Bành trướng với tốc độ quá nhanh nhưng Facebook lại bất chấp tất cả để phá hỏng luật lệ ở mỗi nước. Chỉ dựa vào Tiêu chuẩn Cộng đồng của riêng mình, Facebook mặc kệ cho tin tức xấu độc, mang tính thù hận lan truyền, nhất là trong mùa Covid-19 này. Điều này khiến cho CEO Mark Zuckerberg phải lên ghế nóng điều trần trước Quốc hội Mỹ và bị điều tra ở châu Âu. 

Tại chính quê nhà Mỹ, Facebook thậm chí còn bị phát động chiến dịch tẩy chay mang tên #StopHateForProfit (tạm dịch: ngừng kiếm lợi nhuận trên sự thù hằn). Hệ quả là hơn 160 nhà quảng cáo hàng đầu đã ký cam kết ngừng mua quảng cáo trên Facebook trong tháng 7.

Năm ngoái, Facebook kiếm được 70,7 tỷ USD, mà 98% trong số đó đến từ doanh thu quảng cáo. Vì thế, chiến dịch tẩy chay được kỳ vọng sẽ làm chậm tốc độ bành trướng của Facebook. 

Mặc dù bị tẩy chay, người dùng Facebook chỉ giảm nhẹ nhưng doanh thu vẫn tăng trưởng.

Tuy nhiên, chiến dịch tẩy chay dường như không khiến Facebook gặp chút hề hấn gì. Báo cáo tài chính Quý III/2020 cho thấy Facebook chỉ bị suy giảm nhẹ người dùng ở Mỹ và Canada, nhưng doanh thu tăng tới 22% so với cùng kỳ năm ngoái. CEO Mark Zuckerberg cho biết Facebook hiện có 10 triệu nhà quảng cáo trên toàn cầu so với con số 9 triệu hồi tháng 7, thời điểm bị tẩy chay.

Những con số không biết nói dối. Càng bị tẩy chay, Facebook càng lớn mạnh, vì sao? Theo chuyên gia Nicole Perrin của eMarketer, nguồn đóng góp doanh thu cho Facebook là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, không phải tập đoàn đa quốc gia, những người theo đuổi chiến dịch tẩy chay Facebook để làm đẹp lòng dư luận.

Còn tại Việt Nam, Facebook từng kiếm bộn nhờ tiếp tay cho quảng cáo xấu độc như thực phẩm chức năng gắn mác thuốc đặc trị, cơ sở làm đẹp không phép, đòi nợ thuê, cờ bạc, mại dâm trá hình, buôn bán tiền giả... Ngày nay, Facebook đang tiếp tay cho hàng nhái, hàng giả thông qua việc để quảng cáo livestream bán hàng online tung hoành suốt từ đầu mùa dịch Covid-19 đến giờ.

Chỉ tính đến năm 2018, Facebook và Google đã thu được 900 triệu USD từ quảng cáo ở nước ta, theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước. Đáng quan ngại, cơ quan thuế gần như không thể truy thu nổi một đồng nào bởi Facebook không có pháp nhân tại Việt Nam.

Thách thức trong việc quản lý Facebook

Như đã nói ở trên, bằng việc không tuân thủ luật pháp Việt Nam mà tự tạo Tiêu chuẩn Cộng đồng riêng, Facebook đã khiến nhà nước thất thu một khoản thuế không hề nhỏ. Đây cũng là thực trạng chung trên thế giới khi Facebook né thuế bằng cách chuyển phần lợi nhuận đến những thiên đường thuế. Chẳng hạn năm 2019, Facebook chỉ đóng thuế 28 triệu bảng tại Anh trên doanh thu kỷ lục 1,6 tỷ bảng (tương đương 1,75%, xem hình dưới).

Vương quốc Anh nơi ghi nhận doanh thu khủng của các ông lớn công nghệ, nhưng số thuế thực đóng lại vô cùng thấp.

Thực trạng này khiến các nước châu Âu phải vào cuộc mạnh tay, đề xuất dự thảo đánh thuế điện tử vào nơi tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ chứ không phụ thuộc vào sự hiện diện thương mại. 

Tuy nhiên, trong khi các nước phương Tây loay hoay, khu vực Đông Nam Á đã đi đầu trong việc áp đặt thuế với các nền tảng, dịch vụ xuyên biên giới như Facebook hay Google. Hồi tháng 8/2020, Indonesia tuyên bố áp thuế VAT 10% với Facebook, TikTok trên phần doanh thu phát sinh tại đất nước vạn đảo. Trước đó, Netflix, Spotify, Google, Amazon là những cái tên phải nộp phần thuế tương đương kể từ ngày 1/9. 

Còn Thái Lan, Philippines và mới đây là Campuchia cũng đang cân nhắc đề xuất áp thuế VAT với nhóm các doanh nghiệp xuyên biên giới nói trên.

Một số quốc gia phát triển cũng đã hình thành chế tài xử phạt các công ty xuyên biên giới hoạt động trái luật tại thị trường bản địa với mức phạt dựa theo tỉ lệ phần trăm doanh thu. Chế tài này khiến các công hoạt động xuyên biên giới như Facebook phải tuân thủ luật pháp nước sở tại nghiêm túc hơn, thay vì tiếp tục vi phạm và chấp nhận nộp phạt theo mức xử phạt cụ thể vì số tiền phạt quá nhỏ so với lợi nhuận các công ty này thu được. 

Tại Việt Nam, thuế nhà thầu đã có nhưng các nền tảng nói trên vẫn chây ỳ trong việc thực hiện nghĩa vụ. Thuế nhà thầu bao gồm thuế giá trị gia tăng (VAT), thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thu nhập cá nhân (TNCN), phổ biến ở mức 10%. Hiện mới có Netflix đưa ra phát ngôn chính thức ủng hộ tuân thủ luật pháp của Việt Nam, bao gồm việc hoàn thành nghĩa vụ thuế.

Giải pháp nào để Facebook tuân thủ cuộc chơi?

Cơ sở luật pháp đã có nhưng Facebook hay Google vẫn có nhiều cách ‘chống chế’ để từ chối thực hiện nghĩa vụ thuế cũng như không tuân thủ quy định về việc kiểm soát nội dung. Các nền tảng này chỉ vào cuộc khi cơ quan quản lý chủ động yêu cầu gỡ bỏ, đồng nghĩa với việc tạo gánh nặng giám sát hàng triệu nội dung mỗi ngày cho cơ quan hữu trách. 

Như vậy, giải pháp hiện tại chỉ có thể đến từ yêu cầu người dùng và nhà quảng cáo tuân thủ luật pháp. Khi những nhà quảng cáo lớn không chi tiền cho hoạt động quảng cáo trên Facebook, nghiễm nhiên Facebook phải đi đúng hướng.

Song như đã nói ở trên, Facebook sống được tại Việt Nam phần nhiều dựa vào những hoạt động ‘chìm’ như phát tán nội dung xấu độc, chạy quảng cáo bán hàng lậu, hội nhóm bán chất cấm... những thứ khó kiểm soát theo hình thức kêu gọi tuân thủ luật pháp. 

Vì thế, tại kỳ họp thứ 10 của Quốc hội khoá XIV, một giải pháp giải quyết tận gốc đã được Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng đưa ra là định danh người dùng mạng xã hội. “Chúng tôi coi đây là giải pháp căn cơ để người sử dụng không còn nghĩ rằng, lên mạng xã hội là vô danh, vì thế mà vô trách nhiệm”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cùng với những giải pháp căn cứ trên những chế tại cụ thể, phối hợp đồng bộ giữa các Bộ, Ban, ngành (như căn cước công dân định danh gắn với số tài khoản, số điện thoại, tài khoản mạng xã hội), người dùng sẽ phải tự có điều chỉnh cho phù hợp khi ứng xử trên Facebook cũng như bất cứ nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới nào.

Phương Nguyễn

Mạng xã hội nào có thể soán ngôi Facebook?

Ngoài TikTok, Facebook còn đối mặt với cạnh tranh lớn từ các tên tuổi mạng xã hội mới nổi như Parler, Discord.  

Không nên giao dịch mua xe qua mạng.

Để tạo lòng tin, kẻ lừa đảo sẽ đăng địa điểm bán xe là một salon nào đó tạo lòng tin, nhưng ảnh xe lại lấy từ nhiều nguồn trên mạng hoặc chụp trộm ở đâu đó.

Vì vậy, người mua nên đến tận nơi để xem xe trực tiếp hoặc yêu cầu người bán chụp đầy đủ đăng ký xe, chứng minh nhân dân, hộ khẩu thường trú để có cơ sở giao dịch. Nếu salon đăng bán phải có địa chỉ cụ thể và đăng kí kinh doanh.

Salon "găm" tiền cả bên bán, bên mua

Salon là trung gian giữa người bán và người mua. Người bán vì muốn tìm khách nhanh và dễ tính toán giá nên ký gửi ở salon ôtô. Sau khi tìm được khách mua, salon sẽ nhận toàn bộ tiền của bên mua, nhưng chỉ trả cho bên bán một phần. 

Do đó, người bán cần làm hợp đồng rõ ràng khi ký gửi về thời gian giao nhận tiền và yêu cầu phải gặp người mua khi có giao dịch. Với người mua, nên gặp chính chủ để giao dịch.

Biến xe cũ nát, tai nạn thành xe 'long lanh'

Khi tìm mua xe đã qua sử dụng, nếu không đến các gara, salon ô tô uy tín, người tiêu dùng dễ mua phải xe đã qua sửa chữa lớn, xe tai nạn, xe cũ nát, xe ngập nước...

Bởi những chiếc xe ô tô đã cũ, hoặc bị tai nạn, taxi nát, các garage thu mua lại với giá chỉ 200 - 300 triệu đồng, sau khi “tút” lại có thể bán ra với giá gấp đôi. Do lợi nhuận cao nên không ít dân buôn xe cũ đã “phù phép” những chiếc xe tai nạn, xe cũ nát thành “long lanh” để lừa khách hàng.

Nếu không đến các gara, salon ô tô uy tín, người tiêu dùng dễ mua phải xe đã qua sửa chữa lớn, xe tai nạn, xe cũ nát, xe ngập nước...

Đem xe của khách cắm ngân hàng

Một chiêu lừa nữa thường xảy ra với xe sang, đó là kẻ lừa đảo mang chiếc xe của khách đi làm thủ tục vay tiền ngân hàng.

Ví dụ, chiếc Lexus RX 350 có giá khoảng 2 tỷ đồng, sẽ được đem thế chấp vay khoảng 1 tỷ đồng từ ngân hàng. Làm thủ tục vay xong, ngân hàng thường giữ lại giấy tờ, còn xe vẫn để cho khách sử dụng.

Lợi dụng sơ hở này, kẻ lừa đảo sẽ tìm mua 1 chiếc xe không nguồn gốc, thường là xe nhập lậu, cùng thương hiệu, chủng loại (thực ra đã tìm mua trước khi vay tiền) giá thường rất rẻ. Sau đó, sẽ thuê các cơ sở cơ khí bắn lại số khung số máy cho trùng với chiếc xe đang cầm cố rồi rao bán. Khách mua, có khi chỉ cần mang 1 tỷ đồng đến trả cho ngân hàng và lấy giấy tờ xe về, cứ tưởng đó là xe thật và mua được với giá hời.

Giấy tờ giả

Đây là hình thức lừa đảo mà dân buôn thường sử dụng cho các xe cầm cố ngân hàng hoặc đang có tranh chấp, xe nhập lậu. Giấy tờ giả được làm giống đến 90-95% so với giấy tờ thật. Trường hợp này khi mua phải xe trở thành tang vật của vụ án và khả năng đòi tiền là rất thấp vì đối tượng lừa đảo đã trốn mất.

Để tránh rủi ro, người mua nên sang tên. Khi sang tên, công an sẽ kiểm tra đăng ký cũ và có thể phát hiện giấy tờ thật, giả.

Tua công-tơ-mét

Đồng hồ công-tơ-mét luôn là chỉ số được người mua xe cũ quan tâm nhất. Các yếu tố khác như chất lượng thân vỏ, nội thất chỉ là sự định tính tương đối.

Tua công-tơ-mét là một trong những chiêu lừa khách mua ôtô cũ.

Nhiều nhà kỹ thuật lý giải, việc tua odo lên/xuống đều không hề ảnh hưởng tới bất kì yếu tố kỹ thuật nào khác trên xe hơi. Bộ phận đo quãng đường đã đi thường được các hãng xe thiết kế dưới dạng một bộ đếm độc lập, dù là cơ hay điện tử cũng đều tách biệt với các cơ chế còn lại. Song việc thay đổi số km đã đi lại gián tiếp làm ảnh hưởng tới chất lượng chung của xe, đặc biệt là với những dòng xe sang có nhiều chi tiết cần chăm sóc, bảo dưỡng.

Hơn nữa, khi số km sai lệch sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thời hạn bảo hành của xe. Từ đó có thể gây hỏng hóc và trong quá trình sử dụng. 

Chiêu tài chính “thất bại”

Chiêu bài này sẽ có kịch bản như sau: một người tìm đến mua xe, sau khi xem xét, lựa chọn được chiếc xe vừa ý và đồng ý mua xe với tiềm lực tài chính sẵn có của mình. Mọi thứ diễn ra vô cùng hoàn hảo cho đến vài tuần sau, anh ta nhận được một cuộc gọi từ bên giao bán. Họ thông báo rằng thỏa thuận tài chính của anh ta đã thất bại vì anh ta vướng nợ xấu và buộc phải trả thêm tiền vì điều đó.

Chiêu trò này thường nhắm đến những đối tượng không nắm vững lịch sử giao dịch của mình và điều khoản này thường được in nhỏ trong hợp đồng khiến người ký ít khi để ý đến.

Anh Tuấn (Tổng hợp)

Rạch xe dằn mặt ô tô đỗ chắn cửa: Văn hoá trả đũa đáng xấu hổ

 Hàng loạt những vụ lén lút đổ sơn, vẽ bậy, rạch xước... ô tô của người khác chỉ vì chủ xe đỗ xe chắn cửa hoặc đơn giản là trả thù vì ghen tức... đã xảy ra. Đó là thứ văn hóa trả đũa đáng xấu hổ của người Việt. 

Showroom siêu xe triệu USD Campuchia khiến giới nhà giàu Việt phát thèm

Tại Phnôm Pênh, thủ đô Campuchia, giới nhà giàu chẳng cần đi đâu xa mà chỉ cần đến showroom Kimsrun Premium Auto là có đủ mọi siêu phẩm mới nhất từ Lamborghini Urus cho đến Rolls-Royce Cullinan, miễn là có tiền.