Sách vở mục nát, trường học hỏng vật tư, các thầy cô giáo ngày đêm cố gắng dọn dẹp bùn đất, mong sớm đón học sinh trở lại trường. Trạm y tế, bệnh viện, những công trình công cộng cũng hư hại khiến chính quyền địa phương cũng phải kêu gọi sự hỗ trợ.

Chứng kiến những hình ảnh tang thương, những sự việc đau lòng do bão lũ gây ra, bạn đọc Báo VietNamNet đã lan toả tinh thần tương thân tương ái, bày tỏ mong muốn được chung tay giúp đỡ đồng bào mình cùng đứng dậy khắc phục hậu quả thiên tai. Sau 1 tuần kêu gọi cho chương trình Hỗ trợ đồng bào miền Bắc khắc phục hậu quả do bão Yagi, Báo VietNamNet đã nhận được sự ủng hộ từ bạn đọc trong và ngoài nước (danh sách tại đây).

Toàn bộ số tiền trên, Báo VietNamNet sẽ phối hợp với các địa phương để khảo sát, khoanh vùng và lựa chọn, kịp thời trao gửi tấm lòng bạn đọc tiếp sức cho người dân miền núi phía Bắc. Dựa trên tình hình thực tế, chúng tôi sẽ triển khai các chương trình tập trung chủ yếu vào dân sinh – y tế - giáo dục, cụ thể:

- Động viên, hỗ trợ người dân quay lại cuộc sống sinh hoạt bình thường trước đây bằng tiền mặt hoặc hiện vật phù hợp với nhu cầu.

- Hỗ trợ sửa chữa hoặc xây mới cho người dân bị sập đổ, hư hỏng nhà cửa.

- Trao tiền mặt hoặc xây dựng, cải tạo, mua sắm trang thiết bị, vật tư cho trường học, trạm xá, các công trình công cộng.. (tuỳ vào nhu cầu và mức độ thiệt hại) đảm bảo học sinh có đủ điều kiện học tập, giảm gánh nặng cho chính quyền địa phương.

- Trao học bổng, hỗ trợ chi phí bán trú cho học sinh khó khăn vùng lũ.

Mọi chương trình và số tiền sử dụng đều được Báo VietNamNet công khai, minh bạch đến toàn thể bạn đọc.

Liên tục trong những ngày sau khi bão Yagi đổ bộ vào đất liền, gây ra hàng loạt thiệt hại nặng nề, cuộc sống của người dân nhiều tỉnh, thành miền Bắc bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Không chỉ nhà cửa sập đổ, hư hỏng, tài sản bị dòng nước cuốn trôi mà hoa màu, gia súc… nguồn sinh kế chính của gia đình cũng mất trắng. 

Sách vở mục nát, trường học hỏng vật tư, các thầy cô giáo ngày đêm cố gắng dọn dẹp bùn đất, mong sớm đón học sinh trở lại trường. Trạm y tế, bệnh viện, những công trình công cộng cũng hư hại khiến chính quyền địa phương cũng phải kêu gọi sự hỗ trợ.

Chứng kiến những hình ảnh tang thương, những sự việc đau lòng do bão lũ gây ra, bạn đọc Báo VietNamNet đã lan toả tinh thần tương thân tương ái, bày tỏ mong muốn được chung tay giúp đỡ đồng bào mình cùng đứng dậy khắc phục hậu quả thiên tai. Sau 1 tuần kêu gọi cho chương trình Hỗ trợ đồng bào miền Bắc khắc phục hậu quả do bão Yagi, Báo VietNamNet đã nhận được sự ủng hộ từ bạn đọc trong và ngoài nước (danh sách tại đây).

Toàn bộ số tiền trên, Báo VietNamNet sẽ phối hợp với các địa phương để khảo sát, khoanh vùng và lựa chọn, kịp thời trao gửi tấm lòng bạn đọc tiếp sức cho người dân miền núi phía Bắc. Dựa trên tình hình thực tế, chúng tôi sẽ triển khai các chương trình tập trung chủ yếu vào dân sinh – y tế - giáo dục, cụ thể:

- Động viên, hỗ trợ người dân quay lại cuộc sống sinh hoạt bình thường trước đây bằng tiền mặt hoặc hiện vật phù hợp với nhu cầu.

- Hỗ trợ sửa chữa hoặc xây mới cho người dân bị sập đổ, hư hỏng nhà cửa.

- Trao tiền mặt hoặc xây dựng, cải tạo, mua sắm trang thiết bị, vật tư cho trường học, trạm xá, các công trình công cộng.. (tuỳ vào nhu cầu và mức độ thiệt hại) đảm bảo học sinh có đủ điều kiện học tập, giảm gánh nặng cho chính quyền địa phương.

- Trao học bổng, hỗ trợ chi phí bán trú cho học sinh khó khăn vùng lũ.

Mọi chương trình và số tiền sử dụng đều được Báo VietNamNet công khai, minh bạch đến toàn thể bạn đọc.

Việc chuyển đổi đất sân golf sang đất ở đô thị, có tính chất nhạy cảm, ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan thiên nhiên, liên quan đến lợi ích của số đông nhân dân nên ông Lê Tiến Phương tổ chức họp UBND, kết luận cần xin ý kiến Ban Thường vụ Tỉnh ủy trước khi tổ chức thực hiện. 

Tháng 3/2014, ông Phương ký công văn báo cáo Thường vụ Tỉnh ủy, đề nghị xem xét cho chủ trương về chuyển đổi mục đích sử dụng đất của sân golf Phan Thiết sang đất ở đô thị, theo đề nghị của Công ty Rạng Đông. Nếu được chấp thuận, UBND tỉnh sẽ lập các thủ tục theo quy định để trình Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan xem xét đồng thời điều chỉnh giảm số lượng quy hoạch sân golf trên địa bàn tỉnh đến năm 2020…

Ông Huỳnh Văn Tí, khi đó là Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận đã chủ trì họp Ban Thường vụ rồi thống nhất: “Đồng ý để UBND tỉnh báo cáo và đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng toàn bộ diện tích 62ha đất sân golf sang xây dựng khu đô thị tại dự án Ocean Dunes Golf Club của Công ty cổ phần Rạng Đông". 

Hồ sơ được gửi lên Trung ương nhưng vấp phải ý kiến của dư luận nên UBND tỉnh Bình Thuận phải báo cáo lại. Tỉnh này trình bày, đã phân tích kỹ, cân nhắc thấu đáo, đánh giá mọi mặt và đi đến thống nhất cao để chuyển đổi đất sân golf sang đất đô thị. Sau đó, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi quy hoạch sân golf Việt Nam để đầu tư xây dựng khu đô thị.

Chính quyền Bình Thuận điều chỉnh dự án từ đất thể dục, thể thao (sân golf) thành đất ở, giao Công ty Rạng Đông lập quy hoạch xây dựng với cơ cấu: Đất giao thông chiếm tỷ lệ trên 30%; Đất công trình công cộng (nhà khu phố, nhà trẻ, mẫu giáo) chiếm tỷ lệ khoảng 0,4%, Đất công viên cây xanh công cộng tỷ lệ trên 8%; Đất ở kết hợp thương mại dịch vụ tỷ lệ không quá 60%.

Quá trình thực hiện dự án, các bị can để xảy ra sai phạm trong việc phê duyệt giá với hơn 10ha đất ở quy hoạch nhà cao tầng tại dự án trái quy định, gây thiệt hại hơn 154 tỷ đồng. Ngoài ra, việc định giá với hơn 25ha nhà thấp tầng cũng trái pháp luật, gây thiệt hại 154 tỷ đồng. CQĐT xác định, hành vi phạm tội của các bị can gây thiệt hại tổng cộng hơn 308 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra (Bộ Công an) vừa hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố 17 bị can trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” xảy ra tại Dự án Khu đô thị biển Phan Thiết (Bình Thuận).

Trong số những người bị đề nghị truy tố có ông Lê Tiến Phương, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận; Xà Dương Thắng, cựu Giám đốc Sở Xây dựng, cựu Bí thư huyện ủy Bắc Bình; Hồ Lâm, cựu Giám đốc Sở TN&MT; Đỗ Ngọc Điệp, cựu Chủ tịch UBND TP. Phan Thiết; Nguyễn Văn Phong, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Theo kết luận điều tra, năm 1993, Công ty Regent International OverSeas Corp (Hồng Kông, Trung Quốc) được Chính phủ đồng ý cho đầu tư dự án Ocean Dunes Golf Club (sân golf Phan Thiết), với quy mô 62ha. Chính phủ cho doanh nghiệp này thuê đất thời hạn 50 năm để làm dự án.

Tháng 9/2013, ông Rajinder Pal Singh, Chủ tịch Công ty Regent International OverSeas Corp ký với ông Nguyễn Văn Đông, Chủ tịch Công ty CP Rạng Đông hợp đồng chuyển nhượng 100% vốn sở hữu, quyền lợi, nghĩa vụ tại Công ty TNHH MTV Golf và Câu lạc bộ golf Phan Thiết cho Công ty cổ phần Rạng Đông, trị giá 2,5 triệu USD. Từ đây, Công ty Rạng Đông được tiếp tục thực hiện dự án, sau đó nộp hồ sơ đề nghị điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư.

Tháng 11/2013, ông Lê Tiến Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận cấp Giấy chứng nhận, cho Công ty Rạng Đông kế thừa toàn bộ nghĩa vụ, quyền và lợi ích của chủ đầu tư cũ. Sau đó, Công ty Rạng Đông lại đề nghị chính quyền tỉnh “xin chuyển đổi đất sân golf sang đất ở đô thị tại dự án Ocean Dunes Golf Club".

Việc chuyển đổi đất sân golf sang đất ở đô thị, có tính chất nhạy cảm, ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan thiên nhiên, liên quan đến lợi ích của số đông nhân dân nên ông Lê Tiến Phương tổ chức họp UBND, kết luận cần xin ý kiến Ban Thường vụ Tỉnh ủy trước khi tổ chức thực hiện. 

Tháng 3/2014, ông Phương ký công văn báo cáo Thường vụ Tỉnh ủy, đề nghị xem xét cho chủ trương về chuyển đổi mục đích sử dụng đất của sân golf Phan Thiết sang đất ở đô thị, theo đề nghị của Công ty Rạng Đông. Nếu được chấp thuận, UBND tỉnh sẽ lập các thủ tục theo quy định để trình Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan xem xét đồng thời điều chỉnh giảm số lượng quy hoạch sân golf trên địa bàn tỉnh đến năm 2020…

Ông Huỳnh Văn Tí, khi đó là Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận đã chủ trì họp Ban Thường vụ rồi thống nhất: “Đồng ý để UBND tỉnh báo cáo và đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng toàn bộ diện tích 62ha đất sân golf sang xây dựng khu đô thị tại dự án Ocean Dunes Golf Club của Công ty cổ phần Rạng Đông". 

Hồ sơ được gửi lên Trung ương nhưng vấp phải ý kiến của dư luận nên UBND tỉnh Bình Thuận phải báo cáo lại. Tỉnh này trình bày, đã phân tích kỹ, cân nhắc thấu đáo, đánh giá mọi mặt và đi đến thống nhất cao để chuyển đổi đất sân golf sang đất đô thị. Sau đó, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi quy hoạch sân golf Việt Nam để đầu tư xây dựng khu đô thị.

Chính quyền Bình Thuận điều chỉnh dự án từ đất thể dục, thể thao (sân golf) thành đất ở, giao Công ty Rạng Đông lập quy hoạch xây dựng với cơ cấu: Đất giao thông chiếm tỷ lệ trên 30%; Đất công trình công cộng (nhà khu phố, nhà trẻ, mẫu giáo) chiếm tỷ lệ khoảng 0,4%, Đất công viên cây xanh công cộng tỷ lệ trên 8%; Đất ở kết hợp thương mại dịch vụ tỷ lệ không quá 60%.

Quá trình thực hiện dự án, các bị can để xảy ra sai phạm trong việc phê duyệt giá với hơn 10ha đất ở quy hoạch nhà cao tầng tại dự án trái quy định, gây thiệt hại hơn 154 tỷ đồng. Ngoài ra, việc định giá với hơn 25ha nhà thấp tầng cũng trái pháp luật, gây thiệt hại 154 tỷ đồng. CQĐT xác định, hành vi phạm tội của các bị can gây thiệt hại tổng cộng hơn 308 tỷ đồng.

Hệ thống cơ cấu tổ chức về an toàn thực phẩm chưa thống nhất và đồng bộ

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho hay, trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, Quốc hội, sự cố gắng, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, công tác bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm đã có những kết quả đáng khích lệ.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác đảm bảo an ninh, an toàn thực phẩm còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như: Hệ thống cơ cấu tổ chức còn chưa thống nhất và đồng bộ; Tình hình ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm, đặc biệt là ở các bếp ăn tập thể tại các khu công nghiệp, trường học bước đầu được kiểm soát nhưng nguy cơ vẫn cao; Việc kinh doanh trực tuyến, quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe sai sự thật ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, gây bức xúc trong dư luận xã hội; Việc phối hợp giữa các cơ quan quản lý chưa đạt hiệu quả cao…

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nêu dẫn chứng cụ thể, hiện nay hệ thống cơ cấu tổ chức về an toàn thực phẩm chưa thống nhất. Ở Trung ương có Cục An toàn thực phẩm, còn ở tỉnh thành thì một số địa phương thí điểm Ban Quản lý An toàn thực phẩm (gồm TP.HCM, Đà Nẵng, Bắc Ninh); bên cạnh đó một số tỉnh thì lại là Chi cục An toàn thực phẩm, có địa phương thì cơ quan quản lý an toàn thực phẩm là một phòng thuộc Sở Y tế… Do vậy, vấn đề chỉ đạo từ Trung ương đến địa phương sẽ gặp khó khăn.

Cũng theo Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, tình trạng ngộ độc thực phẩm được kiểm soát nhưng nguy cơ vẫn cao. Cụ thể, vừa qua ở TP.HCM xảy ra một loạt vụ ngộ độc botulinum do ngộ độc thực phẩm đường phố, trước đó là vụ ngộ độc thực phẩm ở trường học tại Khánh Hòa khiến một loạt học sinh phải nhập viện...

Điều đó đặt ra vấn đề: Quản lý bệnh truyền nhiễm qua các bếp ăn tập thể từ khâu nuôi trồng, thu hoạch đến bảo quản, vận chuyển, chế biến, sử dụng đã đảm bảo chưa? Đồng thời vấn đề kinh doanh, quảng cáo thực phẩm của những người nổi tiếng trên các trang mạng xã hội, nền tảng xã hội như Facebook, TikTok... còn nhiều tồn tại, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Từ thực tế đó, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên đề nghị, các đại biểu tham dự hội thảo tích cực nghiên cứu, đóng góp ý kiến, đồng thời đánh giá công tác quản lý an toàn thực phẩm, chia sẻ những khó khăn vướng mắc trong công tác bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm tại Trung ương và địa phương, những thực tiễn bước đầu triển khai thực hiện Chỉ thị 17-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới tại đơn vị.

Sẽ có một đầu mối quản lý thống nhất an toàn thực phẩm từ trung ương đến địa phương

Báo cáo tại hội thảo, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế Nguyễn Thanh Phong cho biết, trong những năm qua, chúng ta đã hình thành được hệ thống tổ chức quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm từ Trung ương đến địa phương. Tuy nhiên, thực tế triển khai còn nhiều tồn tại, bất cập. Hiện nay mô hình quản lý an toàn thực phẩm không thống nhất, đa phần địa phương có Chi cục An toàn thực phẩm, 3 tỉnh thành có Ban Quản lý An toàn thực phẩm (TP.HCM, Đà Nẵng, Bắc Ninh), cũng có tỉnh thì cơ quan quản lý an toàn thực phẩm là một phòng thuộc Sở Y tế…

Theo ông Phong, Cục An toàn thực phẩm đã tham mưu cho lãnh đạo Bộ Y tế và các bộ ngành trình Chính phủ ban hành các kế hoạch của Chính phủ để triển khai thực hiện Chỉ thị 17-CT/TW của Ban Bí thư. Theo đó, nội dung của Chỉ thị 17-CT/TW gồm 6 nội dung cơ bản, trong đó có nội dung đặc biệt quan trọng là giao cho xây dựng một đầu mối thống nhất về an toàn thực phẩm từ trung ương đến địa phương. Lộ trình kiện toàn mô hình tổ chức là từ 2023-2025. Hiện mô hình tổ chức mới về quản lý an toàn thực phẩm vẫn chưa được hình thành, chưa rõ tên gọi, việc này Bộ Nội vụ sẽ đề xuất. Tuy nhiên, cơ quan tổ chức mới về quản lý an toàn thực phẩm sẽ phải tập trung đủ cả 3 lực lượng y tế, nông nghiệp, công thương.

"Với Chỉ thị 17-CT/TW này của Ban Bí thư, chúng tôi hy vọng sẽ có một đầu mối quản lý thống nhất an toàn thực phẩm từ trung ương đến địa phương, sẽ giải quyết được những vấn đề còn tồn tại và phát huy được những cái đã có", Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm nói.

Ông Phong cho biết thêm, Nghị định 15 của Chính phủ hướng dẫn Luật An toàn thực phẩm qua 5 năm thực hiện bộc lộ rất nhiều vấn đề. Theo đó, nhiều doanh nghiệp đăng ký kinh doanh một chỗ nhưng sau thay đổi hoạt động, chuyển địa điểm kinh doanh không có thông báo cho cơ quan quản lý. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và đầu tư, khoảng 80% doanh nghiệp nói chung có hiện tượng đăng ký 1 nơi, kinh doanh 1 nơi.

Tiếp đó, vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm ở một số cơ sở sản xuất nhất là cơ sở nhỏ lẻ không bảo đảm, dẫn đến ô nhiễm từ nơi sản xuất vào sản phẩm. Trong khi đó, cả nước có khoảng 200 làng nghề sản xuất nhu yếu phẩm truyền thống, tồn tại hàng trăm năm nay (làng làm mứt, bánh kẹo, bánh cuốn, làng làm bún...), không thể vì vấn đề an toàn thực phẩm mà xóa bỏ toàn bộ những làng nghề này được mà phải định hướng dần dần.

Ông Phong nhấn mạnh, một trong những nguyên tắc của Luật an toàn thực phẩm là phải phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội của từng thời kỳ. Theo đó, chúng ta không thể áp dụng nguyên mô hình của một quốc gia nào đó như Nhật Bản, Thụy Sĩ sang mô hình của Việt Nam. Bởi lẽ trong Luật an toàn thực phẩm và thực tiễn quản lý cho thấy, mỗi một quốc gia có điều kiện phát triển kinh tế xã hội khác nhau, yêu cầu quản lý khác nhau. Do vậy, chúng ta chỉ có thể học những cái phù hợp với mình.

Cũng theo Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, hiện nay, sự đa dạng của các hình thức kinh doanh như kinh doanh online, đa cấp, quảng cáo xuyên biên giới... rất khó quản lý. Một bộ phận không nhỏ tổ chức cá nhân kinh doanh thực phẩm trong đó có thực phẩm bảo vệ sức khỏe vì lợi nhuận, bất chấp quảng cáo sai sự thật, quảng cáo thực phẩm như thuốc chữa bệnh.

"Hiện nay, việc kinh doanh khác kinh doanh truyền thống ngày trước. Theo đó có kinh doanh online, quảng cáo online. Quảng cáo thực phẩm chức năng sức khỏe rất tinh vi, ví dụ bệnh tiểu đường không bao giờ chữa được vì là bệnh rối loạn chuyển hóa, cao huyết áp cũng không chữa được. Tuy nhiên, có vô số quảng cáo tư vấn lấy cả nghệ sĩ, bác sĩ, dược sĩ ra quảng cáo thực phẩm như thuốc, có thể chữa khỏi. Bản thân tôi đã phải 3 lần làm việc với đại diện Facebook về vấn đề quảng cáo. Thực sự rất phức tạp...", ông Phong chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, sau 6 năm Chính phủ cho phép thí điểm Ban An toàn thực phẩm tại TP.HCM cho thấy, TP.HCM đạt được nhưng kết quả bước đầu quan trọng như tập hợp được nguồn lực, chỉ đạo, điều hành giải quyết các vụ việc nhanh chóng hơn. Tuy nhiên cũng có những bất cập, hạn chế như bất cập về chức năng xử lý về vi phạm hành chính. Theo Luật xử lý vi phạm hành chính không có chức danh trưởng ban - phó ban Quản lý An toàn thực phẩm do đó khi xử phạt vi phạm gặp khó khăn. Bên cạnh đó, nguồn lực về nhân lực, vật lực, tài lực tập trung chưa ổn định nên còn nhiều khó khăn.

"Vừa rồi, chúng tôi được biết, Quốc hội và Chính phủ đã cho phép sớm thành lập Sở An toàn thực phẩm theo đặc thù của TP.HCM. Chúng tôi hy vọng rằng việc thành lập này sẽ giải quyết được những bất cập trên địa bàn", Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm nói.

Trước đó, ngày 3/7/2023, ông Huỳnh Thanh Nhân - Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM, cho biết, đề án thành lập Sở An toàn Thực phẩm TP.HCM đã xong, lấy ý kiến các bộ ngành đầy đủ và nhận được sự ủng hộ. Tuy nhiên, tại thời điểm lấy ý kiến, Quốc hội chưa ban hành Nghị quyết 98. Do vậy, Sở Nội vụ sẽ hoàn thiện lại đề án trên cơ sở Nghị quyết 98 để trình HĐND TP.HCM xem xét thông qua tại kỳ họp chuyên đề, dự kiến tổ chức vào tháng 9/2023.

Ngày 5/7, tại TP.HCM, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Y tế tổ chức hội thảo "Giải pháp triển khai hiệu quả Chỉ thị số 17-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới". Ông Vũ Thanh Mai - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương và ông Đỗ Xuân Tuyên - Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế đồng chủ trì hội thảo.

Hệ thống cơ cấu tổ chức về an toàn thực phẩm chưa thống nhất và đồng bộ

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho hay, trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, Quốc hội, sự cố gắng, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, công tác bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm đã có những kết quả đáng khích lệ.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác đảm bảo an ninh, an toàn thực phẩm còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như: Hệ thống cơ cấu tổ chức còn chưa thống nhất và đồng bộ; Tình hình ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm, đặc biệt là ở các bếp ăn tập thể tại các khu công nghiệp, trường học bước đầu được kiểm soát nhưng nguy cơ vẫn cao; Việc kinh doanh trực tuyến, quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe sai sự thật ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, gây bức xúc trong dư luận xã hội; Việc phối hợp giữa các cơ quan quản lý chưa đạt hiệu quả cao…

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nêu dẫn chứng cụ thể, hiện nay hệ thống cơ cấu tổ chức về an toàn thực phẩm chưa thống nhất. Ở Trung ương có Cục An toàn thực phẩm, còn ở tỉnh thành thì một số địa phương thí điểm Ban Quản lý An toàn thực phẩm (gồm TP.HCM, Đà Nẵng, Bắc Ninh); bên cạnh đó một số tỉnh thì lại là Chi cục An toàn thực phẩm, có địa phương thì cơ quan quản lý an toàn thực phẩm là một phòng thuộc Sở Y tế… Do vậy, vấn đề chỉ đạo từ Trung ương đến địa phương sẽ gặp khó khăn.

Cũng theo Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, tình trạng ngộ độc thực phẩm được kiểm soát nhưng nguy cơ vẫn cao. Cụ thể, vừa qua ở TP.HCM xảy ra một loạt vụ ngộ độc botulinum do ngộ độc thực phẩm đường phố, trước đó là vụ ngộ độc thực phẩm ở trường học tại Khánh Hòa khiến một loạt học sinh phải nhập viện...

Điều đó đặt ra vấn đề: Quản lý bệnh truyền nhiễm qua các bếp ăn tập thể từ khâu nuôi trồng, thu hoạch đến bảo quản, vận chuyển, chế biến, sử dụng đã đảm bảo chưa? Đồng thời vấn đề kinh doanh, quảng cáo thực phẩm của những người nổi tiếng trên các trang mạng xã hội, nền tảng xã hội như Facebook, TikTok... còn nhiều tồn tại, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Từ thực tế đó, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên đề nghị, các đại biểu tham dự hội thảo tích cực nghiên cứu, đóng góp ý kiến, đồng thời đánh giá công tác quản lý an toàn thực phẩm, chia sẻ những khó khăn vướng mắc trong công tác bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm tại Trung ương và địa phương, những thực tiễn bước đầu triển khai thực hiện Chỉ thị 17-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới tại đơn vị.

Sẽ có một đầu mối quản lý thống nhất an toàn thực phẩm từ trung ương đến địa phương

Báo cáo tại hội thảo, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế Nguyễn Thanh Phong cho biết, trong những năm qua, chúng ta đã hình thành được hệ thống tổ chức quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm từ Trung ương đến địa phương. Tuy nhiên, thực tế triển khai còn nhiều tồn tại, bất cập. Hiện nay mô hình quản lý an toàn thực phẩm không thống nhất, đa phần địa phương có Chi cục An toàn thực phẩm, 3 tỉnh thành có Ban Quản lý An toàn thực phẩm (TP.HCM, Đà Nẵng, Bắc Ninh), cũng có tỉnh thì cơ quan quản lý an toàn thực phẩm là một phòng thuộc Sở Y tế…

Theo ông Phong, Cục An toàn thực phẩm đã tham mưu cho lãnh đạo Bộ Y tế và các bộ ngành trình Chính phủ ban hành các kế hoạch của Chính phủ để triển khai thực hiện Chỉ thị 17-CT/TW của Ban Bí thư. Theo đó, nội dung của Chỉ thị 17-CT/TW gồm 6 nội dung cơ bản, trong đó có nội dung đặc biệt quan trọng là giao cho xây dựng một đầu mối thống nhất về an toàn thực phẩm từ trung ương đến địa phương. Lộ trình kiện toàn mô hình tổ chức là từ 2023-2025. Hiện mô hình tổ chức mới về quản lý an toàn thực phẩm vẫn chưa được hình thành, chưa rõ tên gọi, việc này Bộ Nội vụ sẽ đề xuất. Tuy nhiên, cơ quan tổ chức mới về quản lý an toàn thực phẩm sẽ phải tập trung đủ cả 3 lực lượng y tế, nông nghiệp, công thương.

"Với Chỉ thị 17-CT/TW này của Ban Bí thư, chúng tôi hy vọng sẽ có một đầu mối quản lý thống nhất an toàn thực phẩm từ trung ương đến địa phương, sẽ giải quyết được những vấn đề còn tồn tại và phát huy được những cái đã có", Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm nói.

Ông Phong cho biết thêm, Nghị định 15 của Chính phủ hướng dẫn Luật An toàn thực phẩm qua 5 năm thực hiện bộc lộ rất nhiều vấn đề. Theo đó, nhiều doanh nghiệp đăng ký kinh doanh một chỗ nhưng sau thay đổi hoạt động, chuyển địa điểm kinh doanh không có thông báo cho cơ quan quản lý. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và đầu tư, khoảng 80% doanh nghiệp nói chung có hiện tượng đăng ký 1 nơi, kinh doanh 1 nơi.

Tiếp đó, vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm ở một số cơ sở sản xuất nhất là cơ sở nhỏ lẻ không bảo đảm, dẫn đến ô nhiễm từ nơi sản xuất vào sản phẩm. Trong khi đó, cả nước có khoảng 200 làng nghề sản xuất nhu yếu phẩm truyền thống, tồn tại hàng trăm năm nay (làng làm mứt, bánh kẹo, bánh cuốn, làng làm bún...), không thể vì vấn đề an toàn thực phẩm mà xóa bỏ toàn bộ những làng nghề này được mà phải định hướng dần dần.

Ông Phong nhấn mạnh, một trong những nguyên tắc của Luật an toàn thực phẩm là phải phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội của từng thời kỳ. Theo đó, chúng ta không thể áp dụng nguyên mô hình của một quốc gia nào đó như Nhật Bản, Thụy Sĩ sang mô hình của Việt Nam. Bởi lẽ trong Luật an toàn thực phẩm và thực tiễn quản lý cho thấy, mỗi một quốc gia có điều kiện phát triển kinh tế xã hội khác nhau, yêu cầu quản lý khác nhau. Do vậy, chúng ta chỉ có thể học những cái phù hợp với mình.

Cũng theo Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, hiện nay, sự đa dạng của các hình thức kinh doanh như kinh doanh online, đa cấp, quảng cáo xuyên biên giới... rất khó quản lý. Một bộ phận không nhỏ tổ chức cá nhân kinh doanh thực phẩm trong đó có thực phẩm bảo vệ sức khỏe vì lợi nhuận, bất chấp quảng cáo sai sự thật, quảng cáo thực phẩm như thuốc chữa bệnh.

"Hiện nay, việc kinh doanh khác kinh doanh truyền thống ngày trước. Theo đó có kinh doanh online, quảng cáo online. Quảng cáo thực phẩm chức năng sức khỏe rất tinh vi, ví dụ bệnh tiểu đường không bao giờ chữa được vì là bệnh rối loạn chuyển hóa, cao huyết áp cũng không chữa được. Tuy nhiên, có vô số quảng cáo tư vấn lấy cả nghệ sĩ, bác sĩ, dược sĩ ra quảng cáo thực phẩm như thuốc, có thể chữa khỏi. Bản thân tôi đã phải 3 lần làm việc với đại diện Facebook về vấn đề quảng cáo. Thực sự rất phức tạp...", ông Phong chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, sau 6 năm Chính phủ cho phép thí điểm Ban An toàn thực phẩm tại TP.HCM cho thấy, TP.HCM đạt được nhưng kết quả bước đầu quan trọng như tập hợp được nguồn lực, chỉ đạo, điều hành giải quyết các vụ việc nhanh chóng hơn. Tuy nhiên cũng có những bất cập, hạn chế như bất cập về chức năng xử lý về vi phạm hành chính. Theo Luật xử lý vi phạm hành chính không có chức danh trưởng ban - phó ban Quản lý An toàn thực phẩm do đó khi xử phạt vi phạm gặp khó khăn. Bên cạnh đó, nguồn lực về nhân lực, vật lực, tài lực tập trung chưa ổn định nên còn nhiều khó khăn.

"Vừa rồi, chúng tôi được biết, Quốc hội và Chính phủ đã cho phép sớm thành lập Sở An toàn thực phẩm theo đặc thù của TP.HCM. Chúng tôi hy vọng rằng việc thành lập này sẽ giải quyết được những bất cập trên địa bàn", Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm nói.

Trước đó, ngày 3/7/2023, ông Huỳnh Thanh Nhân - Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM, cho biết, đề án thành lập Sở An toàn Thực phẩm TP.HCM đã xong, lấy ý kiến các bộ ngành đầy đủ và nhận được sự ủng hộ. Tuy nhiên, tại thời điểm lấy ý kiến, Quốc hội chưa ban hành Nghị quyết 98. Do vậy, Sở Nội vụ sẽ hoàn thiện lại đề án trên cơ sở Nghị quyết 98 để trình HĐND TP.HCM xem xét thông qua tại kỳ họp chuyên đề, dự kiến tổ chức vào tháng 9/2023.