Danh sách trên do Đại học Oxford (Anh) tổng hợp số liệu của Liên Hợp Quốc về mức tiêu thụ calo của người dân các quốc gia và vùng lãnh thổ. Theo đó, 173 trong tổng số 184 quốc gia và vùng lãnh thổ được khảo sát tiêu thụ hơn 2.000 calo mỗi người mỗi ngày. 

Trong thống kê trên, Việt Nam đứng ở vị trí thứ 74 với lượng tiêu thụ 3.026 calo/ngày. 

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cho biết, trung bình mỗi người nên tiêu thụ khoảng 2.000 calo mỗi ngày. Dịch vụ Y tế Quốc gia của Vương quốc Anh nhận định, phụ nữ nên ăn khoảng 2.000 calo nhưng nam giới nên tiêu thụ 2.500 calo.

Các nhà chuyên môn cảnh báo lượng calo tiêu thụ quá mức đang làm gia tăng số ca bệnh béo phì. Hiện nay, trên thế giới có khoảng 1 tỷ người béo phì so với 175 triệu người vào những năm 1970. Ngoài ra, ăn quá nhiều còn dẫn tới các vấn đề sức khỏe như huyết áp cao, bệnh tim và cả bệnh Alzheimer.

Đứng đầu danh sách là Bahrain, một quốc đảo nhỏ bé nhưng giàu có ngoài khơi bán đảo Ả Rập. Dữ liệu cho thấy cứ 10 người trưởng thành ở nước này thì có 4 người béo phì. Tình trạng đó liên quan đến lối sống ít vận động và gia tăng tiêu thụ thức ăn nhanh.

Ngoài Bahrain và Mỹ, trong top 5 quốc gia tiêu thụ nhiều calo nhất còn có Ireland (3.850 calo/ngày), Bỉ (3.824) và Thổ Nhĩ Kỳ (3.762).

Tuy nhiên, dữ liệu có thể không chuẩn xác hoàn toàn khi dựa trên tổng lượng thực phẩm trung bình của mỗi hộ gia đình, không tính đến lượng đồ ăn dư thừa. Dù vậy, không thể phủ nhận thực tế mức tiêu thụ calo của người dân toàn cầu đã tăng lên trong nhiều năm qua do thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh ngày càng phổ biến. 

Các nhà khoa học cảnh báo, nguồn thực phẩm đang trở nên đậm đặc calo hơn nhưng lại thiếu chất dinh dưỡng. Nhiều người hấp thụ thêm calo mà không đốt cháy hết dẫn tới béo phì. 

Ăn quá nhiều cũng liên quan tới giấc ngủ kém, lối sống căng thẳng. Những người thiếu ngủ có xu hướng ăn nhiều thực phẩm giàu đường hơn so với những người được nghỉ ngơi đầy đủ.

Đứng cuối bảng xếp hạng, Cộng hòa Trung Phi có mức tiêu thụ calo thấp nhất thế giới (1.641 mỗi người mỗi ngày). Trong nhóm cuối còn có Burundi (1.696), Madagascar (1.770), Zimbabwe (1.853) và Yemen (1.957).

Xếp hạng các nước tiêu thụ nhiều trái cây nhất: Vị trí của Việt Nam

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Thu, Phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương (Hà Nội), cho biết sau khi loại trừ các triệu chứng khác, chị K. được chẩn đoán rối loạn cảm xúc lưỡng cực. Mỗi lần lên cơn hưng cảm, bệnh nhân lại vui vẻ và thích mua sắm, yêu đời. Nhưng sau đó, bệnh nhân cảm thấy u uất, buồn bã, nghĩ tiêu cực và chán nản.

Thạc sĩ tâm lý Đặng Thị Hải Yến - Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) cho biết “nghiện” mua sắm không phải là trường hợp hiếm gặp. Bác sĩ Yến đã thăm khám cho các trường hợp "nghiện" mua sắm trực tiếp, trực tuyến, gây tổn thất tài chính đáng kể và ảnh hưởng tới công việc.

Việc "nghiện" mua sắm ban đầu có thể là sở thích để giải tỏa căng thẳng, dần dẫn tới trạng thái “say”. Một số người mua rất nhiều, dù không có nhu cầu dùng và vượt quá khả năng chi tiêu của bản thân. Nhiều trường hợp mua trước trả sau, trả góp nên rơi vào cảnh nợ nần. 

Với những người "nghiện" mua sắm thông thường, bác sĩ giúp họ thay đổi hành vi, tái cấu trúc việc chi trả tài chính. Với trường hợp có rối loạn cảm xúc, trầm cảm đi kèm, bác sĩ can thiệp bằng các phương pháp chuyên khoa.

Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Ái Vân, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), người bệnh bị rối loạn cảm xúc lưỡng cực thường có biểu hiện như vui vẻ quá mức với bất kỳ sự vật, hiện tượng nào xảy ra xung quanh. Họ thể hiện nét mặt vui sướng, thái độ hân hoan. Bệnh nhân thường ca hát, đọc thơ, diễn kịch say sưa, liên tục, gây ồn ào và phiền toái cho những người xung quanh.

Một số trường hợp nói nhiều, nói to, trò chuyện lan man mọi chủ đề, ngôn từ đùa cợt, chơi chữ. Nếu bệnh nhân tức giận, cuộc nói chuyện có thể theo hướng đả kích, bi kịch hóa. 

Người bệnh không tập trung vào một công việc nhất định nếu có các kích thích từ bên ngoài. Do đó, họ thường can thiệp vào mọi việc xung quanh, gây ồn ào, nói chuyện quá to hoặc di chuyển đồ đạc trong phòng. 

Rối loạn cảm xúc lưỡng cực không được điều trị kịp thời có thể gây hậu quả tâm lý xã hội đáng kể cho người bệnh và ảnh hưởng đến đời sống cá nhân, nghề nghiệp, gia đình. Người bệnh có tỷ lệ li dị gấp 2-3 lần và suy giảm chức năng nghề nghiệp gấp 2 lần so với người không mắc, chất lượng cuộc sống kém đi đáng kể.

Các chuyên gia khuyến cáo khi chứng rối loạn mua sắm ảnh hưởng tới cuộc sống, sinh hoạt, gia đình, người bệnh nên tới chuyên khoa sức khỏe tâm thần để khám và được tư vấn hướng điều trị, tránh để lại những rối loạn tâm thần nặng khiến việc điều trị khó khăn.

Theo thống kê, tại Việt Nam có hơn 8,7 triệu người mắc bệnh thận mạn, chiếm 12,8% số người trưởng thành. Số ca mắc mới mỗi năm lên đến 8.000 ca và số bệnh nhân cần điều trị lọc máu do tiến triển của bệnh thận mạn, lên đến khoảng 800.000 người. Điều đáng chú ý là người mắc suy thận đang có xu hướng trẻ hoá. 

Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh thận mạn là những người có tiền sử hoặc đang mắc ít nhất một bệnh lý sau: Đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch (suy tim, bệnh tim thiếu máu cục bộ…), thừa cân, béo phì, suy thận cấp, tổn thương thận cấp, sỏi thận, sỏi niệu và các bệnh hệ thống...

Bệnh thận mạn là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng lại tiến triển âm thầm và không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng. Tại Việt Nam, nhiều trường hợp được chẩn đoán khi bệnh đã ở giai đoạn cuối, gây khó khăn lớn trong việc điều trị và làm tăng tỷ lệ tử vong. 

Đáng chú ý, có tới 33% bệnh nhân bệnh thận mạn tiến triển đến tử vong sau 5 năm và 12% tiến triển đến giai đoạn cuối phải lọc máu hoặc ghép thận. 

Về cá nhân, người mắc bệnh thận mạn giai đoạn muộn chất lượng cuộc sống bị suy giảm nghiêm trọng. Chi phí điều trị, đặc biệt là các phương pháp như lọc máu hay ghép thận, là gánh nặng tài chính lớn mà không phải ai cũng có khả năng chi trả. Ngoài ra, áp lực từ bệnh tật và tài chính gây ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần người bệnh và người thân trong gia đình.

Bước tiến trong điều trị bệnh thận mạn

Một trong những yếu tố quan trọng giúp kiểm soát bệnh thận mạn là phải sàng lọc, tầm soát nhóm đối tượng nguy cơ cao. Các nghiên cứu đã chỉ ra mối quan hệ chặt chẽ giữa bệnh thận mạn và các bệnh lý tim mạch, chuyển hóa. Trong đó, tăng huyết áp và đái tháo đường là hai nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh thận mạn, chiếm tỉ lệ khoảng 60% trong các nguyên nhân dẫn đến bệnh thận mạn.

Chẩn đoán và điều trị sớm là rất quan trọng, giúp bệnh nhân có thêm thời gian sống với tình trạng sức khỏe ổn định hơn, đồng thời giúp cải thiện triệu chứng cũng như bảo vệ bệnh nhân khỏi nguy cơ biến chứng nguy hiểm, bao gồm tử vong.  

Cũng trong hội thảo này, GS.BS. Michel Jadoul, chuyên gia Thận học tại Bệnh viện Đại học Saint-Luc, Brussels, Vương quốc Bỉ, nhận định rằng hành động sớm là rất cần thiết giảm thiểu các biến chứng. Và để phát hiện kịp thời bệnh thận mạn, cần tập trung sàng lọc ở các nhóm nguy cơ cao như người mắc đái tháo đường, tăng huyết áp, có tiền sử bệnh lý tim mạch, rối loạn chuyển hóa lipid, người trên 60 tuổi, người hút thuốc lá hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh thận mạn... 

Vì vậy, những người mắc các bệnh lý này hoặc có tiền sử gia đình liên quan cần đặc biệt lưu ý và tiến hành các xét nghiệm cần thiết như như eGFR (đánh giá chức năng lọc của thận) và uACR (đánh giá mức độ tổn thương thận) để phát hiện bệnh kịp thời. Đây đều là các xét nghiệm thường quy tại các bệnh viện, hoàn toàn có thể trao đổi với bác sĩ để thực hiện sàng lọc cho đối tượng nguy cơ cao. 

Trong thời gian qua, đã có những bước tiến mới mang tính cách mạng trong điều trị bệnh thận mạn. Dựa trên hàng loạt thử nghiệm lâm sàng, Empagliflozin được phát minh nhằm mục đích chính để điều trị đái tháo đường nhưng lại có những hiệu quả điều trị rõ ràng trên các bệnh nhân suy tim, đồng thời giúp giảm bớt tiến triển xấu ở các bệnh nhân suy thận mạn. Ngày 4/11 vừa qua, Empagliflozin đã được Bộ Y tế phê duyệt chỉ định điều trị cho bệnh thận mạn.

Bảo Anh