Phần mộ được coi là “nhà” của người đã khuất nên cuối năm thường được con cháu sửa sang sạch, đẹp để đón Tết bằng lễ tạ mộ (chạp mộ - pv). Đây là một truyền thống lâu đời của người Việt Nam, mang ý nghĩa tôn trọng đạo hiếu, tưởng nhớ ơn tổ tiên, nhớ ơn công sinh thành của cha mẹ, ông bà.
|
Chạp mộ và mời tổ tiên về ăn Tết là truyền thống 'Uống nước nhớ nguồn' của người Việt. |
Bên cạnh chạp mộ, các gia đình còn làm lễ mời tổ tiên về ăn Tết để con cháu báo hiếu.
Vì thế, vào dịp này mọi nhà đều tất bật lau chùi, quét dọn, sửa soạn lại nơi thờ cúng để đón gia tiên về ăn Tết cổ truyền cùng con cháu.
GS Lương Ngọc Huỳnh cho biết: “Công việc trong lễ chạp mộ là dọn dẹp sạch sẽ cho phong quang, thoáng đãng mộ phần của người mất.
Là mộ đất có thể đắp lại nấm cho đầy đặn, rẫy hết cỏ dại, cây hoang mọc trùm lên mộ, cũng là cách giảm bớt rắn, chuột đào hang, làm tổ.
Từ ngày 24 tháng chạp đến sáng ngày 30 Tết là thời điểm để con cháu có thể lựa chọn ngày tốt đi chạp mộ".
|
GS Lương Ngọc Huỳnh. |
Dưới đây là tư vấn của GS Lương Ngọc Huỳnh về các nghi lễ chạp mộ:
Trước khi ra mộ mời gia tiên:
Dọn dẹp sạch sẽ nhà cửa từ trong ra ngoài.
Ta lấy một nắm gạo, một nắm muối, một nắm trà khô trộn lẫn với nhau, rồi mang ra trước nhà tung gạo muối quanh nhà theo chiều xoáy dương, ngược chiều kim đồng hồ, hết phần đất nhà mình để xua đuổi tà khí ám vào dịp Tết.
- Lấy rượu trắng thấm vào khăn sạch lau dọn sạch sẽ ban thờ. Lại dùng nước thơm hoặc nước có tinh dầu trầm mà lau lại lần cuối.
- Lấy 9 bát nhỏ đổ cồn vào đó, mỗi bát đổ khoảng một chén cồn nhỏ.
Sau đó đặt ở giữa nhà, giữa gian giữa, hoặc phòng khách... cách sắp đặt gồm 1 bát ở giữa, 8 bát xung quanh đúng với vị trí tám hướng theo la bàn giống như bát quái, rồi châm lửa đốt.
Khi đốt cồn thì mở hết tất cả các cửa trong nhà, kể cả các cửa sổ. Nếu nhà cao tầng thì chỉ cần làm ở tầng 1 còn các tầng trên mở cửa sổ ra là được.
Đây là việc làm cần thiết để xua sạch tà khí và khai quang mới lại vận khí trong gia đình nhà mình, nhất là những gia đình có tang trong năm, hoặc gặp những chuyện không may trong năm.
- Những người đi chạp mộ gồm có: Bố, anh cả, cháu trưởng họ và các con cháu...
1/ Cúng thần cai quản nghĩa trang
* Trước khi ra mộ tổ tiên ta nên đến nơi thờ Thổ Địa hoặc nơi thờ Địa Tạng Vương Bồ Tát ở khu vực nghĩa trang, đặt lễ tiền thật, hoa quả, vàng thuyền (nếu có).
Lưu ý: Không nên đặt tiền âm phủ lên ban thờ Địa Tạng Vương và ban thờ Sơn Thần Thổ Địa.
Sau khi sắp lễ xong ta thắp 9 nén nhang, chắp tay lòng thành xá lễ 5 lễ và khấn:
Văn khấn thần cai quản nghĩa trang:
Con kính lạy Thập Điện Diêm Vương.
Con kính lạy Địa Tạng Vương bồ tát.
Con kính lạy Sơn thần, Long thần, Thổ địa cai quản nghĩa trang.........( ghi tên, địa chỉ của nghĩa trang)
Hôm nay là ngày... tháng... năm... chúng con là con cháu hậu duệ của dòng họ... có chút lễ vật lòng thành nhang đăng xin các ngài cho phép chúng con được đến làm lễ tạ trước phần mộ của gia tiên họ..... nhân dịp tết cổ truyền năm.......Cầu xin các ngài cho phép.
(Chúng con xin đa tạ,chúng con xin đa tạ,chúng con xin đa tạ).
Sau khi khấn xong thì chắp tay xá 5 lễ rồi đi lùi ba bước mới được quay đầu để đi.
* Lưu ý: Khi khấn xong thì ta nhớ hoá vàng thuyền dâng lên cho các vị, không nên để quên ở đó.
2/ Cúng ở phần mộ gia tiên
- Khi đến phần mộ tổ tiên, ta đặt lễ trên nơi thờ chung ở phần mộ nếu gia đình có điều kiện ta có thể chuẩn bị lễ vật gồm gà, xôi, hoa quả, tiền vàng để mời gia tiên. (Nếu là mộ riêng thì ta đặt bàn lễ nhỏ dưới chân phần mộ)
- Thắp 9 nén nhang lên bát hương trước mộ, (nếu không có bát hương thì cắm xuống đất phần chân mộ ). Quỳ lễ gia tiên mà khấn rằng:
Văn khấn phần mộ gia tiên:
Kính lạy cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại họ....
Hôm nay là ngày... tháng... năm....
Con xin được cẩn cáo với gia tiên rằng:
Nhân dịp Tết Nguyên đán mừng đón xuân mới năm Kỷ Hợi, chúng con thành kính sửa soạn lễ vật, tiền vàng, nhang đăng cung thỉnh kính mời cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại họ.... về ngự trước án ở tổ đường nơi thờ tổ tiên, để con cháu chúng con được chiêm bái và báo hiếu tổ tiên trong những ngày đầu xuân.
Chúng con thành kính chấp lễ cung thỉnh kính mời cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại sa giá.
Sau đây chúng con xin phép gia tiên nội ngoại cho phép chúng con được thực hiện nghi lễ tạ mộ và dọn dẹp sạch sẽ phần mộ của gia tiên.
(Chúng con xin đa tạ, chúng con xin đa tạ, chúng con xin đa tạ).
Chắp tay xá lạy 9 lạy rồi lúc đó con cháu có thể dọn dẹp cắt bớt cỏ, hoặc đắp thêm đất lên mộ cho các phần mộ gia tiên.
Khi làm sạch sẽ xong xuôi thì nhớ đốt một nén nhang cắm lên phần mộ rồi xin hạ lễ và đốt tiền vàng cho gia tiên.
Sau khi hoàn tất mọi việc thì mới được ra về.
3/ Cúng ở nhà:
Khi về đến nhà thì con cháu cần có một mâm cơm thịnh soạn cùng lễ vật tiền vàng... đặt trên ban thờ gia tiên, thắp 9 nén nhang, chắp tay quỳ lễ 9 lễ và khấn.
Văn khấn ở nhà:
Kính lạy cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại, hôm nay là ngày... tháng... năm..... chúng con với tấm lòng lòng thành kính xin được kính rước cha mẹ, ông bà và gia tiên nội ngoại ngự giá tại nhà thờ gia tiên để chúng con được thỉnh lễ báo hiếu nhân dịp tết đón xuân năm mới....
Con cháu chúng con xin được sửa soạn lễ vật, tiền vàng cùng sơn hào hải vị, nhang đăng kính mời cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại thụ hưởng, cầu xin tổ tiên phù hộ độ trì cho con cháu đón xuân vui vẻ và bước sang năm mới với vận khí mới và niềm vui mới, luôn được mạnh khoẻ, thành đạt, và hạnh phúc, cầu nguyện cho gia tộc họ.... nhà ta vận khí luôn hanh thông, vạn sự được như ý.
(Chúng con xin đa tạ) - 3 lần!
Nghi lễ cúng giao thừa đầy đủ, trang trọng theo GS Lương Ngọc Huỳnh
Cúng giao thừa là nghi lễ quan trọng của người Việt. Dưới đây là tư vấn của GS Lương Ngọc Huỳnh về nghi lễ này.
" alt="Nghi lễ, văn khấn cúng chạp mộ, mời gia tiên về ăn Tết mọi nhà nên biết"/>
Nghi lễ, văn khấn cúng chạp mộ, mời gia tiên về ăn Tết mọi nhà nên biết
Một người mẹ giàu có ở Hà Nội quyết định “ném” con trai mới 11 tuổi của mình đến nơi cực khổ, hoàn toàn khác biệt với cuộc sống hiện tại của cậu. Ở đó, cậu bé sẽ phải chăn trâu cắt cỏ, nấu cơm bếp củi, ăn uống kham khổ …Đó là câu chuyện của bà mẹ Hà Minh Phúc (SN 1985) và cậu bé Bốp (tên thường gọi ở nhà) - 11 tuổi. Tuy nhiên, quyết định của người mẹ này đang khiến nhiều người tranh cãi.
|
Bà mẹ có kế hoạch liều lĩnh trong cách dạy con khiến nhiều người tranh cãi |
Chia sẻ với VietNamNet, chị Phúc cho biết, Bốp là con trai cả, năm nay cậu bé lên lớp 6 nên chị muốn rèn rũa con một cách quyết liệt hơn.
“Vào các năm trước, chúng tôi thường đưa các con đi khá nhiều điểm du lịch nổi tiếng. Đến đó, các con được vui chơi, hưởng thụ hết mình. Tuy nhiên, mùa hè năm nay, tôi có một kế hoạch khác cho con”- người mẹ sinh năm 1985 cho biết.
Kế hoạch này được bắt đầu khi cậu bé Bốp thủ thỉ với mẹ về mơ ước có một chiếc điện thoại và một chiếc xe đạp to đẹp. Trong khả năng của mình, vợ chồng chị Phúc đương nhiên có thể mua cho con. Tuy nhiên, chị Phúc đã không làm như vậy.
“Trẻ con như búp trên cành, cứ sống trong cảnh sẵn có liệu các con bao giờ mới hiểu, mất bao công sức, khó nhọc, bố mẹ mới có thể lo lắng cuộc sống cho con và cho gia đình được như thế này” - chị Phúc nói.
Vì vậy, để có tiền mua điện thoại và xe đạp, chị Phúc đã yêu cầu con phải lên kế hoạch kiếm tiền.
“Bốp khá nhanh nhẹn trong việc mua bán, giá cả và rất thích phụ mẹ làm bánh. Vì vậy, tôi đã gợi ý cho Bốp bán bánh” - chị Phúc nói.
Bốp khá háo hức với kế hoạch này nên cậu bé làm việc rất chăm chỉ. Mỗi khi làm bánh xong Bốp đều có ý thức thu rửa đồ đạc sạch sẽ. Sau đó, cậu bé cùng bố đi giao hàng hoặc đi bán một mình trong khu phố.
“Suốt 2 tháng hè, cậu bé làm việc không ngừng nghỉ, ngay cả những hôm trời nắng 40 độ cậu bé cũng không quản ngại” - chị Phúc chia sẻ.
|
Cậu bé Bốp miệt mài làm bánh kiếm tiền. |
Sau 2 tháng con trai miệt mài lao động, chị Phúc nhận ra mỗi ngày Bốp đều trưởng thành hơn, quy củ hơn và quý trọng đồng tiền hơn.
“Trước kia, mỗi khi yêu cầu Bốp làm việc gì đó, cậu bé thường từ chối và nói: “Con không biết làm”. Thế nhưng ở thời điểm hiện tại, cậu bé không còn từ chối như vậy nữa.
Bốp đã học thêm được các bài học về cách làm bánh, cách tính toán kinh doanh, giao tiếp với khách hàng, sắp xếp đường đi giao bánh sao cho nhanh nhất, phù hợp nhất…” - người mẹ sinh năm 1985 chia sẻ.
Tuy nhiên, thử thách để Bốp có được chiếc điện thoại và xe đạp không chỉ dừng ở đó. Trước ngày Bốp đi học, chị Phúc sẽ “đầy ải” cậu bé bằng cách đưa cậu bé về sống ở một làng quê nghèo thuộc huyện miền núi của tỉnh Phú Thọ.
Ở đó, cuộc sống của Bốp sẽ hoàn toàn trái ngược với thành phố. Cậu bé sẽ phải chăn trâu, cắt cỏ, nấu bếp củi... như một người nông dân đích thực.
Chị Phúc bảo, khi biết kế hoạch này của chị, nhiều người nói chị “hâm”. Thế nhưng, chị luôn cho rằng, trường đại học tốt nhất chính là trường nghèo khổ. “Phải có gian nan, vất vả, khó khăn con người ta mới có được những trải nghiệm sâu lắng để hiểu, để yêu và biết san sẻ về cuộc sống hơn”.
|
Theo chia sẻ của chị Phúc, để có tiền mua điện thoại, Bốp đi giao hàng không quản ngày đêm. |
Chia sẻ của chị Phúc khiến nhiều người đồng tình và cũng khiến nhiều bà mẹ giật mình. Nhiều người cho rằng, khi cuộc sống đã đủ đầy, hầu hết mọi người đều dành sự quan tâm tuyệt đối đến con, nuông chiều các con và dành cho con tất cả những điều tốt đẹp.
“Chính sự nuông chiều và luôn đáp ứng yêu cầu của các con một cách vô điều kiện đã vô thức tạo nên những đứa trẻ chỉ biết sống ỉ lại, thiếu trách nhiệm với bản thân, gia đình. Như vậy, khi gặp phải khó khăn, các con sẽ khó tự mình đứng dậy” - Lê Hoàn - bà mẹ 2 con đang ở tuổi trưởng thành cho biết.
Tuy nhiên, nhiều người cũng cho rằng quyết định “ném” con vào cuộc sống khổ cực, khác hẳn cuộc sống hàng ngày của chị Phúc là một quyết định liều lĩnh.
“Nếu làm không khéo sẽ rất dễ gây phản ứng ngược. Các con sẽ có suy nghĩ, bố mẹ đã chán ghét mình và không thương mình. Từ đó, hệ lụy sẽ dễ xảy ra”- Minh Phương - bà mẹ 2 con viết.
Tài xế xích lô và khoản tiền 'boa' bất ngờ từ hai vị khách Tây
Nhận tiền từ khách, tôi khẽ giật mình nhưng nhân viên khách sạn thì giật mình hơn. Họ tưởng tôi chặt chém khách du lịch nên vội chạy ra can thiệp.
" alt="Bà mẹ Hà Nội giàu có đưa con trai đi 'đày ải' gây tranh cãi"/>
Bà mẹ Hà Nội giàu có đưa con trai đi 'đày ải' gây tranh cãi