Báo cáo tổng kết 10 năm thi hành Luật Phòng chống tác hại thuốc lá ở nước ta cho thấy nhờ có nhiều nỗ lực trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường trong nam giới trưởng thành ở nước ta giảm trung bình 0,5% mỗi năm (từ 47,4% năm 2010 xuống còn 38,9% năm 2023).

Tỷ lệ hút thuốc lá điếu thông thường ở thanh thiếu niên cũng giảm, trong đó, ở nhóm 13-17 tuổi đã giảm từ 5,36% năm 2013 xuống còn 2,78% năm 2019; nhóm 13-15 tuổi giảm từ 2,5% năm 2014) xuống còn 1,9% năm 2022.

Đồng thời, tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động cũng giảm đáng kể ở các hộ gia đình, nơi cộng cộng và nơi làm việc. Tuy nhiên, theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, tỷ lệ sử dụng thuốc lá mới, đặc biệt là trong giới trẻ đang có xu hướng tăng.

Cụ thể, theo Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại 34 tỉnh, thành phố năm 2020 (PGATS) cho thấy, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người trưởng thành (15 tuổi trở lên) tăng 18 lần (từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020), trong đó tỷ lệ sử dụng cao nhất tập trung ở nhóm tuổi 15-24 với tỷ lệ là 7,3%; sau đó là các nhóm tuổi 25-44 tuổi (3,2%); 45-64 tuổi (1,4%).

Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13-17 cũng tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023. Ở nhóm 13-15 tuổi, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023. Ở nữ giới tuổi 11-18, cũng theo kết quả sơ bộ của điều tra 11 tỉnh thì tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 4,3% năm 2023.

Theo Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá, có ít nhất 60 hợp chất hóa học đã được tìm thấy trong dung dịch thuốc lá điện tử (còn gọi là tinh dầu) và nhiều hợp chất khác có trong sol khí/khói tạo ra từ thuốc lá điện tử.

Thuốc lá điện tử có chứa nicotin là một hoá chất gây nghiện cao, là nguyên nhân dẫn đến nghiện nicotin và các nguy cơ khác bao gồm các bệnh tim, phổi cùng nhiều bệnh khác. 

Hiện nay các sản phẩm thuốc lá nung nóng rất đa dạng, trong đó có nhiều sản phẩm kết hợp (lai) giữa thuốc lá nung nóng với thuốc lá điện tử, pha trộn, tẩm ướp dung dịch điện tử khiến cho việc kiểm tra và nhận biết khó khăn như sản phẩm thuốc lá mới sử dụng công nghệ hybrid, không đốt nóng trực tiếp sản phẩm thuốc lá mà kết hợp giữa dung dịch thuốc lá điện tử và nguyên liệu thuốc lá.

“Ông tôi không bị đau lưng, không phải chịu đựng những cơn đau nhức trong khi tôi lại bị như vậy dù mới 48 tuổi”, Erica Lista, cháu gái của ông Vincent kể. 

Người sống trên 100 tuổi không còn hiếm, nhưng đàn ông sống lâu như vậy thì không nhiều. Theo nghiên cứu của Đại học Boston, trong số những người trăm tuổi, 85% là phụ nữ và 15% là nam giới.  

Sinh năm 1914, ông Vincent không chỉ sống lâu mà còn có tinh thần tốt và thể trạng cân đối. Ông chưa bao giờ mắc các bệnh nghiêm trọng như ung thư hay bệnh tim. Ông có một con, ba cháu và bảy chắt. Người vợ chung sống 54 năm của ông qua đời năm 1992.

Theo Today, tháng 3 vừa qua, nhiều thành viên trong gia đình tập trung tại nhà để chúc mừng sinh nhật lần thứ 109 của ông Vincent với bánh pizza và bánh cà rốt, món ưa thích của ông.

Sau đây là những điều cần biết về cụ ông trăm tuổi và lời khuyên của ông để sống lâu:

Dành thời gian làm những gì bạn yêu thích

Ông Vincent đã có hơn 80 năm là thành viên của sở cứu hỏa tình nguyện địa phương và là trưởng phòng trong một thời gian. Khi được hỏi điều gì đã mang lại cho ông hạnh phúc, sống lâu, ông nhanh chóng trả lời: “Sở cứu hỏa. Tôi đã quen rất nhiều bạn bè”. 

Lista cho biết, ông của cô tiếp tục đến sở cứu hỏa hằng ngày khi ông già đi. “Sau khi bà tôi qua đời, hoạt động đó giúp ông đứng vững. Nơi đó giống như gia đình của ông ấy”, Lista kể. 

Ông Vincent đã làm việc trong 60 năm, phần lớn thời gian là người quản lý phụ tùng ô tô trước khi nghỉ hưu vào cuối những năm 1070. “Tôi vẫn muốn làm việc, nhưng vợ tôi nói, đã đến lúc anh phải nghỉ ngơi”, ông nhớ lại.

Sữa tốt cho cơ thể

Nghỉ học sau lớp 8, ông Vincent đến làm việc cho một trang trại bò sữa năm 15 tuổi để phụ giúp gia đình. Ông giao sữa trong 5 năm và được uống bao nhiêu tùy thích. Ông cho rằng, thói quen đó giúp ông khỏe mạnh, đặc biệt trong thời kỳ Đại suy thoái vào những năm 1930.

“Tôi được uống sữa và ăn đầy đủ vì tôi làm việc ở nông trại. Điều đó đã cho tôi một khởi đầu tốt đẹp trong cuộc sống và cho xương của tôi”, ông Vincent chia sẻ.  

Duy trì hoạt động

Ông không nâng tạ hay tập trong phòng gym nhưng không ngừng vận động trong suốt cuộc đời mình. “Tôi gia nhập sở cứu hỏa năm 21 tuổi. Tôi luôn sẵn sàng và chạy ra ngoài khi chuông báo cháy vang lên suốt 40 năm”, ông nhớ lại. 

Thưởng thức các món ăn

Cụ ông thích đồ ăn Italy, bánh mì kẹp thịt, salad, chocolate sữa và các loại đồ ngọt khác. Ông uống một tách cà phê mỗi ngày và thỉnh thoảng uống bia nhưng không thích các loại đồ uống có cồn khác.

Lista nói: “Ông của tôi ăn bất cứ thứ gì ông ấy muốn. Ông chưa bao giờ theo dõi cân nặng của mình, chưa bao giờ phải giảm cân. Ông luôn khỏe mạnh”.

Ở tuổi 109, ông Vincent vẫn tự nấu ăn, hâm nóng súp trên bếp hoặc nấu lại các món đã chuẩn bị sẵn trong lò vi sóng. Ông thích mua đồ ăn ở một nhà hàng gần nhà.

Không bao giờ quá muộn để sửa thói quen xấu

Ông Vincent bắt đầu hút thuốc khi ông 50 tuổi sau khi một người lính cứu hỏa mời ông một điếu và ông thấy thích. Nhưng khoảng 20 năm sau, ông cai thuốc lá. 

Lista nhớ lại: “Một ngày, ông nói với tôi rằng sẽ bỏ thuốc lá. Ông ném thuốc lá ra ngoài và thế là xong. Ông không bao giờ hút thuốc nữa”. 

Sống lạc quan 

Cháu gái cho biết ông Vincent có khiếu hài hước và thích biết tên mọi người trong thị trấn. “Ông luôn có thái độ tích cực như vậy, ngay cả khi bà tôi qua đời. Ông sống vì bà nhưng ông quyết tâm tiếp tục sống tốt”, Lista lưu ý.

“Tôi luôn lạc quan. Tôi không bao giờ nghĩ theo chiều hướng bi quan khi có điều gì đó không ổn”, ông Vincent nói. 

Thói quen giúp cụ ông 101 tuổi khỏe như người 60 tuổi

 - Không biết có chị nào vớ phải ông chồng keo kiệt và vũ phu như chồng em không?

Em lấy chồng được 6 năm. Tính đến nay, chồng em đánh em 14 trận. Trận đánh đầu tiên là khi em sinh con được 3 tháng.

Đêm hôm con ốm, khóc, quấy nên em ngủ quên. Sáng ra, em không dậy nấu cơm sáng cho chồng thì bị túm tóc tát 2 cái liên tiếp.

Vụ đó, em choáng và giận đến cả tháng trời. Nhưng sau này nghĩ lại thì đó là trận đánh nhẹ nhàng nhất mà anh giáng xuống đầu em.

Ảnh minh họa

Chồng em gia trưởng và khá keo kiệt. Em đi làm lương được 4 triệu còn lương anh được 6 triệu. Anh đều đưa đủ cho em. Thế nhưng em tiêu gì, chi gì cũng phải ghi chép đầy đủ. Tiền rác mỗi tháng 12 nghìn cũng không được bỏ sót. Cuối tháng, anh ngồi tính toán, cộng trừ và đếm số tiền còn dư lại.

Tháng nào em chi không hợp lý, ví dụ em mua cân hành khô 60 nghìn nhưng anh nghe thông tin ở chợ đầu mối chỉ 45 nghìn anh cũng mắng em. Tiền anh cộng khoản chi mà không khớp với số tiền còn lại trong ví anh cũng truy em đến cùng.

Tháng vừa rồi nói thật là bố đẻ của em ốm. Lâu lắm rồi em không về quê thăm bố nên có gửi chị gái mang về biếu bố 500 nghìn.

Công việc của em không có thu nhập thêm nên em không biết lấy tiền đâu ra để bù. Cuối tháng, sau khi cộng chi phí, anh ấy thấy hụt 500 nghìn nên truy em. Em không dám nhận là đã cho bố đẻ vì biết anh sẽ nổi khùng mà chửi mắng thậm chí là đánh em. Em bảo, em không nhớ là đã chi khoản gì.

Thế mà suốt ngày anh tra hỏi, bắt em phải khai đến cùng. Em không khai thì anh càng bức xúc. Anh đổ tội cho em ngoại tình, mang tiền cho trai.

Em cứ im lặng để mọi chuyện có thể trôi qua. Thế nhưng suốt cả một tuần sau đó, anh đay nghiến, chì chiết vợ. Cuối cùng em chảy nước mắt và thú nhận là đã biếu bố đẻ vì bố ốm mà không về được. Hơn nữa, lâu lắm rồi em cũng không có quà cáp gì cho bố.

Em cứ nghĩ anh nghe xong sẽ thông cảm và dừng tra hỏi em. Thế nhưng anh càng bức xúc hơn. Cứ đi làm thì thôi, tối đến lúc con cái ngủ anh lại điệp khúc cũ: “Có đúng em cho bố tiền không hay đem cho thằng nào? Cho bố bao nhiêu lần rồi? Mất bao nhiêu tiền cho bố rồi?…”

Em bảo: "6 năm nay đấy là lần duy nhất em giấu anh biếu bố còn lại bố em chưa được một đồng nào từ em. Anh đừng nghĩ oan cho bố mà tội nghiệp". Anh không nghe. Anh cứ khẳng định, có một lần chắc chắn đã có nhiều lần.

Có đêm giận quá em to tiếng với anh thì anh đấm em tím mặt. Sao số phận em lại cay đắng thế. Em cũng đi làm, cũng kiếm tiền mà muốn tiêu một đồng cho mình, cho ruột thịt của mình cũng bị chửi bới, đánh đập.

Em muốn giải thoát khỏi cuộc hôn nhân này quá mà lại thương các con. Chúng em có hai con rồi. Một cháu 5 tuổi và một cháu 2 tuổi. Mong mọi người hãy tư vấn cho em!

Mai Ngọc (Hà Nội)