Mùa tuyển sinh năm ngoái, nhiều ngành ở bậc đại học xét tuyển với mức điểm sàn 30, thậm chí 30,5 điểm. Điểm chuẩn tổ hợp C00 ngành Hàn Quốc học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội - là 30 điểm. Học viện Chính trị Công an Nhân dân lấy điểm chuẩn ngành Xây dựng lực lượng Công an Nhân dân đối với nữ, tổ hợp C00 là 30,34 điểm. Điểm chuẩn của ngành Sư phạm Ngữ văn chất lượng cao, Đại học Hồng Đức (Thanh Hóa) là 30,5 điểm. Nghĩa là một thí sinh đạt điểm tuyệt đối (điểm 10) cả ba môn vẫn có thể trượt đại học. Một nghịch lý quá lớn.

Vậy ai đỗ? Là những thí sinh được cộng điểm ưu tiên. Chính sách này đã áp dụng nhiều năm và vẫn tiếp tục trong mùa tuyển sinh tới, kèm theo điều chỉnh nhỏ. Theo Dự thảo Quy chế tuyển sinh đại học năm 2022 vừa được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành lấy ý kiến, sẽ có trường hợp thí sinh được cộng tối đa 2,75 điểm, trong đó ưu tiên khu vực được cộng tối đa 0,75 điểm (nhưng chỉ áp dụng cho năm mà thí sinh tốt nghiệp), ưu tiên về đối tượng chính sách được cộng tối đa 2 điểm. Như vậy, chỉ cần thí sinh diện này đạt 28 hoặc 29 điểm, cộng thêm các điểm ưu tiên, họ sẽ vượt qua ngưỡng điểm tuyệt đối. Vì lợi thế quyết định này, khi Bộ quyết định điều chỉnh, chỉ áp dụng cộng điểm ưu tiên khu vực vào năm thí sinh tốt nghiệp THPT, dự thảo lập tức gây tranh cãi, cho rằng không đảm bảo tính công bằng.

Công bằng tuyệt đối với tất cả mọi người là điều không bao giờ có được. Công bằng với người này có thể sẽ là bất công với người khác. Nhưng chính sách cộng điểm ưu tiên hiện hành rõ ràng cần xem xét lại, bởi hơn cả sự không công bằng, nó đang tạo ra nghịch lý thi cử và làm ảnh hưởng đến mục đích tuyển sinh của các trường. Việc tuyển sinh vào các trường đại học, đặc biệt các ngành "hot", là quá trình chọn lọc những người có năng lực phù hợp. Các chính sách ưu tiên có thể áp dụng, nhưng với nguyên tắc đảm bảo không tạo thêm sự bất hợp lý mới. Học sinh giỏi bị đánh trượt bởi những người được cộng điểm là một sự bất hợp lý, được tạo ra do chính sách bất cập.

Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông (THPT) hiện nay được duy trì hàng năm nhằm hai mục đích: làm cơ sở công nhận tốt nghiệp bậc phổ thông trung học cho học sinh lớp 12 thuộc hệ chính quy và hệ giáo dục thường xuyên, đồng thời làm căn cứ để xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng.

Vì mục tiêu "hai trong một" như thế, kỳ thi không thực hiện được yêu cầu phân loại thí sinh. Dùng kết quả này để xét tuyển vào đại học sẽ thiếu chính xác, đặc biệt là với những trường top đầu. Hàng năm tỷ lệ thí sinh đậu tốt nghiệp luôn xấp xỉ 100%. Năm 2021, tỷ lệ tốt nghiệp THPT của thí sinh là 96,88%; năm 2020 là 98,34%. Tổ chức một kỳ thi quá nhiều tốn kém trong khi độ sàng lọc quá thấp như vậy là không hợp lý. Thay vào đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể thực hiện xét công nhận tốt nghiệp cho các học sinh đã hoàn thành chương trình lớp 12 mà không có môn nào bị điểm liệt.

Việc thi tuyển vào đại học nên giao cho các trường, các cơ sở đào tạo tự quyết định phương thức, nội dung thi tuyển sao cho phù hợp với các chuyên ngành đào tạo, tự quyết về cách thức xét tuyển, chấm chọn. Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ nên giữ vai trò chỉ đạo, giám sát, thanh tra kiểm tra. Bãi bỏ hoặc giảm cộng điểm ưu tiên cho thí sinh là tạo điều kiện để thí sinh được cạnh tranh một cách công bằng, bình đẳng. Đối với các thí sinh thuộc diện chính sách, thí sinh đồng bào dân tộc ít người hoặc có địa bàn cư trú ở vùng đặc biệt khó khăn, biên giới hải đảo, Bộ có thể đẩy mạnh áp dụng chính sách cử tuyển.

Giáo dục là lĩnh vực tác động mạnh mẽ, rộng khắp đối với toàn xã hội, không chỉ hiện tại mà còn ở tương lai. Thế hệ thụ hưởng giáo dục hôm nay sẽ là chủ thể xây dựng, phát triển đất nước mai sau. Tuy nhiên, giáo dục hiện thời còn quá loay hoay trong những vấn đề nhỏ. Một trong số đó, là sự thiếu nhất quán trong việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng hàng năm. Năm nào Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng ban hành quy chế mới, cũng điều chỉnh, thay đổi. Song, những thay đổi này thiếu đột phá, không thể hiện rõ tầm nhìn và triết lý giáo dục nhất quán, gây ra những cuộc thảo luận đầy chia rẽ.

Thời gian và năng lượng dùng vào việc sửa chữa tiểu tiết nên được dành cho những cải cách mang tính chiến lược, nhằm khai thông trí lực, thúc đẩy động lực tiếp cận và khám phá tri thức của thầy và trò.

Trương Chí Hùng

Giá trị của hy sinh

Khi ly hôn, gia đình tan vỡ, người phụ nữ của gia đình thường hụt hẫng, chới với như kẻ đi buôn mất vốn, không còn chỗ bấu víu cả về vật chất lẫn tinh thần. Dù có thể có bằng cấp nhưng do thiếu kinh nghiệm, hạn chế giao tiếp xã hội, họ bắt đầu lập nghiệp ở tuổi “vào hạ” rất khó, tự lo cho bản thân còn vất vả, huống gì phải đèo thêm các con. Trường hợp may mắn là khi người chồng cũ đón con về nuôi dạy bằng tình thương, trách nhiệm. Còn lại, một bộ phận không nhỏ các ông vì sĩ diện, vì muốn “trừng phạt” vợ nên giành con rồi bỏ phế. Khi đó, người phụ nữ dẫu thất vọng, xót xa nhưng đành chịu vì yếu thế.

Luật sư Vũ Thị Hoài Vân (Văn phòng Trợ giúp pháp lý cho phụ nữ số 6 TP.HCM) đúc kết: “Lép vế, thất thế… là tình trạng khó tránh khỏi khi bà nội trợ ly hôn. Nếu người phụ nữ có học thức, có nhiều cơ hội nghề nghiệp thì đừng bao giờ quyết định nghỉ việc, ở nhà chăm sóc chồng con. Nếu con đau ốm, vợ chồng nên phân công, sắp xếp, mỗi người luân phiên xin nghỉ phép để chăm con. Cũng có thể nhờ dịch vụ hoặc họ hàng trợ giúp”.

Theo luật sư Hoài Vân, bức tranh gia đình với chồng bôn ba kiếm tiền, vợ lo con cái, nhà cửa… có vẻ rất ổn, nhưng nó chỉ ổn khi quan hệ hôn nhân êm đẹp, còn khi phát sinh mâu thuẫn, đổ vỡ thì người vợ sống phụ thuộc vào chồng luôn thiệt thòi, tổn thương. Hai bi kịch họ thường phải nhận lãnh là chồng tẩu tán tài sản còn họ thì không giành được quyền nuôi con.

Tính già hóa non, để khỏi tốn tiền thuê người giúp việc, chị Hà Thu (Q.4, TP.HCM) từng tình nguyện ở nhà chăm sóc con nhỏ và mẹ chồng bị tai biến liệt nửa người. Lúc đầu, hai vợ chồng đều tiếc rẻ công việc đồ họa ở công ty quảng cáo rất ổn định và phù hợp của chị, nhưng cỗ máy gia đình rồi cũng chạy tốt bởi chị khá đảm đang. Vài năm sau, chị Thu bắt đầu nhận thấy bất ổn. Chồng chị ngày càng gần với sự thờ ơ, phó mặc, khoán trắng việc “xây tổ ấm” cho vợ, không còn trân trọng sự hy sinh của vợ mà còn tỏ thái độ coi thường. Hằng ngày làm những công việc lặp đi lặp lại, chị dần trở nên cũ kỹ, mất sức hút và nhàm chán trong mắt chồng; hai tâm hồn đã không còn đồng điệu như trước.

Ngày bắt được tin nhắn mùi mẫn của chồng với cô đồng nghiệp trẻ, chị không đánh ghen mà nén chặt nỗi đau, âm thầm lập kế hoạch tách khỏi cái bóng của chồng. Chị đề nghị chồng chia sẻ trách nhiệm trong việc thuê người nuôi mẹ và gửi con vào nhà trẻ để đi làm. Dù không cứu vãn được gia đình nhưng quan trọng là chị đã giành được quyền nuôi con sau khi chia tay ông chồng trăng hoa, tệ bạc.

Sự hy sinh của người phụ nữ chỉ thực sự có ý nghĩa nếu đem lại những giá trị tích cực. Nếu tận tụy cho gia đình mà kết cục là người chồng trở nên vô trách nhiệm, bỏ lơ vợ con, chạy theo dục vọng ích kỷ; những đứa trẻ phải sống bơ vơ, mất hơi ấm tình thương thì sự tận tụy ấy chỉ là vô ích. Là người mẹ, người vợ, người phụ nữ luôn có nhu cầu hy sinh nhưng phải có tầm nhìn và quyết định sáng suốt để không phải chịu “thiệt thòi kép”, không hụt chân khi bị thảy ra giữa dòng đời.

Em vào công ty làm sau anh và anh đã chủ động tán tỉnh em. Anh đã khiến em tin sái cổ rằng anh đang ly thân với vợ, chỉ đợi ngày ly hôn là anh có thể hoàn toàn thuộc về em. Anh còn tâm sự rất nhiều về cuộc sống vợ chồng chẳng khác tù ngục mà anh đang bị giam cầm trong đó. Một đứa con gái mới lớn như em làm sao thoát nổi cái bẫy mà một người đàn ông từng trải và giàu kinh nghiệm như anh cố tình giăng ra? Nói thế để chị hiểu, em đến với anh chẳng vì mục đích vụ lợi nào, ngoài tình yêu và tin tưởng.

ảnh minh họa

Đến một ngày, em nghe tin vợ anh có thai đứa thứ hai. Tin này đã giúp em củng cố thêm quyết định rời xa anh sau bao nhiêu lần lữa, hứa hẹn, vì cuộc sống riêng của anh chẳng có vẻ gì “bất hạnh” như anh kể. Nhưng, từ lúc em nói lời chia tay, anh liên tục tìm kiếm, gọi điện, nhắn tin, năn nỉ ỉ ôi, thậm chí dọa dẫm sẽ không để em được hạnh phúc với bất kỳ ai khác. Anh ghen lồng lộn vì nghi ngờ em có người khác. Anh nói em bội bạc và không ngừng săn đuổi em mọi lúc mọi nơi. Mọi thứ chỉ tạm yên khi em xin nghỉ việc, đổi số điện thoại và ngưng sử dụng địa chỉ email cũ. Em đã tìm được hạnh phúc đích thực của mình sau đó ít lâu với một người đàn ông không gây cho em cảm giác tội lỗi vì trót chen chân vào gia đình người khác, đem đến được cho em sự thanh thản, bình yên khi ở cạnh bên anh. Em thấy mình sáng suốt khi đã kịp sửa sai, nếu không, chẳng biết cuộc tình tội lỗi ấy sẽ đi đến đâu.

Nói để chị thấy, trên đời này vẫn có những cô gái tự trọng chứ không chỉ có những kẻ lăm lăm đi cướp chồng người khác! Và trong phần lớn trường hợp, “người thứ ba” xuất hiện chẳng qua vì thói lăng nhăng của những người đàn ông ham của lạ. Nếu các ông không chủ động tán tỉnh, thậm chí dùng cả thủ đoạn “lừa tình” thì chẳng phải cô gái nào cũng thích đâm đầu vào ngõ cụt để nhặt nhạnh chút hạnh phúc vương vãi của người khác. Thế nhưng, thói thường khi biết chồng có nhân tình, các chị chỉ lo “xử” người thứ ba trước, bất kể nguyên nhân tại anh hay tại ả.

Em vẫn còn nhớ vụ hai mẹ con ở Bình Dương đánh ghen bằng cách lột quần áo tình địch rồi quay phim đưa lên mạng. Rốt cục, cô kia dù có ê mặt một chút nhưng chị vợ lại bị tù tội, trong khi ông chồng vẫn bình an vô sự. Liệu đó có phải là cách hành xử của một người vợ khôn ngoan? Nếu bình tĩnh và sáng suốt, các chị hẳn cũng nhận ra người đáng bị “xử” ở đây chính là ông chồng, bởi biết đâu cô kia cũng là nạn nhân của chồng chị thì sao? Cho nên, nếu phát hiện chồng “lăn tăn” ở ngoài, trước hết các chị nên “tính sổ” ông ấy.

Nếu không “cải tạo” được thói tham lam cố hữu của chồng mình, không trị dứt điểm căn bệnh “lăng nhăng” đã thấm sâu vào máu anh ấy thì dẫu có kéo được anh ấy khỏi tay em hay bất kỳ cô gái nào khác thì các chị vẫn mất chồng ngay trong chính ngôi nhà của mình thôi. Dẫu các chị có giữ được “ổng”, cũng chỉ là giữ “phần xác” mà thôi!

Theo Phụ Nữ TPHCM