Nhu cầu vốn cho đầu tư hệ thống đường bộ cao tốc rất lớn, trong khi nguồn lực còn hạn chế; nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, vùng, Bộ Giao thông vận tải và các địa phương nghiên cứu, đề xuất đầu tư một số tuyến đường bộ cao tốc theo quy mô phân kỳ.

Việc sớm đưa vào khai thác các tuyến đường bộ cao tốc đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tuy nhiên, việc vận hành các tuyến đường bộ cao tốc quy mô phân kỳ còn một số hạn chế như tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, ùn tắc giao thông, tai nạn giao thông (như vụ tai nạn xảy ra ngày 18/2 trên tuyến đường bộ cao tốc Cam Lộ - La Sơn).

Bổ sung đầy đủ, đồng bộ trạm dừng nghỉ

Thủ tướng đã có nhiều văn bản chỉ đạo các bộ, cơ quan nghiên cứu, khắc phục các hạn chế này. Để khẩn trương triển khai các giải pháp hiệu quả, kịp thời, khắc phục ngay các tồn tại, hạn chế, tăng cường an toàn giao thông, nâng cao hiệu quả khai thác các tuyến đường bộ cao tốc, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải thực hiện một số nhiệm vụ.

Cụ thể, Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu ngay các giải pháp tổ chức giao thông hợp lý, khoa học, hiệu quả và kiểm soát tốt nhất các hoạt động giao thông để bảo đảm an toàn giao thông trên các tuyến đường bộ cao tốc quy mô phân kỳ, bảo đảm tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhân dân.

Bộ Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với ngay các địa phương liên quan khẩn trương nghiên cứu phương án đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc đã được đầu tư phân kỳ đạt quy mô cao tốc hoàn chỉnh, phù hợp với tiêu chuẩn thiết kế, nhu cầu vận tải theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng; trong đó tập trung đầu tư sớm nhất đối với các tuyến đường bộ cao tốc quy mô 2 làn xe.

Đồng thời, rà soát bổ sung đầy đủ, đồng bộ các công trình hạ tầng trên tuyến (như hệ thống giao thông thông minh, trạm dừng nghỉ,…); báo cáo Thủ tướng trong tháng 3 này.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng yêu cầu khẩn trương phối hợp với Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo xây dựng, ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đường ô tô cao tốc trong Quý 1 năm 2024, làm căn cứ tổ chức quy hoạch, thiết kế, quản lý đầu tư xây dựng và vận hành an toàn, hiệu quả đường bộ cao tốc.

Cùng đó, khẩn trương tổ chức nghiệm thu, quyết toán các dự án đầu tư đường bộ cao tốc có quy mô phân kỳ theo quy định để sớm thực hiện đầu tư, nâng cấp lên quy mô cao tốc hoàn chỉnh theo tiêu chuẩn, quy chuẩn đường bộ cao tốc;

Bộ Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với các địa phương xác định phạm vi, ranh giới, diện tích đã giải phóng mặt bằng, diện tích tiếp tục phải giải phóng mặt bằng để thực hiện đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc đạt quy mô cao tốc hoàn chỉnh, nhất là đối với các tuyến đường bộ cao tốc quy mô 2 làn xe.

Xử phạt nghiêm các hành vi gây mất an toàn giao thông

Thủ tướng cũng yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khẩn trương nghiên cứu, đề xuất phương án đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc đã và đang đầu tư theo quy mô phân kỳ, gửi Bộ Giao thông vận tải trước ngày 15/3; phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông vận tải để rà soát, triển khai công tác giải phóng mặt bằng phục vụ đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc.

Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo Tổng công ty đầu tư và phát triển đường cao tốc (VEC) khẩn trương nghiên cứu, đề xuất phương án đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc đang quản lý khai thác theo quy mô phân kỳ, gửi Bộ Giao thông vận tải trước ngày 15/3.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ động, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, Bộ trưởng Bộ Tài chính và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành đề xuất bố trí nguồn vốn sớm thực hiện đầu tư nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc đang khai thác theo quy mô phân kỳ.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo tăng cường công tác tuyên truyền, kiểm tra, kiểm soát, xử phạt nghiêm các hành vi gây mất an toàn giao thông, vi phạm pháp luật về giao thông; phối hợp với Bộ Giao thông vận tải tiếp tục rà soát các "điểm đen", điểm tiềm ẩn về tai nạn giao thông để có phương án kịp thời khắc phục, hạn chế tối đa các tai nạn giao thông đáng tiếc xảy ra.

Sẽ điều chỉnh tốc độ ở vị trí nguy cơ mất an toàn trên cao tốc Cam Lộ - La Sơn

Thứ nhất là về thể chế, các qui định, hướng dẫn. Chất lượng của thể chế là yếu tố quyết định cho sự phát triển nhanh và bền vững. Thể chế kém chất lượng thì kìm hãm sự phát triển. Thể chế kém chất lượng thì dẫn đến nhiều tai nạn. Muốn biết thể chế có phù hợp hay không thì đến tận nơi hỏi những người dưới cùng có liên quan. Người trong nhà mới biết nhà bị dột, chỉ có người dân, doanh nghiệp, cán bộ công chức làm trực tiếp, bị ảnh hưởng trực tiếp mới biết thể chế có phù hợp hay không.  

Việc rà soát thể chế thì cách tốt nhất là mang thể chế xuống lớp thấp nhất mà vận hành thử. Tất cả các cục, vụ, đơn vị trong bộ phải rà soát lại hệ thống thể chế của nội bộ đơn vị mình, của lĩnh vực mình quản lý. Cái gì không phù hợp thì loại bỏ. Cái gì tốt mà chưa hợp pháp thì làm cho nó hợp pháp. Cái gì không triển khai được ở cấp thực thi thì sửa cho nó khả thi. Thể chế mà không phù hợp với cuộc sống, dân không thể làm theo, doanh nghiệp không thể làm theo, nhưng vì kế sinh nhai họ vẫn phải làm sai để sống, như vậy là vô hình chung, chúng ta đã tạo ra một dân tộc nói dối. Đây là hậu quả lớn nhất, nguy hiểm nhất của thể chế kém chất lượng. Vụ Pháp chế lập kế hoạch rà soát thể chế trình bộ trưởng ban hành và làm tổng điều phối việc này.

Thứ hai là về các công cụ hỗ trợ: Các nền tảng làm việc số, các CSDL tri thức, các trợ lý ảo. Các qui trình, tri thức sẽ được coding vào các nền tảng số. Cán bộ công chức làm việc trên các nền tảng số là được hỗ trợ, công việc dễ đi 4-5 phần, chất lượng công việc cũng tăng lên 4-5 phần. Làm cho việc dễ đi là trọng tâm của CĐS trong các cơ quan nhà nước. Thay đổi cách thức làm việc, sử dụng các công cụ làm việc mới là trách nhiệm của các đ/c cấp trưởng đơn vị. Năng lực cán bộ bây giờ sẽ được đánh giá thông qua năng lực CĐS đơn vị mình, lĩnh vực mình quản lý. Thách thức lớn nhất của quản lý nhà nước lúc này là trên không gian mạng. Đánh giá cán bộ cuối năm là phải có một mục về CĐS. Vụ Tổ chức cán bộ các cấp thêm nội dung này vào đánh giá cán bộ.

Thứ ba là về giám sát online. Quản lý là giao người khác làm và giám sát. Có người làm thì phải có người nhìn thấy. Người làm biết có người nhìn thấy thì cũng làm cẩn thận hơn. Người bên ngoài nhìn thì dễ phát hiện sai sót, phát hiện sớm sai sót để cảnh báo sớm, không xảy ra tai nạn lớn, không mất cán bộ. Xây dựng hệ thống giám sát online, kết nối tới các hệ thống CNTT của các đối tượng quản lý, để có số liệu online, là cách tiếp cận giám sát hiệu quả nhất. Giám sát online thì đầu tiên là trong nội bộ của bộ, trong các hoạt động của bộ, thí dụ giám sát online các doanh nghiệp, các đơn vị thuộc bộ, giám sát hoạt động của các chi bộ đảng. Sau đó là giám sát các đối tượng mà bộ quản lý nhà nước. Giám sát online toàn diện đến tất cả các đối tượng quản lý, trực tiếp từ hệ thống CNTT của các đối tượng này, thay cho báo cáo giấy, rồi dùng AI để phân tích dữ liệu lớn, sẽ là đổi mới căn bản quản trị nhà nước.

Thứ tư là làm proof of concept (làm mẫu, làm demo, chứng minh tính khả thi). Với các việc mới về CĐS của các bộ ngành và địa phương, nếu trước đây, chúng ta tham gia làm trực tiếp, triển khai trực tiếp, thì nay nếu có làm là làm proof of concept, sau đó để bộ ngành, địa phương đầu tư, triển khai. CĐS là việc mới, muốn thuyết phục người khác làm thì phải chứng minh là làm được, phải demo được. Đây cũng là nghề của người dẫn dắt. Chưa ai làm thì làm. Mọi người đã hăng hái làm rồi thì làm mẫu thôi. Làm mẫu chính là R&D. Các doanh nghiệp công nghệ số có thể làm tốt việc này nếu có chỉ đạo từ Bộ TTTT.

Tổng chỉ huy xây dựng nền tảng làm việc số, trợ lý ảo, hệ thống giám sát online toàn diện, proof of concept là thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng. Năm nay, chúng ta tập trung vào làm bên trong, vừa là để có trải nghiệm, vừa là để làm mẫu cho các bộ ngành, địa phương khác. Dẫn dắt CĐS thì đầu tiên là CĐS chính mình. Năm nay, chúng ta sẽ dự hội nghị ít đi, phát biểu “chém gió” ít đi, mà tập trung vào làm. Năm nay làm thành công thì sang năm sẽ lại “chém gió”. Chém gió là tốt, nhưng là trong 2 trường hợp sau: 1- Khởi xướng cái mới chưa ai biết; 2- Phổ biến một kinh nghiệm, giới thiệu một thực tế thành công mà mình đã làm được. Năm nay, bộ ta không CĐS thành công thì nên từ bỏ vai dẫn dắt CĐS quốc gia. Tôi nói điều này là nghiêm túc, là bộ ta không có đường lùi nữa. Không làm được vai dẫn dắt thì nên nhường người khác, vì nếu không thì ngành, đất nước sẽ chậm lại, mất đi cơ hội bứt phá thành nước phát triển.

Về công tác cán bộ. Hiện nay, bộ ta đang còn nhiều vị trí lãnh đạo các đơn vị chưa bổ nhiệm được vì thiếu cán bộ có đủ năng lực. Lý do là chúng ta đã chưa làm tốt công tác đào tạo các lứa lớp trong nhiều năm qua. Đưa một người đi hay một người về hưu là lại như mò kim đáy bể. Chúng ta thiếu các lứa lớp. Qui hoạch xong là để đó mà không có kế hoạch đào tạo, hoặc có kế hoạch nhưng để làm vì. Ban cán sự không thể chỉ quan tâm đến cấp trưởng mà còn phải quan tâm đào tạo đến cấp phó, đến cấp phòng, cấp chuyên viên chính. Rất nhiều nhân viên có tiềm năng nhưng lãnh đạo không nhìn thấy họ, họ không được trao cơ hội để phát triển. Nếu không phát hiện và đào tạo những người này thì lấy đâu ra cán bộ để kế cận, để kế tiếp, để thay thế. 

Giao ban tháng của bộ cũng là một buổi đào tạo. Lãnh đạo bộ sẽ không chỉ nói về đôn đốc công việc mà còn nói về nhận thức mới, cách tiếp cận mới, về tầm nhìn mới, về các chuyên đề mới, về quản trị, cũng như nghe trực tiếp cán bộ. Mỗi tháng giao ban một lần, giao ban quí với sở, với đơn vị trong ngành sẽ không thay thế giao ban tháng của bộ. Thành phần giao ban sẽ là lãnh đạo các đơn vị, các cấp phó tập sự, các đồng chí đi biệt phái.

Mỗi quí một lần, bộ trưởng hoặc lãnh đạo bộ sẽ dành một buổi giao lưu, đối thoại trực tiếp với cán bộ từ cấp phòng và tương đương.

Vụ Tổ chức cán bộ lập kế hoạch đào tạo cấp bộ, hướng dẫn các đơn vị lập kế hoạch đào tạo của đơn vị mình. Xong trong quí 2/2022. Nói rõ, đào tạo là nhiệm vụ của cấp trưởng. Phát hiện, đào tạo, sử dụng người hiền tài là cái gốc của cầm quyền, và vì vậy là nhiệm vụ quan trọng nhất của người lãnh đạo.

Phát hiện, giới thiệu người hiền tài, người có tiềm năng là trách nhiệm của tất cả chúng ta, từ nhân viên tới lãnh đạo, là của toàn dân. Người hiền tài là tài nguyên quan trọng nhất của một quốc gia, và cũng là khan hiếm nhất. Quốc gia chỉ hưng thịnh khi người hiền tài được phát hiện, được đào tạo, được thử thách và được trọng dụng. Bất kỳ ai có phát hiện thì giới thiệu trực tiếp tới Bộ trưởng, có thể chỉ cần qua nhắn tin. Lãnh đạo bộ sẽ gặp gỡ trực tiếp, nói chuyện, phỏng vấn nhân sự được giới thiệu để có hướng đào tạo, sử dụng phù hợp. Tương như vậy, cấp trưởng các đơn vị làm với đơn vị mình.

Người hiền tài chỉ xuất hiện khi có việc khó, việc đặc biệt. Việc trung bình ai cũng làm được thì người tài sẽ không xuất hiện, vì việc trung bình thì không cần đến họ, việc trung bình cũng không làm lộ ra người tài. Việc trung bình thì khi bổ nhiệm có đến cả chục người đáp ứng, không biết chọn ai. Chọn một người thì mất lòng đến 9 người, rất dễ xảy ra mất đoàn kết. Việc khó, thách thức lớn thì tự việc đã chọn ra người, rất dễ có được sự đồng thuận cao. Bởi vậy, gốc của việc có được người hiền tài là tổ chức đó, người đứng đầu đó phải có sứ mệnh lớn lao, có tầm nhìn lớn lao, có mục tiêu lớn lao, biết tạo ra thách thức lớn lao.

Xin trân trọng cảm ơn!