Nhận định, soi kèo Hoffenheim vs Augsburg, 21h30 ngày 29/3: Tiếp đà bất bại

Núp bóng phía sau bác sĩ hướng dẫn, Halioua cảm thấy thật khó hiểu khi y học không thể làm gì cho bệnh nhân này. "Tôi luôn nghĩ các bác sĩ là những người có phép thuật – rằng nếu bạn nỗ lực, bạn sẽ có thể chữa được nó. Khoảnh khắc nhận ra sự bất lực khi đối mặt với bệnh nhân này khiến tôi cảm thấy con người không có tự do ý chí – chúng ta không thể làm gì để thay đổi được vận mệnh của chính bản thân mình".

Kể từ ngày đó, Celine Halioua đã hạ quyết tâm tìm cho ra một giải pháp: không phải cách chữa khỏi bệnh ung thư, mà là một cách để chấm dứt nguyên nhân gốc rễ gây ra nó - sự lão hóa.

Thấm thoát 10 năm đã trôi qua, 27 tuổi, Halioua hiện đang là giám đốc điều hành và đồng sáng lập của Loyal, một công ty khởi nghiệp đáng chú ý trong lĩnh vực chống lão hóa bằng công nghệ sinh học. Loyal vừa huy động được thêm 27 triệu USD, bằng với số tuổi của Halioua, trong một vòng gọi vốn Series A vào tháng trước.

Với những sự đầu tư nghiêm túc vào lĩnh vực chống lão hóa này, chúng ta không nên nhầm lẫn chúng với một ốc đảo văn hóa kỳ quặc được gọi là "chủ nghĩa kéo dài sự sống", trong đó có những người đang tìm mọi cách tu tập để có được cuộc sống trường thọ nhưng khắc khổ và không đáng để sống.

Thay vào đó, khoa học chống lão hóa hoạt động bằng cách tác động đến bộ gen của con người, hack vào dòng máu, vào tận bên trong những tế bào và tái tạo sự khỏe mạnh cho từng viên gạch xây dựng lên cơ thể chúng ta. Nó cũng không phải một viên thuốc tiên mà các bậc đế vương trong quá khứ từng muốn tìm kiếm.

Công nghệ sinh học hiện nay đang giải quyết bài toán lão hóa bằng y học hiện đại, với các loại thuốc hoặc phác đồ phải trải qua đủ các bước thử nghiệm lâm sàng khắt khe và được phê duyệt bởi những cơ quan y tế hàng đầu như Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) hoặc Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA).

Lĩnh vực này là minh chứng cho thấy khoa học có thể giúp chúng ta giải quyết bài toán khó khăn nhất trong cuộc đời mình: chống lại những dấu tích mà thời gian để lại trên cơ thể cũng như trí óc của chúng ta. Con người sau đó sẽ từng bước đẩy lùi được cái chết, gia tăng tuổi thọ và cả tuổi trẻ của giống loài.

Những người như Celine Halioua đang mơ mộng đến một thế giới hậu lão hóa, nơi gánh nặng tài chính, y tế, xã hội và cả tình cảm liên quan đến sự già cỗi của chúng ta sẽ biến mất. Và đó không phải là một mơ mộng quá hão huyền của một doanh nhân, nhà khoa học trẻ như Halioua.

Ngay cả các ông lớn công nghệ như Jeff Bezos, Sergey Brin và Larry Page cũng đang tham gia vào cuộc đua này. Họ đang hỗ trợ cho hàng trăm nhà khoa học tại hơn 30 start-up công nghệ sinh học - những người mặc áo blouse trắng dùng pipet để khơi thông dòng chảy tới tuổi trẻ vĩnh hằng.

Với khoa học của thế kỷ 21, thuốc kéo dài tuổi thọ chắc chắn không còn là một câu chuyện quá viển vông.

Nhưng liệu một liệu pháp trẻ hóa có thực sự mở ra một tương lai màu hồng? Hay nó sẽ đem đến bóng tối làm gia tăng bất công, đảo lộn nhiều giá trị trong một xã hội được thiết kế cho những người nghỉ hưu ở tuổi 60 và sống không quá 100 tuổi? Liệu xã hội loài người có sụp đổ nếu chúng ta sống tới năm 200 tuổi hoặc lâu hơn nữa như các vị thần?

Hóa ra, đó cũng chính là những câu hỏi đang cản trở sự phát triển và phổ biến hóa của lĩnh vực dược phẩm non trẻ này. Vào một ngày nào đó không xa, có thể là 10 năm nữa, con người sẽ có được loại thuốc chống lão hóa đầu tiên. 

Trước thời điểm đó, các nhà triết học, kinh tế và đạo đức khoa học sẽ phải trả lời được những câu hỏi để quyết định xem các viên thuốc chống lão hóa có thể được bán đại trà như thuốc kháng sinh ngày nay hay không?

Mọi sinh vật bao gồm cả con người chúng ta đều được cấu tạo lên từ tế bào. Tế bào vì vậy được ví như những viên gạch tạo nên sự sống. Năm 1961, nhà giải phẫu học người Mỹ Leonard Hayflick nhận thấy trung bình, một tế bào của con người chỉ có thể phân chia 50 lần trước khi chuyển sang trạng thái được gọi là lão hóa.

Có nhiều nguyên nhân gây ra lão hóa ở cấp độ tế bào. Chúng bao gồm sự tổn thương oxy hóa, tích tụ các lỗi nhỏ trong DNA và sự rút ngắn của các telomere hay đoạn cuối của nhiễm sắc thể. Nhưng về cơ bản, các thành phần khác nhau của tế bào đều trải qua quá trình hao mòn trong suốt thời gian tồn tại của chúng.

Tại một thời điểm, những thiệt hại này tích tụ đến mức tế bào không còn hoạt động bình thường như trước nữa. Nó đánh dấu một cột mốc trong quá trình lão hóa của tế bào biến chúng thành các tế bào lão hóa, hay "senescent cell".

Các nhà khoa học quan sát thấy khi một tế bào bị lão hóa, chúng không chết ngay mà thường tìm đến nhau để sống co cụm. Tế bào senescent không làm việc, không đóng góp chức năng nào cho sự sống của bạn, thay vào đó, chúng lại thải ra các hóa chất độc hại, gây viêm, làm hỏng hoặc thậm chí biến các tế bào khỏe mạnh bên cạnh thành tế bào lão hóa.

Chính hiệu ứng này khiến senescent cell còn được gọi là tế bào zombie và nó đóng một vai trò quan trọng để định nghĩa sự lão hóa của con người xuất phát từ đâu. Các nhà khoa học hiện có thể giải thích các dấu hiệu lão hóa của con người, từ những nếp nhăn, đồi mồi trên da cho tới sự thoái hóa của tế bào thần kinh gây ra bệnh Alzheimer, Parkinson bằng nguyên lý tế bào senescent.

Chống lại lão hóa bởi vậy chính là chống lại các tế bào này. Đó chính xác là hướng đi của các công ty công nghệ sinh học hoạt động trong lĩnh vực này. Lấy ví dụ như Unity Biotechnology, một công ty có trụ sở tại San Francisco đang phát triển loại thuốc chống lão hóa độc quyền của họ được gọi là senolytics.

Những phân tử thuốc này hoạt động bằng cách tiêu diệt các tế bào lão hóa trong cơ thể chúng ta, kích hoạt quá trình chết tự nhiên của chúng. "Thuốc senolytics sẽ lập trình lại mô. Nó mở ra một khả năng cho thấy chúng ta có thể khôi phục lại trạng thái quá khứ của một mô hoặc thậm chí cả một cơ thể", Anrivan Ghosh, Giám đốc điều hành của Unity, cho biết. "Đây là một cách hoàn toàn mới để định nghĩa một căn bệnh là gì và sau đó nhắm mục tiêu vào nó".

Khôi phục lại trạng thái của quá khứ chính xác là quay ngược lại bánh xe thời gian, giúp chúng ta đảo ngược lại quá trình lão hóa của tế bào. Nó sẽ loại bỏ các cụm tế bào senescent trong cơ thể, cho phép các tế bào trẻ hơn sinh ra và thay thế chúng.

Các loại thuốc senolytics vì vậy có thể lấy lại thanh xuân cho chúng ta, cũng như chữa khỏi một căn bệnh từ gốc rễ thay vì chỉ khắc phục triệu chứng của nó. Nhưng trước khi đạt được tới cái đích vĩ đại đó, Unity cần chứng minh được họ có thể thực hiện được những bước đi nhỏ bé của mình.

Trong một thử nghiệm lâm sàng với 12 bệnh nhân bị suy giảm thị lực nghiêm trọng – một hệ quả mà họ phải chịu đựng từ quá trình lão hóa giác mạc, thuốc senolytics của Unity đã giúp những bệnh nhân này trẻ hóa các tế bào võng mạc của mình và lấy lại thị lực.

Từ những bệnh nhân không thể nhìn thấy gì và sống phụ thuộc vào sự chăm sóc của người khác, họ bây giờ đã có thể sinh hoạt trở lại bình thường và chăm sóc bản thân mình khi đã có thể nhìn thấy mọi thứ. Phần lớn các bệnh nhân này đều cải thiện được thị lực của mình, Ghosh cho biết.

Nếu bạn chưa biết thì Unity chính là công ty đã nhận được hàng triệu USD trong vòng đầu tư hạt giống từ nhà sáng lập Paypal Peter Thiel và nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos. Những người như Thiel và Bezos không quan tâm đến việc tài trợ cho một loại thuốc đem lại lợi nhuận đơn thuần.

"Họ bị thu hút bởi những ý tưởng thay đổi tận gốc suy nghĩ của chúng ta về bệnh tật, thay đổi cách mà chúng ta sống", Ghosh nói. Trên toàn thế giới, hiện có hơn 30 công ty công nghệ sinh học đang phát triển các loại thuốc chống lão hóa giống như của Unity, tất cả đều nhận được sự tài trợ từ những cá nhân và tập đoàn giàu có nhất Trái Đất.

Ngoài Peter Thiel và Jeff Bezos, chúng ta còn thấy Larry Ellison của Oracle tham gia đầu tư vào lĩnh vực này. Những người sáng lập Google, Sergey Brin và Larry Page, cũng đã giúp thành lập Calico, một công ty con của Alphabet vận hành một nguồn tài chính hàng trăm triệu USD cho nhiệm vụ chống lão hóa.

Ngoài khoản đầu tư vào Unity, Jeff Bezos cũng đã rải tiền của mình vào Altos Labs, một phòng thí nghiệm được thành lập bởi tỷ phú người Nga Yuri Milner, đặt cơ sở nghiên cứu của họ tại Đại học Cambridge, Vương quốc Anh để nhắm tới cùng một mục tiêu.

Dmitry Itskov, một tỷ phú người Nga khác cũng đã đầu tư hàng triệu USD vào một dự án được gọi là "Sáng kiến 2045", quy tụ hơn 30 nhà khoa học nước này để thành lập một trung tâm nghiên cứu sự bất tử.

Paul Root Wolpe, giám đốc trung tâm đạo đức tại Đại học Emory, Hoa Kỳ, cho biết không phải ngẫu nhiên mà các tỷ phú lại là những nhà đầu tư sớm cho một liều thuốc kéo dài tuổi thọ.

"Đây là một trong những lĩnh vực khoa học, trí tuệ tuyệt vời cần chinh phục. Những người này đã chinh phục thế giới theo nhiều cách mới mẻ. Họ là nhóm đầu tiên chạm đến mạng sống của hàng trăm triệu, nếu không muốn nói là hàng tỷ người. Họ có quá nhiều tiền mặt, và họ không biết phải làm gì với nó".

Ngược lại, thị trường thuốc chống lão hóa cũng sẽ là một thị trường mới vô cùng tiềm năng khiến nhiều người nghĩ rằng họ có thể kiếm thêm được từ đó.

Ước tính giá trị của cả ngành công nghiệp thuốc chống lão hóa sẽ tăng đến mức 610 tỷ USD vào năm 2025. Nó sẽ vượt qua cả những viên thuốc ung thư vô cùng đắt đỏ, đem về siêu lợi nhuận cho các công y dược phẩm hiện nay. Đơn giản là bởi bạn không cần phải mắc ung thư để sử dụng thuốc chống lão hóa. Đây là một loại thuốc mà mọi người đều muốn uống.

Mới được thành lập vào năm 2020, Loyal, công ty công nghệ sinh học của Halioua dường như cũng trẻ như chính độ tuổi của cô ấy. Nhưng điều đó không khiến tham vọng của Halioua trở nên nhỏ bé. "Tôi tự tin chúng tôi sẽ có được một loại thuốc chống lão hóa vào thời điểm mà tôi cần dùng tới nó trong cuộc đời mình", cô nói.

Theo Halioua, thời điểm định nghĩa tuổi già để sử dụng viên thuốc này rất đơn giản. Bạn không cần nhìn xuống tới mức độ của từng tế bào, già là khi "cơ thể vật lý xuống cấp đến nỗi nó cản trở công việc mà bạn muốn làm", Halioua nói.

Vì vậy có thể là vào năm 2071, nếu bạn muốn leo núi nhưng nhận ra khớp gối của mình đang không cho phép bạn làm điều đó nữa, hãy tới bệnh viện và yêu cầu bác sĩ kê một đơn thuốc chống lão hóa. Để biến tương lai đó thành hiện thực, Loyal đang đi theo một cách tiếp cận tiền lâm sàng thú vị.

Họ không tập trung ngay vào các thử nghiệm lâm sàng trên người, mà muốn mở ra một thị trường tiên phong khác. Ý tưởng của Loyal là hãy bán những viên thuốc kéo dài tuổi thọ của động vật nuôi trước khi nói đến tuổi thọ của chúng ta.

Thị trường cụ thể mà Loyal đang nhắm tới là loài chó, những con thú cưng của loài người, chia sẻ cùng môi trường sống, đặc tính lão hóa và có được tiềm lực tài chính từ chủ nhân của chúng tương đương với con người chúng ta.

Halioua giải thích chó phát triển các bệnh liên quan đến tuổi tác giống như chúng ta ở cùng một thời điểm trong vòng đời của chúng. Lông chó bị mất sắc tố và chuyển sang màu xám giống với tóc chúng ta khi bạc. Chúng sống chung nhà để chia sẻ các yếu tố môi trường tương tự từ thức ăn cho tới khói thuốc.

"Các yếu tố môi trường ảnh hưởng rất lớn đến quá trình lão hóa", Halioua nói. Chó cũng có vòng đời ngắn hơn đáng kể so với con người, do đó, bạn có thể dùng chúng để tăng tốc các thử nghiệm tiền lâm sàng. "Thực hiện một liệu pháp chống lão hóa cho một con chó 2-3 tuổi, và bạn sẽ biết kết quả khi chúng lên 6 hoặc 7, thậm chí sớm hơn thế", cô giải thích.

Với kinh nghiệm của mình là một nhà khoa học thần kinh cũng như một người nuôi chó, Halioua để ý những giống chó càng lớn thì tuổi thọ của chúng càng ngắn. "Một con Great Dane chỉ có thể sống trung bình từ 7 đến 9 năm, trong khi một con Chihuahua có thể sống từ 16 đến 18 năm.

Điều đó thật kỳ lạ. Bạn thường không thấy sự khác biệt lên tới hai lần về tuổi thọ trong cùng một loài - bạn không thấy điều đó ở những người có chiều cao khác nhau", Halioua giải thích. Các nhà khoa học tại Loyal đã xác định điều này là do "một hiệu ứng toàn thân đối kháng: thứ khiến chó lớn nhanh có tác động tiêu cực đến tuổi thọ của chúng".

Để ngăn chặn điều này, Loyal đã phát triển một loại thuốc nhắm vào cơ chế tế bào và chuyển hóa glucose ở những giống chó lớn hoặc chó khổng lồ. Loại thuốc thứ hai mà họ đang nghiên cứu nhắm vào quá trình trao đổi chất ở bất kỳ giống chó nào, cũng với ý tưởng tương tự, làm chậm quá trình lớn của chó để xem chúng có đáp ứng và kéo dài tuổi thọ được hay không?

Trong khi Halioua cho biết các thử nghiệm tiền lâm sàng đầu tiên của họ mới được lên kế hoạch và chỉ bắt đầu vào năm sau, một trong hai cách tiếp cận này đã được chứng minh là có hiệu quả trên giun tròn và chuột.

Khi các nhà khoa học can thiệp vào quá trình trao đổi chất của giun tròn C. elegans, họ nhận thấy những con giun này đã sống lâu hơn tuổi thọ trung bình của chúng. Bằng cách hạn chế lượng calo hấp thụ của giun C. elegans, các tế bào của chúng đã chuyển sang một chế độ "tự vệ", trong đó quá trình lão hóa xảy ra với tốc độ chậm lại.

Trên chuột, cả liệu pháp trao đổi chất và loại thuốc chống lão hóa tế bào senolytics như của Unity đã tỏ ra có tác dụng, nhà lão hóa sinh học người Anh Andrew Steele, tác giả của cuốn sách "Ageless: The New Science of Getting Older Without Getting Old" cho biết.

Trong đó, ông mô tả những thí nghiệm mà các nhà khoa học đã thực hiện trên những con chuột 24 tháng tuổi (tương đương với 70-80 tuổi trên người) và giúp chúng tiếp tục sống lâu hơn từ 10-65%.

"Những con chuột này ít bị ung thư hơn, ít bị đục thủy tinh thể hơn, ít mắc bệnh về tim hơn. Chúng khỏe mạnh và không tỏ ra yếu đuối. Hơn nữa, những con chuột này cũng trẻ hơn về mặt nhận thức. Cả vẻ ngoài cũng vậy, chúng có bộ lông đẹp hơn, da dày hơn, đầy đặn hơn, ít lông bạc hơn - chúng trông thật tuyệt vời", Steele nói.

Bây giờ, Halioua tin rằng các thử nghiệm trên chó không chỉ nối dài các thành công trên chuột mà nó còn là cánh cửa dẫn vào thị trường thương mại hóa thuốc chống lão hóa đầu tiên, trước khi mở lối cho một thị trường thuốc chống lão hóa dành cho con người.

"Không giống như một sinh vật siêu lai như chuột, nếu có loại thuốc nào có thể hoạt động trên một loài vật phức tạp như chó, nó sẽ là một minh chứng mạnh mẽ hơn giúp chúng ta theo đuổi loại thuốc đó trên người", Halioua khẳng định.

Khả năng tài chính của chó, được định nghĩa bằng số tiền mà chủ nhân của chúng sẵn sàng chi cho vật nuôi của mình cũng rất lớn. Đó có thể là một bệ đỡ cho những ý tưởng của Loyal sau này. "Chúng tôi đang có kế hoạch sử dụng những gì chúng tôi học được ở loài chó để giúp "cha mẹ" chúng và cả những người không nuôi chó sống lâu hơn", Halioua nói.

Andrew Steele dự đoán với tốc độ phát triển của lĩnh vực khoa học chống lão hóa như hiện nay, chúng ta sẽ có được một loại thuốc ngăn chặn tuổi già trong vòng 10 năm nữa. Nhưng ban đầu, những viên thuốc như vậy sẽ chỉ được sử dụng để phòng ngừa, giúp những người già có nguy cơ mắc bệnh lão hóa chống lại căn bệnh của mình.

Cho đến nay, những căn bệnh giết người nhiều nhất là ung thư và bệnh tim mạch – cả hai đều là các bệnh liên quan trực tiếp đến thời gian sống của chúng ta. Số lượng bệnh nhân ung thư tăng lên với nguyên nhân chính không phải từ môi trường sống hay lối sống của chúng ta, mà là vì nhiều người chúng ta đã sống đủ lâu để mắc phải căn bệnh đó.

Vì vậy, kẻ thù thực sự đối với con người chính là tuổi tác chứ không phải bản thân các căn bệnh lão hóa. Sẽ đến một lúc nào đó các cơ quan y tế như FDA phải đứng trước lựa chọn khó khăn có nên chấp thuận các loại thuốc chống lão hóa cho tất cả mọi người hay không?

Là con người, chúng ta không thể bỏ qua nguyên nhân lớn nhất gây ra cái chết, bệnh tật và khổ đau cho chính chúng ta, Steele nói.

"Tôi không nghĩ ‘dã man’ là một từ quá đáng để nói về tuổi già. Nó không chỉ đánh cắp sự độc lập của bạn: Tuổi già là thứ đẩy bạn vào nguy cơ đối mặt với mọi vấn đế khác- không chỉ những thứ đến từ bên trong như ung thư, bệnh tim mạch – mà cả những mối đe dọa bên ngoài như vấp ngã hoặc bệnh truyền nhiễm".

Điều duy nhất cản trở một loại thuốc chống lão hóa được cấp phép sử dụng rộng rãi chỉ là chúng ta không biết tương lai sau đó là thế nào, khi con người mở ra chiếc hộp pandora cho phép chúng ta sống thêm 20, 50 hay thậm chí hàng ngàn tuổi để chạm tới cảnh giới của những vị thần?

Paul Root Wolpe, giám đốc trung tâm đạo đức tại Đại học Emory, Hoa Kỳ cảnh báo một thế giới không già đi sẽ là "một thảm họa kinh tế". Theo ông, những lợi ích xã hội mà các doanh nhân chống lão hóa đang vẽ ra từ các loại thuốc của họ, như giảm chi phí chăm sóc y tế, tăng chất lượng sống cho người già chỉ "là một định hướng sai lầm".

"Tôi thấy những lập luận của họ cực kỳ ngây thơ, không đáng tin cậy về mặt xã hội học, và quan trọng nhất là quá ái kỷ. Tôi chưa bao giờ nghe thấy ai đưa ra được một lý lẽ xác đáng chứng minh cho việc kéo dài tuổi thọ triệt để sẽ mang lại lợi ích cho xã hội – mà chỉ thấy đó là một mong muốn ích kỷ của bản thân họ, những người không muốn chết. Sự thật là họ muốn ngăn chặn quá trình lão hóa. Họ muốn sống khỏe mạnh đến 150 tuổi".

Theo quan điểm của Wolpe, các nhà khoa học và doanh nhân chống lão hóa đã cố tình làm giảm thiểu hoặc bỏ qua những tác động sâu xa của việc tăng tuổi thọ con người. "Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã tuyên bố rằng dân số già ở Nhật Bản đã làm lực lượng lao động của họ biến mất, thúc đẩy nhu cầu đối với các dịch vụ xã hội cao hơn, thu hẹp ngân quỹ, làm tăng chênh lệch giàu nghèo - và đó mới chỉ là khi chúng ta đang sống với tuổi thọ hiện tại của mình. Nếu chúng ta tăng con số đó lên, tất cả những hệ quả kể trên sẽ tăng theo cấp số nhân".

Tới đây, sẽ có người cho rằng khi con người sống được lâu hơn, chúng ta cũng có thời gian để duy trì tuổi trẻ của mình lâu hơn và làm việc lâu hơn. Điều đó có nghĩa là dân số già vẫn giữ vị trí quan trọng trong lực lượng lao động.

Nhưng dưới quan điểm của một nhà xã hội học, Wolpe cho biết có rất ít bằng chứng ủng hộ ý tưởng này. "Bạn có thực sự nghĩ rằng một người bốc dỡ hàng hóa ở bến cảng, một người lao động nặng nhọc, một người đứng quầy thu ngân trong một cửa hàng đến tuổi 65 sẽ nói 'Sẽ rất tuyệt thôi! Tôi sẽ làm công việc này trong 50 năm nữa! ' Thật vô lý. Các cuộc thăm dò cho thấy hầu hết mọi người ngày nay đều ghét công việc mà họ đang làm".

Ngoài vấn đề tuổi lao động, Wolpe nghĩ việc kéo dài tuổi thọ con người cũng làm tăng phân hoá về mặt chính trị. Đó là bởi người cao tuổi đi bỏ phiếu nhiều hơn nhiều so với giới trẻ. Tại nhiều quốc gia như Mỹ, những chính trị gia nắm quyền lực cao nhất thường là người ngoài 70 tuổi.

Già hóa bộ máy lãnh đạo sẽ khiến những người trẻ tuổi bị chèn ép cùng với những ý tưởng mới mẻ mà họ mang vào chính trường, những sáng tạo đột phá mà họ có thể tạo ra sẽ bị dập tắt.

"Bạn có nghĩ nếu thế hệ trước bạn sống đến 100 hoặc 150 tuổi, thì chúng ta sẽ có hôn nhân đồng tính, các phong trào hòa nhập đa dạng hay #MeToo?", Wolpe hỏi và cũng là để tự trả lời. "Phần lớn những đổi mới vĩ đại trong 50 năm qua là do những người trẻ tuổi tạo ra".

Kế đó, câu hỏi tiếp theo là liệu những viên thuốc kéo dài tuổi thọ sẽ được phân phối như thế nào? Nó có làm gia tăng sự bất bình đẳng trong xã hội hiện tại hay không? Những người Mỹ hiện nay đang sống lâu hơn người Nigeria trung bình 30 năm. 

Và khoảng cách chênh lệch đó không chỉ xảy ra giữa các quốc gia phát triển và đang phát triển. Ví dụ như tại Anh, những người sống ở khu vực giàu có nhất sẽ sống lâu hơn gần 1 thập kỷ so với những người sống ở khu vực nghèo nhất.

Thuốc chống lão hóa ra đời chắc chắn sẽ làm gia tăng sự bất bình đẳng này, bởi chỉ những cá nhân và quốc gia đủ khả năng chi trả mới có thể mua được chúng. Ít nhất là những thế hệ thuốc đầu tiên sẽ chỉ dành cho người giàu và những nước phương tây, Steele cho biết.

Sau đó, ông nghĩ rằng các cơ chế bảo hộ sáng chế độc quyền sẽ hết hạn sau 20 năm. Và đó có thể là khoảng thời gian sớm nhất mà các nước nghèo và nhóm dân số có điều kiện chi trả thấp hơn tiếp cận được với các loại thuốc hoặc hình thức y tế kéo dài tuổi thọ của mình theo loại hình generic.

Một số người như Halioua đang theo đuổi một ý tưởng nhân văn hơn. Theo đó, cô muốn phát triển các loại thuốc chống lão hóa giá rẻ, để san phẳng bất bình đẳng này. "Thuốc chống lão hóa lý tưởng sẽ có giá chỉ ngang với thuốc statin, về cơ bản nó sẽ không đắt tiền", cô nói.

Nhưng liệu bình đẳng khả năng mở khóa tuổi thọ vô hạn của tất cả mọi người có phải là một lựa chọn khôn ngoan? Nó có thể dẫn đến những vấn đề lớn hơn không?

Đó là những gì mà các nhà triết học và nhân khẩu học lo ngại nhất về một thế giới mà tất cả chúng ta đều có khả năng kéo dài tuổi thọ. Nếu cái chết bị đẩy lùi và con người luôn ở trong trạng thái khỏe mạnh nhất, không gian sống và tài nguyên của chúng ta sẽ sớm cạn kiệt. Và mặc dù chúng ta có thể sẽ không chết vì lão hóa, nhưng thiên tai, dịch bệnh và nạn đói vẫn có thể giết chết nhiều người trong một thế giới gặp khủng hoảng.

Viễn cảnh này dẫn chúng ta trở lại với thuyết Malthus, nói rằng cái chết của mỗi chúng ta chính là nút chặn khẩn cấp cho cuộc khủng hoảng toàn cầu có quy mô như một trận đại hồng thủy. 

Trong bài luận về nguyên tắc dân số xuất bản từ thế kỷ 18, nhà nhân khẩu học người Anh Thomas Malthus đã viết: "Khi quy mô dân số vượt trội so với nguồn lực mà Trái Đất có thể cung cấp để tạo ra sự sống cho con người, một làn sóng chết chóc theo cách này hoặc cách khác sẽ đến viếng thăm loài người".

Là một trong những người đầu tiên nhận thấy mối quan hệ tỷ lệ thuận giữa nguồn cung lương thực và dân số, Malthus nói rằng tiến bộ trong nông nghiệp đã dẫn đến tăng năng suất cây trồng, rồi dẫn tới một giai đoạn dân số gia tăng nhanh chóng.

Nhưng nếu sự gia tăng dân số này không được kiểm soát và vượt ra khỏi khả năng nuôi sống tất cả chúng ta, một thảm họa Malthus được đặt theo tên ông sẽ xuất hiện. Chiến tranh tranh giành nguồn lực, đói nghèo, dịch bệnh và sau đó là biến đổi khí hậu cuối cùng sẽ làm nhiệm vụ "reset" dân số toàn cầu về một ngưỡng bằng với nguồn lực của Trái Đất.

John K. Davis, giáo sư triết học tại Đại học California, tác giả của cuốn sách "New Methuselahs: The Ethics of Life Extension" cho biết trong tất cả các lập luận chống lại ý tưởng kéo dài tuổi thọ con người, thảm họa Malthus là điều khiến ông lo lắng nhất.

Thực hiện một dự án, Davis đã hợp tác với một nhà nhân khẩu học để tìm hiểu điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta sống được đến 150 hay thậm chí là 1.000 tuổi. Họ đã chạy các mô hình máy tính để thấy trong kịch bản đầu tiên, nếu mỗi phụ nữ chỉ có 2 con thì chỉ cần tới cuối thế kỷ này, dân số loài người sẽ tăng gấp 3, đạt mốc 21 tỷ vào năm 2100 thay vì chỉ hơn 10 tỷ như dự đoán hiện nay. 

"Chúng tôi đã thấy ngay cả một sự gia tăng khiêm tốn trong tuổi thọ con người cũng sẽ tạo ra một thảm họa Malthus", Davis nói. 

Muốn tránh điều đó, chúng ta buộc phải có các chính sách giảm sinh. Chẳng hạn như trong kịch bản thứ nhất của Davis, ông nghĩ một thế giới có thể tồn tại khi chúng ta sống tới 150 tuổi, nhưng trong hai người phụ nữ thì chỉ có một người được phép đẻ một người con trong suốt cuộc đời mình.

Như vậy thế giới mới có thể làm chậm đà tăng dân số cho tới năm 2100, chính sách có thể được nới lỏng hơn khi dân số bắt đầu giảm trở lại do thế hệ uống thuốc chống lão hóa đầu tiên bắt đầu rời bỏ thế giới. Nhưng trong kịch bản thứ hai, nếu con người sống được tới 1.000 tuổi, chúng ta sẽ phải hạn chế sự ra đời của trẻ em cho tới tận năm 2950, hay kéo dài hơn 850 năm nữa.

Davis nói rằng cái giá cho cuộc sống lâu hơn sẽ khiến con người phải đối mặt với nhiều vấn đề về mặt đạo đức, ít nhất là những thiết chế đạo đức chúng ta đang thiết lập cho cuộc sống dưới 100 năm của mình. Chẳng hạn như ai sẽ được quyền sinh con? Liệu chúng ta có đang đánh cắp chính cuộc sống của những thế hệ con cháu của mình?

Ông thừa nhận những giải pháp mình đưa ra là không hoàn hảo. Nhưng để giải quyết khủng hoảng Malthus, chúng ta sẽ phải nhượng bộ thứ gì đó nếu vẫn muốn đạt được tuổi thọ như những vị thần.

Những doanh nhân đang theo đuổi ngành công nghiệp thuốc chống lão hóa không phải không biết đến những vấn đề mà họ có thể gây ra. Nhưng họ giữ cho mình một sự lạc quan đúng như tinh thần của Thung lũng Silicon: Công nghệ sẽ luôn là giải pháp cho tất cả mọi vấn đề. Nếu phải đối mặt với một vấn đề khó hơn, chúng ta đơn giản chỉ cần đến công nghệ tốt hơn.

Mark Allen, CEO và đồng sáng lập của Elevian, một công ty công nghệ sinh học tại cũng đang theo đuổi các liệu pháp trường sinh cho biết: "Chúng ta sẽ không có một công nghệ để giải quyết tất cả những vấn đề này. Nhưng chúng ta đang tìm nhiều cách để có được năng lượng sạch hơn, làm thế nào để có thực phẩm lành mạnh, giảm ô nhiễm, chung sống hòa bình hơn và du hành vào không gian".

Đồng ý với Allen, Steele cũng tỏ ra lạc quan về một tương lai mà chúng ta có thể thích nghi với dân số vượt ngưỡng: "Nếu chúng ta phải làm việc chăm chỉ hơn một chút để giải quyết những vấn đề như biến đổi khí hậu, sử dụng tài nguyên, sử dụng đất, tôi rất vui lòng làm như vậy nếu điều đó có nghĩa là đột nhiên không ai chết vì ung thư hoặc bệnh Alzheimer", ông nói.

Nhưng ngay cả khi chúng ta tin rằng mình có thể đối phó được với một hành tinh dần trở nên chật chội, giải quyết vấn đề bất bình đẳng, cung cấp đủ lương thực và điều kiện sống cho những vị thần bất tử, vẫn còn một vấn đề các nhà triết học nghĩ họ cần giải quyết: Cái chết!

Nhà đạo đức sinh học Leon Kass, cựu chủ tịch hội đồng đạo đức sinh học Hoa Kỳ từng nói: "Cái chết làm cho cuộc sống trở nên quan trọng". Hay nói một cách khác, cái chết đem lại giá trị và ý nghĩa cho cuộc sống của chúng ta. Trong một thế giới mà cái chết bị đẩy lùi, Kass sợ rằng nhân loại sẽ trở nên lười biếng, buông thả và không quan tâm đến bất cứ điều gì.

Không giống như các loài động vật khác, con người chúng ta có khả năng hình dung ra cái chết và sợ hãi nó theo những cách cụ thể. Chính vì nỗi sợ hãi đó, chúng ta được thúc đẩy tận dụng tối đa thời gian mà chúng ta có. Các tỷ phú thì muốn phát triển các công nghệ để bay vào vũ trụ còn người bình thường sẵn sàng tham gia vào các thử nghiệm thuốc lâm sàng có rủi ro.

"Nếu bạn có thể sống mãi mãi, tại sao phải ra khỏi giường vào buổi sáng hôm nay vì bạn sẽ luôn luôn có một ngày mai khác", nhà vật lý thiên văn, đồng thời là người dẫn chương trình khoa học nổi tiếng Neil deGrasse Tyson từng nói trong một chương trình khi ông thảo luận về cái chết.

Khi một nhà triết học 97 tuổi đối mặt với cái chết, ông ấy đã nghĩ gì?

Vậy là khi thời gian sống là vô hạn, chúng ta có thể thấy cuộc đời trở nên vô nghĩa. Như tiểu thuyết gia Susan Ertz từng viết: "Hàng triệu người bất tử sẽ chẳng biết làm gì trong một chiều mưa chủ nhật". 

Bạn hãy tưởng tượng bản thân mình ở tuổi 502, khi bạn đã làm được mọi thứ mà bạn muốn, chứng kiến mọi thứ mà bạn nghĩ mình cần thấy, trải nghiệm tất cả các cảm xúc mà mình muốn trải nghiệm, sau đó bạn có dự định gì trước sinh nhật thứ 602 của mình?

"Công bằng mà nói, tôi nghĩ một cuộc sống chỉ có giá trị khi mà người đang sống cuộc sống ấy tìm được cái cảm giác rằng nó đáng sống, hoặc khi nó đáng giá để người đó tiếp tục cuộc sống theo cách của họ", Davis nói.

Vì vậy, phần lớn chúng ta có thể đồng ý rằng bất kỳ cuộc sống của ai, dù là ở tuổi 20, 80 hay 502 đều có giá trị về mặt khách quan. Nhưng bản thân mỗi người, ở góc độ chủ quan, không thể biết được khi sống ngoài 500 tuổi, chúng ta có còn cảm thấy cuộc sống của chính mình có đáng giá hay không?

Và Davis thừa nhận rằng ngay cả các nhà khoa học bây giờ cũng không hề có hệ quy chiếu nào để trả lời câu hỏi đó, bởi đơn giản là chúng ta chưa sống được đến độ tuổi đó để thực hiện bất kỳ cuộc khảo sát nhân khẩu học và sức khỏe tâm thần nào.

Trong trường hợp xấu nhất khi tuổi của các vị thần làm cho con người trở nên mệt mỏi và chán nản với cuộc sống bất tử của mình, Davis nghĩ rằng chúng ta lại phải chế ra một viên thuốc chống buồn chán cho những người bất tử. Và nó sẽ cần có mặt ở đâu đó vào giữa thế kỷ 31.

Cuối cùng, trái ngược với sự nhàm chán của những người bất tử, khi cuộc sống trở nên vô hạn, những người trẻ có thể sẽ cảm thấy dè dặt hơn để sống cuộc đời sôi nổi của chính mình. Trong một tương lai mà bệnh tật không còn có thể giết chết con người, thứ duy nhất có thể tước đi cuộc sống kéo dài hàng trăm năm phía trước họ lại chỉ là một tai nạn ngớ ngẩn như đạp nhầm chân ga với chân phanh.

Các nhà tâm lý học nói rằng khi chi phí cơ hội của một quyết định là quá lớn, con người sẽ rơi vào một trạng thái tê liệt vì nỗi sợ mất mát. Nhất là khi phải đối mặt với lựa chọn đánh mất cuộc đời hàng trăm năm nữa của mình.

Khi được hỏi cô nghĩ về vấn đề này, lần đầu tiên Halioua phải tỏ ra bối rối khi không có câu trả lời. "Tôi không biết", cô ấy nói. "Tôi cho rằng ngay cả nhiều người sống với tuổi trung bình bây giờ đã có chứng tê liệt tiềm ẩn này. Có lẽ nó sẽ đáng ngại hơn. Tôi chưa nhìn thấy một thế giới mà chúng ta bắt đầu trở nên quá khiếp sợ với những vụ tai nạn xe hơi, nhưng có lẽ chúng ta sẽ thấy điều đó xảy ra thật thì sao".

Sau một thoáng ngừng lại, nét mặt cô gái 27 tuổi bắt đầu tỏ ra rạng rõ hơn. Halioua nói: "Có lẽ Tesla cần đưa xe tự lái của họ ra thì trường và marketing theo cách đó – "Nguyên nhân gây chết người hàng đầu thế giới đã bị Tesla loại bỏ!".

Một lần nữa, câu trả lời cho những vấn đề do công nghệ tạo ra là hãy phát triển công nghệ tốt hơn. Nhưng đó chỉ là dưới góc nhìn của những doanh nhân trẻ tuổi ở Thung lũng Silicon, những người đã quen với việc thỏa mãn ham muốn đột phá của mình.

Còn đối với các nhà triết học và đạo đức khoa học, một liều thuốc trường sinh vẫn là thứ gì đó mà chúng ta cần hết sức thận trọng. Nhân loại cần đi trên con đường trở thành các vị thần với đôi mắt mở to, không phải vì sự ham muốn món bảo vật, mà là để cảnh giác với sự nguy hiểm của chính món bảo bối ấy có thể gây ra.

(Theo Pháp luật & Bạn đọc, Newstatesman, Qz, Thescientist)

Trong khi các Big Tech đổ xô vào metaverse, CEO Google coi lĩnh vực cũ kỹ này mới là "mỏ vàng" sẽ tạo ra 1.000 tỷ USD tiếp theo

Vị CEO gốc Ấn dự định sẽ có nhiều sản phẩm của Google được phát triển và thử nghiệm ở châu Á trước khi tung ra trên toàn cầu.

Đặc biệt, tại sự kiện, FPT sẽ giới thiệu triển lãm "Green Smart City" - Thành phố xanh thông minh với việc ứng dụng hệ sinh thái bao gồm các dịch vụ, giải pháp, sản phẩm công nghệ mới nhất của tập đoàn. 

Với chủ đề này, khách mời sẽ có dịp tiếp cận và trải nghiệm đầy đủ về một thế giới bình thường xanh, khi mà các hoạt động của chính quyền, tổ chức, doanh nghiệp và đời sống của các cá nhân được vận hành theo phương thức mới "sống chung với lũ". Trong đó, thế giới mới được vận hành dựa trên nền tảng cốt lõi là công nghệ, sẽ tái thiết lại hoạt động của lĩnh vực, tổ chức, cá nhân - nơi mọi thứ sẽ được kết nối thông minh, chủ động quản trị, linh hoạt ứng phó và đảm bảo an toàn trong mọi tình huống.

Thành phố xanh thông minh sẽ được chia làm 6 phân khu: Chính quyền xanh, Doanh nghiệp xanh, Lưu chuyển xanh, Y tế xanh, Giáo dục xanh, Cuộc sống xanh. Trong đó, các phân khu sẽ vận hành xoay quanh trọng tâm là Chính quyền xanh và kết nối, vận hành thông suốt, linh hoạt dựa trên các công nghệ cốt lõi như AI, Cloud, Bigdata, Blockchain .... 

Trong đó, Chính quyền xanh - trái tim của thành phố xanh thông minh, được vận hành dựa trên các giải pháp công nghệ tiên tiến nhất giúp các nhà chức trách có được dữ liệu cập nhật theo thời gian thực về mọi hoạt động, từ đó ra quyết định kịp thời, chặt chẽ và ngay lập tức thấy được kết quả của sự thay đổi. Đặc biệt, trong bối cảnh Covid-19 diễn biến phức tạp trung tâm điều khiển xanh sẽ là nơi trao đổi và kết nối liên thông với các bộ chỉ huy để cùng bàn thảo và đưa ra lời giải cho các bài toán lớn mà không cần phải gặp trực tiếp. 

Các giải pháp Chính quyền xanh sẽ được FPT FIS đưa đến triển lãm gồm: Bộ giải pháp chính quyền số - FPT.eGOV 4.0; e-Government Suite - FPT.eGOV 4.0; Giải pháp Quận điện tử - FPT.eDistrict Electronic district solution - FPT.eDistrict… hay giới thiệu Trung tâm điều hành thành phố thông minh (IOC), đang được FPT triển khai tại nhiều địa phương trên cả nước. 

Doanh nghiệp xanh, với sự hỗ trợ của công nghệ, có thể chủ động kiểm soát được tỷ lệ nhân sự xanh; quản trị, vận hành, làm việc từ xa. Các sản phẩm công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp xanh được giới thiệu tại triển lãm đến từ Fsoft có thể kể đến như: Nền tảng tự động hóa quy trình bằng robot; nền tảng tự động hóa quy trình doanh nghiệp trên nền tảng đám mây; nền tảng Blockchain cho doanh nghiệp; giải pháp kiểm thử tự động; giải pháp hội họp trực tuyến; nền tảng dữ liệu khách hàng; bộ giải pháp điện toán đám mây cho doanh nghiệp; sản phẩm dịch vụ sử dụng trí tuệ nhân tạo; giải pháp chống ồn, tối ưu chất lượng âm thanh sử dụng Trí tuệ nhân tạo; giải pháp đảm bảo an toàn bảo mật điện toán đám mây… Ngoài ra còn các giải pháp đến từ các đơn vị khác của FPT.

Hay khu vực Y tế xanh mô phỏng một nền y tế không giấy tờ, với sự kết hợp nhịp nhàng của y bác sĩ với các hệ thống bệnh án điện tử, sổ khám bệnh điện tử… giúp công việc được thông suốt, giảm thời gian chờ đợi. Giáo dục xanh mang tới trải nghiệm học tập, giảng dạy giữa thầy và trò được kết nối thông suốt dựa trên công nghệ trí tuệ nhân tạo, phương pháp đào tạo kiến tạo xã hội giúp cho người học tích cực, chủ động và thích thú tham gia, gia tăng hiệu quả học tập.

Cuộc sống xanh có thể kể đến các giải pháp tiêu biểu đến từ FPT Telecom như FPT SmartHome; Truyền hình FPT; FPT PlayBox S…

Có thể nói các giải pháp thành phố thông minh của FPT hiện nay được đánh giá gần như toàn diện khi bao trùm các phân mảng lớn như: Hạ tầng số; an toàn thông minh; chính quyền số; giao thông thông minh; chăm sóc sức khoẻ thông minh…và đang được triển khai tại nhiều doanh nghiệp, cùng như các tỉnh thành trên cả nước, có thể kể đến như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Định, Quảng Ninh… 

Bên cạnh đó có những giải pháp đã đi vào cuộc sống thường ngày của các hộ gia đình như FPT SmartHome, nhằm giúp người dân biến căn nhà của mình thành một căn nhà thông minh, hiện đại và dễ dàng sử dụng.  

Lê Mỹ

Đà Nẵng có thêm Trung tâm dữ liệu để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng thành phố thông minh

Đối tác từ Infracrowd Capital cho rằng, Trung tâm dữ liệu có thể giúp Đà Nẵng hiện thực hoá mục tiêu trở thành thành phố thông minh trong việc thúc đẩy, tăng tốc các dịch vụ chính phủ điện tử và nền kinh tế số.

Như vậy, MobiFone đã trở thành nhà mạng di động đầu tiên được phép triển khai thí điểm cung cấp dịch vụ Mobile Money trên phạm vi toàn quốc. Thời gian thí điểm đến ngày 18/11/2023.

Dịch vụ Mobile Money cho phép khách hàng dùng tài khoản viễn thông để thực hiện nhiều giao dịch khác nhau như: thanh toán cho các hàng hóa, dịch vụ có giá trị nhỏ, chuyển tiền, nạp/rút tiền trực tiếp tại hệ thống cửa hàng, điểm giao dịch rộng khắp trên toàn quốc của MobiFone,… mà không yêu cầu phải có tài khoản ngân hàng, không yêu cầu phải sử dụng smartphone, không cần kết nối internet.

Trong giai đoạn đầu, MobiFone sẽ triển khai cung cấp dịch vụ trên hệ thống hơn 600 cửa hàng, điểm giao dịch của MobiFone trên toàn quốc. Sau đó sẽ tiếp tục mở rộng ra toàn bộ hệ thống hơn 10.000 điểm giao dịch của các đối tác, đại lý.

Với các ưu điểm nêu trên, lợi ích của dịch vụ Mobile Money với người dân, xã hội là rất lớn. Dịch vụ Mobile Money sẽ góp phần đưa dịch vụ thanh toán điện tử có thể tiếp cận đến 100% người dân, đặc biệt với những người ở khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, điều mà các dịch vụ ngân hàng truyền thống, ví điện tử chưa làm được.

Mobile Money sẽ thúc đẩy xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt theo đúng định hướng của Chính phủ, phát triển thương mại điện tử, dịch vụ công trực tuyến, đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện mọi mặt của xã hội.

Với quan điểm lấy trải nghiệm và lợi ích của khách hàng là trọng tâm, MobiFone đã có những bước chuẩn bị, đầu tư kỹ càng cho việc triển khai thí điểm dịch vụ Mobile Money. Bên cạnh việc đầu tư về hệ thống kỹ thuật, MobiFone còn chú trọng đầu tư cho các yếu tố quan trọng khác như: đội ngũ nhân sự, mạng lưới, hệ thống các điểm kinh doanh, quy trình vận hành…

Đại diện MobiFone cho biết, nhà mạng này sẽ nhanh chóng hoàn thiện các bước chuẩn bị cuối cùng để có thể cung cấp dịch vụ tới khách hàng trong thời gian sớm nhất.

“Với việc được chấp thuận cho phép thí điểm cung cấp dịch vụ Mobile Money, các doanh nghiệp viễn thông sẽ song hành cùng các doanh nghiệp, tổ chức trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính, cùng nhau thúc đẩy sự phát triển của xu hướng thanh toán không tiền mặt, đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện mọi mặt của xã hội, đem lại cho xã hội, người dân những lợi ích, giá trị to lớn”, đại diện MobiFone chia sẻ.

Theo MobiFone, dịch vụ Mobile Money triển khai trên nền tảng công nghệ cao, có phạm vi áp dụng trên toàn quốc, sẽ có số lượng người dùng lớn, yêu cầu cao về an ninh, an toàn bảo mật dịch vụ và dữ liệu người dùng. Khác với ví điện tử, Mobile Money không cần có tài khoản ngân hàng hoặc thẻ ghi nợ và cũng không phải liên kết ví điện tử với tài khoản ngân hàng. Do đó, việc xác thực thông tin thuê bao, định danh khách hàng là yếu tố bắt buộc tiên quyết.

“MobiFone đã tích cực chuẩn hóa thông tin thuê bao, rà soát và chuẩn hóa thông tin người dùng trong thời gian vừa qua. Cùng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đầu tư bài bản về hệ thống kỹ thuật, hạ tầng, nhân sự…, chúng tôi sẽ nỗ lực để đem lại chất lượng dịch vụ tốt nhất, với sự bảo mật cao nhất và tiện ích nhiều nhất cho người dùng”, đại diện MobiFone khẳng định.

Ngọc Minh

Làm ca sĩ không hề dễ dàng

- Sắp tới hát trong nhạc hội Son III cùng các giọng ca đẳng cấp, anh gặp áp lực gì?

Trong đại nhạc hội Son III vào đêm 30 và 31/3, Phạm Anh Duy sẽ là một “hương” nhỏ của chương trình. Trước chị Hồng Nhung, anh Tùng Dương, anh Hà Anh Tuấn... tôi đã may mắn song ca cùng các nghệ sĩ gạo cội khác như diva Mỹ Linh; người HLV trong cuộc thi The Voice là chị Thu Phương...

Chị Hồng Nhung từng làm HLV và cố vấn chuyên môn cho The Voice, kinh nghiệm làm việc mới những gương mặt non trẻ lại càng nhiều. Song ca cùng chị, tôi hoàn toàn an tâm và thoải mái. Với những gì đang có của cá nhân tôi cùng sự dạn dày kinh nghiệm của các anh chị tiền bối, tôi đủ niềm tin mình sẽ có những màn kết hợp ngọt ngào.

- Có vài lần anh hát trên sân khấu vừa và nhỏ, dường như phong độ chưa hoàn toàn ổn định. Anh có sợ lên sân khấu lớn sẽ bị ‘khớp’?

Chúng ta đều ít nhiều biết câu: “Phong độ là nhất thời...”. Không phải tôi có ý nói mình đẳng cấp nhưng phong độ của mỗi cá nhân có nhiều thứ để ảnh hưởng lắm.

Có những lần bị ốm, sốt, viêm họng... nhưng lịch trình biểu diễn đã lên và được xác nhận, tôi chỉ có thể cố gắng giảm thiểu rủi ro. Nếu bạn chợt nghe tôi hát vào một ngày “không ổn định” mà chưa đến mức thảm hoạ đã là may mắn rồi.

Mẹ luôn dặn tôi sống làm gì cũng phải có niềm tin. Tôi làm nghề cũng được 4 năm, đủ để hiểu là nếu làm nghề này mà sợ sân khấu thì tốt nhất hãy bỏ nghề đi thôi. Ở sân khấu càng lớn với dàn thiết bị chuyên nghiệp, tôi càng tự hào và thăng hoa với âm nhạc chứ không hề e sợ.

Phạm Anh Duy có 4 năm lận đận nhưng chưa từng buông bỏ đam mê.

- Bước ra khỏi The Voice 2015, anh đã hoạt động thế nào suốt 4 năm qua?

Sau The Voice 2015, tôi được nhiều khán giả nhớ tới qua “Phố Thị”, cũng là ca khúc nuôi tôi qua ngày ở những show diễn event tại Hà Nội. Hai năm sau đó, tôi hoạt động như một ca sĩ tự do ở Hà Nội. Tôi hiểu rằng để sống được, đứng được nghề này phải có bài hit, dấu ấn cá nhân.

Quãng thời gian đó, tiền chạy show chỉ đủ giúp tôi ăn uống, đi lại và hỗ trợ chút ít cho gia đình.

Tôi cố gắng tiết kiệm để mua một vài ca khúc, tự liên hệ thu âm và phát hành, như “Mùa đi qua phố” và “Anh chờ em”. Vì vấn đề kinh phí, tôi chủ động thu Acoustic, vừa giảm bớt tiền xử lý hậu kỳ, vừa dễ khoe được màu giọng cá nhân.

Việc mua bài hát rồi tự sản xuất dù tiết kiệm mấy cũng rất tốn kém. Làm xong, tôi cũng chẳng còn tiền đầu tư PR, quảng cáo cho sản phẩm nữa. Tôi chỉ có duy nhất con đường là liên hệ với bên phát hành rồi đành để đứa con tinh thần của mình trôi nổi không định hướng.

Nói ra để thấy rằng làm ca sĩ chẳng hề dễ dàng...

Đến cuối 2016, tôi quyết định bứt tốc và may mắn đầu tiên đã tìm đến với danh hiệu quán quân Khởi đầu ước mơ. Sau chương trình này, từ vấn đề gia đình và cả chí hướng cá nhân... quá nhiều thứ giữ tôi ở lại Hà Nội.

Đầu 2018, tôi nghe theo tư vấn của các anh chị em thân thiết, quyết định Nam tiến. Đến nay, dù vẫn chưa nhiều khán giả nhớ mặt thuộc tên nhưng tôi rất tự hào về điều mình đã làm được. Tôi có 3 MV, album "Divas" (Nữ thần), chuỗi dự án âm nhạc Musick Calendar, mini album "Trio for Rain"... trong năm qua.

Năm nay, chắc chắn tôi sẽ còn ‘chai mặt’ để tiếp tục bứt phá hơn nữa.

Chưa bao giờ nói gì sai với Thu Phương

- Kết thúc mùa The Voice 2015, HLV - ca sĩ Thu Phương gặp sự cố bị học trò tố cáo. Lúc đó, ngoài Hoàng Dũng bênh HLV, các thí sinh khác, gồm anh ít nhiều tỏ ra bức xúc. Anh còn nhớ tình huống lúc đó?

Ngày đó nói thật là chúng tôi còn quá non nớt, ai nói sao cũng thấy đúng. Sau này, tôi được chỉ dạy rằng điều quý giá nhất trong cuộc đời này là lòng biết ơn. Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy. Dù cuộc sống có chao đảo đến đâu, những thứ tôi có được cũng có công của chị Thu Phương - người thầy của mình. Tôi biết ơn chị và không muốn để cuộc sống đẩy mình đi xa hơn nữa.

Vào thời điểm “sóng gió” năm 2015, tôi nhắc lại, rằng mình không phát ngôn điều gì sai hay động chạm chị nên tôi không có bất cứ điều gì làm mình gợn, chỉ là tôi không muốn gặp phải những chuyện không vui nữa.

Sau The Voice, chị Phương vẫn chủ yếu hoạt động ở Mỹ, thỉnh thoảng về làm việc tại TP HCM. Do khoảng cách địa lý, cá nhân tôi cũng không quen với việc nhờ vả ai bao giờ, nên chúng tôi chỉ duy trì liên lạc qua Facebook.

Khi tôi ra album "Divas", chị Phương nghe tôi hát bài “Dòng sông lơ đãng” đã chủ động liên lạc và khen ngợi nhiều làm tôi thấy rất vui. Tôi vui không chỉ vì được khen mà còn vì chị xí xóa chuyện cũ để tiếp tục đồng hành, động viên mình. Tôi vừa là hậu bối vừa là học trò, đương nhiên không thể sai thêm lần nữa.

Những lần gặp gần đây nhất, chị cũng rất vui vẻ và quan tâm đến tôi như ngày xưa. Nên có vẻ như là chuyện cũ đã thực sự qua lâu lắm rồi…

4 năm cũng thời gian Phạm Anh Duy bị nghi hiềm khích, mâu thuẫn với thầy cũ.

- Anh nhận xét gì về tính cách HLV Thu Phương? Phải chăng chị ấy quá dương tính nên dễ gây mất lòng?

Nghệ sĩ nói chung cái tôi lớn lắm. Nghệ sĩ nổi tiếng lại càng có cá tính đậm nét. Tôi hiểu điều đó nên ít khi tiêu cực về chuyện của nghệ sĩ khác cũng như luôn ủng hộ đồng nghiệp quanh mình. Tôi nghĩ chị Phương sống rất quyết liệt và có lập trường kiên định. Đó đều là cái tốt mà tôi ngưỡng mộ và cần học hỏi.

- Dự án chung gần đây của hai thầy trò cho thấy điều gì?

Tôi và chị Phương vừa phát hành một bản song ca chung ra mắt vào ngày lễ Valentine 2019 mang tên “Yêu xa là khó”. Đây là một bản ballad sâu lắng với tiết tấu chậm, da diết. Sản phẩm của chúng tôi bước đầu đã nhận rất nhiều phản hồi yêu mến từ khán giả.

Thật ra, đây cũng là dự án mà chị muốn được làm ngay. Đơn giản là qua ca khúc này, mọi người sẽ hiểu rằng quan hệ thầy trò của chúng tôi đã bước qua một giai đoạn khác, thấu hiểu và thăng hoa hơn. Chính tôi cũng bất ngờ, không nghĩ hai chị em hát cùng nhau lại hợp đến như vậy.

Ngoại hình có phần nữ tính nhưng chẳng bớt nam tính chút nào

Tự nhận 27 năm không bình yên, Phạm Anh Duy già dặn hơn bạn bè cùng trang lứa.

- Lúc dừng chân ở The Voice, anh liền đăng Facebook tìm công việc kế toán. Khi ấy, anh thực sự muốn bỏ hát hay có ẩn ý khác?

Tôi nói rất thật. Đó là lúc gia đình tôi gặp biến cố hơn một năm, tài chính gia đình chẳng còn gì.

Anh thử tưởng tượng 3 người lớn là tôi, mẹ và em gái (khi đó là sinh viên năm 1) chui ra chui vào trong cái nhà 20m2, không tiền bạc, không nghề nghiệp thì có sốt xình xịch với cơm áo gạo tiền không? Lúc đó, tôi chỉ nghĩ làm sao để kiếm tiền chứ làm gì còn đủ thời gian ẩn ý hay tỏ ra xéo xắt ai nữa.

Hiện tại, tôi vẫn còn nhiều áp lực và khó khăn nhưng cuộc sống mà, chúng ta ai chẳng có niềm riêng. Ngày xưa, mẹ tôi mê một bộ phim tên là “Người giàu cũng khóc”. Đấy, giàu khổ kiểu giàu, nghèo thì chắc chắc còn khổ hơn.

Tôi trải qua 27 mùa xuân không thực sự bình yên. Nhưng quá khứ đã không thay đổi được thì cũng không nên để nó quật ngã mình. Tôi muốn năm mới chỉ nghĩ về điều mới, điều may mắn và những dự án mới.

Từ khi Nam tiến, tôi đặt quyết tâm chứng minh năng lực trong âm nhạc lên hàng đầu. Tôi muốn khán giả thương tôi, mê tôi bằng âm nhạc chứ không phải những ồn ào gia cảnh hậu trường.

- Nhiều ca sĩ trẻ tuyên bố: "Nếu không thành công sẽ bỏ nghề". Còn anh đặt ra giới hạn nào để đạt thành công?

Tôi yêu âm nhạc, coi âm nhạc là lẽ sống rồi. Không nổi tiếng được thì tôi vẫn phải làm gì đó liên quan đến âm nhạc, ví dụ như producer chẳng hạn. Ngoài âm nhạc ra, tôi đụng gì cũng kém. Gia đình tôi lại không có hậu thuẫn gì. Tôi một mình bước đi, cứ dấn thân thôi, được tới đâu hay tới đó. Tôi cũng chẳng ngại gì.

Mỗi khi thất bại, tôi lại nhủ: “Duy ơi, cố gắng chưa đủ rồi, phải nữa nhé!”. Nên tôi không có mục tiêu “khi nào phải thành công”. Tôi vẫn cố gắng miễn là còn thở được, hát được và còn khán giả ủng hộ, chịu nghe tôi hát.

- Ngoại hình của anh sau 4 năm đã trau chuốt hơn rất nhiều nhưng có phần hơi điệu đà, nữ tính. Có thể hiểu anh bớt “chuẩn men” ?

Tôi phải hỏi ngược lại, bạn thích hình ảnh Phạm Anh Duy của hiện tại hay một chú bé lơ ngơ hồi năm 2015?

Tôi thì thích hình ảnh mình ở hiện tại hơn. Có thể bạn thấy tôi nữ tính đi nhưng ngoại hình này phù hợp với nhiều show diễn hơn. Quan trọng nhất là tôi không thấy mình bớt đàn ông đi tý nào!

Gia cảnh nhà tôi mấy năm qua không được an yên lắm. Mẹ hiểu tôi đang chịu những áp lực gì nên cũng không giục chuyện vợ con. Có lẽ, mẹ không muốn tôi chịu thêm áp lực nào nữa.

Tình duyên thì cứ để ông Tơ bà Nguyệt và may mắn của cá nhân mình lên tiếng. Nói chung, tôi chưa sợ ế lắm dù một mình cũng khá cô đơn, buồn tủi. Nhưng đàn ông mà, phải ưu tiên sự nghiệp lên hàng đầu chứ.

Gia Bảo

Hồng Nhung, Hà Anh Tuấn hồi hộp lần đầu làm MC

Cả hai cảm thấy hồi hộp khi phải đảm nhiệm vai trò dẫn chuyện vốn không phải chuyên môn cho đêm nhạc Son III sẽ diễn ra vào cuối tháng 3.

Địa điểm của JPMorgan nhận hàng chục đánh giá 1 sao. Ảnh: Yelp.

Sau khi xuất hiện nhiều bình luận tiêu cực, Yelp đã tắt tính năng đánh giá địa điểm của JPMorgan từ ngày 23/11 để duy trì chất lượng nội dung.

"Niềm tin từ người dùng là ưu tiên hàng đầu của Yelp. Đó là lý do chúng tôi thực hiện các biện pháp quan trọng để duy trì tính nguyên vẹn và chất lượng nội dung trên website. Yelp sử dụng công nghệ và con người để giảm lượng thông tin sai lệch trên nền tảng", phát ngôn viên của Yelp cho biết.

Theo Business Insider, Elon Musk cũng có những động thái khiêu khích, đe dọa sau khi ngân hàng lớn nhất nước Mỹ khởi kiện Tesla. "Nếu JPM không rút đơn kiện, tôi sẽ cho họ 1 sao trên Yelp. Đây là lời cảnh báo cuối cùng", tỷ phú giàu nhất thế giới chia sẻ trên WSJ.

Dù không đưa ra bình luận trên báo giới sau khi trang của JPMorgan nhận bão 1 sao, Musk đã trả lời bài viết liên quan trên Twitter bằng biểu tượng lửa và mặt cười. Trong khi đó, Tesla chưa phản hồi về vụ việc.

Trong đơn kiện nộp ngày 15/11, JPMorgan yêu cầu Tesla bồi thường 162,2 triệu USD với cáo buộc vi phạm hợp đồng chứng quyền cổ phiếu, được hai bên thỏa thuận năm 2014. Theo đó, nếu giá cổ phiếu Tesla cao hơn mức định trước là 560 USD vào ngày đáo hạn (tháng 6/2021), hãng xe điện này phải trả thêm lượng cổ phiếu tương đương giá chênh lệch cho JPMorgan.

Khi chứng quyền đáo hạn vào tháng 6, giá cổ phiếu Tesla vượt mốc 600 USD nên JPMorgan được thanh toán khoản chênh lệch. Tuy nhiên, ngân hàng này cho rằng mức chênh lệch đúng ra phải lớn hơn. Nguồn cơn đến từ đoạn tweet của Elon Musk vào tháng 8/2018, bày tỏ mong muốn biến Tesla thành công ty tư nhân với giá 420 USD/cổ phiếu.

Elon Musk từng đe dọa JPMorgan trước khi ngân hàng này nhận bão 1 sao. Ảnh: The New Yorker.

Sau đoạn tweet của Musk, JPMorgan sử dụng quyền chỉnh giá chứng quyền từ 560 USD còn 424 USD rồi tăng lên 484,35 USD. Tesla không đồng ý với những mức điều chỉnh này, và 2 công ty không đi đến thỏa thuận.

"Chúng tôi đã cho Tesla nhiều cơ hội thực hiện nghĩa vụ hợp đồng, thật tiếc khi họ khiến vấn đề này trở thành vụ kiện", đại diện của JPMorgan cho biết Tesla đã không thực hiện cam kết điều chỉnh mốc giá tham chiếu trong hợp đồng.

Theo WSJ, Elon Musk và Jamie Dimon, CEO JPMorgan đã có thù hằn từ nhiều năm nay, cuộc họp giữa 2 công ty thường xuyên khiến các lãnh đạo khó chịu. JPMorgan từng làm việc cùng Tesla trong đợt IPO năm 2010, nhưng vẫn bị xếp sau các đối thủ như Goldman Sachs hay Morgan Stanley,

Từ năm 2010, JPMorgan đã kiếm được khoảng 15 triệu USD nhờ tư vấn cho Tesla. Tuy nhiên, ngân hàng này không còn làm việc với hãng xe điện từ năm 2016. Trong khi đó, Tesla hợp tác với những đối thủ như Morgan Stanley, Goldman và Bank of America.

Theo Zing/Business Insider

Tesla sắp tung ra phần mềm tự lái hoàn toàn

Bản nâng cấp lên phần mềm tự lái hoàn toàn - hay gọi tắt là FSD của Tesla sẽ được phát hành cho những người lái xe vượt qua bài đánh giá an toàn.

Trong khi đó, Google Pixel được cập nhật Android 12 vào ngày 19 tháng 10, muộn hơn so với dự kiến, nhưng vẫn đi trước so với mọi hãng khác.

Hầu hết các hãng Android khác đều đang vật lộn để theo kịp lừa hứa cập nhật hệ điều hành hai năm. Thậm chí nếu họ giữ được lời hứa đó, thì các bạn cập nhật cũng đến cực muộn. Ví dụ ASUS chỉ mới cập nhật Android 11 cách đây vài tháng và chiếc flagship Motorola Edge 2020 phải mất 6 tháng mới được cập nhật.

Với việc Google cập nhật nhanh chóng và lâu dài cho sản phẩm của mình và Samsung hết lần này đến lần khác đã không còn chậm chạp nữa,  các hãng Android khác cần phải chú ý, nếu không họ sẽ bị bỏ lại phía sau.

Samsung và Google, hai “leader” của cập nhật Android

Chính sách mới nhất của Google là ba năm nâng cấp và năm năm vá bảo mật. Điều này có nghĩa là chiếc flagship năm 2021 của công ty - Google Pixel 6 - sẽ nhận dược Android 13 vào năm 2022, Android 14 vào năm 2023 và Android 15 vào năm 2024.

Từ cuối năm 2024 đến cuối năm 2026, chúng sẽ chỉ nhận các bản vá bảo mật và sau đó sẽ đạt đến cuối dòng đời. Tuy nhiên, điều này chỉ dành cho dòng Pixel 6 - hầu hết các điện thoại Pixel, bao gồm cả Pixel 5a của năm nay, cung cấp ba năm nâng cấp và bốn năm cập nhật bảo mật.

Samsung cũng đặt ra chính sách của riêng mình vào năm 2020. Họ cung cấp 3 bản nâng cấp Android lớn và 4 năm bản vá bảo mật cho phần lớn dòng sản phẩm của mình. Điều này khá gần với mức của Google, mặc dù Samsung đôi khi chỉ có thể phát hành các bản cập nhật bảo mật hàng quý hoặc 6 tháng thay vì các bản vá hàng tháng.

Ở một khía cạnh nào đó, hai công ty đã liên tục cố gắng vượt qua nhau. Khi ra mắt Pixel 2, Google đã tăng từ hai năm nâng cấp và ba năm vá lỗi lên ba năm nâng cấp và ba năm bảo mật. Vào năm 2020, Samsung cuối cùng đã cải thiện chính sách của riêng mình lên ba bản nâng cấp/bốn năm bản bảo mật. Giờ đây, với dòng Pixel 6, Google đã bổ sung thêm năm bản vá bảo mật. Với tốc độ này, chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi một trong hai công ty tăng các bản nâng cấp lên bốn năm.

Công bằng mà nói, các hãng khác cũng đang tăng cường cập nhật. OnePlus gần đây đã làm như vậy, thiết lập một lịch trình ngang với Samsung - nhưng chỉ cho các flagship và phân khúc tầm trung cao cấp của hãng. Oppo và Vivo cũng đưa ra những lời hứa tương tự cho các dòng flagship Find X và X của họ. Xiaomi cũng làm theo, nhưng chỉ dành cho một số smartphone, bắt đầu với dòng Xiaomi 11T.

Nói cách khác, Google và Samsung đang dẫn đầu trong khi các OEM khác cố gắng để đuổi kịp. Mặc dù vậy, Google và Samsung vẫn còn nhiều chỗ cần cải thiện.

Google nên trở thành một người dẫn đầu rõ ràng hơn

Mọi người đều biết Google sở hữu Android. Công ty đã mua lại hệ điều hành này vào năm 2005. Google ra mắt dòng Pixel 11 năm sau đó và cho đến năm 2021, công ty mới chỉ cam kết ba lần nâng cấp Android và năm năm bản vá bảo mật.

Xét đến những lợi thế mà Google có so với Samsung - quyền truy cập trực tiếp vào hệ điều hành chính mình sở hữu và lượng điện thoại cần hỗ trợ nhỏ hơn rất nhiều - điều đáng buồn là Google lại không đi trước Samsung quá xa và tất nhiên là Google không thể đứng ngang hàng với Apple về cập nhật sản phẩm, dù cả hai đều sở hữu hệ điều hành và phần cứng của chính mình.

Có khả năng trong tương lai, Google sẽ áp dụng cập nhật 5/5 cho sản phẩm của họ. Có thể Pixel 7 sẽ được nâng cấp Android 5 năm và cập nhật bảo mật 5 năm. Mọi chuyện đều có thể xảy ra. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, cam kết của Google chỉ ấn tượng nếu bạn bỏ qua việc họ có thể làm tốt hơn như thế nào. Là một công ty sở hữu cả hệ điều hành và phần cứng, Google nên đặt ra tiêu chuẩn về update, không phải chỉ chơi đuổi bắt với Samsung.

Cuộc chiến update giữa Google và Samsung

Dù Google có làm không tốt trên cương vị người sở hữu Android, thì một điều rõ ràng là các hãng Android khác cũng đang phải chật vật để theo kịp Google và Samsung. Khi nói đến cập nhật Android, đó là cuộc đua song mã giữa Google và Samsung.

OnePlus từng dẫn đầu về các bản cập nhật dài hạn nhất quán, thậm chí vẫn chưa có ngày ấn định cho việc triển khai Oxygen OS 12. Oppo vẫn không cam kết mang lại ba năm nâng cấp trên toàn bộ dòng sản phẩm của mình. Xiaomi, Sony, Vivo, Realme, Asus, Motorola - tất cả họ đều chưa theo được tiêu chuẩn mà Samsung và Google đã đặt ra.

Nếu các bản cập nhật Android là yếu tố then chốt để bạn chọn điện thoại, thì smartphone Samsung hoặc Google là thứ bạn cần để ý. Các công ty khác sẽ cần phải cố đuổi kịp Samsung và Google. 

(Theo Pháp luật và Bạn đọc, AA)

Tài liệu chưa từng được công bố về Android

Trước khi được Google mua lại vào năm 2005, Android là một startup phát triển hệ điều hành cho điện thoại với mô hình kinh doanh mới mẻ.