Chia sẻ về thói quen sinh hoạt hàng ngày, chị Hoa cho biết bản thân vừa làm việc tại công ty vừa nhận làm thêm vào buổi tối nên thường đi ngủ lúc 1-2h sáng. Mỗi ngày, chị chỉ ngủ được khoảng 5 tiếng.

Nhận định về trường hợp này, bác sĩ Phạm Thị Ngọc Quyên, khoa Thần kinh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết bệnh nhân như chị Hoa không phải là hiếm. Đây là trường hợp có dấu hiệu suy giảm nhận thức nhẹ. Đối với một số ca bệnh, đó có thể là giai đoạn đầu của tình trạng sa sút trí tuệ. Mỗi năm, thế giới có khoảng 10 triệu người được chẩn đoán sa sút trí tuệ. 

3 thói quen xấu tàn phá trí nhớ

Theo bác sĩ Quyên, một số thói quen xấu đang ảnh hưởng tới não bộ, trí nhớ người dân, đặc biệt là giới trẻ, cần tránh gồm:

Việc lệ thuộc nhiều vào máy tính, điện thoại, thiết bị công nghệ hỗ trợ khi cần ghi nhớ, tìm kiếm, tính toán sẽ làm cho phản xạ hoạt động liên quan tới khả năng tập trung, tính toán giảm, dẫn tới não kém linh hoạt hơn. 

Chế độ dinh dưỡng không hợp lý gây ra tình trạng béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường cũng làm tăng nguy cơ suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ. Đặc biệt, xu hướng sử dụng chất kích thích, bia rượu, thuốc lá ngày càng tăng cũng làm gia tăng nguy cơ suy giảm trí nhớ.

Thức khuya cũng là thói quen xấu, gây ảnh hưởng rất nhiều tới bộ não của con người. Cơ thể cần được nghỉ ngơi và não cũng tương tự. Mỗi ngày bạn cần ngủ 8 tiếng và thời điểm đi ngủ thích hợp nhất là 22h. Khi ngủ, não bộ tái cơ cấu lưu trữ thông tin. Vì vậy, nếu bạn thức khuya thường xuyên trí nhớ sẽ bị ảnh hưởng, khả năng tập trung giảm.

Nếu cảm thấy tỉnh táo, không mệt mỏi khi thức dậy vào buổi sáng, chứng tỏ bạn đã ngủ đủ giấc. Ngược lại, nếu bạn muốn “ngủ nướng” chứng tỏ cơ thể đang thiếu ngủ. Vì vậy, bác sĩ Quyên khuyến cáo bạn cần duy trì ngủ đủ giấc để đảm bảo sức khỏe cho não bộ.
 
Dấu hiệu nào cần đi khám?

Khi nhận thấy cơ thể xuất hiện tình trạng thay đổi các chức năng nhận thức (như hay quên) hoặc suy giảm nhận thức được bạn bè/gia đình ghi nhận, bạn nên đến gặp bác sĩ. Ngoài ra, bệnh nhân đột quỵ, hoặc tiền sử gia đình có người bị sa sút trí tuệ cũng cần được thăm khám để tầm soát và đánh giá nguy cơ.

Một số dấu hiệu báo động tình trạng bất thường cần đi thăm khám gồm: 

- Hỏi đi hỏi lại cùng một câu nhiều lần

- Đi lạc tại một địa điểm bản thân người bệnh biết rõ

- Gặp trục trặc khi hiểu một công thức nấu ăn hoặc theo bảng chỉ phương hướng giao thông

- Thường xuyên lẫn lộn về thời gian, tên người, và nơi chốn

- Bỏ bê chăm sóc bản thân như ăn kém, bỏ tắm rửa, hoặc hành xử không an toàn

Biện pháp nào giúp cải thiện trí nhớ?
 
Theo bác sĩ Quyên, các biện pháp để cải thiện trí nhớ, bảo vệ bộ não là tăng cường tập luyện, giao tiếp, duy trí chế độ ăn khoa học.

Cụ thể, tập thể dục, chạy bộ giúp cải thiện trí nhớ. Nếu bạn duy trì thói quen này trung bình khoảng 30 phút mỗi ngày, 5-6 ngày/tuần sẽ góp phần giảm suy giảm nhận thức.

Để bảo vệ trí nhớ, bạn có thể tham gia các chương trình cộng đồng, tăng giao tiếp giúp cải thiện khả năng tập trung, thị giác không gian. Ngoài ra, bạn cần duy trì thói quen tự tính nhẩm để cải thiện khả năng tập trung chú ý. Các hoạt động như chơi cờ rất tốt cho não bộ. 

Bên cạnh đó, bạn có thể chủ động sắp xếp lịch làm việc, sổ ghi chép công việc, các đồ đạc, vật dụng thiết yếu được đặt ở vị trí cố định để khắc phục tình trạng hay quên của mình.
 
Phương Thuý

Suốt 3 tháng đó, chị đều trong tình trạng hôn mê sâu, được chẩn đoán bị cảm hàn biến chứng dẫn đến viêm đa khớp, chân tay co quắp.

"Năm 2019, cậu út trong nhà đi làm và mua tặng cho chiếc điện thoại, mình bắt đầu lên mạng tìm hiểu hội họa, từng bước học vẽ tranh. Trong 1 lần tình cờ, mình biết đến thầy vẽ tranh truyền thần (ở Bình Dương) và xin đăng ký học online khóa học 6 tháng. Sau khi nghe hoàn cảnh của mình, thầy cho học miễn phí”, chị kể.

Sau khóa học, chị đã tự tin và bắt đầu bước vào nghề vẽ chân dung truyền thần ở nhà, bằng việc trải nghiệm thực tế “ăn rồi ngồi vẽ”. 

Bao năm quẩn quanh trong nhà, mong ước lớn nhất của chị là có một chiếc xe lăn điện để tự tay lái xe đi trên đường làng.

“Mình rất vui khi nhận được số tiền này. Cảm ơn bạn đọc báo VietNamNet đã chia sẻ, hỗ trợ cho hoàn cảnh của mình”, chị Hiền tâm sự.

Trần Tuyên

Ngoài ra, khi đi ngủ, các cơ quan cũng trong trạng thái nghỉ nên huyết áp giảm. Việc thức dậy đột ngột giữa đêm sẽ kéo theo phản ứng tăng huyết áp trong thời gian ngắn, khiến người bệnh không kịp thích nghi và choáng váng, thậm chí gia tăng áp lực tưới máu não, dễ dẫn đến đột quỵ. Ngoài ra, với tâm lý e ngại uống nhiều nước sẽ đi tiểu thường xuyên, ngại phiền con cháu, nhiều ông bà hạn chế uống nước khiến cơ thể mất nước, gây rối loạn điện giải, tăng độ quánh của máu, gia tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Đây cũng là một nguyên nhân gây nên đột quỵ.

Mỗi năm Việt Nam có khoảng 200.000 ca đột quỵ, và trung bình số người nhập viện do đột quỵ vào mùa lạnh chiếm 70-80% tổng số bệnh nhân điều trị trong năm với gần 10% bệnh nhân có độ tuổi dưới 44. 

Phòng ngừa đột quỵ theo lời khuyên của chuyên gia

Theo ThS. BS Nguyễn Thanh Vy, chuyên khoa Lão, Đại học Y Dược TP.HCM, việc giảm thiểu tần suất đi tiểu đêm khi trời lạnh có thể giúp hạn chế nguy cơ đột quỵ ở người cao tuổi. 

Giữ ấm cơ thể

Người cao tuổi nên mặc nhiều lớp áo mỏng thay vì chỉ mặc một lớp áo dày để hiệu quả giữ ấm tốt hơn, đồng thời mang thêm khăn choàng cổ, mũ trùm đầu, tất, bao tay. 

Tập thể dục thường xuyên kèm các bài tập trị liệu

Tập thể dục không chỉ giúp duy trì sức khoẻ mà còn là một cách làm ấm cơ thể hiệu quả. Quá trình tập luyện sẽ khiến cơ thể tạo ra một lượng lớn nhiệt lượng giúp chống lại cái lạnh giá rét.

Ngoài ra, đối với người mắc rối loạn bài tiết nói chung và chứng tiểu đêm nói riêng, gia đình có thể hướng dẫn họ thực hiện bài tập Kegel giúp tăng cường sức mạnh cơ sàn chậu, giúp phần nào kiểm soát chứng són tiểu.

Trang bị các vật dụng phòng chống té ngã

Tay vịn dọc bờ tường, dép có độ bám tốt, thảm chống trượt, những dụng cụ hỗ trợ di chuyển (như gậy 4 chân, khung tập đi),... là những vật dụng nên có trong những gia đình có người cao tuổi để giảm bớt hậu quả do té ngã gây nên. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp tạm thời và không có tác dụng giảm số lần bước ra khỏi giường để đi vệ sinh trong đêm khuya ở người cao tuổi.

Sử dụng tã quần

Tã quần là giải pháp mới giúp người cao tuổi có thể chủ động kiểm soát sự rối loạn bài tiết của mình cũng như hạn chế tối đa việc đi lại vào nhà vệ sinh trong đêm tối có thể ảnh hưởng chất lượng giấc ngủ và gây té ngã nguy hiểm.

Tã quần là sản phẩm được sản xuất cho người có thể tự đứng và đi lại được thoải mái sử dụng. Tã quần có khả năng thấm hút rất tốt, không để tràn nước tiểu ra ngoài dù sử dụng trong nhiều giờ nên người cao tuổi có thể an tâm ngon giấc cả đêm mà không cần phải dậy đi vệ sinh. Ngoài ra, tã quần được thiết kế như chiếc quần lót, khá mỏng, nhẹ nên khi mặc sẽ hoàn toàn dễ chịu và không có cảm giác hầm bí. 

Không chỉ là những bất an về trở ngại do tiểu đêm gây ra, đó còn là nỗi lo về sức khoẻ và tính mạng của người cao tuổi. Vì vậy, để bảo vệ người thân của mình khỏi nguy cơ đột quỵ tăng cao khi trời lạnh, gia đình cần có những biện pháp phù hợp. Trong đó, sự hỗ trợ của sản phẩm tiện ích như tã quần sẽ giúp người cao tuổi an tâm hơn về tình trạng rối loạn bài tiết, cũng như không bị đánh thức cả đêm bởi việc đi lại tiểu tiện nhiều lần.

Bích Đào