Ông Lê Hoàng - Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam (thứ 3 từ phải sang) bên MC và các diễn giả.

Thiếu tủ sách, thừa tủ rượu

Ông Lê Hoàng dẫn đề tài từ câu chuyện gia đình là tế bào của xã hội nên văn hóa gia đình là phần quan trọng quyết định đó là gia đình như thế nào. Qua khảo sát nhiều gia đình, ông ngạc nhiên khi nhà nào cũng có thể có tủ rượu, phòng xem tivi, phòng karaoke, phòng nghe nhạc, phòng gym… nhưng lại thiếu một tủ sách.

“Vì sao nhiều gia đình ngày nay có tủ rượu nhưng không có tủ sách? Trong khi các không gian xem tivi, ca hát, nghe nhạc chỉ đáp ứng nhu cầu giải trí thì tủ sách ngoài giải trí còn có chức năng giáo dục, góp phần hình thành, phát triển tính cách con người trẻ em”, ông Lê Hoàng nói.  

PGS Tuyết cho rằng món quà lớn nhất cha mẹ cho con không phải chiếc điện thoại thông minh hay máy tính bảng mà là niềm đam mê đọc. Bà dẫn chứng: “78% trẻ em dưới 6 tuổi sử dụng thiết bị công nghệ là quá nhiều. Trong khi trẻ em đọc trung bình 3 – 4 đầu sách/năm và 2,8 đầu sách trong số đó đã là sách giáo khoa. Trách nhiệm của cha mẹ là giữ con mình trước sức hấp dẫn vô cùng của đồ công nghệ”. Theo đó, việc đọc của trẻ nên bắt đầu khi trẻ còn trong bụng mẹ và duy trì đến 9 tuổi. Đây là cột mốc các thói quen tốt của một con người tác động trực tiếp đến việc định hình trẻ trong tương lai.

Chị Mỹ Dung đồng tình với vị PGS. Từ khi mang thai, chị đã đọc sách rất to hằng đêm trước khi đi ngủ cũng như tìm sách cho con ra đời. Khi con bắt đầu có nhận thức, chị Dung nhận thấy con thích lễ Giáng sinh nên đã tìm mua những sách tranh Giáng sinh đẹp nhất. “Bé đọc, cầm hay thậm chí xé cũng được. Cách riêng của tôi là kiên trì đọc sách cùng con bất kể bận rộn thế nào và mang những câu chuyện, nhân vật từ trang sách ra đời thường. Tôi đã làm như vậy ít nhất 1 tiếng/ngày trong suốt 4 năm qua”, chị cho hay.    

Các kệ sách thiếu nhi trưng bày ở Đường sách TP.HCM thu hút các em nhỏ.

Doanh nhân/nhạc sĩ Phạm Uyên Nguyên đưa ra 2 đề xuất. Nhìn từ kinh nghiệm nước ngoài, trẻ đến trường phải đọc sách như một nội dung bắt buộc. Nhà trường giao sách cho học sinh đọc cho bài học mới, viết thu hoạch, làm bài tập nhóm hoặc thuyết trình. Nếu thành công thay đổi phương thức giáo dục sẽ mở ra cho sách một hướng đi mới.

Bên cạnh đó, ông Nguyên nhận thấy sách ở Việt Nam càng quý càng “ế”, nhiều công ty hiện có hàng tấn sách quý tồn kho. Vì vậy, ông đề xuất các công ty sách nên mở dịch vụ tủ sách gia đình trọn gói: “Công ty sách sẽ cung ứng dịch vụ từ đóng tủ đến một tủ sách gia đình hoàn chỉnh. Chính công ty sách cần chủ động chọn sách cho khách hàng hoặc chọn theo gợi ý của cha mẹ trẻ. Dịch vụ này sẽ thay sách hằng năm để sách trong tủ luôn phù hợp với từng độ tuổi của trẻ”.

Ranh giới nhạy cảm tùy vào giới hạn chấp nhận của cha mẹ

Phóng viên VietNamNet đặt vấn đề: Nếu như tuổi thơ của những đứa trẻ thế hệ 7x, 8x và đầu 9x có thể tìm thấy bất cứ loại sách nào trong tủ sách gia đình khi sách chưa được kiểm duyệt chặt chẽ thì hiện nay, bậc cha mẹ dường như quá nhạy cảm với văn hóa phẩm nói chung và sách nói riêng tiếp cận con mình. Nhiều sự vụ cho thấy một chi tiết rất nhỏ trong sách cũng có thể khiến bậc cha mẹ hoang mang, phản ứng mạnh. Vậy đâu là ranh giới của sự an toàn, phù hợp?

Ông Lê Hoàng phản hồi: “Nhiều cha mẹ vì sự cầu toàn trong giáo dục con cái mà đâm ra sợ tất cả. Chính vì họ lúng túng chọn sách, chúng tôi mới đưa ra đề xuất tủ sách gia đình nhằm đáp ứng yêu cầu đọc của trẻ, cha mẹ đọc cùng con và giảng dạy trong nhà trường. Bây giờ, các NXB có thể đảm bảo mức độ an toàn từ nội dung đến cấp đọc cho trẻ”.

Một người làm công tác sách học đường nêu lên những thực trạng của việc đưa sách vào thư viện trường học từ cấp 1 đến cấp 3.

Dù vậy, theo ông, vấn đề nội dung nhạy cảm trong sách còn tùy trường hợp cụ thể. Vừa qua, NXB Kim Đồng phát hành bộ sách vĩ nhân 27 quyển. Trong đó, có một quyển về Julius Caesar bị nhiều cha mẹ phản ứng vì trang phục thiếu vải. Ông Lê Hoàng nhận định: “Sách vẽ trang phục thời La Mã cổ đại hoàn toàn trung thực, khách quan. Các cha mẹ có thể giải thích thêm với trẻ hoặc không mua sách đó cho con chứ phê phán NXB là không đúng”.

PGS Tuyết nói thêm rằng một cuốn sách quá nghiêm chỉnh với format cố định lại gây chán rất nhanh với trẻ. Trong khi đó, những sách truyện thiếu nhi phương Tây được trình bày một cách tếu táo, phóng khoáng và đôi khi phi lý đến ngớ ngẩn lại rất thu hút trẻ. Sách phải thu hút, trẻ mới yêu thích và ham đọc. Bà nói: “Như vậy, chúng ta cần cân nhắc để chấp nhận như thế nào là nhạy cảm và không nhạy cảm từ góc độ văn hóa”.

Một độc giả tên Hồng Anh đang làm việc ở thư viện trường học chia sẻ câu chuyện từng được một người mẹ gọi điện đề nghị thư viện không cho con trai của bà mượn truyện Doraemon đọc. Lý do, trong một tập truyện có vẽ cảnh nhân vật Shizuka đang tắm bồn. Chị này cho biết: “Đây là một trong rất nhiều trường hợp chúng tôi từng trao đổi. Theo chúng tôi, học sinh đọc truyện tranh để thư giãn sau giờ học căng thẳng. Thực tế, các bé nhìn vào nội dung dễ thương, vui nhộn trong truyện tranh rất hồn nhiên chứ không nhìn thấy chỗ nào nhân vật mặc thiếu vải như góc nhìn người lớn”.

Nhiều cha mẹ đặt câu hỏi, trao đổi cùng các diễn giả.

Chị Hồng Anh cũng cho rằng việc Hội Xuất bản lên danh sách 500 cuốn sách thiếu nhi an toàn, phù hợp với trẻ là viên gạch nền móng. Từ đó, việc cha mẹ chấp nhận cho con mình đọc gì là tùy vào giới hạn mỗi người. Những cuốn truyện tranh, truyện thần thoại Hy Lạp… đang đứng giữa lằn ranh được chấp nhận và bị phản đối. “Cá nhân tôi nghĩ, trẻ đọc càng nhiều thì khả năng “miễn dịch” càng cao”, chị này kết luận.

Bài và ảnh:Gia Bảo

'Đến khi trở thành thanh niên mới đọc thì đã quá muộn'

Hưởng ứng Ngày sách Việt Nam 21/4 - ngày hội tôn vinh giá trị của sách và văn hóa đọc, bà Nguyễn Kim Thoa  - CEO Tân Việt Bookstore nỗ lực truyền tải, lan tỏa tình yêu sách đến tất cả mọi người, đặc biệt là giới trẻ.

Cùng với lộ trình hạn chế, hướng tới "khai tử" phương tiện sử dụng động cơ đốt trong vào năm 2050 của Chính phủ, các hãng ô tô tại Việt Nam cũng đã và đang dần chuyển dịch sang xe điện như một xu hướng tất yếu.

Điều này được thể hiện rõ nét ngay trong Triển lãm Ô tô Việt Nam (Vietnam Motor Show - VMS 2022) đang được diễn ra tại TP. HCM với sự xuất hiện của gần chục mẫu xe điện hoàn toàn mới ngay trong ngày khai mạc 26/10.

Đầu tiên, có thể kể đến cái tên e-tron SUV của Audi. E-tron SUV là mẫu xe thứ 2 của Audi xuất hiện tại Việt Nam sau mẫu sedan thể thao chạy điện Audi e-tron GT Quattro từng được giới thiệu vào cuối tháng 7 vừa qua.

Thực tế, chiếc crossover hạng C chạy điện e-tron của Audi đã từng được giới thiệu tại Việt Nam vào năm 2019 với mục đích phô diễn công nghệ. Nhưng ở Vietnam Motor Show năm nay, mẫu crossover Audi e-tron đã công bố mức giá từ 2,97 tỷ đồng.

Không hề kém cạnh người đồng hương, Mercedes-Benz đã ra mắt mẫu xe thuần điện EQS của mình ngay trong VMS 2022. Đây là chiếc xe đầu tiên đánh dấu sự hiện diện của thương hiệu xe điện Mercedes-EQ tại thị trường Việt Nam. Phiên bản Mercedes EQS 450+ có giá 4,839 tỷ đồng và EQS 580 4Matic có giá 5,959 tỷ đồng.

EQS được định vị nằm ở phân khúc của S-Class. Sau Mercedes EQS, hãng xe sang của Đức cho biết, sẽ đưa về thêm nhiều mẫu xe điện Mercedes-EQ trong thời gian tới.

Thương hiệu Lexus cũng không nằm ngoài xu hướng điện hoá tại VMS năm nay với mẫu xe LF-Z chạy điện Electrified được đặt ở trung tâm gian trưng bày. Mặc dù giới thiệu tại Việt Nam dưới dạng mẫu xe concept nhưng tại thị trường châu Âu và Bắc Mỹ, Lexus LF-Z Electrified đã hiện thực hóa bằng một phiên bản thương mại dưới tên gọi Lexus RZ 450e.

Ở phân khúc xe điện bình dân, hãng Toyota gây chú ý khi cho ra mắt mẫu xe điện bZ4X mới được ra mắt toàn cầu vào giữa năm 2022. Toyota bZ4X cũng mới xuất hiện ở Đông Nam Á, cụ thể tại Thái Lan vào cuối tháng 6 vừa qua. Mẫu bZ4X được hãng xe Nhật Bản định vị nằm ở crossover phổ thông cỡ C và trên lý thuyết sẽ cạnh tranh với VinFast VFe34 tại thị trường Việt Nam.

Cũng ở phân khúc "chật chội" crossover phổ thông cỡ C, hãng xe Anh Quốc MG cho ra mắt phiên bản cao cấp nhất của MG Marvel R là Perfomance. Chưa biết khi nào MG sẽ chính thức mở bán tại Việt Nam nhưng ở Trung Quốc, MG Marvel R đã được ra mắt từ năm 2020.

Một cái tên khác cũng đến từ thương hiệu MG đó là MG4. So với MG Marvel R, MG 4 có kích thước nhỏ hơn và được định vị ở phân khúc crossover cỡ B. Mẫu xe chạy điện này được phát triển trên nền tảng có thể mở rộng mô-đun MSP mới của MG dành riêng cho ô tô điện.

Từ những cái tên mới mẻ nói trên xuất hiện trong Vietnam Motor Show 2022, có thể thấy đây là thời điểm mà xe điện được nâng lên tầm cao, trở thành tiêu điểm của kỳ triển lãm và thu hút sự quan tâm chưa từng có của những người yêu xe.

Người Việt đã sẵn sàng với ô tô điện

Sự phát triển của ô tô điện tại Việt Nam không chỉ thể hiện từ việc các hãng xe liên tiếp giới thiệu và truyền thông ra công chúng các mẫu xe điện mới mà đã nhận được sự quan tâm thực sự của chính những người Việt.

Từ góc nhìn của người tiêu dùng, Giám đốc ngành hàng của Cốc Cốc Nguyễn Cường đã đưa ra thống kê về xe cộ trên trình duyệt Cốc Cốc trong 1 năm qua. Theo đó, trong khoảng 23 triệu người thường xuyên sử dụng Cốc Cốc, có 7-8 triệu người quan tâm đến xe điện, chiếm 30-35%.

Từ khoá "xe điện" đã tăng trưởng 45% trong 1 năm qua; 81% người dùng cho rằng xe điện bảo vệ môi trường hơn xe xăng và đa số người dùng kỳ vọng các hãng sẽ sản xuất nhiều loại xe giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm thải ra môi trường hơn. Từ khoá "môi trường" có lượng tăng trưởng 23%; còn từ khoá "khí hậu" có tăng trưởng tới 123%, điều này cho thấy người dân Việt Nam ngày càng quan tâm hơn đến môi trường và biến đổi khí hậu.

Các con số "biết nói" trên được ông Nguyễn Cường chia sẻ trong hội thảo mang tên “Giới thiệu giải pháp công nghệ xanh giảm phát thải bảo vệ môi trường”, tổ chức bên lề Triển lãm VMS 2022.

Tại Hội thảo này, các chuyên gia và đại diện nhiều hãng xe đã cùng thảo luận đưa ra giải pháp nhằm tiết kiệm nhiên liệu cho phương tiện giao thông đường bộ, trong đó có ô tô.

Tham luận tại Hội thảo, PGS. TS Đàm Hoàng Phúc - Giám đốc Chương trình Đào tạo kỹ thuật ô tô, Đại học Bách Khoa Hà Nội nhận định, ô tô càng tiết kiệm nhiên liệu thì đồng nghĩa là giảm phát thải. Điện hóa phương tiện là một trong những biện pháp quan trọng hàng đầu để giảm phát thải cho ngành giao thông vận tải.

Ông Đào Công Quyết - đại diện Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, biến đổi khí hậu đang là vấn đề toàn cầu, cần được sự quan tâm. "Với mong muốn giảm phát thải từ xe hơi để bảo vệ môi trường và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, các thành viên VAMA đang không ngừng cải tiến, ra mắt các mẫu xe mới với các công nghệ thân thiện môi trường, trong đó có xe điện", ông Quyết nói.

Còn theo ông Laurent Genet, Tổng Giám đốc Nhà nhập khẩu chính thức Audi tại Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà nhập khẩu ô tô chính hãng Việt Nam (VIVA), tất cả những sản phẩm hiện có cũng như xuất hiện trong tương lai gần của hãng xe này đều hướng đến mục tiêu bảo vệ môi trường.

Trong khi đó, ông Đỗ Tú Cường - Quản lý cao cấp, bộ phận Sản phẩm của Mercedes-Benz Việt Nam tự tin dự báo, với các giải pháp được đưa ra từ những nghiên cứu, chế tạo một cách nghiêm túc, đến năm 2025, người tiêu dùng sẽ hoàn toàn có thể có “một giải pháp thay thế" xe động cơ đốt trong. 

Có thể thấy rằng, dù mỗi hãng xe có những lộ trình, công nghệ riêng nhưng đều đã và đang hướng đến mục tiêu chung là góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Trong đó, phát triển các dòng xe điện chính là hướng đi không thể khác.

Hoàng Hiệp

Bạn có góc nhìn (hoặc có trải nghiệm) nào về vấn đề trên? Hãy chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Cũng như Nhà bà Nữ, tôi chưa khi nào xem phim Trấn Thành, đơn giản là không hợp vị, chứ nói về hiệu quả, Trấn Thành xứng đáng là nhà kinh doanh xuất sắc.

Như chuyện ăn uống, cái nào hợp với bản thân là ngon. Ngược lại, cái gì không ngon là do không hợp, chứ với người khác lại rất ngon. Vậy nên, tôi không xem cũng chẳng chê. Trấn Thành có công chúng của Trấn Thành.

Nói rộng ra, kiểu làm phim của Trấn Thành, Ngô Thanh Vân, kiểu hài như Lê Dương Bảo Lâm, Trường Giang hay kiểu hát như MONO... sẽ có công chúng của riêng họ.

Mà công chúng thì sức mạnh ghê gớm lắm, không hơn thua với nhau được. Nói văn vẻ là quan điểm, mặt bằng thưởng thức, nói dân dã là "thích thì đã làm sao".

Nhưng ở một góc khác, việc thiếu vắng những phim được gọi là hàn lâm, nội dung sâu sắc, mang đến những suy tư thời cuộc, những vấn đề nổi cộm của xã hội hay sự vượt trội về công nghệ làm phim, về sự biến hóa của ê-kíp và có thể đánh động những liên hoan phim nổi tiếng thế giới... đang phản ánh một hiện thực trần trụi về điện ảnh Việt Nam.

Rằng chúng ta không có những sản phẩm chất lượng cao để chinh phục ngoài biên giới đất nước. Và một số lượng không ít người muốn có một món ăn ngon hợp vị, chất lượng cao thực sự thấy bế tắc vì không được phục vụ.

Xã hội đang rất bình dân. Nên những sản phẩm bình dân mới sống tốt.

Hồi có lãnh đạo TP.HCM nói thành phố trình dự án xây dựng nhà hát, lập tức bị phản đối.

Các ý kiến nói rằng nước mình còn nghèo, dân mình còn khó khăn, rồi thì "xây lên ai mà vào coi" vì cái nhà hát đó toàn hát thính phòng, opera, không phù hợp với người Việt Nam.

Nghe thoáng thấy hợp lý, vì bao công trình công cộng thiếu vốn cần ưu tiên hơn. Nhưng ngẫm ra lại thấy buồn.

TP.HCM muốn thành trung tâm tài chính châu Á, thu hút những doanh nhân lớn, hàng đầu về đầu tư hay một bộ phận người Việt muốn thưởng thức loại hình này, họ phải làm sao? Hay cứ làm ăn thôi, ba cái chuyện giải trí cao cấp thì cứ bay ra nước ngoài mà thưởng thức?

Thành ra, từ một bộ phim, cũng có những ưu tư về xã hội là vậy.

Bạn đọcTử Anh Lão

Độc giả có thể gửi ý kiến về địa chỉ: banvanhoa@vietnamnet.vn. Ý kiến của bạn không nhất thiết trùng với quan điểm của VietNamNet. Xin trân trọng cảm ơn!

Những tập đầu phát sóng, gia thế cũng như phong cách của nhân vật Quy được cho là không có mấy khác biệt so với nhân vật Long mà Mạnh Trường đảm nhiệm trong Hương vị tình thân. Nhiều khán giả cho rằng anh đã quá tuổi để vào vai này và không có sự đột phá hay phong cách mới lạ trong diễn xuất. 

Khán giả thắc mắc Ly đã lấy phụ kiện ra ở đâu để biến hình nhanh như vậy. 

Dù mới lên sóng nhưng khán giả chỉ ra kha khá sạn từ Đừng nói khi yêu.

Ở tập 4, nhân vật Trang (Lương Thanh) tới nhà Tú (Đình Tú) đợi cô giáo cũ. Ly (Thùy Anh) làm nhiệm vụ báo cáo tình hình ở nhà và thay mặt bà Thúy (Quách Thu Phương) làm một bài "kiểm tra tư cách" với Thanh xem cô có xứng làm con dâu không. Trong nháy mắt, không hiểu Ly kiếm phụ kiện ở đâu và thay quần áo như trang phục biểu diễn Halloween giả làm người mù để thử phản ứng của Trang. 

Chưa kể tình tiết vô lý này, cũng trong tập 4, Quy tìm danh sách các cửa hàng tham dự hội thảo bánh và nhanh chóng tìm ra địa chỉ làm bánh nhà Ly dù trước đó cô không hề giới thiệu thông tin gì về cửa hàng nhà mình. Do vậy, khán giả khó hiểu trước trình độ "điều tra" của Quy.  

Trong tập 5, khi đưa Ly về nhà hàng nơi Tú gặp gỡ Trang, Quy đã xin số điện thoại của cô. Ly nói số điện thoại của mình là 0913 kèm theo ngày tháng năm sinh. Không rõ Quy đã dò tìm ngày tháng năm sinh của Ly khi nào mà ngay lập tức gọi điện cho cô.

Tuy nhiên, ở đầu tập 6, khi Quy cầm điện thoại lên nhắn tin cho Ly, khán giả phát hiện ra số máy anh lưu trong số điện thoại lại có đầu số là 0934, với đuôi 241488. Chắc chắn đây không phải số Ly đã cho và không có ai sinh nhật vào tháng 14. Dù đây chỉ là những chi tiết nhỏ nhưng vẫn khiến nhiều mọt phim để ý. 

Trong tập 8, Quy một mình lái xe băng băng trên đường vào buổi tối nhưng vẫn phát hiện ra Ly ngồi một mình ở nhà chờ xe bus bên kia đường. Chi tiết này được nhận xét là "chỉ có trên phim". Khán giả chỉ còn nước bái phục độ tinh mắt của nhân vật Quy. 

Song chi tiết gây tranh cãi nhất cho đến thời điểm này nằm ở tập phim mới phát sóng. Ly đã mua một loại thuốc nhuận tràng cho người táo bón nghiền nát để cho vào bột bánh nhằm chơi khăm Quy. Ly tìm mọi cách khiến Quy ăn chiếc bánh có thuốc này để anh không hợp tác làm ăn với tiệm bánh nhà mình nữa.

Chi tiết trên được khán giả bàn luận xôn xao bởi nó cho thấy sự hồ đồ và thiếu văn minh của nhân vật Ly. Đó là chưa kể hành động Ly cố tình trì hoãn việc ra khỏi văn phòng của Quy để chứng kiến cảnh anh bẽ mặt chạy vào nhà vệ sinh vì đau bụng bị khán giả đánh giá là vô duyên. 

Ngoài ra, người xem còn thắc mắc việc Ly làm bánh nhưng không bao giờ đeo khẩu trang, đội mũ hay găng tay. Cùng với đó, Đừng nói khi yêu xây dựng những tình tiết vô lý quá đà để khắc họa tình bạn của Ly và Tú. Dù thân thiết từ nhỏ nhưng khán giả cho rằng cả Tú và Ly đều quá vô duyên trong cách hành xử. Dù Tú đang tìm hiểu Trang, Ly vẫn hồn nhiên ôm vai bá cổ Tú trước mặt Trang hay Tú vô tư chở Ly về nhà ăn cơm do Trang nấu mà không hề báo trước. 

Rõ ràng kịch bản phim nhồi nhiều tình tiết kịch tính để thu hút khán giả nhưng cũng cần tiết chế và đưa vào các tình huống hợp lý để thuyết phục người xem. Mặc dù vậy, phần đông khán giả vẫn đánh giá đây là bộ phim cuốn hút dành cho giới trẻ, dàn diễn viên đẹp, tạo hình hấp dẫn và diễn xuất tự nhiên. 

Đừng nói khi yêuvẫn đang tiến hành quay song song với phát sóng, hiện chưa công bố số tập chính thức. 

Mai Phương
Clip: VTV 

Độc giả có thể gửi ý kiến về bộ phim tại địa chỉ: banvanhoa@vietnamnet.vn. Ý kiến của bạn không nhất thiết trùng với quan điểm của bài báo đã đăng trên VietNamNet. Xin trân trọng cảm ơn!

Sau khi du học trở về, Nguyễn Giang Hoài (sinh năm 1999, Hà Nội) chọn làm tại một startup với khối lượng công việc khá nhiều và yêu cầu multitask (làm việc đa nhiệm) cao.

Theo Hoài, không quá khó hiểu khi thế hệ Z (sinh từ năm 1997 đến 2012) luôn đặt ra tiêu chuẩn cao về môi trường làm việc khi họ có tư duy “sống cho bản thân”.

“Lớn lên trong thời kỳ mạng xã hội bùng nổ, Gen Z kiếm được thu nhập từ nhiều công việc mới, gắn liền với Internet như food reviewer, người sáng tạo nội dung số - điều mà các thế hệ trước chưa hề có. Cơ hội nhiều cộng với chưa quá áp lực về mặt tài chính, gia đình nằm trong số lý do nhiều bạn trẻ không ngại nhảy việc liên tục”, cô nói với Zing.

Dù có những lợi thế điển hình của người trẻ, Hoài thừa nhận nhược điểm lớn của Gen Z là “cả thèm chóng chán”, cái tôi cao trong khi chưa có nhiều kinh nghiệm thực tế.

Điều này dẫn đến văn hóa “thích thì nghỉ’, “đi làm không vì tiền nhưng ít tiền chưa chắc đã làm” khiến nhiều công ty đau đầu khi làm việc cùng họ.

Bản thân Hoài không tìm kiếm môi trường làm việc lý tưởng, miễn sao nơi đó “đủ chuyên nghiệp, ai làm việc nấy và đạt hiệu quả cao”. Theo cô, những người trẻ cùng thế hệ với mình thường hướng tới giá trị thực như tiền bạc, lợi ích khi đánh giá việc làm.

“Công việc hiện tại cho mình thời gian làm việc linh hoạt, không phải đến văn phòng nhưng đòi hỏi chịu trách nhiệm ở nhiều vị trí khác nhau. Dù bản thân khá cảm tính và cái tôi cao, mình xác định giờ là thời điểm học hỏi, trau dồi chứ chưa đặt nặng chuyện thu nhập. Vậy nên, khi phải ‘ôm’ nhiều đầu việc không nằm trong chuyên môn, mình không thấy ngại nhưng vẫn nhấn mạnh mức lương cần tương xứng với công sức”, cô nói.

Cá nhân Hoài sẽ chọn rời đi khi thấy mình đã học hỏi được hết ở môi trường cũ hoặc khi nhận được “offer” tốt hơn, xứng đáng với năng lực tại thời điểm đó.

Nhiều kỳ vọng

Theo khảo sát Thương hiệu nhà tuyển dụng hấp dẫn với sinh viên Việt Nam 2022 của Anphabe, với khoảng 13.700 sinh viên từ 120 trường đại học trên toàn quốc tham gia, dự báo tới năm 2025, trung bình cứ 4 người đi làm sẽ có một đại diện Gen Z.

Thế hệ này được nhận diện có nhiều kỳ vọng khi đi làm. Mức lương trung bình mà họ mong muốn cho công việc chính thức đầu tiên sau khi ra trường là 8,4 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, 88% sinh viên khá giỏi đặt mục tiêu trở thành quản lý trong vòng 2 năm.

Ngoài ra, Gen Z cũng mong muốn mở rộng mối quan hệ, trải nghiệm thú vị, đa dạng, cân bằng công việc - cuộc sống.

Tuy vậy, theo khảo sát, không ít Gen Z đã ra trường và đi làm trong vòng 1-2 năm qua có dấu hiệu “vỡ mộng” khi kỳ vọng của họ chênh lệch lớn so với thực tế.

65% cho biết mức lương đầu tiên họ nhận về dao động 4-8 triệu/tháng, chủ yếu ở mức 6-7 triệu/tháng. Giấc mơ “lên sếp” sau 2 năm cũng không thành, chủ yếu vì sự chênh giữa cách Gen Z tự đánh giá về bản thân và cách công ty đánh giá về những gì thế hệ này làm cũng như chịu trách nhiệm được.

Anh Trần Song Nguyên Chung, Giám đốc marketing của đơn vị chuyên phân phối các sản phẩm ngành xe và nhượng quyền garage tại Việt Nam, cho biết bộ phận marketing của anh hiện có 60% nhân sự thuộc Gen Z. Tuy nhiên, hầu hết chỉ được giao các mảng nhỏ, chưa đủ sức lên leader team (trưởng nhóm) trong ít nhất 2-3 năm nữa.

“Nguyên nhân chính là thiếu sự tự chủ, kiến thức chuyên sâu về ngành và không cố gắng học hỏi như các thế hệ trước”, anh nói với Zing.

Khi tuyển dụng, anh Chung thấy phổ biến nhất là 2 nhóm: thiếu tư duy học hỏi và thiếu tư duy áp dụng công nghệ.

Anh đánh giá nhóm thiếu tư duy học hỏi là các bạn trẻ “ảo tưởng sức mạnh”. Đa số vẫn sẽ được nhận thử việc khi có ngoại hình ưa nhìn hoặc phong cách năng động. Tuy nhiên, hầu hết sẽ rời đi trong thời gian ngắn vì nhiều lý do như không phù hợp, môi trường vượt quá khả năng hoặc ngành học, công việc không năng động, sáng tạo như mong đợi khi ứng tuyển.

Nhóm thiếu tư duy áp dụng công nghệ, hay nói đơn giản là thiếu kinh nghiệm, không theo kịp các công nghệ mới trong thời đại số cơ bản nhất như cách sử dụng excel, kiến thức tin học cơ bản (máy tính, văn bản hành chính...) dẫn tới khi ứng tuyển vào vị trí thực tập nhỏ nhất cũng thất bại.

Tuy nhiên, theo anh Chung, bên cạnh những khuyết điểm do là lớp nhân sự giao thoa ngay thời đại kỹ thuật số, Gen Z vẫn có khá nhiều ưu điểm như khả năng thích ứng cao với công nghệ mới (thiết bị, công nghệ, nền tảng số), dễ tiếp thu và đào tạo, có khả năng sáng tạo cũng như tiếng Anh tốt hơn nhiều so với các thế hệ trước.

“Thế hệ 8X, 9X đời đầu hiện đã lớn tuổi, không còn nhiều sự sáng tạo và năng lượng để thay đổi. Tuy nhiên, nền tảng về kinh nghiệm kinh doanh là điều Gen Z không thể vượt qua được. Do đó, tôi khuyến khích các bạn trẻ nên chọn doanh nghiệp startup công nghệ để khởi đầu cho quá trình tìm kiếm sự nghiệp tương lai. Đơn giản vì đó là ngành dễ thay đổi và có khả năng phát triển phù hợp với họ.

Còn nếu chọn doanh nghiệp lớn hoặc dịch vụ ‘lâu đời’, các bạn nên chấp nhận mức lương thấp để học hỏi kinh nghiệm, thích ứng và hiểu được tệp khách hàng cho đến khi thực sự đủ trở thành chuyên gia nhằm có mức lương tốt hơn. Tất nhiên, nếu năng lực xuất sắc hơn, đừng ngại thử ứng tuyển. Nếu bị 2-3 doanh nghiệp từ chối, lúc đó hạ ‘tham vọng’ của bản thân xuống cũng chưa muộn”, anh Chung chia sẻ.

Đòi hỏi chính đáng

“Quyền lợi tốt, chốn công sở thân thiện, sếp biết bảo vệ, công nhận nhân viên là những điều bình thường và chính đáng bất cứ ai cũng mong muốn khi đi làm”, Lương Ngọc Huyền, làm việc trong ngành truyền thông tại TP.HCM, nói với Zing.

Cá nhân Huyền nhận định việc thế hệ lớn tuổi hơn phàn nàn lớp sau “yếu năng lực nhưng lười chịu khổ, đòi lương cao” là câu chuyện 8X, 9X cũng gặp phải, không phải đến Gen Z mới xuất hiện.

“Những người đang ở độ tuổi đầu 20 có điều kiện cuộc sống tốt, nhiều lựa chọn nghề nghiệp hơn và không còn mang nặng tư tưởng cống hiến, làm việc bạt mạng. Điều này khác với lớp anh chị đi trước, khi mục tiêu đôi khi chỉ dừng ở chỗ có công ăn việc làm”, cô cho hay.

Theo cô gái 25 tuổi, việc Gen Z ngại chịu cực khổ hay không còn tùy thuộc vào giá trị công việc mang lại cho họ.

“Khi còn non kinh nghiệm, mình từng chọn 6 tháng làm thực tập ở một công ty nước ngoài với mức hỗ trợ chỉ 1 triệu đồng/tháng. Đổi lại, mình tích lũy được nhiều điều quý giá, chung nhóm với những đồng nghiệp hợp rơ từ tính cách đến tư duy”, cô chia sẻ.

Còn giờ, Huyền có xu hướng muốn gắn bó với một nơi trong vòng 2-3 năm. Do đó, cô chắc chắn đặt ra tiêu chuẩn nhất định như sếp phải có năng lực dẫn dắt, mức lương tối thiểu công ty có thể trả, văn phòng không độc hại.

“Không thể phủ nhận có nhiều Gen Z năng động, sớm có thu nhập ở mức khá ngay từ khi còn đi học và cũng có những bạn còn chưa va vấp nhưng đã đòi hỏi cao trong khi khả năng giới hạn, tự thu hẹp cơ hội. Với mình, mỗi người nên có kế hoạch phát triển bản thân trong giai đoạn đi làm nhất định, để xác định mình đang cần gì, thiếu gì và những thứ công ty đem lại có phù hợp không. Song song, Gen Z cũng cần học cách xử lý lịch sự khi từ chối công việc để tránh mất thời gian của bên khác”, cô nói.

Tương tự, khi ứng tuyển việc làm, Thảo Ngân (23 tuổi, TP.HCM) mong muốn môi trường win-win (cùng phát triển, cùng có lợi) bởi theo cô, ý tưởng “bào mòn nhân viên” đã cũ và qua từ rất lâu.

Mức lương Ngân kỳ vọng là 15-16 triệu đồng/tháng, công ty rộng rãi để có không gian sáng tạo.

“Mình mong sếp có tâm, có tầm, tâm lý và có thể học hỏi được nhiều. Môi trường cởi mở, lắng nghe ý kiến của nhân viên, theo kịp với quốc tế và thích nghi kịp thời chứ không giữ khư khư tư duy cũ. Mình thích làm việc với đồng nghiệp cùng trang lứa vì sợ khoảng cách thế hệ nếu trong phòng ban toàn cô chú, anh chị lớn tuổi”, cô cho hay.

Theo Ngân, những điều trên không phải đòi hỏi quá đáng. Bởi lẽ, Gen Z có lợi thế là trẻ, tiếp thu nhanh và dễ thích nghi. Họ không đợi đến lúc đi làm mới học mà trang bị rất nhiều kỹ năng rồi mới tham gia thị trường lao động.

Sự lựa chọn nghề nghiệp của Gen Z cũng khác. Nhiều người như Ngân bắt đầu đi làm sớm hơn để khi ra trường có thể đạt được vị trí mình muốn. Điều đó cũng nâng mức cạnh tranh và áp lực lên tầm cao mới.

“Điểm chung của Gen Z là có sự bứt phá, sáng tạo và phá vỡ các tiêu chuẩn truyền thống nên đôi khi có thể làm khó người tuyển dụng. Ngược lại, thế hệ mình cũng có phần nông nổi, thích gì làm đó, không có lề lối, không thích gò bó, suy nghĩ chưa sâu sát, thiếu kinh nghiệm do tuổi đời còn trẻ. Tuy nhiên, mình thấy môi trường tốt để phát triển năng lực là rất cần thiết. Nhiều công ty đưa ra đãi ngộ kém, mức lương nghèo nàn rồi bắt nhân viên trẻ phải làm việc hết mình, cống hiến thì không công bằng”, cô nói.

Ngoài ra, Ngân cho rằng nếu muốn quyền lợi win-win, nhân viên trẻ cũng phải thể hiện sự tôn trọng tổ chức. Ví dụ trong trường hợp không nhận việc vì có nơi khác offer tốt hơn, họ nên báo sớm để phía tuyển dụng còn sắp xếp và thể hiện thái độ trân trọng cơ hội dành cho mình.

“Mình không chọn rời đi nếu có offer tốt hơn. Bởi khi đã xác định test đầu vào và thử việc, mình đã muốn gắn bó với tổ chức đó. Mình chấp nhận mức lương chưa đáp ứng kỳ vọng nhưng sẽ mang lại giá trị nào đó mình muốn đạt được”, cô nói.

Theo Zing