bạn có các thiết bị với khả năng hỗ trợ tốc độ này, và chỉ khi bạn có một sợi cáp cũng hỗ trợ nó, thì giấc mơ mới thành sự thật.

Ngoài ra, còn có các chế độ thay thế khác như HDMI và MHL. Và cũng như trên, không phải mọi sợi cáp USB đều như nhau.

Cáp USB-C lởm tràn ngập thị trường

Từ những ngày đầu của USB-C, những sợi cáp lởm đã hoành hành. Một số sợi cáp USB Type-C có thể nướng chín thiết bj của bạn khi bạn cắm chúng vào laptop hay bất kỳ củ sạc nào để sạc. Bản thân sợi cáp USB-C lẽ ra phải ngăn thiết bị không được lấy quá nhiều điện năng từ củ sạc, nhưng có vẻ mọi thứ không như mong đợi.

Nhiều nhà sản xuất cáp không thèm thiết kế cáp của họ cho đúng cách. Một số loại cáp cho phép thiết bị thu quá nhiều điện nặng khi kết nối vào củ sạc qua cổng USB-A truyền thống. Ngay cả sợi cáp sạc chính thức đi kèm với các smartphone OnePlus cũng lởm. Bạn sạc các điện thoại Oppo hay OnePlus thì không sao, nhưng nếu cắm cáp USB-C đó vào điện thoại khác, nó có thể khiến điện thoại đó hỏng luôn.

Thay vì chọn đại một sợi cáp sạc bất kỳ, bạn nên nghiên cứu một chút trước khi mua. Quy trình chứng nhận USB-IF giúp đảm bảo việc tìm một sợi cáp tốt dễ dàng nhất có thể. Chỉ cần tìm ký hiệu chứng nhận in trên sợi cáp là được. Nhưng không phải sợi cáp nào cũng được chứng nhận. Những sợi cáp chưa được chứng nhận có rất nhiều trên thị trường, và chúng nhiều khi hoạt động ổn định như những sợi cáp đã được chứng nhận.

Chẳng ngạc nhiên khi Apple vẫn sử dụng cổng Lightning

Apple vẫn dùng cổng Lightning trên iPhone. Cổng này có kích cỡ tương tự như cổng USB-C, nhưng chỉ độc quyền trên các thiết bị iOS. Apple tự sản xuất cáp Lightning của chính mình, nhưng các nhà sản xuất khác cũng có thể tham gia sản xuất. Chỉ có một vấn đề: Apple phải chứng nhận các sợi cáp và cung cấp một con chip phần cứng đặc biệt để cho phép chúng hoạt động. Không như USB, các nhà sản xuất không thể làm những sợi cáp lởm có vẻ hoạt động được, nhưng thực ra có nhiều vấn đề. Apple có quyền tối thượng nhờ vào chứng nhận MFi.

Bên cạnh đó, chỉ có duy nhất một loại cáp Lightning. Không hề có những "chế độ" khác nhau tồn tại trong cùng một sợi cáp Lightning, và cũng chẳng hề có những thế hệ Lightning với những cái tên khó hiểu, như "Lightning 3.2 Gen 2x2" hay "Lightning4".

Cả ngành công nghiệp di động có thể phàn nàn, nhưng phải thừa nhận rằng Apple đã khiến mọi thứ đơn giản hơn và ít nhầm lẫn hơn khi kiên trì với cáp Lightning. Chuẩn USB sẽ có những phần cứng tốt hơn, nhưng cáp USB sẽ ngày càng phức tạp và khiến người dùng bối rối mỗi khi có một thế hệ mới xuất hiện. Quả là tiếc khi USB-IF không tận dụng USB4 làm cơ hội để biến mọi thứ trở nên đơn giản hơn.

Minh.T.T