Ngày 12/4/2018, tại Hà Nội, với định hướng tiếp tục đẩy mạnh việc sử  dụng chữ ký số để đảm bảo an toàn cho các giao dịch điện tử, cụ thể là đẩy mạnh việc cá nhân sử dụng chữ ký số, Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia thuộc Bộ TT&TT đã tổ chức hội thảo “Chính sách và giải pháp chứng thực chữ ký số trên thiết bị di động tại Việt Nam”.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thành Hưng nhấn mạnh, đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong cơ quan nhà nước, trong doanh nghiệp và trong toàn xã hội là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước trong nhiều năm qua. Để đẩy mạnh ứng dụng CNTT, việc đảm bảo an toàn thông tin cho các ứng dụng là điều kiện tiên quyết và không thể thiếu. Và để đảm bảo an toàn thông tin cho các ứng dụng, việc có cơ chế và hình thức xác thực điện tử an toàn là yếu tố quan trọng đầu tiên và hết sức cần thiết.

Theo Thứ trưởng, thực hiện Luật Giao dịch điện  tử, các Luật chuyên ngành và các văn bản hướng dẫn, dịch vụ chứng thực chữ ký số và các ứng dụng sử dụng chữ ký số bắt đầu phát triển tại Việt Nam từ năm 2009. Đến nay, trên cả nước có 9 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công  cộng, cấp hơn 800.000 chứng thư số công cộng đang hoạt động để phục vụ việc kê khai thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội điện tử.

Cùng với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng, tính  đến hết năm 2017, tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số chuyên dùng Chính phủ đã cấp hơn gần 100.000 chứng thư số triển khai cho 35 đầu mối Bộ, ngành Trung ương và 63 địa phương.

Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng nhận định, bên cạnh những kết quả đã đạt được đáng ghi nhận, việc ứng dụng chữ ký số tại Việt Nam trong thời gian qua còn có những hạn chế nhất định. Hầu hết thuê bao sử dụng chữ ký số tại Việt Nam hiện nay là các doanh nghiệp, số thuê bao là cá nhân chiếm tỷ lệ rất nhỏ, chưa đến 5%. Lý do chính của việc này là chưa có các ứng dụng sử dụng chữ  ký số cho cá nhân, đồng thời chữ ký số chưa  thể sử dụng trên các thiết bị di động.

“Với định hướng tiếp tục đẩy mạnh việc sử  dụng chữ ký số để đảm bảo an toàn cho các giao dịch điện tử, cụ thể là đẩy mạnh việc cá nhân sử dụng chữ ký số, hôm nay, Bộ TT&TT tổ chức hội thảo “Chính sách và giải pháp chứng thực chữ ký số trên thiết bị di động tại Việt Nam”. Hội thảo này là nơi trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số trong nước và nước ngoài, các chuyên gia trong lĩnh vực chữ ký số và các doanh nghiệp cung cấp giải pháp chữ ký số về các chính sách, giải pháp ứng dụng chữ ký số  trên thiết bị di động. Đây là cơ sở quan trọng để Bộ TT&TT ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách, quy định liên quan đến việc sử dụng chữ ký số trên thiết bị động tại Việt Nam”, Thứ trưởng chia sẻ.

Như ICTnews đã thông tin, từ tối ngày 15/4, cộng đồng người dùng Facebook trong nước xuất hiện thông tin nghi vấn “trình duyệt Cốc Cốc thu thập cookies tài khoản Facebook của người dùng”. Cụ thể, liên quan đến thông tin gây bất ngờ này, nhóm Facebook SEM Việt Nam cho hay khi bật phần mềm kiểm tra trên máy tính thì thấy Cốc Cốc có gửi lên server thông tin có chứa cookies tài khoản vừa đăng nhập lên domain: https://spell.itim.vn

Cũng theo nguồn tin cáo buộc này, khi check domain thì thấy đơn vị chủ quản là Công ty TNHH Cốc Cốc và cookies đăng nhập chính là tài khoản Facebook. Ngay sau khi thông tin trên đăng tải, thực tế đã làm cho người dùng Facebook trong nước lo lắng về việc bị lộ lọt dữ liệu cá nhân khi sử dụng trình duyệt Cốc Cốc.

Về việc này, chiều qua, ngày 16/4/2018, trong thông tin phản hồi với báo chí, phía Cốc Cốc đã thông tin rằng lỗi trên là kết hợp cả 2 phía: do người dùng sử dụng đồng thời add-on Ninja Fast Login Facebook, phần mềm sử dụng cookies người dùng đã copy để đơn giản hóa việc đăng nhập vào Facebook, và tính năng kiểm tra lỗi chính tả spell checker của Cốc Cốc.

Cốc Cốc cũng khuyến cáo người dùng không nên sử dụng Ninja Fast Login Facebook hoặc tắt tính năng kiểm tra lỗi chính tả trên trình duyệt Cốc Cốc, cho tới khi Cốc Cốc khắc phục được vấn đề này.

Tuy nhiên, trong bài viết đăng tải tối qua trên Diễn đàn an ninh mạng Việt Nam WhiteHat.vn, thành viên lockv37 của Diễn đàn này cho rằng câu trả lời của Cốc Cốc chưa thực sự thuyết phục và vẫn còn khá nhiều câu hỏi được đặt ra: thứ nhất, Cốc Cốc có lấy cookies Facebook của người dùng? Thứ hai, tính năng spell check của Cốc Cốc có gửi mọi thông tin của người dùng về cho Cốc Cốc hay không?

“Câu trả lời cho câu hỏi thứ nhất là “Không!” Như Cốc Cốc đã thông tin, lỗi này là do người dùng sử dụng đồng thời add-on Ninja Fast Login Facebook, phần mềm sử dụng cookies người dùng đã copy để đơn giản hóa việc đăng nhập vào Facebook, và tính năng kiểm tra lỗi chính tả spell checker của Cốc Cốc”, thành viên lockv37 của Diễn đàn WhiteHat.vn lý giải.

Đáng chú ý, với câu hỏi: “Tính năng spell check của Cốc Cốc có gửi mọi thông tin của người dùng về cho Cốc Cốc hay không?”, thành viên lockv37 khẳng định câu trả lời là “Có”. Minh chứng cho nhận định này, thành viên lockv37 đã thực hiện video so sánh 2 phiên bản của Cốc Cốc trước ngày 16/4 với bản mới phát hành ngày 16/4/2018. Kết quả thử nghiệm cho thấy, trên một phiên bản phát hành trước ngày 16/4, tất cả những gì người dùng gõ vào Cốc Cốc đều được gửi về server của Cốc Cốc (https://spell.itim.vn), kể cả tin nhắn riêng. Còn với phiên bản mới nhất được Cốc Cốc phát hành ngày 16/4 thì thông tin dữ liệu người dùng gõ không còn được gửi về server Cốc Cốc. 

Nhận định về vụ việc này, ông Trần Quang Chiến - CEO Công ty an toàn thông tin CyStack cho biết thêm, spell check là tính năng của trình duyệt Cốc Cốc để tự động hoàn thiện câu và kiểm tra chính tả cho người dùng trình duyệt Cốc Cốc. Có thể do giới hạn nào đó hoặc để đảm bảo hiệu năng thì Cốc Cốc sẽ tính toán ở một nơi khác, họ gửi các dữ liệu mà người dùng gõ trên trình duyệt đến một hệ thống tính toán khác rồi trả lại kết quả trên trình duyệt cho người dùng.

“Tính năng này khá hữu ích cho người dùng. Tuy nhiên dữ liệu người dùng nhập vào trình duyệt có thể bao gồm các thông tin nhạy cảm như: các tin nhắn riêng tư, username, email... Với các tính năng như thế này, tôi cho rằng Cốc Cốc nên có phương án nào đó để không phải gửi các dữ liệu nhạy cảm của người dùng đến nơi khác. Ví dụ như xử lý ngay tại trình duyệt hoặc kết hợp cả trình duyệt và máy chủ dịch vụ của Cốc Cốc”, ông Chiến nêu quan điểm.

Nếu vụ tai tiếng Cambridge Analytica xảy ra vì những kẻ nhòm ngó dữ liệu riêng tư của người dùng cố tình tìm kiếm các lỗ hổng trong mô hình bảo mật của Facebook, Facebook có thể chặn đứng và chấm dứt những scandal kiểu Cambridge Analytica. Tuy nhiên, trên thực tế, Facebook lại được thiết kế để cho phép các đối tác của mình vi phạm quyền riêng tư người dùng, Do đó, thực tế việc Cambridge Analytica đã bị băt quả tang thu thập dữ liệu của hơn 80 triệu người dùng, chỉ là dấu hiệu cho thấy Cambridge Analytica kém cỏi thế nào, khi bị phát hiện. Và điều đó có nghĩa là có nhiều kẻ lừa đảo tồi tệ hơn đang ở ngoài kia, sử dụng Facebook để ăn cắp dữ liệu của chúng ta theo cách khiến vụ Cambridge Analytica trở nên chỉ là một vụ lừa đảo nhỏ nhặt.

Đó là điều mà Facebook tự nhận ra trong thông cáo với nhà đầu tư, hãng lưu ý rằng "Chúng tôi dự đoán các khoản đầu tư sẽ liên tục được đổ vào tính an toàn, bảo mật và việc xem xét nội dung sẽ xác định thêm các trường hợp lạm dụng dữ liệu người dùng hoặc các hoạt động không mong muốn khác của bên thứ ba trên nền tảng của chúng tôi".

Facebook đã tạo ra một môi trường vi phạm dữ liệu cá nhân như vậy; Cambridge Analytica chỉ là cơn bão sự cố dữ liệu đầu tiên mà thôi, sau này sẽ còn có rất nhiều cơn bão dữ liệu còn lớn hơn vụ Cambridge Analytica.

Vụ kiện này sẽ kéo dài những rắc rối pháp lý về quyền riêng tư mà Facebook có liên quan trong thời gian qua. Trước đó, công ty này bị cáo buộc đã để lộ thông tin cá nhân của hàng triệu người dùng cho hãng môi giới dữ liệu Cambridge Analytica.

"Nhận diện khuôn mặt" là tính năng được người dùng sử dụng rất phổ biến trên Facebook. Ảnh: Storiesfollow.

Trả lời về cáo buộc mới nhất, Facebook đưa ra tuyên bố "chúng tôi tin rằng bản án này không có giá trị và sẽ tự bảo vệ đến cùng". Trong khi luật sư bên nguyên đưa vẫn chưa đưa ra phản hồi.