“Khi trước mặt mình là cái camera chứ không phải học sinh thì cách giảng phải thay đổi, vì nếu bê nguyên xi cách dạy trực tiếp vào dạy online sẽ rất mệt và không hiệu quả”.

Theo thầy Đức, khi dạy trực tuyến, người dạy không chỉ phải tiếp thu công nghệ mà còn phải thay đổi bản thân, cách thức giảng dạy… “Giảng trực tiếp có ngữ cảnh nói, còn online thì không. Khi dạy online, lời nói của người giảng phải ít hơn nhưng ý nghĩa hơn, tác động được tới học viên, sơ ý là mất tập trung ngay lập tức”.

Khi trước mặt là cái camera, người thầy phải thay đổi cách giảng bài

TS Nguyễn Năm Hoàng, Khoa Văn học Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn – ĐH Quốc gia Hà Nội, cũng chỉ ra những rào cản, thách thức khi mới bắt đầu dạy học trực tuyến.

“Thứ nhất, nếu chúng ta không biết cách tổ chức lớp học trực tuyến hay giao tiếp hiệu quả với sinh viên, sẽ làm giảm hứng thú, cảm xúc của chính mình và người học. Thứ hai, trong cuộc sống nhiều người cảm thấy ngần ngại khi phải học cách làm chủ các phương tiện, công nghệ. Thứ ba, chúng ta phải đảm bảo điều kiện về cơ sở vật chất giảng dạy như đường truyền internet, thiết bị...” – chị Hoàng phân tích.

Tuy nhiên, chị cũng khẳng định việc nhà trường triển khai giảng dạy E-learning giúp cả thầy và trò tận dụng những lợi thế của công nghệ và môi trường mạng để nâng cao việc dạy và học.

Giảng viên phải làm chủ công nghệ 

Còn từ góc độ người quản lý, theo ông Đỗ Văn Dũng – Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, nhận xét rằng mặc dù đã chủ động, điều chỉnh từng bước nhưng nhiều giảng viên không thích nghi kịp với công nghệ mới. Vì vậy, điều nan giải cho các trường là tốn thêm chi phí thuê nền tảng công nghệ hằng năm để hoạt động. Trong khi đó, giảng viên phải được tập huấn công nghệ liên tục, đôi khi gây áp lực, quá tải.

“Tại Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, số giảng viên tham gia dạy học số có sự tăng trưởng mạnh mẽ chỉ sau vài năm. Theo thống kê của nhà trường, nếu như học kỳ I năm học 2014-2015 chỉ có 17 người thì đến học kỳ 1 năm 2017-2018, hầu hết giảng viên đã sử dụng nền tảng, công cụ dạy học số để tăng cường chất lượng dạy học. Tới nay, con số này là khoảng 700 giảng viên” – ông Dũng cho biết.

Theo ông Dũng, “Giảng viên phải năng động, chủ động làm chủ công nghệ. Các trường phải đầu tư server và trung tâm big data tốt, cùng với đó là xây dựng trường quay bài giảng. Tất cả phải thay đổi tư duy về dạy học số mới thực hiện được”.

Đồng quan điểm, ông Phạm Thái Sơn, giảng viên Trường ĐH Công nghiệp Thực phẩm TP.HCM khẳng định người thầy đóng vai trò rất quan trọng trong sự chuyển đổi số.

"Các thầy cô bắt buộc phải chuyển đổi số trước khi muốn mọi người chuyển đổi. Hiện tại, các trường đã và đang chuyển đổi tư duy sang tư duy số, các trường đang xây dựng mô hình số hóa bài giảng, tài liệu học tập..., những cái mà từ xưa đến nay vẫn sử dụng sang sử dụng tài nguyên số.

Ông Phạm Thái Sơn nhận định các thầy cô không chuyển đổi hoặc chuyển đổi số nửa vời sẽ làm cho quá trình này bị đình trệ.

"Các thầy cô thuộc thế hệ cũ và không sử dụng công nghệ thì khó khăn trong giảng dạy. Việc này với giảng viên trẻ thì dễ dàng hơn. Yếu tố công nghệ và sử dụng công nghệ sẽ quyết định sự thành bại của quá trình chuyển đổi số" - ông Sơn khẳng định.

Theo ông Sơn, ngày nay, ngoài kiến thức chuyên môn, giảng viên cần phải biết thêm kiến thức về công nghệ, nhất là công nghệ thông tin.

"Khi sinh viên thường xuyên tiếp cận với công nghệ thì cho dù giảng viên có thể không rành rọt về công nghệ thông tin nhưng phải biết đủ để sử dụng. Thầy cô phải mạnh dạn bước ra khỏi "vùng an toàn" trước đây để theo kịp với những thay đổi của thời đại".

Phương Chi

Chuyển đổi số giáo dục để Việt Nam phát triển hùng cường, thịnh vượng

Giáo dục, nhất là giáo dục đại học sẽ là nền tảng quan trọng để Việt Nam bứt phá vươn lên và phát triển hùng cường, thịnh vượng. Việc đổi mới giáo dục, đại học Việt Nam chỉ có thể thực hiện thông qua chuyển đổi số.

ĐB Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) giơ biển tranh luận lại với ĐB Bùi Văn Phương (Ninh Bình) về phát biểu trong phiên thảo luận chiều qua liên quan đến nội dung SGK.

Là người công tác trong ngành giáo dục, ĐB Thảo khẳng định 2/3 nội dung trong bài phát biểu của bà hôm qua tập trung vào đề xuất giải pháp để cho ngành được tốt hơn.

ĐB Đặng Thị Phương Thảo.

Về sai phạm phải chuyển cơ quan điều tra, bà Thảo giải thích, thực chất kiến nghị của bà là cần đẩy nhanh tiến độ điều tra để truy cứu đối với các hành vi in ấn trái phép làm giả SGK, sách tham khảo để đảm bảo quyền tác giả, quyền xuất bản.

Kiến nghị này xuất phát từ 2 căn cứ, đó là tình trạng sách lậu đã tồn tại trong nhiều năm qua chưa được dẹp bỏ. Hai là xuất phát từ chính cử tri địa phương băn khoăn về tình trạng này làm cho con em người dân mất tiền mua phải SGK giả,.

Phát biểu sau đó, ĐB Phạm Minh Hiền (Phú Yên) đặt vấn đề: “Học tiếng Việt là tiếng mẹ đẻ, mà bài học đầu đời đã khiến các con sợ học thì có khác gì một sự ngược đãi với tâm hồn trẻ thơ. Có Hội đồng thẩm định SGK cấp quốc gia nào mà thẩm quyền còn thua giáo viên? Chẳng có ở đâu lại cho phép giáo viên thay ngữ liệu khác phù hợp hơn so với SGK”.

“Cá nhân tôi đã mua sách về đọc, ghi chép, liệt kê từng nội dung mà mình chưa hiểu thấu, gặp gỡ giáo viên và phụ huynh để thảo luận, tham khảo ý kiến các nhà chuyên môn về ngôn ngữ, tâm lý. Tôi tin, họ có thừa năng lực, đủ phẩm chất và tâm thức để có góc nhìn khoa học, thấu đáo trong giáo dục trẻ”, ĐB cho hay.

Nữ ĐB tỉnh Phú Yên nhấn mạnh: “Xin đừng trút thêm gánh nặng, áp lực cho đội ngũ giáo viên, bởi chính họ cũng cần được bảo vệ trong sự cố này”.

Đổi mới căn bản giáo dục: Cần có sự chia sẻ

Tranh luận sau, ĐBQH Ngô Thị Minh cũng phát biểu về vấn đề SGK, vừa nhận chức Thứ trưởng GD-ĐT được 2 tháng nên bà chia sẻ với những lo toan, trăn trở của 2 nữ ĐBQH.

ĐB Ngô Thị Minh.

Theo bà đổi mới chương trình SGK là việc lớn và rất khó, Bộ GD-ĐT và Hội đồng thẩm định đã tiếp thu ý kiến của cử tri và giải trình trước QH.

"Đổi mới chương trình SGK giáo dục phổ thông đang chuyển rất mạnh từ truyền thụ kiến thức một chiều cho học sinh sang phát triển năng lực, phẩm chất của người học. Việc đổi mới này đòi hỏi có 1 chương trình tổng thể các môn học đã được công bố", nữ ĐB nêu.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT cho biết SGK đang biên soạn theo chủ đề và một chủ đề có thể dạy 2-3 tiết. Dạy theo chủ đề học sinh sẽ có nhiều nhìn nhận, góc tiếp cận khác nhau.

Qua đại dịch Covid-19, các em 5 tuổi có đến 6 tháng nghỉ ở nhà và không có thời gian chuẩn bị nên "những lo toan chia sẻ của các ĐB rất đúng". Nhìn thẳng vào chặng đường theo nghị quyết 29 đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo, theo bà cần có sự đồng thuận chia sẻ với ngành giáo dục khi Bộ trưởng cũng đã có hứa hẹn và đã chỉ đạo quyết liệt trong ngành.

ĐB Nguyễn Ngọc Phương.

Cùng xuất phát từ ngành giáo dục, Phó đoàn chuyên trách tỉnh Quảng Bình Nguyễn Ngọc Phương bày tỏ: “Quá trình thực hiện, tôi tin tưởng rằng Bộ GD-ĐT thực hiện đúng quy trình, trách nhiệm cao và có sự góp ý của các GS,TS và ban chỉ đạo”. Đây là lần đầu tiên thực hiện nên không thể tránh khỏi sai sót cần phải rút kinh nghiệm.

Tuy nhiên hiện nay có nhiều đối tượng đẩy sự việc nặng nề thêm và phủ nhận thành tích của Bộ GD-ĐT.

ĐBQH tiếp cận, lắng nghe những bức xúc của người dân, để khi cần giải thích thì phải giải thích nhưng cũng phải ghi nhận thành tích của ngành giáo dục, Bộ GD-ĐT. "Việc gì chưa thỏa mãn thì trao đổi, có kiến nghị nhưng theo phải có nhận thức để góp ý mang tính xây dựng theo Nghị quyết 29”, ĐB tỉnh Quảng Bình phân tích.

"Bộ GD-ĐT đã có giải trình, tiếp thu ngày hôm qua. Đây là những điểm cần lưu ý, rút kinh nghiệm, đừng đẩy sự việc lên mức độ khiến người dân mất niềm tin về Bộ GD-ĐT, rồi đề nghị trì hoãn theo tôi đó là điều không cần thiết”, ĐB Phương nhấn mạnh.

Tranh luận tiếp, Phó đoàn chuyên trách tỉnh Ninh Bình Bùi Văn Phương (người tranh luận với ĐB Thảo vào chiều qua) khẳng định: “Nói ở đây không phải để bênh Bộ GD-ĐT nhưng phải nói khách quan”.

ĐB Bùi Văn Phương.

Theo ông Phương SGK tiếng Việt lớp 1 có lỗi, có sai sót, nhưng đó không phải là vấn đề nghiêm trọng như một số ý kiến phát biểu. Việc này khắc phục được, đó là giáo viên sẽ sửa lại khi giảng dạy đến bài đó.

ĐB tỉnh Ninh Bình sau đó đọc lại phát biểu tại nghị trường của ĐB Thảo hôm qua và cho rằng việc chuyển cơ quan điều tra việc in sách lậu là hoàn toàn chính xác, ông không có ý kiến.

“Tôi chỉ băn khoăn chuyện một số lỗi trong SGK lớp 1 mà phải chuyển cơ quan điều tra để truy trách nhiệm của hội đồng biên soạn, hội đồng thẩm định, của tác giả, chủ biên… thì có gì đó quá mức”, ĐB vẫn giữ nguyên quan điểm.

 Thành Nam - Thu Hằng - Hương Quỳnh

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ giải trình trước Quốc hội về SGK lớp 1

Bộ trưởng GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, hiện ngành giáo dục đang thực hiện đổi mới căn bản toàn diện theo chủ trương Nghị quyết 29 của Ban chấp hành Trung ương, nghị quyết 88 của Quốc hội về thực hiện một chương trình SGK.