Nhận định, soi kèo Al Khaleej vs Al Nassr, 21h50 ngày 21/1: Cửa trên ‘tạch’

Tại khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội), các bác sĩ cũng thường xuyên tiếp nhận các trường hợp bị ký sinh trùng do ăn rau sống. Điển hình là N.M.H (nữ, 23 tuổi, trú tại Vĩnh Tuy, Hoàng Mai, Hà Nội) bị nhiễm sán lá gan lớn.

Theo bệnh nhân này, cô rất thích ăn rau sống. Do đó, khi ăn ở bất cứ hàng quán nào, cô cũng gọi thêm rau sống. Hằng ngày, H. cũng thường xuyên ăn rau trộn và các món gỏi. Một lần đi kiểm tra sức khỏe công ty, qua siêu âm bác sĩ thấy có tổn thương ở gan nên khuyến cáo H. đi khám chuyên sâu.

Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu, Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, sán lá gan chủ yếu là do ăn rau sống. Ấu trùng sán lá gan ở nước và bám vào các loại rau thủy sinh như rau rút, cần, cải xoong, ngổ… một số loại rau trên cạn cũng có thể nhiễm ấu trùng nếu người trồng tưới nước bẩn.

Bác sĩ Thiệu cho biết ấu trùng xâm nhập vào đường tiêu hóa qua ăn uống sẽ đi vào dạ dày, xuống tá tràng, tự tách vỏ và xuyên qua thành tá tràng vào khoang phúc mạc đến gan, đục thủng bao gan và xâm nhập vào nhu mô gan gây tổn thương gan. Sán lá gan lớn chủ yếu ký sinh ở nhu mô gan. Một số trường hợp sán lạc chỗ ký sinh ở các bộ phận khác như dạ dày, ruột, bao khớp.

Sau khi xâm nhập vào nhu mô gan, sán tiếp tục tấn công xuống đường mật và đẻ trứng. Sán ở gan có thể ký sinh hàng chục năm và gây ra các tổn thương ở gan. Ở đường mật, sán trưởng thành gây tắc mật, viêm và xơ hóa đường mật thậm chí ung thư biểu mô đường mật.

Hiện nay, người dân đã hạn chế phát triển mô hình vườn ao chuồng nên tình trạng rau nhiễm ký sinh trùng giảm nhưng số ca mắc ký sinh trùng không có xu hướng giảm, nhiều bệnh nhân ở thành phố. 

Bác sĩ Thiệu khuyến cáo để phòng bệnh người dân tuyệt đối không ăn các loại rau thủy sinh sống đặc biệt là rau cần, ngổ, muống. Hạn chế tất cả các loại rau sống, nếu ăn tốt nhất rửa sạch dưới vòi nước chảy. 

Cách khử chất cực độc xyanua trong một số thực phẩm quen thuộc

Trả tiền để đăng bài là bình thường

GS Nguyễn Văn Tuấn, Viện Garvan, Úc, cho rằng đăng bài trên các OA không phải là gian dối. Ở đây là cần phân biệt có hai mô thức công bố khoa học là OA và truyền thống. Theo ông Tuấn, mô thức công bố OA sẽ là mô thức xuất bản chuẩn trong tương lai.

Nhiều ứng viên GS, PGS ngành Y, Dược bị tố khai báo gian dối về bài báo quốc tế

Theo GS Tuấn, theo mô thức truyền thống như trước đây, tác giả gửi bài không phải trả ấn phí cho nhà xuất bản, nhưng người ngoài chuyên ngành muốn đọc thì phải trả tiền và thường là từ 30 USD đến 50 USD/một bài. Mấy năm gần đây, tác giả gửi bài phải trả ấn phí, thường dao động từ 500 USD đến 1.500 USD một bài và độc giả cũng phải trả 30 USD đên 50 USD để đọc bài báo. Theo mô thức truyền thống thì bản quyền của bài báo thuộc nhà xuất bản (không thuộc tác giả) nên có sự bất công. Mô thức OA ra đời để giải quyết sự phi lý này.

Theo mô thức OA, tác giả gửi bài phải trả ấn phí khá cao, từ 1.000 USD đến 6.000 USD (tuỳ tạp chí) để công bố bài báo. Nhưng bài báo sẽ ở chế độ mở, bất cứ ai đều có thể đọc được. Ngoài ra, bản quyền bài báo thuộc về tác giả.

“Tất cả các tạp chí chính thống và danh tiếng trên thế giới cho tác giả lựa chọn công bố bài báo dưới dạng OA hay truyền thống. Các tạp chí như Nature lấy ấn phí bài báo công bố dưới dạng OA là khoảng 5.000 USD trở lên. Tạp chí do tôi phụ trách biên tập (Cientific Reports, PLoS ONE, PeerJ, Journal of Bone and Mineral Research, Osteoporosis International, Journal of the Endocrine Society…) thì lấy ấn phí OA là 1.500 USD”- GS Tuấn cho hay.

GS Tuấn nhấn mạnh, vấn đề là các tạp chí "dỏm" đều là OA, chứ không có mô thức công bố truyền thống (vì họ không trực thuộc hiệp hội khoa học nào). Tuy nhiên, ấn phí của các tạp chí "dỏm" thường rất thấp, chỉ từ 200 đến 500 USD.

“Ấn phí không có liên quan gì đến chất lượng bài báo khoa học. Những tạp chí số 1 trên thế giới như Nature, Science lấy ấn phí rất cao và nếu công bố theo mô thức OA thì ấn phí có thể lên đến 10.000 USD là bình thường. Ngay cả các tạp chí uy tín cao trong mỗi chuyên ngành Y khoa cũng lấy ấn phí hơn 1.000 USD. Ấn phí không phải là yếu tố để đánh giá bài báo có chất lượng cao hay thấp”- GS Tuấn nhấn mạnh.

Theo GS Tuấn sẽ rất khó để liệt kê những tạp chí OA trong ngành Y và Dược hiện nay được xem có chất lượng. Bởi nếu chỉ tính các tạp chí thuộc các hiệp hội Y khoa quản lý thì con số đã hơn 2.000 (số liệu năm 2018), còn số tạp chí không do các hiệp hội Y khoa quản lý nhưng là chính thống cũng xấp xỉ 1.000.

Nhưng trong chuyên ngành Y học, những tạp chí có uy tín và ảnh hưởng cao nhất phải kể đến như: New England Journal of Medicine, Lancet, JAMA, BMJ, Annals of Internal Medicine, Journal of Clinical Investigation, Journal of Experimental Medicine, Nature Medicine, eLife, PLoS Medicine.

Còn trong chuyên ngành Dược, các tạp chí hàng tốp là: Nature Reviews Drug Discovery, Annual Review of Pharmacology, Annual Review Of Pharmacology And Toxicology, Pharmacological Reviews, Trends In Pharmacological Sciences, Pharmacology & Therapeutics, Clinical Pharmacology & Therapeutics, Clinical Pharmacokinetics…

“Điều quan tâm là rất hiếm có tác giả Việt Nam công bố trên những tạp chí hàng đầu đó và đa số các bài từ Việt Nam được công bố trên các tạp chí có ảnh hưởng thấp hơn”- ông Tuấn cho hay.

Bác sĩ Hồ Mạnh Tường, Tổng thư ký hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh TP.HCM (đồng tác giả với bác sĩ Ngọc Lan từng công bố bài báo trên New England Journal of Medicine gây xôn xao 3 năm trước) cũng cho rằng đăng bài trên tạp chí OA là tất cả mọi người đều được đọc, do vậy hình thức mở là hiện đại và văn minh.

Theo bác sĩ Tường, đây chỉ là hình thức của tạp chí chứ không phải là đánh giá tốt hay không tốt. Trước đây, khi internet chưa phát triển, tạp chí truyền thống sẽ phải in để bán ra ngoài. Khi internet phát triển thì duy trì song song 2 hình thức, vừa in bán, vừa đăng trên internet. 

Bác sĩ Tường cho rằng những tạp chí OA bắt buộc phải có nguồn thu để duy trì. Nhà khoa học đăng bài phải mất phí là điều bình thường, không có nghĩa những tạp chí không có bản in là không có uy tin.

Có tạp chí thu ấn phí cao nhưng từ chối 95% bài gửi 

Y học là ngành đặc thù liên quan trực tiếp đến con người. Theo GS Nguyễn Văn Tuấn, mức độ khó hay dễ đăng bài nghiên cứu sẽ tuỳ thuộc vào các tạp chí. Tạp chí có ảnh hưởng càng cao thì độ khó càng cao, còn tạp chí có ảnh hưởng thấp thì dễ công bố hơn.

Các tạp thí Y học đa khoa như New England Journal of Medicine, Lancet, JAMA, BMJ thường từ chối khoảng 90-95% bài báo gửi đến. Các tạp chí chuyên khoa thì tỉ lệ từ chối dao động trong khoảng 15 đến 50%, nên cơ may được công bố cao hơn.

“Có những tạp chí danh tiếng yêu cầu tác giả cho xem bản tóm tắt trước và dựa vào 500 chữ trong bản tóm tắt, ban biên tập quyết định từ chối hay cho tác giả nộp bản thảo bài báo. Nhiều tạp chí ngày nay yêu cầu tác giả nộp cả dữ liệu gốc và mã máy tính để họ kiểm tra xem tác giả có làm đúng hay không. Do đó, công bố trong ngành y trên các tạp chí tốp thì khó nhưng với các tạp chí làng nhàng thì không quá khó so với các chuyên ngành khác”- GS Tuấn cho hay.

Theo GS Tuấn, dù là tạp chí có ảnh hưởng cao hay thấp thì thời gian từ lúc nhận bản thảo đến lúc công bố, nếu tất cả suôn sẻ (không có từ chối), cũng phải mất từ 6 tháng đến 1 năm. Lý do là vì thời gian bình duyệt và trả lời bình duyệt khá lâu, rồi biên tập tiếng Anh và kiểm tra dữ liệu. Nhưng các tạp chí "dỏm" thì có khi thời gian chỉ 1 tuần đến 1 tháng, và sẽ không từ chối bài báo nào.

Còn bác sĩ Hồ Mạnh Tường cho rằng: “Nhu cầu đăng bài báo khoa học hiện nay rất cao. Nhà khoa học nếu bài tốt có thể đăng ở những tạp chí lớn. Còn những nhà khoa học có những bài giá trị không nhiều thì có thể lựa chọn những tạp chí nhỏ hơn. Điều này như thị trường và nhà khoa học có quyền lựa chọn”.

Nói về việc nhiều ứng viên GS, PGS ngành Y, Dược bị tố gian lận, bác sĩ Tường nhận định: “Việc tố cáo có thể do người tố đã chọn một tiêu chí cao của một nhóm chuyên môn đã từng làm quốc tế. Với góc nhìn này, họ nói rằng những bài báo đăng trên tạp chí OA thì nước ngoài không chấp nhận và cho rằng làm vậy là không đúng. Tuy nhiên, ở đây là đúng vì với những ứng viên bài chất lượng tới đâu thì gửi tạp chí ở mức đấy. Họ cũng công khai đầy đủ thông tin đăng ở tạp chí nào, trang nào, do vậy thông qua của Hội đồng GS ngành cũng là đúng”- bác sĩ Tường nhấn mạnh.

Theo bác sĩ Hồ Mạnh Tường, cần thống kê ra những tạp chí nào được xem có uy tín trên giới được tính để xét GS, PGS.

Lãnh đạo 1 trường đào tạo ngành Y, Dược ở phía Nam cho rằng, công bố khoa học ở ngành Y rất ngặt nghèo và khó hơn các ngành khác do đây là ngành đặc thù, liên quan trực tiếp tới con người.

Theo vị này tạp chí mở chỉ là hình thức tất cả mọi người đều có thể truy cập và người đăng đóng một lượng phí vừa phải nên không thể quy rằng tạp chí OA- là dởm để làm mất uy tín, quyền lợi của các ứng viên

Lê Huyền

Yêu cầu rà soát lại các ứng viên GS, PGS ngành Y, Dược

Dù Hội đồng GS ngành Y và ngành Dược phải xem xét lại hồ sơ của các ứng viên, thời gian xét công nhận chức danh GS, PGS năm nay có thể vẫn diễn ra trước 20/11 như mọi năm.

Lấy cảm hứng từ câu “We are all fools in love – Chúng ta đều là những kẻ khờ dại trong tình yêu” trong tiểu thuyết kinh điển Pride and Prejudice (Kiêu hãnh và định kiến) của tác giả Jane Austen, BST Thu Đông 2022 Love Ardentlycủa NTK Vân Anh Scarlet là câu chuyện về cô gái có trái tim khát khao, mãnh liệt khi yêu. 

Vân Anh Scarlet muốn qua ngôn ngữ thời trang thể hiện góc nhìn đa chiều về cảm xúc của người phụ nữ trong tình yêu: khi dịu dàng, e ấp; lúc lại cuồng nhiệt đến khờ dại… Mỗi màu sắc, kiểu dáng trang phục của nhà thiết kế lại là mẩu chuyện nhỏ, một tính cách, một chân dung khác nhau về người phụ nữ trong cuộc sống hiện đại. Dù họ là ai, sống ở đâu… thì đều có chung ước mơ về một tình yêu đẹp và happy ending với “chàng hoàng tử” trong mộng. 

Trình diễn BST Love Ardently,ngoài các model chuyên nghiệp, còn có sự xuất hiện của hai nhân vật đặc biệt: Giám đốc sáng tạo Denis Đặng sẽ đóng vai trò First Face và Miss Supranational năm 2013 người Phillippines, Mutya Johanna Datul sẽ đảm nhận vị trí vedette với chiếc váy cưới đặc biệt. 

NTK Hà Duy sẽ gửi tới giới mộ điệu BST Rainbow in the Forest được lấy cảm hứng từ chính những cảm xúc của anh trong cuộc sống khi bản thân anh đang ở thời điểm “chín” nhất về nghề cũng như đời sống riêng tư. “Từ lúc con trai Minh Nhật chào đời thì cuộc đời tôi bước sang một trang mới hoàn toàn. Tôi sống bình lặng hơn, nhìn cuộc sống một cách nhẹ nhàng hơn, tươi mới hơn và thú vị hơn. Con trai là động lực khiến tôi muốn sáng tạo, bay bổng và làm những điều mới lạ hơn trong nghề”, anh thổ lộ. 

Thanh Hằng làm vedette, hai model bạch tạng Ngô Thuý Quỳnh và model khuyết tay Hà Phương sẽ trình diễn trong show của Hà Duy.

24 đại diện của cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM thuộc 4 nhóm: nhóm các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp (trung tâm ươm tạo và chương trình tăng tốc), các quỹ đầu tư mạo hiểm, các startup ở nhiều giai đoạn khác nhau và các nhà báo, kể cả nhà văn có liên quan cũng được mời dự với tư cách chuyên gia. 

Từng viết nhật ký innovation (đổi mới, sáng tạo) của thành phố từ nhiều năm nay dưới sự chủ quản của Sở KH&CN TP.HCM cho tới khi chuyển sang làm viện trưởng viện trí tuệ nhân tạo Gemini của Google, tôi có hơi bất ngờ khi được giao làm điều phối. Yêu cầu với startups: không quảng cáo, không than phiền, không xin chủ trương gì cho riêng mình và đặc biệt là không nói dài, nếu không sẽ bị mất lượt. Và bí thư thích điều này: "Nói ngắn đòi hỏi suy nghĩ lựa chọn cẩn thận hơn để cô đọng hơn".

Qủa thật, ai cũng có tiếng nói của mình trong 90 phút chia sẻ. Như nhà giáo Giản Tư Trung nói trong phần đề dẫn: "Khởi nghiệp là một cơ hội để tư duy lại kinh doanh: Kinh doanh là kiếm tiền bằng cách phụng sự xã hội thông qua các sản phẩm,dịch vụ tốt lành của mình", các doanh nghiệp khởi nghiệp đều tập trung đưa ra các sáng kiến, giải pháp, bài học kinh nghiệm của các nước để làm sao khởi nghiệp ở TP.HCM đạt được đúng tầm vóc và vị thế của mình.

Chẳng hạn, bà Tú Ngô của Quỹ đầu tư mạo hiểm Touchstone đề xuất thành lập những Green Innovation Hub, tập hợp các doanh nghiệp, nhà đầu tư, các nhà khởi nghiệp và các bên liên quan với nhau. Mô hình quản lý theo kiểu hợp tác công – tư này được kỳ vọng sẽ giúp cho việc giải quyết khâu thủ tục hành chính, các giấy phép con liên quan đến ngành nghề hoạt động, hoặc các nhà đầu tư nước ngoài có thể mang giải pháp xanh về trong nước dễ dàng hơn...

Hay như ông Đỗ Trần Bình Minh, Tổng Giám đốc AI Education thì mong muốn TP.HCM là nơi tiên phong ở Việt Nam và khu vực Đông Nam Á với tầm nhìn là nơi quy tụ tinh hoa công nghệ EdTech thế giới, và đồng thời xây dựng, nuôi dưỡng một hệ sinh thái EdTech Make in Việt Nam có đủ năng lực tiến ra toàn cầu. Việc này tương tự các nước như Nhật Bản, Mông Cổ, Indonesia, Singapore khi đã giải quyết được bài toán giáo viên số, thiết bị trong lớp học (1 học sinh 1 thiết bị), chính phủ các nước sẽ hỗ trợ nuôi dưỡng hệ sinh thái EdTech của chính mình, và đồng thời khuyến khích các EdTech phát triển thị trường sang các nước khác (rất nhiều EdTech từ Singapore đã sang nhòm ngó thị trường Việt Nam).

Ông Bùi Quang Minh, thường gọi là Minh Beta thì đề cập nhiều đến công nghiệp văn hoá. Theo đó, thành phố có thể nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách cụ thể hỗ trợ, khuyến khích tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia phát triển công nghiệp văn hóa, tham gia sáng tạo sản phẩm văn hóa (như về thuế, đất đai, đầu tư, tiếp cận tín dụng…), nhất là cho những lĩnh vực ưu tiên, với các doanh nghiệp vừa và nhỏ; nghiên cứu thành lập các quỹ hỗ trợ đầu tư phát triển sáng tạo. Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ sở dữ liệu và hình thành bản đồ số về các ngành công nghiệp văn hóa. Tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ về quyền tác giả và quyền liên quan trên không gian mạng và môi trường kỹ thuật số...

Bí thư ngồi nghe và  ghi chép, thỉnh thoảng trao đổi nhỏ với chủ tịch thành phố và giám đốc Sở KH&CN. Trong phần chia sẻ của mình, ông Nguyễn Văn Nên dẫn ra nhiều luận điểm về chính sách và việc làm của chính quyền đang nỗ lực cho việc hoàn thiện hơn nữa hệ sinh thái khởi nghiệp thành phố. Tiếp nối thông điệp của nhà giáo Giản Tư Trung, bí thư cho rằng cần xác định giá trị nền tảng, cốt lõi khi khởi nghiệp, coi đây giống như la bàn định hướng của mỗi startup.

Chia sẻ với cộng đồng khởi nghiệp, bí thư Nên nói: "Anh chị em khởi nghiệp ai cũng có phần chọn một từ để nói về khát vọng khởi nghiệp mà sao tôi không được chọn. Tôi xin chọn từ Kỷ - trong kỷ cương, kỷ luật. Làm gì cũng vậy, đặc biệt là làm khởi nghiệp, thì chữ Kỷ này là vô cùng quan trọng...”

Khát vọng “không gian an toàn" 

 Áp lực về thời gian trình bày làm cho các đề xuất trở nên ngắn gọn, và đa phần đều xoay quanh khái niệm quan trọng nhất của chính sách khởi nghiệp: sandbox.

Với khởi nghiệp trên thế giới, sandbox là một hệ thống chính sách tiên phong cho phép “thử và sai". 

Liệu TP.HCM, với Nghị quyết 98 về cơ chế đặc biệt của Quốc hội đã thông qua, trao quyền nhiều hơn cho lãnh đạo địa phương, có thể tạo ra một “sandbox” cho khởi nghiệp được thực hiện những phát kiến, đột phá của mình mà không nơm nớp lo sợ bị thổi còi? 

Chẳng hạn, cuộc gặp có đầy đủ ba “ông xe điện" lớn nhất hiện nay là XanhSM, Selex và Datbike. TS Nguyễn Hữu Phước Nguyên, Giám đốc điều hành Selex Motor kiến nghị TPHCM chuyển 1 triệu xe xăng thành xe điện, ưu tiên lĩnh vực vận tải, thực hiện trong 5 năm tới. Trong 5 năm khởi nghiệp, startup của ông Nguyên làm chủ công nghệ sản xuất xe máy điện với tỷ lệ nội địa hóa 80%. Với mục tiêu ứng dụng công nghệ Việt vào chuyển đổi xanh lĩnh vực giao thông, ông Nguyên mong muốn thành phố xây dựng 1.000 trạm sạc trên địa bàn và có các cơ chế hỗ trợ việc này. Cơ chế tạo điều kiện cho các nhà sản xuất xe điện vay vốn cũng là một điểm có thể thử nghiệm. Hiện các doanh nghiệp này gặp khó vì các ngân hàng chưa có mô hình tài chính cho xe điện, chưa xây dựng định giá mặt hàng này. 

Ông Phạm Đức Nam Trung, Giám đốc tài chính và vận hành DatBike tin rằng để thực sự chuyển đổi xanh, thành phố cần có chính sách tiên phong về thuế phí để thu hút người dân, doanh nghiệp chuyển sang xe điện…

Sandbox - bắt đầu từ sự lắng nghe và thấu hiểu

Đề xuất thử nghiệm xe máy điện không phải là mới, bởi Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM cũng đã chính sách hỗ trợ người dân sử dụng xe điện tại huyện Cần Giờ với các hỗ trợ về tiền, lãi suất, giảm phí đăng ký, cấp biển số khi chuyển sang sử dụng xe điện. Có lẽ, lần này câu chuyện được trình bày “chính chủ" và thuyết phục hơn.

Bí thư thành uỷ bày tỏ việc sẽ dành thời gian để nghe kỹ hơn kiến nghị. 

Tiếp tục phần góp ý về việc xây dựng quy định cơ chế thử nghiệm có kiểm soát về các giải pháp công nghệ mới trong phạm vi khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, trung tâm đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố, ông Phạm Nam Phong – Chủ tịch HĐQT Vũ Phong Energy Group trao đổi về quy hoạch với tầm nhìn dài hạn hạ tầng năng lượng xanh cho chuyển đổi giao thông xanh. Để hướng đến trung hòa carbon, đây là hai lĩnh vực TP.HCM cần tập trung, bởi vì lượng phát thải từ năng lượng cố định và giao thông chiếm đến hơn 93% trong tổng lượng phát thải của thành phố.

Ông Phong lưu ý, công nghệ sạc xe điện hiện nay có công suất 300-400 kW và các nước đang chạy đua công suất lên cả nghìn kW. Chính vì vậy, nếu hạ tầng về nguồn cấp, truyền tải điện không đáp ứng thì việc chuyển đổi sang giao thông xanh rất khó. Ông Phong cũng góp ý TP.HCM về việc tận dụng các nguồn lực từ quốc tế và áp dụng nền tảng đo lường giảm phát thải chuẩn quốc tế, từ đó có thể kiểm kê lượng giảm phát thải để xét duyệt cấp và trao đổi tín chỉ carbon, tạo nguồn thu hỗ trợ thúc đẩy chuyển đổi xanh, tiến đến Net-Zero…

Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên: 6 điểm cơ bản phải làm  

Chuẩn bị hệ thống hạ tầng, có kế hoạch quy hoạch những khu đặc biệt, khu công nghệ cao dành cho cộng đồng khởi nghiệp.

Có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp, chính sách hỗ trợ về tài chính, vốn cụ thể.

Chinh sách khuyến khích thu hút các nhà đầu tư vượt trội 

Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao 

Tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, lành mạnh. 

Có cơ chế hợp tác, phối hợp, tạo mối quan hệ gắn bó giữa các bên, giữa doanh nghiệp với nhà nghiên cứu, nhà giáo, nhà báo, nhà nước…

Đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập tự bảo đảm một phần chi thường xuyên được ký hợp đồng giáo viên. Ảnh: Thanh Hùng

Theo quy định của Chính phủ, việc bố trí viên chức phải bảo đảm định mức giáo viên/lớp, học sinh/lớp. Tuy nhiên, các định mức này hiện nay chưa phân biệt giữa các vùng đô thị, nông thôn, đồng bằng, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và đều được ban hành trước khi có Nghị quyết 19-NQ/TW nên đến nay không còn phù hợp với thực tiễn. Việc thực hiện xã hội hóa hoạt động giáo dục mầm non, phổ thông cũng còn chậm.

Do vậy, mặc dù Chính phủ đã bổ sung 20.300 biên chế giáo viên mầm non cho 14 tỉnh có mức tăng dân số cơ học cao và 5 tỉnh Tây Nguyên nhưng vẫn phát sinh một số khó khăn, vướng mắc, ảnh hưởng đến chất lượng cung ứng dịch vụ sự nghiệp giáo dục.

Để giải quyết khó khăn trước mắt cho các Bộ, ngành, địa phương và bảo đảm thực hiện chủ trương “có học sinh thì phải có giáo viên đứng lớp” trong khi chưa kịp sửa đổi, bổ sung, thay thế các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương thực hiện một số giải pháp.

Đó là, cho phép đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập tự bảo đảm một phần chi thường xuyên được ký hợp đồng lao động đối với các vị trí việc làm là giáo viên trong tổng số lượng người làm việc hưởng lương từ nguồn thu sự nghiệp được cơ quan có thẩm quyền giao. Đồng thời, đơn vị phải tăng mức trích lập vào quỹ phúc lợi đủ để giải quyết chế độ, chính sách cho số hợp đồng lao động này khi chấm dứt hợp đồng lao động.

Đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập tự bảo đảm một phần chi thường xuyên và đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập do ngân sách Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên được ký hợp đồng lao động (dưới 12 tháng) đối với các vị trí việc làm là giáo viên trong phạm vi số lượng biên chế viên chức được giao và theo định mức quy định của Bộ GD-ĐT. 

Giải pháp này nhằm để các đơn vị kịp thời thay thế số giáo viên và viên chức y tế nghỉ thai sản và nghỉ hưu theo chế độ (chưa kịp tuyển dụng thay thế) và để bố trí giáo viên dạy buổi thứ 2 trong ngày (đối với những cơ sở giáo dục dạy 2 buổi/ngày).

Phải bảo đảm thực hiện chủ trương “có học sinh thì phải có giáo viên đứng lớp”. Ảnh: Thanh Hùng

Hằng năm, cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng viên chức phải tổ chức tuyển dụng để thay thế cho số giáo viên còn thiếu, bảo đảm đủ số lượng người làm việc được cơ quan có thẩm quyền giao. Không để kéo dài hợp đồng lao động làm chuyên môn quá 12 tháng đối với vị trí việc làm giáo viên.

Đối với cấp học mầm non, tiểu học tại các địa bàn thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, phải bảo đảm bố trí đủ biên chế giáo viên dạy 2 buổi/ngày theo quy định.

Thực hiện điều này sẽ tránh tình trạng các địa phương kéo dài hợp đồng với giáo viên như đã xảy ra thời gian qua. Nhiều địa phương còn chỉ tiêu biên chế, nhưng vì lý do năm học không trùng với kỳ tuyển dụng, hay đang ở giữa kỳ lại có người về hưu, nghỉ thai sản, thành ra thiếu giáo viên.

Trước thông tin này, bà Vũ Thị Chi, Hiệu trưởng Trường Mầm non Thanh Bình (TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương) chia sẻ: "Tôi đang lo vì năm nay vừa có 3 giáo viên nghỉ hưu, 1 cô giáo nghỉ sinh, trường có khả năng thiếu giáo viên đứng lớp, và sẽ rất bất cập nếu không được tuyển giáo viên hợp đồng. Thông tin này giúp tôi yên tâm hơn".

Theo bà Chi, nghị quyết này tháo gỡ cho các trường thiếu giáo viên, đặc biệt là các trường mầm non. Vì vậy, bà hi vọng địa phương sớm có văn bản hướng dẫn thực hiện ngay trong tháng 7 này để giúp tháo gỡ khó khăn về nhân lực trước thềm năm học mới.

Thanh Hùng

Bộ Giáo dục nói về chính sách tiền lương của giáo viên mầm non

Giáo viên mầm non có bằng đại học nhưng vẫn hưởng lương trung cấp, cao đẳng. Vì sao?