Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc nỗ lực trang bị cho xe điện các tính năng hiện đại và cao cấp, như ghế bọc da thật chỉnh điện, các màn hình cảm ứng độ phân giải cao cỡ lớn, cổng phát Wi-Fi, khả năng kết nối các ứng dụng... vốn trước đây chỉ có trên xe sang, giờ là trang bị tiêu chuẩn trên các mẫu xe điện của Trung Quốc có giá 100.000 nhân dân tệ (khoảng 340 triệu đồng).

Trong bối cảnh có sự cạnh tranh khốc liệt ngay trong nội bộ ngành sản xuất ô tô Trung Quốc, các tính năng hiện đại như trên không còn được coi là tùy chọn cao cấp, mà là trang bị thiết yếu để đảm bảo khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Sự cạnh tranh này tại thị trường Trung Quốc khiến cho xe điện sản xuất tại Trung Quốc tăng giá mạnh khi xuất khẩu, còn xe điện ngoại phải giảm giá tối đa khi vào thị trường Trung Quốc.

Với xe điện giá rẻ, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, dễ dàng giành thị phần ở các thị trường mới nổi. Giờ đây, họ đã trở thành lựa chọn yêu thích của người tiêu dùng, chiếm phần lớn doanh số xe thuần điện tại Israel (61%), Nga (91%) và Thái Lan (79%).

Ở các nước khác, như Brazil, Malaysia, Mexico, Philippines, Chile và Indonesia, ô tô điện Trung Quốc chiếm hơn 1/4 tổng doanh số. Xe điện Trung Quốc không chỉ cạnh tranh bằng giá, mà còn bằng cả chất lượng và công suất. Họ có các mẫu xe điện 200-300 mã lực với giá trung bình chỉ hơn 30.500 euro.

Mẫu BYD Seal là một ví dụ. Đó là một mẫu sedan cỡ trung sở hữu động cơ công suất 201 mã lực và có giá tương đương 24.106 euro ở Trung Quốc với phiên bản Elite. Mức giá này tương đương một chiếc xe đô thị thuần điện cỡ nhỏ Renault Twingo Equilibre ở châu Âu.

"Chinh chiến" mọi phân khúc

Một trong những lý do khiến ô tô điện Trung Quốc ngày càng được ưa chuộng trên thế giới là độ phủ tất cả các phân khúc. Với hơn 170 thương hiệu ô tô nội địa, Trung Quốc có xe điện ở hầu hết mọi phân khúc, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng ở khắp nơi trên thế giới.

Cách làm này khác hẳn chiến lược của các nhà sản xuất ô tô châu Âu, Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc vốn định vị xe điện của mình là xe sang.

Ví dụ, trong số 235 xe thuần điện có mặt trên thị trường Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm 2023, chỉ có 23% có giá trên 40.000 euro, trong khi tỷ lệ ở châu Âu là 77% và ở Mỹ là 82%.

Vì sao xe điện Trung Quốc rẻ như vậy?

Thứ nhất là sự hậu thuẫn của chính sách. Trong một thập kỷ qua, chính phủ Trung Quốc đã hỗ trợ rất nhiều cho ngành công nghiệp ô tô điện trong nước thông qua Kế hoạch Phát triển ngành xe năng lượng mới giai đoạn 2021-2035, với tổng mức trợ cấp tương đương 57 tỷ USD trong thời gian từ năm 2016 đến 2022. Người tiêu dùng Trung Quốc cũng được giảm thuế rất nhiều khi mua ô tô điện.

Thứ hai, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc tập trung vào chi phí pin. Cụm pin chiếm 30-40% giá thành một chiếc xe điện. Dù các tính năng hiện đại cũng khiến giá thành tăng lên, nhưng cụm pin vẫn là bộ phận quan trọng nhất chi phối chi phí sản xuất ô tô điện.

Bên trong cụm pin, yếu tố chính ảnh hưởng tới chi phí là vật liệu để làm điện cực dương, thường được gọi là "XXX lithium". Có nhiều loại lithium, như lithium iron phosphate, lithium nickel manganese cobalt oxide, lithium nickel cobalt aluminum oxide, lithium carbonate, và lithium hydroxide, dùng để làm điện cực dương.

Do đó, việc giảm chi phí sản xuất xe điện phụ thuộc nhiều vào khả năng giảm chi phí sản xuất pin, yếu tố lại phụ thuộc vào việc giảm chi phí vật liệu để làm điện cực dương.

Trung Quốc hiện dẫn đầu thế giới về sản xuất pin ô tô điện. Các công ty của nước này đã mở rộng hoạt động ra nước ngoài, giữ vị trí quan trọng trên thị trường vật liệu lithium toàn cầu.

Trung Quốc hiện sản xuất 80% pin lithium của thế giới. Hai công ty pin hàng đầu là CATL và BYD cung cấp 51% cụm pin lắp cho xe điện trên toàn thế giới.

Thứ ba, Trung Quốc có một lợi thế so với Mỹ và châu Âu trong việc sản xuất xe điện giá rẻ là chi phí nhân công khá thấp. Các nước châu Âu nhìn chung có chi phí nhân công cao nhất thế giới, với mức lương tối thiểu trả theo giờ là 30 euro, trong khi Bắc Kinh là nơi có mức lương tối thiểu theo giờ cao nhất Trung Quốc cũng chỉ ở mức 26,4 nhân dân tệ, tương đương 3,4 euro, thấp hơn 8 lần.

Vào đầu tháng 10 năm nay, Ủy ban châu Âu (EC) đã khởi động cuộc điều tra trợ cấp xe điện Trung Quốc với các cáo buộc chính phủ Bắc Kinh đã có các hoạt động trợ cấp không phù hợp đối với những hãng xe điện Trung Quốc có nguy cơ làm “méo mó” thị trường ô tô điện châu Âu và dự kiến áp đặt lệnh trừng phạt thuế quan nhập khẩu đối với xe điện đến từ Trung Quốc lên mức 27,5% giá trị, tương đương với mức đánh thuế tại Mỹ. 

Tận dụng cơ hội này, hàng loạt các hãng xe châu Âu cũng rục rịch cho ra mắt những mẫu xe điện giá rẻ nhằm “giành giật” lại thị phần và tạo ra sức cạnh tranh đáng kể đối với đối thủ tới từ châu Á. 

Hãng tin Reuters trích dẫn thông tin từ bộ phận xe điện của Renault cho biết, nhà sản xuất tới từ nước Pháp sẽ cho ra mắt mẫu ô tô chạy điện giá rẻ đầu tiên để có thể dễ dàng tiếp cận hơn với khách hàng. 

Theo thông tin ban đầu, mẫu xe có kích cỡ nhỏ hơn so với xe điện Renault 5 và sẽ được chế tạo tại nhà máy ở Slovenia, dự kiến chính thức phân phối tới thị trường châu Âu kể từ năm 2026. Ngoài ra, mẫu xe điện Renault 4 cũng được lên kế hoạch ra mắt kể từ năm 2025 và tới năm 2030, Renault sẽ phân phối tới 6 mẫu xe điện toàn phần.

Trước đó, vào ngày 17/10, hãng Citroen tới từ Italy đã cho trình làng tới thị trường đại chúng mẫu SUV điện e-C3 hoàn toàn mới, với mức giá khởi điểm chỉ 24.500 đô la nhằm mục tiêu trực tiếp cạnh tranh với những mẫu xe điện giá rẻ Trung Quốc. Đây là một thông tin hết sức bất ngờ khi ngành công nghiệp ô tô Italy vẫn nổi tiếng với sự “bảo thủ” và trung thành với ô tô động cơ đốt trong. 

Mẫu e-C3 có kích thước và thiết kế gần như tương đồng với mẫu Citroen C3 đang được hãng bán ra hiện nay. Theo dự kiến, e-C3 sẽ chính thức được phân phối kể từ quý 2/2024 và được lắp ráp tại nhà máy ô tô Slovakia. 

Hồi tháng 8 năm nay, nhà sản xuất Fiat cũng đã tiết lộ kế họach phân phối mẫu xe điện giá rẻ kiểu mới, khi CEO của hãng, ông Olivier Francois xác nhận rằng công ty ô tô Italy này sẽ cho ra mắt phiên bản xe điện dựa trên mẫu Fiat Panda với giá bán dưới 27.000 đô la. 

Việc hàng loạt các loại thiết kế ô tô điện chạy năng lượng xanh kiểu mới có giá cả bình dân được những nhà sản xuất châu Âu trình làng liên tiếp chỉ trong vài tháng gần đây cho thấy, các hãng xe nội địa EU đã thực sự có những thích ứng mạnh mẽ trước sức nóng từ cạnh tranh đối với các sản phẩm tới từ nền công nghiệp ô tô Trung Quốc.

Đây cũng là một tín hiệu đáng mừng dành cho người tiêu dùng châu Âu khi họ ngày càng có nhiều hơn các lựa chọn tốt, chất lượng và mang tính cạnh tranh cao, trong tầm giá bình dân và xe điện ngày một dễ dàng tiếp cận hơn bao giờ hết. 

Hùng Dũng(Tổng hợp) 

Sắp bị BYD vượt mặt ở Trung Quốc, Tesla vững danh hiệu “vua xe điện” tại Mỹ

- Ở tuổi 80, ông còn sáng tác nhạc?

Tôi vẫn đang sáng tác. Trong thời gian gần đây, cảm hứng của tôi phụ thuộc vào thế đứng, từ đó suy nghĩ cũng dần khác đi. Khi đứng dưới gốc cây, tôi nhìn thấy toàn bộ cái cây. Nhưng khi đứng trên cao nhìn xuống, tôi thấy ngọn cây. 

Ví dụ như vậy để thấy rằng suy nghĩ của tôi phụ thuộc vào sự nhận định bản thân và tùy theo vị trí nơi tôi đứng hay theo góc độ nhìn mọi sự của mình.

Tôi thấy trong những ngày cuối đời, thế đứng của tâm hồn như đi ra khỏi đời thường. Tôi nghĩ tới đời sau, về một không gian rộng lớn hơn, về vũ trụ.

Nếu chỉ nhìn thấy mỗi hoàn cảnh cá nhân, gia đình mình hay xã hội, tôi sẽ nảy sinh một suy nghĩ khác. Nhưng bây giờ tôi thấy mình như được đi tới một vùng trời khác để suy nghĩ, chiêm nghiệm về cuộc đời cũng như về xã hội và con người.

Nói chung, tôi nắm bắt những điều đó để sáng tác nên bài hát mang tên Tình yêu tuyệt đối.

- Tình yêu tuyệt đối - nó là thứ tình yêu như thế nào?

Nói đơn giản chính là tình yêu của đấng sinh thành. Bố mẹ sinh ra ta bởi vì họ yêu thương nhau. Nên tôi nghĩ, trong tình yêu của con người, nhất là tình yêu của bố mẹ, đó là thứ tình yêu vô điều kiện dành cho con cái. Con dù có như thế nào mình vẫn yêu thương.

Ngoài ra, còn có một tình yêu còn cao đẹp hơn tình yêu của bố mẹ dành cho mình nữa đó là tình yêu tuyệt đối sinh ra vũ trụ này, với thái dương hệ trong đó… Mặc dù không thể hiểu về nó nhưng tôi gọi đó là tình yêu tuyệt đối. Và tôi đang suy nghiệm về nó, nhờ vậy mà tôi có thêm những tư tưởng mới.

- Giờ những bóng hồng có còn là cảm hứng sáng tác của ông nữa không?

Bây giờ còn bóng hồng gì nữa (cười)?Hiện tại tôi chỉ suy nghiệm về tình yêu tuyệt đối, qua đó mới nhìn thấy được những góc độ khác nhau. Dù chưa được nhìn nhiều nhưng khi đổi vị thế đứng của mình. 

Tôi đang suy nghĩ cuộc sống của con người chúng ta trong xã hội phức tạp. Những năm gần đây, thế giới đang ngày càng xích lại gần nhau hơn. Ngày xưa nếu chúng ta ở quốc gia này có thể không biết tới quốc gia khác. Nhưng khi thế giới đang sát lại gần nhau, tôi có những suy nghĩ mới, cái nhìn mới. Làm sao phải đổi tư thế đứng để ta nhìn được đầy đủ sự thật, thay vì chỉ một góc.

- Ở tuổi 80 ngoài đam mê âm nhạc, ông có có thú vui gì?

Yêu mỗi nhạc thôi mà tôi thấy bận lắm rồi, không còn thời gian dành cho thú vui nào khác.

- Ông đã tính toán gì cho mình khi 100 tuổi?

Ở tuổi này tôi không ngại nói về sinh-lão-bệnh-tử. Tôi cũng đã sắp đến chặng cuối cùng cuộc đời. Tất nhiên, lúc đầu nghĩ tới cái chết tôi cũng sợ, giờ quen rồi.

Tôi đã chuẩn bị cho ngày ra đi, làm quen với cái chết và nói về chuyện này một cách bình thường, không né tránh.

Tôi đã mua đất để yên nghỉ, gửi lời chào bạn đời của mình mỗi tối, nói rằng "Anh chào em, nếu mai anh không tỉnh dậy coi như đã tạ từ rồi".

Địa điểm tôi chọn yên nghỉ cũng rất tốt. Tôi mua để vợ chồng tôi được nằm cạnh nhau, thể hiện tình yêu dành cho vợ. Đến hết cuộc đời này, cũng sẽ vẫn đi với nhau cho đến vĩnh cửu.

Cách đây mấy tháng, khi bị ngã, tôi tưởng rằng cuộc đời đến đây coi như chấm dứt. Nhưng bằng một cách thần kỳ nào đó, tôi lại không sao hết, mặc dù ngã ngửa, đằng sau đầu đập mạnh xuống đất mà không cảm thấy đau chút nào. 

Cú ngã đó khiến tôi xác định mình cần làm nhiều điều có ích hơn nữa trước khi không thể. Cụ thể, tôi đã trao tác quyền sáng tác cho ca sĩ Ngọc Châm - học trò tôi rất yêu quý để khai thác, thu tác quyền làm việc thiện nguyện. 

- Ông bà chăm sóc nhau như thế nào thời gian này khi cả hai đều yếu?

Phòng của chúng tôi ở trên lầu, nhưng từ khi bà ấy ngã thì dọn xuống phòng khách, nơi có hai chiếc sofa để hai vợ chồng nằm. Đen đủi là bà ấy ngã trước rồi tôi ngã sau nhưng may mắn là tôi hồi phục tốt hơn. Vợ tôi luôn muốn nhìn thấy nên tôi hay làm việc trong tầm mắt của vợ.

Hằng ngày, tôi vẫn dành một tiếng để đưa bà ấy đi chơi. Dù không đi lại tốt, nhưng tôi vẫn có thể lái xe đưa vợ đi lòng vòng. Tôi thương bà ấy lắm vì bắt đầu nhớ nhớ quên quên. Nên khi nói chuyện mà vợ cứ nhớ nhớ quên quên việc được ở bên nhau thôi đã mãn nguyện lắm rồi.

- Nhạc sĩ Vũ Thành An nổi tiếng với nhiều tình khúc trong đó có “Đời đá vàng”, “Không tên 1”… không chỉ dành 20 ca khúc của riêng mình cho ca sĩ Ngọc Châm mà tác giả còn sẵn lòng hát với cô trong sản phẩm mới.